Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
In haar nieuwste publicatie rapporteert de Stichting Kankerregister dat er recent een versnelde toename van overlevingskansen voor kankerpatiënten is in België. Uit de cijfers van deze publicatie blijkt immers dat de overlevingskansen op drie jaar voor alle kankertypes samen vanaf 2013 sneller toeneemt dan in de jaren voordien. Voor diagnoses gesteld tussen 2004 en 2013 stegen de overlevingskansen op drie jaar van 67 naar 69 procent en deze toename van 2 procent over tien jaar herhaalt zich over de daaropvolgende vier jaar, wat resulteert in een overlevingskans op drie jaar van 71 procent voor het meest recent beschikbare jaar, 2016.
Deze tendens is blijkbaar opvallend zichtbaar bij longkanker: de overlevingskansen op drie jaar stegen namelijk van 19 procent in 2004 naar 24 procent in 2013 en naar 29 procent in 2016. Ook bij andere kankertypes is er een opmerkelijke verbetering van de overlevingskansen op drie jaar sinds 2004.
Volgens datzelfde rapport is een vroegtijdige diagnose door betere beeldvormingstechnieken en screeningsprogramma's een gedeeltelijke verklaring voor de overlevingswinst. Anderzijds kennen ook kankers in een meer vergevorderd stadium een betere prognose door de ontwikkeling en het gebruik van innovatieve en meer effectieve behandelingen.
Deze cijfers zijn uiteraard belangrijk om het reeds geleverde werk op verschillende domeinen om kankers beter op te sporen en te behandelen blijvend onder de aandacht te houden en ook om deze positieve evolutie de komende jaren hopelijk verder te zetten.
Toch maakt longkanker nog steeds de meeste slachtoffers. Dat is te wijten aan het feit dat deze vorm van kanker meestal pas in een vergevorderd stadium wordt gedetecteerd en de patiënten vaak ook al andere problematieken hebben, zoals hart- en vaatziekten, waardoor de behandeling minder goed aanslaat.
Ondanks de succesvolle campagnes van het Agentschap Zorg en Gezondheid om het stoppen met roken te laten begeleiden door een tabacoloog en het initiatief van Tabakstop van de Stichting tegen Kanker, blijft roken nog steeds de grootste boosdoener bij longkanker. Blijvende sensibilisering is dan ook broodnodig voor rokers, maar nog beter dan mensen te overtuigen om te stoppen met roken is hen ervan te overtuigen om er nooit aan te beginnen.
Wat zijn de resultaten van de campagne van Agentschap Zorg en Gezondheid over de rookstopbegeleiding via een tabacoloog, die op 3 mei 2019 van start ging en tot oktober 2019 liep?
Welke sensibiliseringsacties zijn of worden er ondernomen in het kader van ‘Generatie Rookvrij’, waarbij de ambitie is om naar een maatschappij te streven waarin ieder kind dat vanaf 2019 werd geboren, rookvrij kan opgroeien?
Minister Beke heeft het woord.
Het doel van deze campagne was om voor een betere bekendheid van tabacologen bij 45- tot 60-jarige rokers te zorgen. Binnen deze campagne werden in totaal 38.199 folders en 5203 affiches verspreid door verschillende tussenpersonen die in contact komen met rokers. Burgers werden binnen de campagne doorverwezen naar de website van Tabakstop. De website https://rookstop.vrgt.be/geregistreerde-tabakologen, met daarop informatie over tabacologen in de buurt, kreeg in 2019 21.872 paginaweergaven. Ten opzichte van 2018 is dit een toename van 36,73 procent. In heel 2019 vonden er 24.958 rookstopbegeleidingsessies plaats bij tabacologen. Dat zijn er 16,45 procent meer dan in 2018. Al voor de lancering van de campagne in mei 2019 was een stijging merkbaar van het gebruik van de rookstopbegeleiding. Het is dus niet zo dat de campagne een duidelijke piek in het gebruik van rookstopbegeleiding heeft teweeggebracht.
De campagne wordt niet meer herhaald in 2020. Uiteraard wordt er via andere kanalen verder ingezet op de aanmoediging van rookstop.
