Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Slootmans heeft het woord.
Collega's, zoals jullie weten, besliste de Vlaamse Regering eind vorig jaar om op de Brusselse ring in het kader van het klimaatplan een snelheidsbeperking in te voeren van 120 naar 100 kilometer per uur. Als reden werd aangegeven dat men de CO2-uitstoot wil beperken met 55 megaton. Nu blijkt echter dat die maatregel zo goed als geen invloed heeft op de CO2-uitstoot. Verkeersexpert Hajo Beeckman – jullie kennen de man allemaal ongetwijfeld – stelde dat de snelheidsbeperking de komende 10 jaar goed zou zijn voor een daling van 0,13 megaton of amper 0,2 procent van de beoogde doelstelling van 55 megaton. Kortom, minister, collega's, alles toont aan dat het klimaatargument dat hierbij werd aangehaald, totaal geen hout snijdt waardoor het er dus op lijkt, en het eigenlijk ook zo is, dat dit gewoon een nieuw rondje autopesten is, om op die manier ook nog eens te gaan cashen via de flitspalen voor degenen die er bij nacht eventueel nog in zouden kunnen slagen om op de Brusselse ring sneller te rijden dan 100 kilometer per uur.
Minister, ik weet dat u van Limburg bent en misschien zit het daar in de genen dat jullie iets trager praten maar ook iets trager rijden, maar tot nader order is dat bij ons niet het geval. Wat mijn argumentatie betreft, heeft mijn olifantengeheugen ervoor gezorgd dat ik mij in goed gezelschap bevind, want het is uw oud-voorzitter en oud-Eurocommissaris Karel De Gucht, die in De Afspraak in december 2019 specifiek over deze maatregel stelde: “Met wat is men in godsnaam bezig in die Vlaamse Regering?”. Hij doelde op het feit dat je nooit sneller kunt rijden op de Brusselse ring dan 100 kilometer per uur, waardoor die maatregel een lege doos is. Het is niet alleen Karel De Gucht die dat zegt, ook de woordvoerder van het Vlaams Verkeerscentrum, Peter Bruyninckx, als ik mij niet vergis, stelde daarover: "17 uur per dag zit de ring op of over zijn totale capaciteit. In de praktijk zal het verkeer tussen 10 uur 's avonds en 5 uur 's ochtends, dat vroeger wel 120 kon rijden, nu worden gedwongen om het trager aan te doen, en dat voor 2,9 procent van de snelwegen. Wat je daarmee wint, is me niet geheel duidelijk." Mocht het klimaatargument nu echt uw bekommernis zijn, minister, dan zou je het kunnen doen op die plaatsen waar je ook daadwerkelijk tijdens de normale uren 120 kilometer per uur kunt rijden. Ik ben daar voor de duidelijkheid geen voorstander van. Maar als het klimaatgegeven dan toch uw argumentatie is, dan zou dat uw geloofwaardigheid alleszins versterken.
Minister, welk bewijs, of welke studie, legt u voor die aantoont dat deze snelheidsverlaging een fundamentele, significante invloed heeft op de luchtkwaliteit in het kader van de CO2-uitstoot? Hebt u ter zake overleg gepleegd met uw Waalse collega Henry, van Ecolo nota bene, die dus weigert om die maatregel in te voeren omdat hij vindt dat de klimaatimpact gewoon verwaarloosbaar klein is? Indien u met de man hebt overlegd, wat waren daarvan dan de resultaten? Nu is het immers inderdaad kafka. Ik bevind me in het zuiden van Brussel, dus ik weet zeer goed waarover ik spreek. Ik heb ook wel wat Waalse vrienden. Als ik nu bijvoorbeeld doorrijd van Brussel naar La Hulpe in Waals-Brabant, dan word ik op één snelweg eigenlijk geconfronteerd met drie verschillende snelheidsbeperkingen, namelijk 90, 100 en 120 kilometer per uur.
Is er overleg geweest met Vias Institute of het Vlaams Verkeerscentrum? Zo ja, wat waren daarvan de resultaten?
Tot slot, en misschien het belangrijkste, bent u bereid om, op basis van de wetenschappelijke inzichten die naar voren zijn gekomen, de maatregel alsnog in te trekken en het gezond verstand te laten zegevieren?
Collega Slootmans, dank u wel. Voor alle duidelijkheid, Limburgers spreken misschien trager, maar daardoor ook duidelijker, mooier en warmer.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Slootmans, dank u wel voor uw vragen. Ik heb een klein beetje de indruk dat u warm en koud blaast, want het is mij eigenlijk niet erg duidelijk wat u nu wenst inzake snelheidsregimes. U geeft alleszins aan dat er drie verschillende snelheden zijn op de ring rond Brussel. Ik kan u verzekeren dat er regelmatig nog meerdere andere regimes zullen zijn, want telkens als er wegenwerken zijn, dan zijn er nog andere snelheidsregimes. Kortom, dat varieert, en niet alleen op de ring rond Brussel, maar op heel wat van onze gewest- en autosnelwegen.
