Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Vraag om uitleg over het faillissement van CG Power Systems
Verslag
De heer Ongena heeft het woord.
– Robrecht Bothuyne treedt als voorzitter op.
In Mechelen heeft CG Power Systems, het vroegere Pauwels Trafo, zijn faillissement aangekondigd. Dit was in Mechelen en omgeving een icoon. Er zijn veel iconen in die stad, maar dit is echt wel een industrieel icoon geweest waar vele generaties Mechelaars en mensen uit de omgeving hebben gewerkt. Daarom zorgde de aankondiging van het faillissement toch wel voor een shock. 450 werknemers dreigen in Mechelen hun baan te verliezen. Ook in Charleroi zouden 70 jobs sneuvelen.
Dit is vooral frustrerend omdat het faillissement blijkbaar te maken heeft met een fraudeonderzoek dat in India ten aanzien van het Indische moederbedrijf wordt gevoerd. Het heeft eigenlijk niets te maken met de werkkracht en productiviteit van de mensen in Mechelen en Charleroi. Het is dus frustrerend. Langs de andere kant biedt het ook wel mogelijkheden omdat we met een goed bedrijf in Mechelen en Charleroi zitten. Dit biedt ook wel mogelijkheden voor een doorstart, en ik heb begrepen dat de curatoren ook naar een overnemer aan het zoeken zijn. We hopen natuurlijk dat ze snel iemand zullen vinden en dat er snel zekerheid komt voor de getroffen werknemers en hun gezinnen.
Vlaanderen heeft verschillende mogelijkheden om die curatoren bij te staan, zowel voor een doorstart, waar we in de eerste plaats op hopen, als voor de begeleiding van de getroffen werknemers, of een combinatie van de twee. Het kan zijn dat er een doorstart komt waardoor een deel van de werknemers kan blijven werken en een ander deel toch getroffen zal worden. Daarom had ik toch enkele vragen.
Welke inspanningen zult u of bent u aan het doen om de zoektocht naar een overnemer te faciliteren en zo een doorstart mogelijk te maken? Er zijn op Vlaams vlak verschillende mogelijkheden via de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV), innovatiesteun, opleidingssteun enzovoort. Ik wil eens horen hoe het hiermee staat.
Mocht een doorstart niet lukken of als het maar een gedeeltelijke doorstart is, dan worden er toch werknemers getroffen. Welke maatregelen neemt VDAB op korte termijn om het profiel en de competenties van de getroffen werknemers in kaart te brengen?
Welke inspanningen zal VDAB verder doen op het vlak van opleiding en arbeidsbemiddeling om de ontslagen werknemers te activeren in de richting van een nieuwe job?
Mocht er toch een vraag over het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) komen, al hopen we dat dat niet zal gebeuren, welk advies zult u daarover dan geven?
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Mechelen werd toch wel in het hart getroffen. Sinds september vorig jaar waren er geruchten over fraude bij het Indische moederbedrijf CG Power Systems van – om het woord te gebruiken – het Mechelse icoon Pauwels Trafo. Dat heeft geleid tot een recente uitspraak van het faillissement door de ondernemingsrechtbank. Dat zorgt enerzijds voor duidelijkheid, want de medewerkers van CG Power Systems in Mechelen verkeerden toch al een aantal maanden in onzekerheid. Ze werden ook de laatste maand niet volledig uitbetaald. Ik moet u niet vertellen wat voor een impact dat heeft op de gezinnen van de getroffen werknemers. De geraamde omzet van 150 miljoen euro dit jaar en een gevuld orderboekje bij CG Power Systems in Mechelen vraagt om een doorstart. Dat is ook de absolute wens, zo hebben we vernomen van de mensen op het terrein, van zowel de verschillende vakbonden als de curatoren. We denken dat het ook belangrijk is dat we die industriële activiteit, die ook een toekomstgerichte economische activiteit is, namelijk de productie van transformatoren – toch een essentieel onderdeel van elk energienetwerk –, proberen te verankeren in de Vlaamse Ruit, in het hart van de Vlaamse economie.
Hoe kunt u vanuit Vlaams niveau, bijvoorbeeld vanuit PMV, zorgen voor een kapitaalparticipatie of bankleninggaranties zodat de productieve kracht en doorstart van het bedrijf toch kan worden gegarandeerd?