Het initiatief ‘Generatie Rookvrij’ wordt niet vanuit de Vlaamse overheid gesubsidieerd. Het betreft een Belgisch initiatief van verschillende organisaties die zich verenigd hebben rond de ambitie om de volgende generatie kinderen rookvrij te laten opgroeien. Wel is het zo dat de organisaties die als een consortium de Vlaamse partnerorganisatie Tabak uitmaken, eveneens participeren aan ‘Generatie Rookvrij’. Zij nemen vanuit die positie ook initiatieven die passen binnen het kader dat binnen ‘Generatie Rookvrij’ wordt vooropgesteld. Zo werd gewerkt aan verschillende leidraden voor een rookvrije omgeving in speelterreinen, kinderboerderijen, sportterreinen, sportclubs en jeugdverenigingen. De bijhorende stappenplannen worden met de steun van ‘Generatie Rookvrij’ en de Logo’s (lokaal gezondheidsoverleg) verder gedissemineerd. Zo heeft Sport Vlaanderen, met de steun van het Vlaams Instituut Gezond Leven, Kom op tegen Kanker en ‘Generatie Rookvrij’, al zijn sites rookvrij gemaakt. Heel wat speelpleinen binnen gemeenten zijn rookvrij, dus met rookzones uit het zicht. Ook sportclubs en jeugdverenigingen gaan hiermee aan de slag. Vandaag zijn er 92 labelhouders, dit zijn organisaties die hun terreinen rookvrij gemaakt hebben, eventueel met rookzones die uit het zicht liggen. De Werelddag zonder Tabak, op 31 mei, gaat ook door in het kader van ‘Generatie Rookvrij’ en zal bestaan uit een bellenblaasactie. Ook andere initiatieven uit de beheersovereenkomst met Tabak worden meegenomen in het kader van ‘Generatie Rookvrij’. Zo gaan verschillende ziekenhuizen binnen het pilootproject ‘Rookvrije ziekenhuizen’ aan de slag om hun rookbeleid uit te breiden. Dit wordt ingepast binnen ‘Generatie Rookvrij’, om zo de uniformiteit binnen Vlaanderen te bewaren. Daarnaast ondertekenden tientallen gezondheidsorganisaties en medische verenigingen – op 5 maart waren dat er al 71 – een charter waarmee ze zich engageren om samen met hun leden werk te maken van een rookvrije generatie.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Dank u, minister, voor uw antwoord, dat een goed antwoord is. U somde heel wat acties op. Veel instanties zijn daarbij betrokken. Dat is zeer goed om te horen.
Ik ben ook blij dat u verwijst naar ‘Generatie Rookvrij’. Dat leeft al heel goed in de lokale besturen. Er zijn, zoals u hebt vermeld, rookvrije speelterreinen enzovoort. Het is positief om dat verder mee onder de aandacht te brengen.
Het is ook belangrijk dat bij de acties die worden vermeld, de rol van de tabacoloog goed naar voren wordt gebracht. Uit die studie blijkt immers dat men veel meer kans heeft om effectief te stoppen met roken, als men wordt begeleid door een tabacoloog. De media brengen heel wat apps in beeld, maar toch blijkt dat er meer succes is met een tabacoloog dan met dergelijke apps.
Ik ben dus zeer tevreden met uw antwoord en ik kijk uit naar het vervolg en zeker ook naar de bellenblaasactie die zal plaatsvinden op 31 mei.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Ik stelde in januari een vraag over de rookstopbegeleiding. Toen kreeg ik het antwoord dat er in 2017, 2018 en 2019 respectievelijk 1114, 6376 en 7481 unieke personen deelnamen aan respectievelijk 21.793, 21.444 en 24.293 rookstopbegeleidingssessies. Er was dus een stijgende trend. Maar er is natuurlijk ook een belangrijke sociaaleconomische component aan roken. We zien dat de hoogst opgeleiden significant minder roken dan de laagst opgeleiden. Blijkbaar zet die ongelijkheid zich ook door in de rookstopbegeleiding, ondanks de gedifferentieerde persoonlijke bijdrage. Mensen met een verhoogde tegemoetkoming maken ongeveer 23 procent uit van de individuele begeleidingstrajecten en gemiddeld 14 procent binnen de groepsbegeleidingen. Welke inspanningen worden er geleverd om die grote doelgroep beter te bereiken?
Minister Beke heeft het woord.
Bedoelt u in het kader van deze campagne of in het algemeen? (Opmerkingen van Freya Saeys)
Er zijn natuurlijk al onze preventieve maatregelen die we al inzetten en ook in de toekomst zullen inzetten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.