Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister-president Jambon.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Voorzitter, ter gelegenheid van de Black History Month, een jaarlijkse herdenking van sleutelfiguren en belangrijke gebeurtenissen van de Afrikaanse diaspora, wordt op 25 maart 2020 ook in ons land een evenement georganiseerd. Heel de maand worden zaken georganiseerd, maar het evenement op 25 maart 2020 is de reden waarom ik deze vraag om uitleg stel, want het heeft mijn aandacht getrokken.
Ik zal het eerst nog iets algemener schetsen. De centrale vraag tijdens Black History Month is hoe zwarte mensen in Europa van discriminatie kunnen worden bevrijd. Zo klinkt het bij de organisatoren, maar het is opvallend en misschien ietwat ironisch dat de organisatoren van dat evenement zelf discrimineren op basis van huidskleur.
Ik heb eens naar de verschillende activiteiten gekeken, en dit doet op zijn minst meermaals de wenkbrauwen fronsen. Op het evenement van 25 maart 2020 zijn blanke mensen niet zomaar welkom. Ze mogen enkel komen in het bijzijn van een of meerdere zwarte mensen. Ook is uitdrukkelijk gesteld dat zwarte mensen altijd voorrang op blanken krijgen. Ik citeer: “Niet-zwarte mensen worden alleen verwelkomd als ze door een zwarte persoon worden begeleid. Zwarte mensen krijgen altijd voorrang.” Dat stond te lezen in de beschrijving van het evenement. Niet-zwarte mensen zijn welkom om het afval van de zwarte aanwezigen op te ruimen. Ik citeer opnieuw: “Niet-zwarte mensen worden uitgenodigd om vrijwilligerswerk te doen voor de deelnemers in de ruimte, om daarna te kijken en op te ruimen en om minimum 10 euro per persoon te doneren.” Dat dit een zaak van racisme betreft, ik hoop dat daarover geen enkele vorm van twijfel bestaat.
Maar het gaat veel verder dan dit. Ik ben zo vrij om u even een verontrustende opsomming te geven van nog andere leerrijke en verbindende evenementen die deze maand nog zullen plaatsvinden of al hebben plaatsgevonden.
Op 4 maart was er ‘A Conversation about Being Black in Academia’, georganiseerd aan, jawel, de KU Leuven. En ik citeer: “During this gathering we will discuss the underrepresentation of racialised minorities within academic institutions and institutions of Higher Learning and the function of whiteness and white supremacy within academia.” Verder leggen ze uit dat er witte suprematie is in de Vlaamse ‘academia’, en witheid wordt door de organisatoren als iets negatiefs gezien binnen de academische wereld.
Op 11 maart is er ‘Black History Month Belgium. The Racial Origins of Fat Fobia’. Racisme is als het ware de oorzaak van vetfobie. Ze schetsen daarin dat de obesitascrisis helemaal geen crisis is, maar een ongezond maatschappelijk denkbeeld dat wordt veroorzaakt door de blanke man. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door, jawel, de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
Op 26 maart gaan ze gender dekoloniseren. Dit wordt georganiseerd door Olave Nduwanje, die zichzelf identificeert als ‘queer, feminist, Umurundikazi’. Deze vrouw schreef onder andere in de NRC, ik citeer: “Zal ik dan ook maar bekennen dat ik lang geleden de witte lezer heb opgegeven? Dat ik bewust en weloverwogen kies om aan de Zwarte lezeres te schrijven, om haar uit te dagen, haar te overtuigen, haar niet teleur te stellen, haar kritische waardering te bekoren? De witte lezer inspireert me niet, van hem/hen/haar komt voor mij geen uitdaging om dieper, wijder, slimmer en mooier te schrijven. De witte lezer houdt me aan de oppervlakte van basispedagogie.”
Tot slot, om nogmaals te benadrukken waarover het evenement gaat waarmee ik mijn betoog begon, Black Liberation op 25 maart: “Zwarte mensen krijgen altijd voorrang. Niet-zwarte mensen worden alleen verwelkomd als ze door een zwarte persoon worden begeleid.” Enzovoort. Dat laatste evenement is wel verwijderd van Facebook, na de controverse die er, terecht, rond was ontstaan. Het zou nog maar erg zijn. Maar er volgde geen statement vanuit de Black History Month en dus gaat dit, vermoedelijk, nog door.
