Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Bothuyne heeft het woord.
De Vlaams Regering keurde op 10 juli 2020 een wijziging aan het ondersteuningssysteem goed. Vanaf volgend jaar zal een tendersysteem, een call, het bestaande systeem van groenestroomcertificaten vervangen. Er zal worden gestart met een beperkte eerste call, voor een bedrag van 5 miljoen euro. Op basis van de evaluatie van die eerste call zouden dan lessen kunnen worden geleerd, zou er kunnen worden bijgestuurd en zouden volgende calls kunnen worden georganiseerd.
Er is in de sector een vrees ontstaan dat de overgang tussen de twee steunsystemen – enerzijds het certificatensysteem en anderzijds het call-systeem – in combinatie met een vrij lange gemiddelde doorlooptijd van een zonne-energieproject, ertoe dreigt te leiden dat de markt gedurende een bepaalde periode zou kunnen stilvallen. Projecten die nu worden opgestart, maar pas volgend jaar in werking treden, vallen dan misschien uit de boot. Dat zou te vermijden moeten zijn. Bovendien zou de relatief beperkte enveloppe van de eerste call ertoe kunnen leiden dat het aantal kandidaat-projecten het beschikbare budget voor deze testcall – als ik dat zo mag zeggen – ruimschoots overstijgt, waardoor projecten die kostenefficiënt en nuttig zijn, toch zouden worden geweigerd of uitgesteld.
Een overgangsregeling zou er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat de markt niet stilvalt en de eerste call niet te sterk overbevraagd wordt.
Minister, bent u akkoord met de analyse dat er een te bruuske overgang dreigt tussen de twee steunsystemen en er eventueel ongewenste neveneffecten komen voor de uitbouw van middelgrote PV-projecten in Vlaanderen?
Hebt u hierover reeds contact gehad met de PV-sector?
Welke timing voorziet u concreet voor de lancering van die eerste call? Wanneer zult u de resultaten daarvan bekendmaken? Wanneer kunnen die projecten dan effectief van start gaan en gebouwd worden?
Welke initiatieven zult u eventueel nemen om aan bovenstaande, net genoemde, bezorgdheden tegemoet te komen?
Minister Demir heeft het woord.
Er is geen sprake van het stilvallen van de markt van PV-installaties. Voor de installaties van minder van 10 kilowatt is er voor 2021 een premiesysteem ingevoerd, net om te vermijden dat dit segment zou stilvallen. Verder bevestigen de berekeningen van de administratie dat de installaties van 10 tot 40 kilowatt rendabel zijn zonder steun. Door de dalende prijzen van de installaties zal dit segment verder groeien. Ten slotte wijzigt er niets voor de installaties van meer dan 2000 kilowatt. Er zijn vandaag meerdere aanvragen voor in totaal enkele tientallen MW-projecten (megawatt). Enkel voor de installaties tussen 40 en 2000 kilowatt is er sprake van een nieuw steunmechanisme. Bij het invoeren van een nieuw steunmechanisme is er steeds een aanpassingsperiode met een tijdelijke daling van het geïnstalleerde volume.
Met het besluit van de Vlaamse Regering van 10 juli 2020 tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010 wat betreft de invoering van een steunregeling voor middelgrote installaties op zonne-energie en kleine en middelgrote windturbines, hebben we het vernieuwde steunmechanisme op poten gezet. Met dit systeem gaan we vanaf 2021 voor middelgrote PV-installaties over van het huidige systeem van groenestroomcertificaten naar investeringssteun die via calls verdeeld wordt aan de meest kostenefficiënte projecten, dus met de hoogste groenestroomproductie voor de verkregen steun.
Het is de bedoeling om meerdere calls op regelmatige tijdstippen per jaar te organiseren. Algemeen moeten de calls enerzijds voldoende duidelijkheid en voorspelbaarheid bieden aan de potentiële bieders en anderzijds moet in voldoende concurrentie binnen een call voorzien zijn zodat de biedingen competitief zijn.
Het besluit voorziet ook overgangsmaatregelen tussen het huidige systeem en het nieuwe systeem.
Wat betreft de projectspecifieke categorie van 750 kilowatt tot 2 megawatt zoals omschreven in de huidige regelgeving, stelt het besluit van 10 juli dat deze installaties onder de bepaling van de huidige steunregeling vallen als voor deze installaties, voor de datum van de inwerkingtreding van het besluit al een definitieve bandingfactor werd verkregen; al een voorlopige bandingfactor werd verkregen; en al een principeaanvraag of definitieve aanvraag is ingediend bij het Vlaams Energieagentschap. Deze projecten moeten geen voorlopige of definitieve bandingfactor hebben. Bij het Vlaams Energieagentschap een aanvraag hebben ingediend, volstaat bijgevolg.
Voor wat de huidige representatieve projecten van 40 tot 750 kilowatt betreft, is de startdatum van het project bepalend voor de subsidieregeling waaronder het project valt. Ligt de startdatum vóór de inwerkingtreding van het besluit, dan komt men in aanmerking voor steun volgens de huidige steunregeling.