Twee, hebt u weet van kandidaat-overnemers? Bent u in contact met de vakbonden en de curator in Mechelen? Welke initiatieven hebt u tot op vandaag al genomen om die doorstart te proberen realiseren?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, eerst en vooral wil ik zeggen dat ik zelf zwaar geschrokken was toen ik het nieuws vernam via de pers. CG Power Systems in Mechelen bouwt transformatoren op internationaal niveau en is een gevestigde waarde in de Mechelse regio. Ik heb ondertussen van de mensen daar de geschiedenis van het bedrijf gehoord. Er is een heel grote bedrijfstrots van de mensen die daar werken. Het is spectaculair wat dat teweegbrengt. 520 mensen kunnen hun job verliezen, waarvan 450 tewerkgesteld in Mechelen zelf. Het bedrijf had de reputatie om dichtbij te rekruteren, wat niet bij alle bedrijven zo is. Maar dat maakt het nog zwaarder voor de omgeving.
Vanuit mijn bevoegdheden zetten we in op twee vlakken. Eén, we doen inspanningen om de doorstart van het bedrijf mogelijk te maken. Twee, we proberen werknemers te versterken in hun zoektocht naar een nieuwe job. Dat zijn de twee invalshoeken vanuit mijn beleid.
Wat de doorstart betreft, kan er een beroep worden gedaan op de klassieke instrumenten van PMV en het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), die kunnen worden ingezet bij de omschakeling van bedrijven. Waarover gaat het dan? Ten eerste, de ondersteuning van de financiering van de doorstart via waarborging van bankleningen, bijvoorbeeld via Gigarant, leningen of een kapitaalparticipatie. Ten tweede, het ondersteunen van de transformatie bij de doorstart via strategische opleidingssteun of zelfs O&O-projecten (onderzoek en ontwikkeling). Dat zijn twee kanalen waar men vanuit Economie bij kan.
Maar uiteraard zijn de mogelijkheden afhankelijk van het onderzoek van de businesscase van de overnemers – je moet eerst een businesscase hebben vooraleer je iets kunt doen – en van de activiteiten die men wil ontplooien.
Op dit ogenblik lopen er gesprekken over een gedeeltelijke doorstart van de onderneming. Er zou – maar ik moet dus voorwaardelijk spreken – een Vlaams investeringsfonds bereid zijn om samen met het management financieel te investeren. De haalbaarheid van die plannen wordt op dit ogenblik onderzocht.
Bij zo’n doorstart bestaat de mogelijkheid dat men zal vragen aan de Vlaamse Regering of er een ondersteuning mogelijk is met waarborgen via Gigarant. Maar daarvoor is het echt nodig dat er een goed businessplan is en een private financier. Dat zijn voorwaarden. En dat is begrijpelijk, omdat we ook voorzichtig moeten zijn.
Als er een concrete vraag en een concreet dossier klaarliggen, zullen die ten gronde worden onderzocht en geadviseerd door de raad van bestuur van Gigarant. En dan moet ik dit volgens de geldende procedures voorleggen aan de Vlaamse Regering. Maar ik sluit dat dus zeker niet uit.
Het eerste spoor was het bedrijf, het tweede spoor zijn de werknemers. De arbeidsovereenkomst van alle getroffen werknemers van CG Power Systems werd beëindigd op 3 februari 2020. VDAB kreeg op 6 februari een aanvraag van de curator tot tussenkomst van het Sociaal Interventiefonds. In geval van een faillissement kunnen bedrijven in Vlaanderen een beroep doen op het Sociaal Interventiefonds van VDAB. Dat fonds moet tussenkomen in de kosten van de outplacementbegeleiding voor één jaar, een eventuele opleiding en de activiteiten inzake herkenning en erkenning en certificatie van verworven competenties.
Op 7 februari 2020 werd de personeelslijst van het bedrijf overgemaakt aan het outplacementkantoor dat de trajecten zal uitvoeren. Die outplacementtrajecten worden heel snel opgestart. Het is de bedoeling de getroffen werknemers zo snel mogelijk te begeleiden naar een nieuwe job of een zelfstandige activiteit. Een onderdeel hiervan is natuurlijk het in kaart brengen van de profielen en de competenties, maar ook de noden en de werkpunten van de deelnemers. In dat kader betaalt VDAB de kosten voor de opleidingen die nodig zijn voor het behoud en de versterking van de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. VDAB neemt die kosten ten laste.
