Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Het is weer Boekenbeurs. Dan stel ik traditioneel altijd een vraag in verband met boeken en in verband met lezen. Ik trap een open deur in wanneer ik zeg dat leesmotivatie, leesvaardigheid en begrijpend lezen van kinderen, leerlingen én volwassenen her en der toch wel verontrustende resultaten opleveren. De recente cijfers over toenemende laaggeletterdheid zijn zorgwekkend. Dat is niet goed voor onze maatschappij, niet goed voor de economie en niet goed voor de cultuur, maar ook niet voor de persoonlijke ontwikkeling van ieder individu.
Het regeerakkoord zegt: “We werken verder aan een gedragen én duurzaam taal- en leesbevorderingsbeleid over diverse beleidsdomeinen heen.” Leesbevordering is geen zaak van Cultuur alleen maar is transversaal. Het past evengoed in Welzijn of Onderwijs. Het Vlaams actieplan leesbevordering dateert van 2017 en daarmee willen we het Strategisch Plan Geletterdheid 2017-2024 verder versterken. Er zijn tijdens de vorige legislatuur wel pogingen geweest, zoals ‘Lang zullen we lezen’ van de VRT. Maar ik zie geen integrale benadering.
Zult u in overleg treden met uw collega-ministers van Onderwijs, Welzijn en Economie om tot een gedragen én duurzaam taal- en leesbevorderingsbeleid over diverse beleidsdomeinen te komen? Zult u er ook voor pleiten dat zij relevante punten uit het actieplan leesbevordering opnemen in hun respectievelijke beleidsnota’s die nu naarstig geschreven worden?
Op welke prioritaire acties inzake leesbevordering wilt u de volgende jaren als minister inzetten? Ik denk bijvoorbeeld aan de verdere uitrol van Boekstart, want daar zijn nog niet alle gemeenten op aangesloten.
Is er nood aan een geactualiseerd actieplan leesbevordering?
Minister-president Jambon heeft het woord.
De urgentie om in te zetten op een lees- en taalvaardige samenleving belangt ons allemaal aan, zeker als je de recente onderzoeken rond de vaardigheid van begrijpend lezen bij lagereschool- en middelbareschoolleerlingen ziet. Die is verontrustend, want een goede lees- en taalvaardigheid is nodig om actief deel te nemen aan het culturele, sociale, economische en digitale leven, dus eigenlijk om gewoon mens te kunnen zijn in onze huidige samenleving.
De aandacht voor en het belang van taal en taalbeleid is daarom, zoals duidelijk bepaald in het regeerakkoord, een beleidsoverschrijdend thema. Dat kun je niet aan één beleidsdomein toewijzen. Het is ongetwijfeld ook voor mijn collega’s een belangrijk aandachtspunt binnen hun beleidsdomein.
Het actieplan leesbevordering biedt binnen het breder kader van een taalbeleid voor meerdere beleidsdomeinen een aantal voorstellen voor actieterreinen waarop kan ingezet worden om in een impactvol leesbevorderingsbeleid te investeren.
Wat zijn mijn prioriteiten? Ik wil de volgende jaren verder werken aan een gedragen en duurzaam taal- en leesbevorderingsbeleid. Vanuit de actiepunten die werden geformuleerd in het actieplan werden reeds verschillende initiatieven opgestart. Het actieplan vertrekt vanuit gedetecteerde noden en urgenties op het terrein. De voorgestelde leesbevorderingsacties willen concrete antwoorden bieden. Ik wil die graag voortzetten, en daarbij is Boekstart zeker een van de prioriteiten. Vanaf 2020 hebben intussen 231 van de 300 gemeenten in Vlaanderen en Brussel ingetekend voor een deelname over meerdere jaren. Het doel is om dit programma de volgende jaren verder uit te rollen over heel Vlaanderen.
Het huidige actieplan vertrekt vanuit een brede basis en focust daarbij duidelijk en terecht op een aanpak op de langere termijn. Het vormt voor mij dus een goed uitgangspunt voor het beleid van de volgende jaren. Natuurlijk moeten we continu bijsturen waar nodig. Maar we zullen vandaag nog niet met een grote evaluatie en bijsturing van dat actieplan beginnen. Laat het nu maar vertrekken, laten we het nu maar uitrollen en onderweg bijsturen waar het nodig is.
De heer Meremans heeft het woord.
Dank u voor uw antwoord. Er zullen nog van deze vragen komen. Dat is een traditie van mij in deze commissie, omdat het belangrijk is dat we daar toch transversaal aan werken. Ik hoop dat we dat zullen terugzien in de diverse beleidsnota’s. Ik ga daar ook van uit. Ik wil u bedanken voor uw inspanningen en uw antwoord. Ik denk inderdaad dat we daar verder werk van moeten maken. Het moet duurzaam zijn, daar ben ik het mee eens. Dat je onderweg bijstuurt ook. Dat neemt niet weg dat het een ernstig aandachtspunt blijft en dat we er echt werk van moeten maken. Wij kijken uit naar uw verdere initiatieven hieromtrent.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Dit is de zeer interessante, jaarlijks terugkerende vraag van de heer Meremans. Wij willen vanuit onze fractie die vraag naar aandacht voor leesbevordering zeker ondersteunen. Wij hopen dat zowel in de beleidsnota Cultuur als in de beleidsnota Onderwijs, en andere, daarover ook passages terug te vinden zijn. We kijken ernaar uit.
Ook bij Onderwijs hebben we die verontrustende cijfers gezien. We weten dat we heel hard moeten inzetten op begrijpend lezen, dat we daar vroeg mee moeten beginnen. Dat is ook in het licht van de discussie die we gisteren hebben gevoerd over taalverwerving bij heel jonge kinderen heel belangrijk.
Een van de acties die in het actieplan leesbevordering stonden, waren de leerbevorderingsnetwerken. Die waren heel specifiek gericht op de voorschoolse en heel jonge kinderen, waarin men samen met Kind & Gezin en de bibliotheken heel jonge kinderen probeerde te bereiken. In 2019 waren er proefprojecten.
Minister-president, het was de bedoeling die proefprojecten en de leesbevorderingsnetwerken verder uit te rollen. Als ik me niet vergis, is dat ook een van uw prioriteiten. Hoe zit het daarmee? Wat zijn de plannen met betrekking tot die specifieke actie, die in het licht van de gisteren gevoerde discussie, toch wel relevant is.
Ik kan daar heel kort over zijn. We zullen het actieplan in al zijn facetten voortzetten. We zullen op dit moment niet specifiek herevalueren en bijsturen. We zullen het actieplan verder uitrollen en de leesbevorderingsnetwerk maken daar deel van uit. We gaan verder op dat spoor.
De vraag om uitleg is afgehandeld.