Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over de brandveiligheid in dierenpensions
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Voorzitter, asielen die katten opvangen, zijn onderworpen aan de plicht zich met een brandalarmsysteem uit te rusten. Op deze verplichting zijn er een aantal afwijkingen, maar dan geldt wel de plicht optische rookmelders te installeren. Deze op zich verantwoorde regeling brengt echter enkele onverwachte gevolgen met zich mee voor de gezinnen die katten opvangen, zelfs in die mate dat de regeling de facto onwerkbaar wordt. Dit probleem vormt de kern van mijn vraag om uitleg.
Het probleem is gesitueerd in artikel 4, paragraaf 5, van het vernieuwde Kennelbesluit. Ik citeer: “De lokalen waarin de dieren gehuisvest worden, zijn uitgerust met een brandalarmsysteem dat in geval van brand een alarmcentrale verwittigt. (…) In afwijking van het eerste lid kan het brandalarmsysteem vervangen worden door optische rookmelders in een occasionele kwekerij van katten en in een hobbykwekerij die op dezelfde plaats ligt als het woonhuis van de verantwoordelijke of dat van zijn personeel, of waar permanent toezicht aanwezig is.”
Over dat artikel bestaat aardig wat ongerustheid bij gastgezinnen die katten opvangen. Het gaat, meer bepaald, om de letterlijke interpretatie van het artikel in het Kennelbesluit. Dat zou betekenen dat alle kamers van alle gastgezinnen moeten worden voorzien van een brandalarm dat op een centrale plaats is aangesloten. Aan een gemiddelde van drie kamers waar opvangkatten in een opvanggezin mogen komen, zou dit voor asielen die met opvanggezinnen werken, al snel een kost van een honderdtal euro per gezin vormen. Aangezien de asielen vaak met tientallen opvanggezinnen werken, betekent dit een meerkost van meerdere duizenden euro’s.
Vanuit zowel de asielen als de opvanggezinnen wordt opgeworpen dat deze verplichting nogal vreemd is omdat die dieren in particuliere huizen verblijven. Waarom geldt dan ook voor hen niet de verplichting die voor occasionele en hobbykwekerijen geldt om een optische rookdetector te plaatsen?
Minister, klopt het dat opvanggezinnen voor katten aan de verplichting moeten voldoen om uitgerust te zijn met een brandalarmsysteem dat in geval van brand een alarmcentrale verwittigt en dit ondanks het feit dat ze niet toegankelijk zijn en geen openingsuren hebben? Zo ja, waarom werd voor deze regeling geopteerd? Waarom geldt voor opvanggezinnen niet dezelfde regeling als voor occasionele en hobbykwekerijen?
Op welke manier wordt de huidige verplichting gecontroleerd en gehandhaafd? Bent u bereid om de regeling aan te passen zodat opvanggezinnen onder dezelfde regeling vallen als occasionele en hobbykwekerijen? Zo ja, op welke termijn zal er een initiatief ter zake worden genomen?
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Minister, ook de uitbaters van dierenpensions stellen veel vragen bij het Kennelbesluit, meer bepaald over artikel 4, paragraaf 5, dat gaat over het brandalarmsysteem waaraan ze moeten voldoen tegen 2021.
Het Kennelbesluit zegt heel duidelijk dat het een alarmsysteem moet zijn dat in geval van brand een alarmcentrale verwittigt. Er wordt een afwijking toegestaan voor occasionele kwekerijen van katten en voor hobbykwekerijen die zich bevinden op dezelfde plaats als het woonhuis. Die afwijking bestaat erin dat ze optische rookmelders moeten gebruiken.
De kosten om zo’n brandalarmsysteem met melding bij een alarmcentrale aan te schaffen loopt al snel op tot enkele duizenden euro’s. Er zijn al enkele pensions die een offerte hebben aangevraagd. Nochtans zijn er vele dierenpensions die de katten opvangen in huiselijke sfeer of in een ruimte die grenst aan de bestaande woning. Maar ze zijn daarom geen occasioneel of hobbypension.
Minister, hobbykwekers of kwekerijen van katten in occasionele gevallen zijn heel duidelijk gespecificeerd in het Kennelbesluit, maar over occasionele of hobbypensions kunnen we niets terugvinden. Nochtans vangen veel pensions of mensen thuis occasioneel dieren op. Het kan dan gaan om mensen die een familielid uit de nood willen helpen. Wat verstaat u precies onder ‘occasionele hobbypensions’?
Mogen pensions die katten opvangen in de eigen woning of in een ruimte die grenst aan de bestaande woning ook gebruikmaken van optische rookmelders die verbonden zijn met een gsm? Hoe gaat u erop toezien dat vanaf 2021 de pensions in orde zijn met het Kennelbesluit?
Minister Weyts heeft het woord.