Voor de meeste van deze projecten is deze startdatum gelijk aan de datum van indienststelling van het project.
Het besluit van 10 juli treedt in werking op een door de Vlaamse minister bevoegd voor de energie vast te stellen datum. Het is dan ook mijn bedoeling om de markt hierover tijdig duidelijkheid te geven. Hierover is reeds meermaals contact geweest met PV-Vlaanderen en ook met individuele projectontwikkelaars. Bij de verdere uitwerking van deze call zal verder overlegd worden.
Om ervoor te zorgen dat de invoering van het nieuwe callsysteem vlot verloopt en om er tegelijk voor te zorgen dat er een vlotte overgang is tussen het bestaande ondersteuningssysteem en het nieuwe, voorzie ik het begin van de call op 1 april 2021 en behoud ik de huidige ondersteuning tot 31 mei 2021. Met deze overgangsmaatregel hebben de ontwikkelaars volgens mij voldoende tijd om hun werkwijze af te stemmen op de nieuwe planning en krijgen de installatiebedrijven twee maanden extra om installaties te plaatsen volgens het huidige systeem.
Zoals aangegeven in de nota aan de Vlaamse Regering bij het besluit van 10 juli gaan we, gelet op de verwachte omvang van dit steunsysteem, starten met een eerste call. De snelheid van bekendmaken van de resultaten zal ook afhangen van het aantal en de kwaliteit van de aanvragen. We voorzien een maximum van twee maanden maar zullen proberen om het sneller te laten gaan.
Op basis van de evaluatie van deze eerste call kan dan, indien nodig, nog worden bijgestuurd vooraleer we de volgende calls organiseren. De eerste call zal ook gegevens opleveren inzake interesse voor deelname, het aantal en de hoogte van de biedingen, het verloop van de behandelingsprocedure, de werking van de aanvraagtool enzovoort.
Collega Bothuyne, ik hoop dat ik u hiermee een antwoord heb gegeven en ook aan de bezorgdheden van de sector ben tegemoetgekomen door in een overgangsmaatregel te voorzien.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het duidelijke en omvattende antwoord. Ik denk dat het ook voor de sector een belangrijk signaal is. Met de data die u hebt gegeven, hebt u inderdaad in een voldoende lange overgangsperiode voorzien. Als ik het goed begrijp, krijgen we dus in het voorjaar die eerste call. U zegt dat u meerdere calls zult plannen. Hoeveel calls plant u en voor welk budget in 2021? Kunt u daar wat meer toelichting bij geven?
Het is de bedoeling dat we leren uit die eerste call. Komt daarvan een formele evaluatie? Wordt die voorgesteld aan de regering of wordt op een of andere manier publiek gemaakt hoe die evaluatie zal gebeuren?
Ik dank u nogmaals voor uw duidelijke antwoord.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Dank u voor het antwoord, minister. U weet dat wij al lang een voorstander zijn van die call voor PV-projecten. Ik heb daar in de vorige legislatuur zelf al sterk op aangedrongen. Ik ben dan ook blij dat dit vroeger al aangekondigd werd als de nieuwe werkwijze voor de toekomst. Dat er ICT-problemen opduiken, daar kan ik alle begrip voor opbrengen. Maar men schuift nu de datum van 1 april naar voren en voorziet een overgangsmaatregel gedurende twee maanden. Anderzijds verneem ik uit de sector dat men niet zeker is over die 1 april. Vooral bij de installateurs van PV-panelen leeft er bezorgdheid: als er een ‘gap’ zou komen tussen de call die toegewezen wordt en het einde van het huidige systeem, zouden ze namelijk plots zonder werk komen te vallen, doordat ze geen panelen kunnen plaatsen.
Mijn vraag is dan ook heel concreet. Stel dat u de call toch niet kunt starten op 1 april maar bijvoorbeeld op 15 mei, mogen we er dan van uitgaan dat het huidige systeem dan nog altijd twee maanden langer blijft verderlopen dan die 15 mei? Dat vind ik cruciaal om de sector te kunnen geruststellen.
Minister Demir heeft het woord.
Collega Gryffroy, op uw laatste vraag kan ik bevestigend antwoorden. Die termijn van twee maanden zullen wij daar dus aanplakken als het uitloopt, als het bijvoorbeeld 15 april is.
Collega Bothuyne, het is inderdaad zo dat we volgende jaar drie calls plannen, in totaal voor 25 miljoen euro. In de evaluatie is ook voorzien, want we gaan na de eerste call al evalueren. Ik denk dat dat ook normaal is, om te zien hoe men daarop reageert en of we al dan niet moeten bijsturen. Als er aanpassingen nodig zijn, staan we dan uiteraard klaar om dat te doen. Voor alle duidelijkheid: de evaluatie gebeurt administratief.
Ik heb er alle vertrouwen in dat de voorziene timing gehaald zal worden – misschien zelfs meer dan collega Gryffroy. Ik kijk dan ook uit naar die eerste evaluatie van de eerste call.
De vraag om uitleg is afgehandeld.