VDAB bekijkt ook intern en samen met het outplacementkantoor hoe het vragen naar kandidaten vanuit de geïnteresseerde bedrijven op een goede wijze tot bij de werknemers kan krijgen. Zo is ENGIE bijvoorbeeld geïnteresseerd in de profielen. Maar het is natuurlijk dubbel: als werknemers vertrekken, is dat slecht voor de overnemers. Maar als ze blijven en er komt geen overnemer, is dat slecht voor de werknemers. Het is dus echt een heel moeilijke situatie.
VDAB organiseert eind februari samen met het outplacementkantoor nog een viertal infosessies om de getroffen werknemers te informeren over het verloop van de outplacement en het belang van de inschrijving bij VDAB.
Bij afloop van het outplacementaanbod zullen de werknemers die nog geen nieuwe job hebben gevonden, terechtkomen in de reguliere VDAB-bemiddeling. Het gaat om een warme overdracht van outplacementkantoor naar VDAB.
Wat SWT betreft zal ik geen dergelijk advies moeten geven. Het gaat hier om een faling, waarbij de regelgeving van de verlaging van de SWT-leeftijd in het kader van een herstructurering niet van toepassing is. Wat niet uit te sluiten is, is dat werknemers die voldoen aan de voorwaarden voor andere SWT-stelsels, hiervan gebruikmaken. Ik heb hier als Vlaams minister geen vat op. Ik wil mij focussen op wat we als Vlaamse overheid wel kunnen doen, dat is het activeren van werkzoekenden. Mensen in het SWT-stelsel moeten beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. We blijven hen actief bemiddelen naar een nieuwe tewerkstelling.
Ik wil hier nog een persoonlijke bedenking aan toevoegen. Enkele dagen geleden heb ik ook al een gesprek gehad met een vakbondsdelegatie. Wat daar gebeurt is zeer indrukwekkend. Voor mensen die al twintig jaar in dezelfde job zitten, of het nu om een ingenieur gaat of om een kortgeschoolde, is het niet evident om naar een andere job over te stappen. Ik was onder de indruk van de wijze waarop dit nieuws bij de mensen is aangekomen, de trouw die er nog is tegenover het bedrijf en die zoektocht naar een andere job. Het is niet omdat je ingenieur bent dat dit zo gemakkelijk gaat. Als je heel gespecialiseerd actief was in een niche, is het niet zo simpel om te veranderen van job in een ander bedrijf. Veel mensen lijden ook een financieel verlies. Dat hakt er bij die mensen op in. Voor ons is het dus alle hens aan dek om ondersteuning te bieden als daar een goed budgettair voorstel komt voor een doorstart en om mensen te begeleiden in de moeilijke situatie waarin ze zich bevinden.
De heer Ongena heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de daadkracht die u toont in de poging om een doorstart mogelijk te maken. Ik heb genoteerd dat daarover al verregaande gesprekken bezig zijn met een mogelijke overnemer, een Vlaams investeringsfonds, zei u, samen met het management. We hopen dat dit soelaas kan bieden en dat het kan leiden tot een gedeeltelijke doorstart. Dat is een goede zaak. Zoals u zegt, is dit een moeilijke periode. Er is een duidelijk vooruitzicht op een doorstart, maar voor 450 mensen in Mechelen werd de arbeidsovereenkomst beëindigd. Zij twijfelen wellicht over wat ze nu moeten doen: wachten op de doorstart of actief op zoek gaan naar een nieuwe job. Het is dus zaak om die periode van onzekerheid zo kort mogelijk te houden.
Minister, weet u wanneer u meer duidelijkheid zult hebben over het gedeeltelijk doorstartscenario, zodat de getroffen mensen enig zicht krijgen op de te verwachten termijn van onzekerheid?
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Minister, ik ben blij met de poging tot doorstart. Dat is absoluut de wens van de werknemersdelegaties van het bedrijf. U gaf zelf al aan dat er bij hen grote loyauteit is aan het bedrijf en aan product, dat economisch een internationaal veelgevraagd product is. De mensen zijn natuurlijk wel ongerust. Als die doorstart er komt, vinden ze het heel belangrijk dat het om lokale verankering gaat. Een Vlaams investeringsfonds wijst in die richting. Het lokale management geniet nog enig vertrouwen, maar als u ziet wat er in de hoofdzetel in India is gebeurd, dan is er wel grote bezorgdheid bij de werknemersdelegaties over de betrokkenheid van de faillietverklaarde eigenaar.