U vroeg me welk bewijs ik heb dat de snelheidsverlaging een fundamentele invloed heeft op de luchtkwaliteit. U verwijt me dat dit veeleer een vorm van ‘autobashen’ dan een klimaatmaatregel is. Wat dat betreft, moet ik misschien uw geheugen een klein beetje opfrissen. Deze Vlaamse Regering heeft op 25 oktober 2019 het Vlaams luchtbeleidplan 2030 goedgekeurd en heeft op 9 december 2019 een Vlaams Energie- en klimaatplan goedgekeurd. In beide plannen wordt wel degelijk verwezen naar een aantal elementen waarmee we inzake transport en vervoer een aantal maatregelen willen nemen om de doelstelling te halen om tegen 2030 de broeikasgasemissies te reduceren met 35 procent ten opzichte van 2005. Het is dus zeker niet zo dat dit gewoon een vorm van autobashen is, zoals u stelt. Dit is wel degelijk gefundeerd, op basis van beide plannen.
Meer nog, in ons Vlaams Energie- en Klimaatplan staat heel duidelijk dat er een pakket aan maatregelen zal worden uitgewerkt, onder meer met betrekking tot de ring rond Brussel. Er blijkt “dat het scenario met een snelheidsbeperking tot 100 km/u op de R0 een (...) positieve impact heeft op de CO2 uitstoot, en waarbij de huidige doorstroming min of meer op peil gehouden blijft.” Daar kunt u dus al letterlijk lezen dat wij dat doen. Ik lees verder: “In dit kader monitoren we de impact van technologische evoluties, o.a. de verdere elektrificatie van het wagenpark, waar we ten volle op inzetten. De komende jaren zullen eveneens ingrijpende en minder ingrijpende werken langsheen (...) de R0 worden uitgevoerd. Hierdoor zal het snelheidsregime moeten worden aangepast naar maximum 100 km/u. Dit is geen generieke maatregel voor het ganse snelwegennetwerk. We overleggen met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om dit in te voeren.” Dat lezen we allemaal expliciet in dat plan.
We houden natuurlijk vast aan wat is goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Daar zijn we consequent in, en dan gaan we ook over tot de uitrol daarvan. Dat hebben we ook effectief gedaan.
Bijkomend kan ik u zeggen dat een onderzoek van het Vlaams Verkeerscentrum heeft aangetoond dat een snelheidsbeperking van 100 kilometer per uur op de R0 wel degelijk een impact heeft op de luchtkwaliteit, terwijl de doorstroming op diezelfde R0 niet in het gedrang komt. Vandaar dus die maatregel.
Voor dit specifieke snelheidsregime dat we hier invoeren, heb ik geen contact opgenomen met mijn Waalse collega Henry. De ring rond Brussel behelst in totaal 75,4 kilometer, waarvan 51,1 kilometer beheerd wordt door Vlaanderen, 6,58 kilometer door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en 17,78 kilometer door het Waalse Gewest. Waarom zijn we wel in overleg geweest met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest? Sommige wegdelen zijn in eigendom van de ene, maar worden beheerd door de ander en vice versa, vandaar dat er in het Vlaamse Energie- en Klimaatbeleidsplan stond dat overleg nodig was en dat we ook effectief overlegd hebben. Gezamenlijk zijn we tot de conclusie gekomen dat we die 100 kilometer per uur kunnen invoeren tegen 1 september aanstaande.
U vroeg ook nog of er overleg is gepleegd met Vias institute. Dat is een wat vreemde vraag, want Vias houdt zich niet bezig met de luchtkwaliteit of de milieuproblematiek. Vias is ook geen geregionaliseerde instantie, terwijl luchtkwaliteit en dergelijke wel geregionaliseerd zijn. U vroeg bijkomend of er ook contact is geweest met het Vlaams Verkeerscentrum. Daar heb ik al op geantwoord: het Verkeerscentrum heeft inderdaad onderzocht of 100 kilometer per uur ook een impact had op enerzijds de luchtkwaliteit en anderzijds de doorstroming. Op grond daarvan konden we het dan ook invoeren.
De heer Slootmans heeft het woord.
Het zal u verbazen, minister, maar ik heb mij toch even ingelezen over dit onderwerp. Ik heb inderdaad gelezen dat er een studie is geweest, onder andere ook van het Vlaams Verkeerscentrum. En die zeggen inderdaad dat er een impact is. Die zeggen dat er een significante impact is, als je het overal doet. Dan zou het inderdaad een significante invloed kunnen hebben op de luchtkwaliteit. U zegt dat er een impact is als je dat alleen op de Brusselse ring doet. Dat klopt: een impact van 0,2 procent. Dat is wat we vaststellen. Dat is wat de realiteit is. Als u dat een impact noemt,verwijt ik u toch enigszins het slecht omspringen met goede argumenten.
