Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
Minister, u hebt wellicht ook het artikel gelezen in de krant van caféuitbaters Julien en Rita die verklaren dat zij als gepensioneerden toch een café hebben, maar geen recht hebben op de hinderpremie omdat ze een pensioen ontvangen. Tot nu toe werd elke premie die Julien aanvroeg geweigerd. Hij stelt: “Ik heb dus altijd gewerkt en belastingen betaald. Nu heb ik steun nodig van de staat en blijf ik in de kou staan, terwijl de rekeningen wel betaald moeten worden.” Omdat hij gepensioneerd is en een pensioen trekt, heeft hij dus geen recht op de hinderpremie. Geen eenmalige 4000 euro, geen steun van 160 euro per dag, zoals andere horeca-uitbaters, en ook geen overbruggingsrecht.
Dergelijke verhalen horen we ook bij andere gepensioneerden die, omdat ze een klein pensioen hebben, nog altijd een bijverdienste zoeken.
Minister, waarom wordt de hinderpremie, ondanks het feit dat ze even hoge kosten hebben als andere zelfstandigen, niet toegekend aan gepensioneerden die hun pensioen combineren met een job?
Hoeveel van die premies werden om deze reden geweigerd?
Bent u zich bewust van de financiële put die deze beslissing voor bepaalde gepensioneerde ondernemers met zich meebrengt?
Bent u ertoe bereid om voor gepensioneerden eventueel ergens in een tegemoetkoming te voorzien?
Minister Crevits heeft het woord.
Bij de hinderpremie is in het besluit van de Vlaamse Regering (BVR) bepaald dat enkel zelfstandigen in hoofdberoep of een zelfstandige in bijberoep, mits zij net zoals een zelfstandige in hoofdberoep volwaardige sociale bijdragen betalen, in aanmerking komen voor de premie. Dat is zo, omdat het om een heel substantiële vergoeding gaat: 4000 euro plus 160 euro per sluitingsdag die normaal gezien geen sluitingsdag zou zijn, allemaal belastingvrij. Er is dus expliciet voor gekozen om deze premie voor te behouden voor ondernemers die een volwaardige sociale bijdrage betalen, omdat we echt van oordeel zijn dat er een belangrijk verschil is tussen een ondernemer die hoofdzakelijk moet leven van zijn onderneming, en een ondernemer die nog kan beschikken over een ander inkomen.
Maar, collega Malfroot, uiteraard hebben we ook aan de situatie gedacht die u beschrijft. Ook gepensioneerden die als zelfstandigen bijverdienen, kunnen in aanmerking komen voor ondersteuning, via de compensatiepremie. Bij de compensatiepremie komen ook zelfstandigen in bijberoep onder bepaalde voorwaarden in aanmerking, ofwel als ze een omzetdaling van minstens 60 procent kunnen aantonen in de periode van 14 maart tot 30 april, ofwel bij een verplichte sluiting.
Wat hebben we dus gedaan? De hinderpremie – 4000 euro basispremie plus 160 euro per sluitingsdag – hebben we voorbehouden voor zelfstandigen in hoofdberoep. De andere zelfstandigen die verplicht moesten sluiten, kunnen een beroep doen op de compensatiepremie. Het is belangrijk om dat ook aan de mensen mee te geven, maar het zou kunnen dat het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) na het krantenartikel al contact opgenomen heeft – dat weet ik niet.
Een zelfstandige die in 2019 een beroepsinkomen had tussen 6996,89 euro en 13.993,78 euro en geen loontrekkende is, wordt bij de compensatiepremie gelijk behandeld als een zelfstandige in bijberoep. In dat geval bedraagt de premie 1500 euro in de plaats van 3000 euro.
Omdat het hier om een café gaat, dat dus verplicht moest sluiten, moet er geen omzetdaling worden aangetoond, want dat is bij een verplichte sluiting sowieso het geval. Ik ken het dossier natuurlijk niet in detail, maar die mensen zouden in aanmerking moeten komen voor de compensatiepremie. Ook voor de tweede tranche geldt dat nog: als ze open zijn, maar een omzetverlies lijden ten opzichte van vorig jaar, dan gelden dezelfde voorwaarden.
Hoeveel premies om deze reden geweigerd werden, kunnen we niet weten, omdat je geen aanvraag kon indienen. Doordat de betrokkenen gepensioneerd waren, zal die onontvankelijk verklaard zijn. Maar ze kunnen dus wel de compensatiepremie aanvragen.