Minister-president, deze evenementen worden gesteund door de KU Leuven, de Beursschouwburg, het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en, last but not least, de Vlaamse overheid . Zo blijkt althans uit de logo’s die zijn geafficheerd op de banners van de Black History Month en de bijhorende evenementen.
Minister-president, ik vind dit zeer verontrustend en ik hoop dat u mijn mening hierover deelt. Erkent u het probleem omtrent discriminatie en racisme dat zich hier voordoet? Gaat u daarin stappen ondernemen?
Hoeveel geldelijke en niet-geldelijke steun gaat er naar de organisatoren van de Black History Month en Our Stories Uncensored (OSU) vzw vanuit het departement Cultuur? Welke andere steun ontvangen zij van de Vlaamse overheid of andere overheidsinstanties? Welke gesubsidieerde organisaties zijn nog betrokken bij deze evenementen?
Hebt u hier al contact over gehad met de organisatoren en de betrokken organisaties? Zo ja, wat is er besproken? Zo neen, waarom niet? Hebt u hierover al contact of overleg gehad met de minister van Inburgering, de schaduwpremier, de heer Somers?
Plant u de toegekende subsidies terug te vorderen? Welke andere initiatieven zult u nog nemen?
Ik vind dat de ernst van de zaak niet ontkend mag worden, dat er krachtdadig moet worden gereageerd. Dat is althans wat het Vlaams Belang van u verwacht.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Brusselmans, het antwoord dat ik u zal geven is een gecoördineerd antwoord, want u hebt de vraag ook gesteld aan minister Somers. Zijn input heb ik meegenomen in de antwoorden die ik u zal geven.
Ikzelf, collega Somers en alle leden van de Vlaamse Regering verwerpen natuurlijk elke vorm van racisme op basis van gelijk welke huidskleur dan ook. Het komt trouwens enkel aan de rechterlijke macht toe om te oordelen of iets discriminerend is of niet.
Het evenement waarnaar u verwijst, bestaat blijkbaar niet meer of is verwijderd. Ik zal daar dan verder ook geen uitspraken over doen. Als ik de website www.blackhistorymonth.be bekijk, zie ik wel dat er meer dan vijftig evenementen georganiseerd worden over heel Vlaanderen: debatten, filmvoorstellingen, dansvoorstellingen, tentoonstellingen, theater, sport en zelfs een kookworkshop.
Twee van deze evenementen willen een safe space of veilige ruimte creëren. Deze methodiek wordt gebruikt voor het creëren van een situatie waar personen geen drempels ondervinden om zich te uiten, drempels die ze in reguliere debatruimten wel ondervinden op basis van hun identiteit, hetzij gender, geaardheid, herkomst of kleur. Een evenement is gericht op lgbtqi-personen (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer (or questioning), intersex), een ander heeft mensen als doelgroep die zich als non-binair identificeren. Bij deze evenementen wordt inderdaad gesteld dat er voorrang gegeven wordt aan deze doelgroepen. Alle andere evenementen zijn toegankelijk voor een breed publiek.
Als doelstelling van de Black History Month lees ik: “Black History Month (BHM) is een jaarlijkse viering (gedurende de maand maart) van de veerkracht van de zwarte gemeenschap in het heden en het verleden. Het is een poging om de manier waarop we het verleden en het heden vertegenwoordigen, te transformeren door middel van, onder andere, gesprekken, uitwisselingsmomenten, lezingen, film, debat, performances en expo. Hierbij is de inzet om via een people’s history/history from below (dat het verleden verteld (sic) vanuit het perspectief van alledaagse mensen in plaats van leiders) de geschiedenis eerlijker/waarachtiger en inclusiever te maken, dus meer over ons allemaal, ongeacht onze socio-economische, etnische of culturele achtergronden. De uiteindelijke drijfveer is het belang aan te tonen van de conservatie en bevordering van culturele diversiteit en het recht op cultuur voor iedereen in onze samenleving.”
De OSU vzw of Black History Month krijgt geen subsidies vanuit het departement Cultuur. Bij mijn weten krijgen zij ook geen subsidies vanuit de andere departementen van de Vlaamse overheid.