Dierenasielen werken steeds vaker met gastgezinnen. Dat is ook een goede zaak omdat de dieren dan beter gesocialiseerd kunnen worden, en er is ook het voordeel inzake infectiedruk. Dat is nuttig voor heel jonge dieren of dieren die minder gezond zijn. De gastgezinnen zijn dan eigenlijk het verlengde van het asiel. Het is daarom niet onlogisch dat er dierenwelzijnsgaranties worden gevraagd net zoals geldt voor het asiel.
Werken met gastgezinnen was in het verleden niet voorzien in de regelgeving. Eigenlijk was het de facto illegaal. Voor we in de vorige regeerperiode het Kennelbesluit hebben aangepast, was het in principe illegaal. Met de wijziging van de regelgeving hebben we ervoor gekozen om een duidelijk legaal kader te creëren.
Het klopt dat de uitzondering die is bepaald voor bepaalde occasionele kattenkwekerijen en hobbykwekerijen niet is doorgetrokken naar de gastgezinnen van dierenasielen. Daar was naar verluidt de ratio – u hebt de regelgeving vermeld – dat er in de professionele centra, de kwekerijen, een permanent toezicht is. Dat is niet het geval in de opvanggezinnen.
Ik denk dat het sowieso raadzaam is om dat Kennelbesluit, dat toch wel heel complex en omvattend was, te evalueren. Ik heb me ook voorgenomen om dat dit jaar te doen. Dat is alleszins een van de elementen die we moeten meenemen, dat is absoluut goedbedoeld. Ik wil ook wel een beetje nuanceren over de bedragen die de ronde doen. De koppeling aan een alarmcentrale wordt vrij breed geïnterpreteerd, er is bij mijn weten ook geen wettelijke definitie ter zake. Een alarmcentrale kan ook duiden op de gsm of telefoon van de verantwoordelijke of iemand anders die permanent beschikbaar is, en waarmee dit verbonden is. Ik heb zelf eens gegoogeld: op bol.com kost dat 36 euro. Dat zal nu niet bepaald de grote kost zijn, ik wil dus nog even abstractie maken van dat kostenaspect. We moeten ervoor zorgen dat, als regelgeving onbedoeld bepaalde drempels opwerpt, we die gewoon wegnemen. We gaan dus evalueren, ik wil dat dit jaar nog doen. Er zijn ook andere elementen van dat Kennelbesluit waarbij er vanuit het werkveld bemerkingen worden opgeworpen. Ik wil die allemaal onder ogen zien en ik denk dat die meegenomen moeten worden.
Wat anderzijds de pensions betreft, oefenen wij regelmatig inspecties uit met de inspectiedienst Dierenwelzijn, ook bij de erkende pensions. Die controles kunnen plaatsvinden in het kader van routinecontroles, maar dat kan ook onaangekondigd zijn, of naar aanleiding van klachten. Bij elke controle gaat de inspectiedienst Dierenwelzijn na of er rookmelders aanwezig zijn en of die werken. Dat doen we al jaren, want die verplichting geldt ook al jaren en staat eigenlijk los van de aanpassingen doorgevoerd in het kader van het Kennelbesluit. De rookmelders in dierenpensions zijn dus al jaren verplicht. Wat nu zal veranderen is dat die rookmelder verbonden moet zijn met een of andere vorm van alarmcentrale, in de ruime definitie. Er zullen ook controles plaatsvinden, maar dat zal pas vanaf volgend jaar zijn.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, dank u voor uw reactie. Ik moet heel eerlijk zeggen: dat gastgezinnen zich vrijwillig opwerpen om die katten op te vangen, vind ik een goede zaak. We moeten er ook alles aan doen opdat dit op die manier behouden blijft.
Als effectief blijkt dat die branddetectoren geplaatst moeten worden, zoals u zegt, en zo massaal geplaatst moeten worden, is het toch van heel groot belang dat die evaluatie zo snel mogelijk plaatsvindt. Ik wil ook aandringen op een vereenvoudigde regeling, want nu leidt dat toch een beetje tot ‘overregulitis’ en overbodige kosten. Het gaat tenslotte om opvang in gastgezinnen, in woningen. U spreekt over rookmelders, maar hier staat letterlijk dat het moet gaan om branddetectoren die gekoppeld zijn aan een brandalarmsysteem. Dat gaat dus effectief wel over veel hogere kosten dan het cijfer van 36 euro waarnaar u verwees. Ik vraag om dat Kennelbesluit echt wel aan te passen en te vereenvoudigen zodat de gastgezinnen met goede bedoelingen niet met onnodig hoge kosten worden opgezadeld.
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Minister, ik ben zeer verheugd dat u zegt dat de brandalarmsystemen ook verbonden mogen zijn met een gsm, wat wel degelijk de kosten gaat verlagen voor de pensions om zich met deze wet in orde te stellen. Maar, zoals u zegt, de rookmelders die ze nu al moeten hebben, kunnen ze natuurlijk niet aansluiten op hun gsm. Ze zullen daar toch een investering voor moeten doen, maar die zal alleszins veel lager zijn dan wanneer ze moeten aansluiten bij een brandcentrale.