Wat uw derde en vierde vraag betreft, hoop ik dat ik heb aangegeven hoe we de groep opgevangen hebben en hoe we hen een duwtje in de rug willen geven. Zeker rond de aanpak van gepensioneerden is vrij lang gediscussieerd, omdat we natuurlijk één lijn wilden trekken. Hetzelfde geldt trouwens voor studenten-ondernemers, want er zijn ook studenten die een café openhouden. Dat is een beetje dezelfde situatie en ook daar verloopt de oplossing via de compensatiepremie.
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
Dank u wel, het stelt mij gerust dat ze dan toch in aanmerking komen voor iets, want het heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat zij ook sociale bijdragen moeten betalen, zoals een zelfstandige in bijberoep. Maar vanwege dat pensioen gaat dat niet, omdat ze dan maar 14,7 procent van hun netto belastbaar beroepsinkomen als sociale bijdrage betalen. Ze kunnen dus niet zoveel betalen als een zelfstandige in hoofdberoep.
Het is een beetje vergelijkbaar met de zelfstandigen in bijberoep. Zij hebben ook nog een inkomen naast hun zelfstandige activiteiten.
Op hen passen we dezelfde regels toe.
Het is goed dat ze toch in aanmerking kunnen komen, want er zijn wel wat klachten uit de sector. Ik zal de mensen in kwestie hiervan zeker op de hoogte stellen. Bedankt voor uw positieve bijdrage.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Ik vind dat we hier toch wel wat voorzichtig moeten zijn.
Men kan altijd wel iemand vinden die net naast die mogelijke premies of naast de minderhinderpremie valt, maar dan vergeet te denken aan de compensatiepremie. Ik heb de recente discussie meegemaakt over mensen die hier wonen, maar in het buitenland werken. Zij kunnen wel een premie op hun energie- en waterfactuur aanvragen, maar dat ene verhaal wordt dan altijd enorm uitvergroot. Er worden pagina’s over geschreven in de kranten, waardoor het publiek zegt dat het niet fair is wat de regering doet.
Er zijn ook omgekeerde verhalen en die moeten ook soms eens in de media komen. Gisteren kreeg ik een e-mail van twee ambtenaren die niet tijdelijk werkloos zijn en die al jaren in bijberoep een B&B openhouden, en daarvoor de noodzakelijke sociale bijdragen betalen. Uiteraard moeten ze nu hun B&B sluiten, maar ze hebben wel hun compensatiepremie gekregen. Die mensen hebben wellicht kosten gehad die blijven doorlopen, maar ook niet in verhouding. Ze hebben altijd een bepaald inkomen. En dat verhaal wordt dan niet verteld.
Er zijn dus ook winnaars in dat systeem. Ik word er soms moedeloos van, van altijd die kleine negatieve verhaaltjes te vertellen, over de cafébaas die personeel verliest en zijn geld niet krijgt, terwijl, als je goed oplet, je dat geld wel kunt krijgen. De verhalen van mensen die wel langs de kassa zijn gepasseerd en misschien wel meer kregen dan ze nodig hadden, die worden niet verteld. Dit wou ik nog even meegeven.
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, u hebt natuurlijk een punt. Ik ben het al zo lang gewoon dat als je iets doet, het in het beste geval een paar dagen goed gaat en dan vindt iedereen dat een goede maatregel, maar ik heb al evenveel commentaar gekregen over mensen die te veel krijgen als over mensen die te weinig krijgen. De belangrijkste conclusie is dat forfaitaire maatregelen niet te lang mogen duren. Daarom heeft de regering gezegd: dit is de laatste tranche.
Waarom hebben we nog maatregelen genomen? Omdat we merkten dat het ook bij de opstart van de horeca over een hele grote hap gaat uit wat we tot nu toe hebben gegeven. Er zitten heel wat beperkingen op, er zijn ook nog ondernemingen die verplicht gesloten blijven, maar hierna is het gedaan. We kunnen ook niet alle schade dekken.
In het algemeen merk ik dat er bij het brede veld veel appreciatie is voor de efficiëntie waarmee en het tempo waaraan er steun is gegeven in moeilijke tijden. Mijnheer Gryffroy, een vraag die wordt gesteld, geeft me ook de gelegenheid om een antwoord te geven. Daarmee kun je problemen of zorgen uit de wereld proberen te helpen. En dat is dan weer positief.
De vraag om uitleg is afgehandeld.