Ik zie dat de evenementen bij verschillende cultuurhuizen plaatsvinden. Zij zijn vrij om daar binnen hun programmatie ruimte voor te maken.
En tot slot uw vierde en vijfde vraag. Ik heb geen contact gehad met de organisatoren en het terugvorderen van subsidies is dus niet aan de orde, omdat we geen subsidies geven, alsook het nemen van eender welk initiatief naar deze organisatie.
We leven in een vrije samenleving, en ook in een rechtsstaat. Als er overtredingen van de wet zijn, moet men naar de rechter stappen. We kijken erop toe dat subsidies goed terechtkomen, maar hier spreken we niet over subsidies. Er is vrijheid van vereniging en vrijheid van vergadering in dit land.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Zucht.
Het zal u niet verbazen, minister-president, dat uw antwoord mij teleurstelt. Maar het verrast mij wel niet meer, zeker niet als het over een gecoördineerd antwoord gaat dat u samen met uw schaduw-premier hebt opgesteld. We kennen natuurlijk de visie van minister Somers. Ik vind het op dat vlak ook wel ironisch dat u zegt dat veroordelingen inzake discriminatie en racisme enkel toekomen aan de rechterlijke macht, terwijl minister Somers de eerste is om een ander uit te maken voor racist, fascist of een fractie in de Reichstag, hier in het parlement notabene.
Het is heel gemakkelijk om u weg te stoppen achter het feit dat er deze maand vijftig evenementen worden georganiseerd. Er is een filmpje, er is een kookworkshop, er is iets voor de holebigemeenschap enzovoort. En ze creëren save spaces. ‘Wat is daar nu erg aan?’ Dat is het probleem dat we in onze samenleving creëren. We zijn op deze manier aan het segregeren. U kijkt ernaar. U kijkt naar dat racisme en doet er gewoon niets aan. U legt zich daarbij neer, want u zegt dat als er een probleem is, we dat maar moeten oplossen via de rechterlijke macht. U trekt het zich niet aan. Ik vind het waanzin.
Ze krijgen geen subsidies. Waarom staat in godsnaam dan het logo van de Vlaamse overheid geafficheerd? Dat is dan onrechtmatig, en dan moet u ook vragen om dat te laten weghalen. Het is een van de twee.
De heer Pelckmans heeft het woord.
Kort en krachtig: ik wil minister-president Jambon feliciteren voor zijn antwoord. Dat is nuchter en helder en duidelijk. Het is goed dat er ook met minister Somers werd overlegd. Ik vind dit vanuit deze positie een helder verhaal.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Minister-president, ik zeg het nogmaals. Ofwel krijgt een vereniging subsidies van de Vlaamse overheid en afficheert ze het logo, ofwel is dat niet zo, en dan is het onrechtmatig om zomaar het logo van de Vlaamse overheid te gebruiken, en dan moet u daar iets aan doen. Het verbaast mij hier toch opnieuw keer op keer hoe ook u, mijnheer Pelckmans, de minister-president feliciteert om een oogje toe te knijpen voor racisme. Want racisme kan volgens u maar in één richting, maar wat zwarte of andere mensen over blanken zeggen, dat doet er niet toe. Dat moet allemaal maar kunnen in de vorm van een safe space. Dat is een regelrechte schande, en u spuwt in het gezicht van de blanke Vlaming.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik begrijp gewoon niet waar de heer Brusselmans het vandaan haalt dat er een logo zou staan. Ik heb hier de website van Black History Month voor mij en ik zie nergens een logo van de Vlaamse overheid, ik zie nergens dat die gesubsidieerd wordt door de Vlaamse overheid. U bent hier gewoon opnieuw tendentieuze en foutieve informatie de wereld in aan het sturen. Neen, uw informatie klopt niet.
Het is opnieuw duidelijk dat een ander meer mag en dat andere fracties hier wel nog mogen tussenkomen, terwijl de vraag al afgesloten is.
Ik word hier ten tweede beticht van leugens, terwijl dat absoluut niet waar is. Ik heb hier de printscreens en zal ze gerust online zetten. Ik hoop dan ook dat u die op uw pagina deelt, mevrouw D’Hose.
De vraag om uitleg is afgehandeld.