Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Op 9 oktober kondigde Telenet aan dat het telecom- en mediabedrijf dat via kabel tot op vandaag internet, digitale televisie, analoge radio en televisie aanbiedt, in het najaar van 2020 regio per regio analoge radio en televisie zal afschakelen. De analoge ‘switch off’ is onvermijdelijk. De vraag is echter wanneer deze optimaal moet gebeuren en hoe die moet worden begeleid.
Exacte cijfers zouden niet bestaan, maar volgens de schatting van Telenet luisteren vandaag nog ongeveer 200.000 mensen op analoge wijze naar radio en kijken nog 180.000 mensen analoog naar televisie. In 2012 waren dat nog ongeveer 1.000.000 kijkers en luisteraars. De afbouw is vlug gegaan, maar het gaat nog om een pak mensen.
In 7 jaar tijd is dat aandeel wel spectaculair gedaald, maar het lijkt mij bijzonder optimistisch als je verwacht dat binnen ongeveer 1 jaar 200.000 Vlamingen zonder de nodige incentives en begeleiding zouden zijn overgeschakeld naar digitale radio en televisie. Het stelt een beetje gerust dat Telenet aankondigde een proefproject te zullen starten in Beringen en Lochristi en zich engageert tot begeleidende maatregelen.
Het lijkt mij niet alleen opportuun, maar vooral noodzakelijk dat de minister van Media, het best in overleg met zijn federale collega van Telecommunicatie, het gesprek aangaat met Telenet, zodat men kan vermijden dat in het najaar van 2020 een pak mensen niet langer een radio- en televisiesignaal ontvangen.
Minister, was u op de hoogte van de beslissing van Telenet voor die op 9 oktober werd aangekondigd? Zo ja, tot welke overgangsmaatregelen engageerde Telenet zich ten opzichte van u? Wat is uw appreciatie van de beslissing van Telenet om vanaf volgend jaar analoge radio en televisie stop te zetten? Wat is uw appreciatie van de overgangs- en begeleidingsmaatregelen die Telenet heeft aangekondigd? Acht u die adequaat en afdoende? Welke opportuniteiten ziet u in de plannen van Telenet in verband met de ‘switch off’ van digitale radio in functie van de verdere uitrol van Digital Audio Broadcasting (DAB+)? Tijdens de vorige legislatuur hebben we heel vaak over dat dossier gediscussieerd. Misschien is het wel een opportuniteit, hoewel het ene losstaat van het andere. Welk overleg plant u hierover met uw federale collega van Telecommunicatie?
De volgende vraag is een heel belangrijke vraag, waarvan ik hoop dat u ze aan Telenet hebt gesteld: op welke manier garandeert u dat Telenet ervoor zorgt dat in 2020 geen enkele Vlaming zonder bijkomende kosten en lasten voortaan zal kunnen genieten van digitale radio en televisie?
Minister Dalle heeft het woord.
Mevrouw Segers, dank u voor de vraag over iets dat vrij belangrijk is voor ongeveer 380.000 consumenten. Ik heb inderdaad contact gehad met Telenet. Ze hebben me vooraf ingelicht over hun beslissing en hun communicatie. In de dagen na de eedaflegging had ik heel veel gemiste gesprekken en oproepen. Een daarvan was van Telenet. Ze hebben mij tijdig alle nodige input op informele wijze bezorgd. Ze hebben dat correct gedaan. Ze hebben ook correct het publiek geïnformeerd over hetgeen ze van plan waren. Ze hebben effectief ook een aantal garanties ingebouwd, een aantal overgangsmaatregelen, om ervoor te zorgen dat dit voor de betrokken consumenten zo weinig mogelijk kosten veroorzaakt en zo weinig mogelijk last met zich meebrengt.
U hebt dat al kunnen lezen in de media. Ik zal er dus niet in extenso op ingaan. Ik zal misschien een aantal zaken geven die heel relevant zijn.
Ten eerste is het natuurlijk belangrijk dat die contracten en die tarifering ongewijzigd blijven. Men zal dus eigenlijk overschakelen van een analoog naar een digitaal systeem, met ook een daaraan gekoppelde kwaliteit, zonder prijsverhoging of contractaanpassing. Men zal dus ook zijn kabel-tv-abonnement kunnen behouden tegen de huidige prijzen.
Ten tweede, bij degenen die over een televisietoestel beschikken dat meer dan negen jaar oud is, is er een technisch probleem, want die toestellen voldoen technisch niet om op dat digitale net in te schakelen. Die mensen hebben de keuze om een Digibox te kopen of te huren. Als ze huren, dan zullen ze daar het eerste jaar niets voor betalen. Vanaf het tweede jaar is er daarvoor natuurlijk een beperkte huurprijs.
