Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik heb een vraag over het systeem van garanties van oorsprong voor groen gas, dat we hier in mei vorig jaar decretaal mogelijk hebben gemaakt. Daarbij zijn een aantal opdrachten bedeeld aan de Vlaamse Regering, en uiteindelijk ook aan de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG), als coördinator. Ook Fluxys heeft daarin een rol, om die markt met garanties van oorsprong te gaan ontwikkelen.
Dat is een omzetting van een Europese richtlijn, waarbij we ook het voorbeeld volgen van andere lidstaten en buurlanden. In Nederland is op basis van het systeem van garanties van oorsprong voor groen gas al een hele markt ontwikkeld. De doelstelling is om dat ook in Vlaanderen mogelijk te maken. Dat was ook opgenomen in het ondernemingsplan van de VREG, om dit jaar met dat systeem van start te gaan. Er blijven wel nog een aantal vragen uit de markt komen, minister, om hiermee aan de slag te gaan.
Hoeveel installaties zijn er op dit moment actief om groen gas te injecteren in het aardgasnet? Om welke hoeveelheden, overeenkomstig het aantal garanties van oorsprong, zou het gaan? Op welke basis is dat geproduceerd: biomethaan, groene waterstof of synthetisch gas? Welke initiatieven zult u nemen om de productie van groen gas te stimuleren? Hoe ver staat het met de plannen om op termijn te voorzien dat de garanties van oorsprong ook binnen Europa verhandelbaar zouden kunnen worden, zoals nu al het geval is met de garanties van oorsprong voor elektriciteit? Werkt u aan een verplichting om de herkomst van het geleverde gas te vermelden op de factuur? Dat zou immers ook een wezenlijk element kunnen zijn van sensibilisering en voor de marktintroductie van het groene gas. Overweegt u een verplichte minimale hoeveelheid bijgemengd groen gas voor gasleveranciers?
Minister Demir heeft het woord.
Momenteel zijn er nog geen installaties erkend. De productieregistratoren werken momenteel nog de rekenmethode uit. Fluxys heeft ook al een online aanvraagformulier ontwikkeld, dat momenteel wordt getest. Er worden ook nog webpagina’s opgemaakt die de nodige toelichtingen bevatten. Volgens de administratie zal in het voorjaar de verdere uitwerking van het uitvoeringskader voldoende ver zijn gevorderd om een aanvraag te kunnen indienen. Momenteel zijn er dus ook nog geen garanties van oorsprong toegekend.
Op dit ogenblik wordt de productie van biogas vooral gestimuleerd via de toekenning van groenestroom- en warmtekrachtcertificaten. Via de groenestroomcertificaten wordt jaarlijks ongeveer 60 miljoen euro steun toegekend voor toepassingen waar biogas geproduceerd wordt. Er zijn ook een vijftal pilootprojecten waarvoor investeringssteun is toegekend in het kader van de call groene warmte, luik biomethaan. Daar is ook 4 miljoen euro steun aan toegekend. De nood aan en de kostenefficiëntie van nieuwe initiatieven zal sowieso worden onderzocht in het kader van het Warmteplan 2025, waarover eerstdaags het overleg wordt opgestart met de stakeholders via de Stroomgroep Hernieuwbare Energie.
De verhandeling van garanties van oorsprong tussen lidstaten vereist een betrouwbaar controlesysteem, om te vermijden dat garanties van oorsprong verschillende keren kunnen worden verkocht en het vertrouwen in het systeem zou verdwijnen.
De vermelding op de factuur is in het Energiebesluit niet voorzien. Begin 2019 was daarvoor de motivatie dat eerst een werkend systeem van garanties van oorsprong voor groen gas en groene warmte moest worden uitgewerkt. In een volgende fase, na evaluatie, kan dat daar dan eventueel aan gekoppeld worden.
De bijmenging van groen gas op het net vraagt een verdere grondige afweging. In de eerste plaats is groen gas een breed begrip, zowel wat betreft de duurzaamheid als de kwaliteit. Vaak wordt gesproken over biogas, biomethaan en waterstof. Biogas kan ofwel ter plaatse verbruikt worden in een gasmotor of een boiler, of kan opgezuiverd worden tot biomethaan.
Biomethaan en waterstof kunnen technisch gezien ook geïnjecteerd worden op het gasnet. Inzake waterstof zijn er nog wel technische studies lopende. Biomethaan is in Vlaanderen in een te beperkt volume aanwezig om nog van een significant bijmengpercentage te kunnen spreken, en deze projecten hebben zoals vermeld ook reeds steun gekregen.