Ten tweede denk ik dat snelheid ook wel belangrijk is. Er is uiteraard een goede business case nodig, maar zoals u zelf aangeeft, zitten de mensen vandaag in absolute onzekerheid en hebben ze door het faillissement weinig zicht op goede uitstroomregelingen. De business case zal mogelijk sterker zijn met sterke profielen aan boord. Stromen ze uit, dan is dat voor de doorstart natuurlijk een moeilijk verhaal en dat geven de vakbonden ook aan: een aantal profielen zijn zeer gegeerd, maar mensen zouden graag bij Pauwels – zoals het bedrijf in de volksmond genoemd wordt – blijven. Er is dus sturing, centrale sturing vanuit de Vlaamse overheid nodig.
We moeten kort op de bal spelen en het signaal geven dat we aanwezig zijn en heel snel en hands-on kunnen ingrijpen, via kapitaalparticipaties, via Gigarant, via die waarborgen voor bankleningen. Zo weten de mensen dat we er heel snel staan als de vraag er komt. Dat is heel belangrijk voor de mensen die er op dit moment nog iets van proberen te maken. En het gaat nog steeds om veel mensen in Mechelen en de directe omgeving, want Pauwels is inderdaad iets wat niet verloren mag gaan.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Het bedrijf Pauwels Trafo was inderdaad een begrip, zeker op het vlak van technologie: ik denk dat het het enige bedrijf was dat tranformatoren met heel hoge vermogens kon bouwen. Het is altijd spijtig dat een hightechbedrijf verloren moet gaan, vooral als je leest dat het niet aan het Mechelse management ligt, maar dat de problemen zich vooral in India situeren en dat het bedrijf ten onder gaat aan fraude. Dat is zeer spijtig.
Ik ben wel blij dat u zegt te doen wat u kunt doen. Laat ons daar duidelijk in zijn: we kunnen nu niet ingrijpen aan de kant van diegenen die de zaak failliet hebben laten gaan. Enkel als er een overnemer komt en die garanties of ondersteuning vraagt, dan kunnen wij met verschillende tools helpen. Dat hebben we ook in andere dossiers gedaan in Vlaanderen.
We hebben inderdaad de tools bij VDAB voor outplacement. Dit moet zo goed mogelijk worden opgevolgd. Hoe spijtig het ook mag zijn, dat is het enige wat we nu kunnen doen. Het is belangrijk dat we tonen dat Vlaanderen snel en flexibel kan ingrijpen, zodat potentiële overnemers sneller en gemakkelijker hun weg naar Vlaanderen vinden.
Minister Crevits heeft het woord.
Bedankt voor al uw opmerkingen, collega’s. Ik leef mee met alle tussenkomsten die er geweest zijn. Ik ga er absoluut mee akkoord dat er nood is aan een snelle overname en dat sterke profielen moeten blijven, maar die sterke profielen zijn ook diegenen die het snelst elders kunnen beginnen. Dat is een heel moeilijk spanningsveld, collega Ongena, en iedereen beseft dat ook.
Collega Gennez, u vraagt om sturing, maar wij zitten in dezen niet aan het stuur. Zodra er een voorstel is, springen we er onmiddellijk op. Iedereen, ook collega Somers, is heel bezorgd. We kennen het belang van de onderneming, maar als overheid kunnen we niet gaan beslissen om een transformatorenbedrijf te beginnen. Wel kunnen we over de brug komen. (Opmerkingen van Caroline Gennez)
U had het over sturing en begeleiding, zowel voor werknemers als potentiële overnemers. Ik zie ook alle inspanningen die gebeuren en ik besef dat het snel moet gaan en we proberen alle beschikbare instrumenten in te zetten. We volgen het dossier heel nauwgezet op.
Collega Gryffroy, het gaat inderdaad om een internationaal bedrijf. Internationale investeringen in Vlaanderen zijn van belang, maar het is jammer dat het geleid heeft tot wat het nu geleid heeft. Om een understatement te gebruiken: het is dramatisch. Maar we volgen het zeer alert op.
De heer Ongena heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de bezorgdheid en ik hoop dat er snel duidelijkheid komt over de mogelijke doorstart. We volgen dit uiteraard verder op.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
We volgen dit eveneens verder op en wanneer we signalen krijgen van de werkvloer, of de ex-werkvloer, en het lokaal management, willen we zeker mee die verbinding naar dit niveau en de opvolging vanuit de Vlaamse Regering ondersteunen.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.