Ten derde, als het gaat over recentere toestellen – men heeft het over flatscreens van minder dan negen jaar oud, maar ik vermoed dat dat ook samenhangt met het model –, is een herprogrammering mogelijk. Men heeft ook op de website van Telenet en via de communicatie ten behoeve van de klanten verduidelijkt hoe dat moet gebeuren. Daarvoor is ook in de nodige ondersteuning voorzien.
Tot slot, wat de ongeveer 200.000 radioluisteraars via de kabel betreft, wordt er voorzien dat zij gratis radioantennes kunnen krijgen, zodat ze ook het radiotoestel daarop kunnen inschakelen.
Wat mijn appreciatie hiervan betreft, gaat het hier natuurlijk om een beslissing van Telenet, geen beslissing van de Vlaamse Regering. Zoals u zelf echter terecht aangeeft, ligt dit in de lijn van wat normaal en ook wenselijk is: digitalisering, ook op het vlak van televisie en radio. Ook in het buitenland vindt een dergelijke evolutie plaats.
Ik stel wel vast dat Telenet in het verleden ter zake heel wat voorzichtigheid aan de dag heeft gelegd. Zij hebben in eerste instantie toch ook investeringen gedaan om deze beslissing een beetje uit te stellen. Vandaag komen zij met deze beslissing en dat is inderdaad geen evidentie voor de betrokken consumenten. Ik vind het vooral belangrijk dat er voldoende tijd wordt gegund om deze omschakeling ook daadwerkelijk in de huiskamer te realiseren. We moeten ervoor zorgen dat iedereen op een gebruiksvriendelijke en kostenefficiënte manier wordt meegenomen. Dat wordt ook de komende weken en maanden verder opgevolgd.
Wat de overgangsmaatregelen betreft die Telenet plant, denk ik dat er aanzienlijke inspanningen zijn gebeurd. Ik waardeer, net als u, de testcases in Beringen en Lochristi. Ik denk dat dit belangrijke momenten zijn voor Telenet en we zullen alles uiteraard ook opvolgen en bekijken, om te analyseren of de werkwijzen die zij vooropstellen, efficiënt zijn.
Uw vraag over de link met digitale radio en DAB+ is zeer belangrijk. Mijn voorganger heeft daar inderdaad een prioriteit van gemaakt. We hebben nog heel wat stappen te zetten ter zake. We moeten daadwerkelijk inzetten op digitale radio, alsook op DAB+. Deze overschakeling kan daar inderdaad een kleine bijdrage toe leveren, omdat er ook in wordt voorzien dat, indien men een DAB+-radio aankoopt, dat met korting kan gebeuren. Dit biedt dus zeker een opportuniteit om dat ook te doen.
Dan is er het overleg met mijn federale collega van Telecommunicatie. In een vorig leven was ik specialist grondwettelijk recht en staatshervorming. De bevoegdheidsverdeling inzake Media is niet de gemakkelijkste, als ik het met een eufemisme mag zeggen. De content van televisie en radio, waarover het hier gaat, zit duidelijk binnen mijn bevoegdheidspakket. De drager en de telecom zijn natuurlijk federaal. Ik heb daarover op dit moment geen specifiek overleg gepland met collega De Croo. Er is wel contact geweest met federaal collega Muylle, gezien zij bevoegd is voor de consumenten. Het gaat hier immers eigenlijk minder over telecommunicatie als drager en veeleer over radio en televisie, wat mijn bevoegdheid is, en ook over de vraag hoe men dat organiseert naar consumenten toe. Ook minister Muylle volgt dit dossier dus van heel nabij.
Tot slot is er uw vraag over de kosten en lasten voor de consument. Dat is natuurlijk een heel belangrijk aandachtspunt, dat weliswaar ook zal afhangen van de keuzes van de consument. Sommige consumenten waren misschien al van plan om zich een nieuwe televisie aan te schaffen. Voor hen heeft dit dus geen impact. Misschien zullen ze dat iets sneller doen, maar er is niet noodzakelijk een impact. De overgangsmaatregelen van Telenet waarnaar ik verwees, zorgen er nu voor dat er voor de meeste Vlamingen geen of slechts een zeer beperkte kostprijs zal zijn. Natuurlijk kan die evolutie naar digitalisering, de logische evolutie die hier wordt gevolgd, voor sommige consumenten een beperkte kostprijs hebben. We gaan er ook van uit dat dat goed begeleid kan worden en dat iedereen ook mee kan zijn.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Ik ben blij te horen dat Telenet op correcte wijze met u contact gehad heeft. Het is heel belangrijk dat het in dit proces bedachtzaam, gedragen en in overleg naar een overschakeling gaat. Ik begrijp ook dat het onvermijdelijk is dat het wel voor veel mensen toch een kost met zich mee zal brengen. Eén jaar gratis huur voor de Digibox, dat is al één zaak, maar vanaf het tweede jaar moet er dan wel betaald worden.