Daarbij dienen we goed voor ogen te houden dat biomethaan en waterstof geen energiebronnen zijn, maar energiedragers. Er wordt dus energie verbruikt om ze te produceren.
Over de opportuniteit van een eventuele bijmenging van groen gas op het net, ben ik in overleg met de sector. Die voert hieromtrent momenteel een aantal studies uit. Mede op basis van deze studies zal de opportuniteit worden beoordeeld. Het regeerakkoord vermeldt immers dat we elke maatregel grondig zullen becijferen naar kostenefficiëntie en bijdrage aan de doelstellingen van het Energie- en Klimaatplan.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Dank u wel. Kostenefficiëntie is altijd al de leidraad geweest van het beleid, het is goed dat dat zich ook op die manier doorzet, minister. De garanties van oorsprong in dezen staan natuurlijk nog in de kinderschoenen. De vraag was hier vooral om te bekijken hoe ver we staan en of we op schema zitten voor een operationeel systeem hieromtrent. Als ik u mag geloven, kunnen we dus dit voorjaar effectief van start gaan met het uitreiken van garanties van oorsprong. Hebt u daar een doelstelling voor opgezet? Op welke manier wilt u het systeem evalueren op het moment dat we bijvoorbeeld een jaar verder zijn?
Ik heb een tweede bijkomende vraag rond biogas. Er is uiteraard ondersteuning via de certificaten en via de call groene warmte met investeringssteun. Hebt u op dat vlak nog bijkomende plannen en intenties om dat op te drijven? Want biogas is een van de weinige bronnen van hernieuwbare energie waar eerder dalende cijfers te merken zijn dan stijgende cijfers. De productie van hernieuwbare energie, elektriciteit maar eventueel ook groen gas, uit biogasinstallaties kent eerder een dalende trend dan een stijgende. Bent u van plan om die om te keren met bijvoorbeeld een gerichter systeem van investeringssteun? In welke mate onderzoekt u dat op dit moment?
Een laatste bijkomende vraag: over die bijmenging verwijst u naar een aantal studies. Wat is de timing en wie voert de studies uit, zodat we daar iets beter zicht op krijgen?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Dit is een zeer goed initiatief en ik ben ook blij dat de minister aankondigt dat we daarmee van start kunnen gaan. Er zijn nogal wat installaties die ik ook zelf ken, waarmee men heel nuttige zaken kan doen. Ik heb het dan niet over de bedrijven waar men op basis van de afvalstromen biogas maakt en dan opnieuw elektriciteit brengt in het eigen net en ook warmte brengt in het eigen net. Er zijn ook stand-alone installaties waarbij het perfect haalbaar zou moeten zijn dat andere bedrijven geïnteresseerd zijn in die groene gascertificaten en bereid zijn ervoor te betalen. We moeten natuurlijk zien hoe die marktwerking zal verlopen. Zo gaan we misschien meer mogelijkheden hebben om groen gas in een zone te produceren, zonder altijd inherent te zijn aan het bedrijf.
Maar mijn vraag is ook welke doelstelling u zult vooropstellen om een bepaalde hoeveelheid te halen of niet, want dat gaat natuurlijk ook de prijselasticiteit bepalen.
Minister Demir heeft het woord.
Ik zal antwoorden waar ik al een antwoord op heb. Jullie kunnen die doelstelling terugvinden in de subdoelstelling van het Vlaams Energie- en Klimaatplan. Die staat daarin, collega’s. Ik zal het bij dezen herhalen: 1044 gigawattuur stroomproductie op biogas tegen 2030, dat zijn we binnen de regering overeengekomen.
Wat de studie betreft, zal ik de timing moeten navragen. Het zijn Fluxys en Synergrid die die studies doen. We zullen eens kijken welke timing zij daar vooropstellen.
Op de andere vragen ga ik nu niet direct een antwoord kunnen geven.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. De doelstellingen uit het Vlaams Energie- en Klimaatplan zijn bekend. De weg om er te geraken, is natuurlijk uw verantwoordelijkheid. We moeten aan u vragen op welke manier we die doelstellingen kunnen behalen. Ik begrijp dat een en ander nog in ontwikkeling is, om het zo te zeggen.
Het Warmteplan 2025 zal een aantal zaken kunnen duiden. Ik hoop dat we daarover binnenkort meer nieuws krijgen want deze markt heeft inderdaad potentieel. Collega Gryffroy zei terecht dat er in Vlaanderen een aantal installaties zijn die vanuit een circulair idee een heel nuttige bijdrage kunnen leveren aan de doelstellingen. Een duidelijk beleidskader kan alleen maar een stimulans zijn. Wordt vervolgd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.