Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Maertens heeft het woord.
Minister, door een tekort aan chauffeurs bij De Lijn, vooral in Antwerpen en de Vlaamse Rand, zijn er een aantal maatregelen genomen. Een daarvan is het schrappen vanaf de maand november, van een of meerdere ritten in de Vlaamse Rand op een twintigtal buslijnen. Minister Dalle, die bevoegd is voor Brussel, stelde voor dat VDAB en Actiris, de Brusselse tegenhanger van VDAB, samen zouden kijken hoe er nog intensiever kan worden samengewerkt om Brusselse werkzoekenden, die toch een veel groter percentage vertegenwoordigen dan de werkzoekenden in Vlaanderen, naar een job bij De Lijn toe te leiden.
Minister, voerde De Lijn al concrete gesprekken met VDAB en Actiris om die problematiek op te lossen? Met welk resultaat? Als er al gesprekken zijn geweest, hoe zullen VDAB en Actiris dan zorgen voor een betere toeleiding van Brusselse werklozen naar een job van buschauffeur bij De Lijn? Kunt u al toelichting verschaffen over de financiering hiervan? Wat is uw standpunt hierin? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de eventuele taalbarrière die er in vele gevallen zal zijn, voor anderstalige Brusselse werkzoekenden verholpen wordt? Ik neem toch aan dat iedereen ervan uitgaat dat een buschauffeur in de Vlaamse Rand perfect Nederlands moet kunnen spreken en goed moet kunnen communiceren met de reiziger.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Maertens, we hebben het hier al uitgebreid over gehad in de commissie en in het actualiteitsdebat. Er is op dit ogenblik inderdaad een tekort aan chauffeurs bij De Lijn, en dat zorgt wel al eens voor wat problemen.
De Lijn voelt heel erg de vergrijzing. Heel wat buschauffeurs zijn op pensioen gegaan en een aantal staat op het punt op pensioen te gaan. De rekrutering van nieuwe chauffeurs is niet zo gemakkelijk, gelet op de krapte op de arbeidsmarkt. Dat geldt vooral voor de regio's Antwerpen, Leuven, Kempen en de Vlaamse Rand, waar het tekort aan chauffeurs zich het meeste laat voelen.
Ik heb in de plenaire vergadering al een aantal cijfers gegeven over de tekorten. Ik wil vandaag graag nog een aantal extra cijfers meegeven die gisteren op de raad van bestuur van De Lijn ter sprake zijn gekomen. Sinds januari 2019 zijn er al 525 nieuwe chauffeurs in dienst genomen bij De Lijn. Er zitten nog 109 kandidaten in de allerlaatste fase voor de contracttekening. Er zijn nog 69 kandidaten die reeds door alle testen gingen en nu ingepland zijn voor een medisch onderzoek. De Lijn laat weten dat het tekort aan chauffeurs is gedaald tot een cijfer tussen 30 en 40, wat op zich goed nieuws is. Dat mag dan ook wel gezegd worden.
U vroeg specifiek naar de gesprekken tussen VDAB en Actiris en het voorstel van minister Dalle. Elke mogelijke aanwerving of rekrutering is sowieso een pluspunt. De Lijn heeft al laten weten gesprekken gevoerd te hebben met zowel VDAB als Actiris, maar geeft aan dat naar voren is gekomen dat er weinig potentieel is, specifiek als gevolg van wat u ook al aanhaalde, namelijk de taalproblematiek. Er is bereidheid tussen de drie partijen om daaraan te werken, maar het is nog altijd een groot probleem. De meeste Brusselse werkzoekenden zijn het Nederlands niet voldoende machtig en komen bijgevolg niet in aanmerking voor een job als chauffeur bij De Lijn.
Om hieraan tegemoet te komen is er op 2 december een meeting gepland om een taalproefproject op te zetten en te bepalen wat de basiskennis is die zeker aanwezig moet zijn. Gezien het veiligheidsaspect en de taalwetgeving kan De Lijn geen nieuwe chauffeurs laten starten als die basis niet eerst is verworven. Dat spreekt voor zich.
Dan kom ik tot de financiering. Volgens de samenwerkingsakkoorden die voorgesteld werden, is dit kosteloos voor De Lijn als dit opgestart kan worden. Waar de financiering van Actiris vandaan komt, is mij niet geheel bekend.