U zegt ook dat die mensen hetzelfde tarief gaan blijven betalen voor digitale als voor analoge televisie. Hoelang engageert Telenet zich daarvoor? Heeft het u dat verteld? Ik weet niet of die cijfers beschikbaar zijn, maar ik heb het gevoel dat het vooral een ouder publiek is dat nog analoog naar televisie en radio kijkt of luistert, vaak ook met verouderde toestellen. Het is ook vaak op een tweede en derde toestel dat er analoog wordt gekeken. Kosten zijn dus één zaak, maar heel belangrijk is dat ook de praktische omschakeling door Telenet goed wordt begeleid. Ik zou Telenet eigenlijk willen adviseren om bij mensen die niemand hebben, de omschakeling zelf te doen, de Digibox te gaan installeren en op een eventueel nieuw radiotoestel nieuwe zenders te zoeken. Ze moeten technici aan huis sturen bij de mensen die het echt niet alleen kunnen doen. Dat zou ik hen zeker willen meegeven.
Begrijp ik dan goed dat Telenet DAB+-toestellen gaat verkopen, als u zegt “met korting”? Of hoe zit dat precies?
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Minister, de evolutie is wat ze is, daar zijn we het allemaal over eens. Ik kan mij enigszins vinden in wat u net zei over de technische aanpassingen die moeten gebeuren bij oudere mensen. Dat lijkt me wel belangrijk.
Ik ben ook blij dat u aanhaalt dat het belangrijk is dat Telenet op tijd communiceert, maar dat blijkt ook het geval te zijn. Ik zou alleen de kleine opmerking willen geven dat ook de VRT misschien op tijd en duidelijk communiceert. We weten immers dat er bij het DVB-T-verhaal (digital video broadcasting – terrestrial) een klein berichtje stond op de website, wat veel mensen, of toch diegenen op wie het dan betrekking op zou hebben, misschien is ontgaan.
We hebben ook signalen gekregen van de regionale omroepen, want die vrezen natuurlijk dat de wijzigingen vooral hun doelgroep zal treffen en dat die een impact zullen hebben op de bereikvergoeding zoals die vastgelegd is in het Mediadecreet. We merken ook dat Telenet al internetpakketten aanbiedt waarin de regionale televisieomroepen niet meer zijn opgenomen, en dat baart ons toch een beetje zorgen. We hebben het belang van die regionale omroepen hier in het verleden al genoeg onderstreept, maar hun financiële inkomsten hangen er natuurlijk van af. We moeten dat wel in het oog houden. Ik weet niet of u die bezorgdheid deelt, minister, en of u het wenselijk vindt om daarin stappen te ondernemen.
Minister Dalle heeft het woord.
De tarifering is natuurlijk ook een vast gegeven in commerciële contracten die via de algemene voorwaarden bepalen wanneer de tarieven aangepast kunnen worden. Ik heb daar geen bijkomende informatie over. Een onderneming kan natuurlijk tarieven aanpassen, maar dat staat los van deze operatie. Belangrijk is dat de tarieven nu bij de overschakeling gehandhaafd blijven.
Uw opmerking over het type mensen die erin zitten, kan ik niet bevestigen. Ik heb daar geen gegevens over. Het is ook een schatting. U zegt dat er veel ouderen tussen zitten en ik denk dat dat zeker een grote categorie is. Ik hoor ook zeggen dat studenten soms ook nog op dat oudere systeem zitten en dus niet alleen ouderen. Maar goed, we hebben geen gedetailleerde informatie.
De begeleiding is effectief een aandachtspunt voor Telenet. Het gebeurt zeker online, maar het is belangrijk dat er ook mensen ter beschikking zullen zijn om dit proces te begeleiden, zoals technici. Dat is een aandachtspunt voor hun technische dienst of hun ondersteuningsdienst.
U had nog een vraag over de regionale omroepen. Het is belangrijk dat de regionale omroepen de ruimte krijgen om te opereren. We zullen dit zeker ook meenemen, maar ik heb niet meteen een pasklaar antwoord op uw vraag.
U had ook nog een vraag over de DAB+-radio. Telenet heeft aangekondigd dat ze voor de aanschaf ervan een mooie korting zullen aanbieden. De modaliteiten daarvan heb ik momenteel niet, maar ik neem aan dat zij de komende maanden duidelijk zullen maken wat dit precies inhoudt.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw bijkomende antwoorden. ‘To be continued.’ Ik roep u op om dit dossier van nabij op te blijven volgen om te vermijden dat er eind volgend jaar een pak mensen zonder beeld of klank vallen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.