Minister, er is niets mis met iemand die terugkomt op zijn beslissing, omdat studiewerk aantoont dat het toch niet zo’n goed idee is. Er is niets mis met voortschrijdend inzicht. Maar wat wel bezwaarlijk is en wat wel pijnlijk is, is een minister die een maatregel doordrijft, omdat ze weigert toe te geven dat ze fout zat, omdat ze zich eigenlijk een beetje liet meeslepen door een meute overspannen ecologisten, die eigenlijk geen wetenschappelijke basis hebben. Dat is toch een beetje wat hier vandaag gebeurt.
Ik heb dan ook niet echt een bijkomende vraag, maar wel een oproep: bekijk de realiteit, geef uw fouten toe, luister naar het Vlaams Verkeerscentrum, naar de Hajo Beeckmans van deze wereld, en stop met het autopesten. Wat winnen we nu met een maatregel die nul effect heeft en die uiteindelijk maar één doel dient, namelijk de autobestuurder, die al platgeslagen wordt met taksen, die suf geslagen wordt met accijnzen en belastingen, nog verder te gaan uitmelken via flitspalen door een snelheidsbeperking in te voeren, die totaal geen invloed heeft op de doelstelling die u beoogt? Stop dus met het viseren van die Brusselse ring en culpabiliseer geen mensen die 109 of 110 kilometer per uur rijden – bij nacht dan, want dat is het enige moment dat je dat daar kunt rijden – en laat u niet opjagen door een minuscule minderheid uit Brussel zonder draagvlak in Vlaanderen.
Minister, u bent tot nader order de Vlaams minister van Mobiliteit en niet de lijfeigene van Brussels minister Van den Brandt.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Slootmans, ik laat me door niemand opjagen, ook niet door u. Ik zie niet in dat ik hier een fout zou hebben begaan en ik zal dus op geen enkele beslissing terugkomen. Ik verwijs naar het Vlaams Energie- en Klimaatplan, naar ons luchtbeleidsplan en naar de bevindingen van het Vlaams Verkeerscentrum. U zwaait nu met papieren, maar ik zal de cijfers citeren die ik heb gekregen.
Uit de bevindingen van het Vlaams Verkeerscentrum blijkt dat de stikstofuitstoot met 10,2 procent afneemt, de fijnstofuitstoot met 5,5 procent afneemt en de impact op het klimaat door de CO2-uitstoot met 4,5 procent afneemt. We zouden natuurlijk kunnen overwegen die percentages enorm te laten stijgen door geen enkele auto meer over de R0 te laten rijden. Dan zou alles drastisch dalen, maar ik denk niet dat dit een optie is. De R0 is nog steeds een weg die voor het transport en het vervoer van mensen is bestemd. Daar mogen auto’s rijden en de doorstroming mag niet in het gedrang komen. We hebben de afweging tussen de impact op het klimaat en de doorstroming gemaakt.
Om die reden hebben we in samenspraak met en niet onder dwang van een andere instantie, het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, de weloverwogen beslissing genomen om de maximumsnelheid van 100 kilometer per uur in te voeren. Misschien moet ik uw geheugen opfrissen. Op bepaalde wegdelen was de maximumsnelheid al 90 kilometer per uur in plaats van 120 kilometer per uur. Ik verwijs onder meer naar de site in Vilvoorde. U doet meteen teken dat het een klein gedeelte is, maar uit veiligheidsoverwegingen geldt op bepaalde wegvlakken nu al een snelheidsbeperking tot 90 kilometer per uur.
Dit betekent niet dat ik overweeg om overal een maximumsnelheid van 90 kilometer per uur en 70 kilometer per uur voor het zwaar vervoer in te voeren. We laten ons leiden door objectieve cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum, waaruit blijkt dat een maximumsnelheid van 100 kilometer per uur op basis van de afweging tussen de doorstroming en de impact op het klimaat een goede maatregel is. Aangezien dit gebeurt in uitvoering van twee door de Vlaamse Regering goedgekeurde beleidsplannen houden we hier aan vast.
De heer Slootmans heeft het woord.
Minister, ik vrees dat u de waarheid al dan niet moedwillig soms een beetje geweld aandoet. Ik heb ook over die daling met 10 procent gelezen. Indien de maximumsnelheid van 120 kilometer per uur tot 100 kilometer per uur wordt verlaagd, daalt de CO2-uitstoot met 10 procent. Het gaat dan om alle snelwegen in België. Ik heb het citaat hier letterlijk voor me.
U viseert alleen de Brusselse Ring, tot nader order een van de belangrijkste economische mobiliteitstrajecten van het land, waar mensen over rijden die sparen, ondernemen en zuurstof aan onze economie geven. Zij worden nu gestraft. Dat is de realiteit.
Minister, ik zie dat zelfs het voortschrijdend inzicht niet tot uw capaciteiten behoort. Ik betreur dat ten zeerste. Uit wanhoop zou ik u tot slot misschien vragen om het niet te doen voor mij, maar voor uw eigen gewezen partijvoorzitter Karel De Gucht.
De vraag om uitleg is afgehandeld.