Als u toch van plan bent om het Kennelbesluit aan te passen en te kijken hoe het aangepast kan worden aan de praktijk, zou ik toch aanraden om zeker duidelijk te definiëren dat het ook optische rookmelders mogen zijn die enkel verbonden zijn met een gsm en niet specifiek met een brandcentrale. Ik denk dat dat ook heel veel ongerustheid wegneemt bij de pensions, die nu niet duidelijk weten wat ze moeten doen. Ik zou daar ook niet te lang mee wachten, want anders zijn er misschien pensions die al heel zware investeringen gedaan hebben die eventueel niet nodig geweest zouden zijn.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Voor onze fractie is de veiligheid van dieren een absolute prioriteit, of dat nu in dierenpensions, kennels, kwekerijen of bij mensen thuis is. Een vorm van brandpreventie lijkt me dan ook wenselijk, zelfs ook voor mensen die geen dieren hebben. Uiteraard kan het niet de bedoelingen zijn dat mensen of organisaties die vrijwillig katten of honden die in nood zijn opvangen, gestraft worden. Deze gezinnen dragen al op een ongelooflijke wijze bij aan het dierenwelzijn.
Ik volg mevrouw De Vroe in haar redenering dat een installatie van branddetectoren, die aangesloten is op een meldkamer, een extra drempel kan zijn en dat optische rookdetectoren dienen te volstaan. Deze optische rookdetectoren dienden zij ook al aangeschaft te hebben sinds de verplichting van 1 januari 2020, die voor alle particuliere woningen geldt.
Daarom heb ik een bijkomende vraag, minister. U benadrukt het belang van gastgezinnen voor een meer individuele aanpak voor de opvang van dieren. Vreest u niet dat er gastgezinnen zullen afhaken als ze extra kosten voor zo’n branddetectiesysteem moeten maken?
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik wil mij even aansluiten bij deze vraag, omdat ik de vraagstelling ook wel wil ondersteunen. Gastgezinnen zijn een heel belangrijk onderdeel in de tijdelijke opvang van dieren in nood. Minister, ik was een beetje verbaasd omdat u stelde dat gastgezinnen destijds illegaal zouden zijn geweest. Waarop baseert u zich daarvoor? Als er in die zin geen verdere verfijning is van die vorm van opvang, weet ik niet dadelijk waarom het illegaal zou zijn. Je mag als burger toch altijd dieren in nood opvangen. In principe gaat het dan niet over getallen, want als je het aantal zou overschrijden, zou dat wel in strijd zijn met de wet, maar bij gastgezinnen gaat het over een beperkt aantal dieren. Is het dan vandaag wel oké? Of moet die vorm van opvang voor iets vrezen? Ik heb begrepen dat u daar wel sympathie voor hebt, maar zijn zij vandaag in strijd met de regelgeving? Ik dacht van niet, maar ik ben daar toch enigszins bezorgd over door uw uitspraak. Ik denk dat dat een belangrijke vorm van ondersteuning is van dieren die in nood zijn.
Een tweede element waarom ik de vraag zeker wil ondersteunen, is dat de koppeling met een alarmcentrale, zoals dat letterlijk in het besluit staat, niet voor discussie vatbaar is. Als u daarover met de brandweerdiensten spreekt en met de mensen die daarop toezicht moeten houden, is dat een zeer duidelijk afgebakende terminologie in de federale wetgeving, die dus ook gekend is binnen de diensten die toezicht moeten houden vanuit de brandweerdiensten. In die zin ben ik ook wel blij dat u ervoor openstaat om dit effectief aan te passen, want zoals de collega’s al zeiden, heeft een doorschakeling naar de alarmcentrale meer consequenties en zeker ook een hoger budget.
Minister Weyts heeft het woord.
De gastgezinnen waren vroeger totaal afwezig in de regelgeving, hoewel ze in de praktijk wel bestonden. Er was de facto sprake van illegaliteit, maar dat is net weggewerkt dankzij die nieuwe regelgeving. We hebben daarvoor een duidelijk kader gecreëerd, en dat is een goede zaak.
Ik denk dat er vanuit het werkveld nog andere elementen en problemen worden opgeworpen ten aanzien van het Kennelbesluit. We moeten dat complex en omvattend besluit wel eens evalueren. We zullen dat dit jaar doen, en zo spoedig mogelijk. We moeten natuurlijk wel zien dat dierenwelzijnsgaranties gehandhaafd blijven, maar dat kan ongetwijfeld op verschillende manieren, ook op manieren die minder drempels opwerpen.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Het is een goede zaak dat men dat Kennelbesluit zal evalueren. Ik denk dat we toch een beetje voorzichtig moeten zijn met de uitspraken over illegaliteit. De gastgezinnen doen dat altijd met heel goede bedoelingen en dat is denk ik de juiste manier om die katten op te vangen. Het is een goede zaak dat er een wetgevend kader is gekomen. Dat is, denk ik, een mooiere bewoording. Dat kader zal nu zo snel mogelijk geëvalueerd en vereenvoudigd moeten worden.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.