Als gevolg van de taalbarrière zal bekeken moeten worden voor welke taalgroepen er een basistraject opgezet moet worden. De toekomst zal moeten uitwijzen of we hierdoor vele nieuwe chauffeurs bij De Lijn in de Vlaamse Rand mogen verwelkomen. Ik hoop dat alleszins. Iedereen in deze commissie betreurt het enorm als we keer op keer moeten lezen dat de ritten worden afgeschaft als gevolg van een gebrek aan chauffeurs. Dus, alle mogelijke maatregelen die zich aandienen, neem ik graag ter harte. We moeten zeker argwanend staan tegenover de taalbarrière en daar de nodige aandacht aan geven.
De heer Maertens heeft het woord.
Minister, ik kan heel kort zijn omdat u de cijfers heel goed weergeeft. Ik ben heel blij om vast te stellen dat er een serieuze dalende evolutie zit in het tekort aan chauffeurs. Het zijn er nu een dertig- of veertigtal. Dit moet op korte termijn opgelost kunnen worden.
Ik ben ook zeer tevreden over de aanpak van De Lijn, die actief gesprekken voert met zowel VDAB als Actiris. Het is natuurlijk een probleem dat er weinig potentieel is. Dat is niet alleen een probleem voor De Lijn, maar het is een problematiek die veel verder gaat en bedrijven elders in dit land parten speelt. Als je ziet dat de werkloosheid in Henegouwen, de regio Doornik-Moeskroen bijvoorbeeld, de allergrootste is in heel het land, en als je ziet dat de krapte op de arbeidsmarkt nergens groter is dan in de regio's Zuid- en Midden-West-Vlaanderen, en als je er dan niet in slaagt om die amper 30 kilometer te overbruggen om te gaan werken, dan is dat een heel spijtige zaak. De bedrijven smeken om werkzoekenden. Als we het dan mogen hebben over samenwerkingsfederalisme in dit land, dan denk ik dat er nog heel grote stappen te zetten zijn. Laat ons dan de verantwoordelijkheid maar leggen bij de arbeidsbemiddelaars in die gewesten waar het mank loopt. Ik denk dat VDAB op dat vlak zeer goed werk levert. Ik denk ook dat we de Brusselse collega's van Actiris moeten aansporen om er echt werk van te maken om hun werklozen bij te spijkeren qua taal en, om even te verwijzen naar het debat van gisteren, misschien een taalbadje te geven om in Vlaanderen te kunnen komen werken.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Minister, uiteraard is het positief dat u kunt zeggen dat het tekort aan chauffeurs gedaald is. Maar we kunnen natuurlijk niet voorbijgaan aan de oorzaak van het probleem, namelijk dat De Lijn vandaag geen aantrekkelijke werkgever is en niet meer de goede reputatie heeft die ze vroeger wel had. Als we lezen dat al drie dagen op rij de chauffeurs van De Lijn in de Brusselse Rand en nu ook in Vlaams-Brabant staken omdat hun rustdagen worden ingetrokken en ze te pas en te onpas moeten invallen voor collega's, dan moeten daar natuurlijk stappen vooruit worden gezet.
Voorzitter, ik zou straks in de regeling van de werkzaamheden willen voorstellen om de algemeen directeur van De Lijn uit te nodigen in de commissie op een hoorzitting, aangezien we het er voortdurend over hebben.
Minister, is er naar aanleiding van de stakingen die vandaag volop bezig zijn, al een overleg tussen u en de vakbonden geweest, specifiek daarover? Hebt u daar eventueel enig resultaat van?
Minister Peeters heeft het woord.
Mevrouw Robeyns, dank u voor de bijkomende vraag. Ik heb inderdaad samengezeten met de vakbonden en met het managementteam. Dat was voor de staking die dinsdag is gestart. Is daar veel uit gekomen? Er waren tal van klachten, maar vooral klachten die te maken hebben met het operationele, waarvoor De Lijn als verzelfstandigd agentschap zelf in eerste instantie een aantal maatregelen moet nemen. Klaarblijkelijk is dat vandaag de reden van de staking in Vlaams-Brabant.
De oorzaak dat er minder mensen toegeleid worden, is vooral dat er een enorme vergrijzing is bij De Lijn. Daardoor is er een enorme uitval. Dat men toch weer heel wat mensen heeft kunnen rekruteren om te komen werken bij De Lijn, is op zich een pluspunt. Maar dat neemt niet weg dat u zeker een punt hebt dat ze ook aan het imago moeten werken. Want niemand is gebaat met telkens opnieuw negatieve persberichten over De Lijn. Dat komt de organisatie als dusdanig zeker niet ten goede. Maar dat is in eerste instantie een boodschap aan De Lijn zelf en aan iedereen die er genoegen in schept om telkens opnieuw met negatieve berichtgeving naar buiten te komen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.