Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Vanbesien heeft het woord.
We maken een uitstap naar het Europese niveau, omdat daar op dit moment volop de voorbereiding bezig is van het zogenaamd Europees meerjarig financieel kader, eigenlijk de meerjarenbegroting, het budget waar Europa over zal kunnen beschikken in de periode 2021-2027.
Minister, u weet dat daar drie spelers mee bezig zijn, namelijk de Europese Commissie, die een voorstel heeft gedaan, het Europees Parlement, dat al op dat voorstel heeft gereageerd, en de verschillende lidstaten, die ook gezamenlijk op het voorstel moeten reageren.
Vlaanderen is hierbij betrokken omdat het Belgisch standpunt zal moeten worden geformuleerd en onderhandeld met de andere lidstaten. U bent hier dus ook persoonlijk bij betrokken.
U bent binnen de Vlaamse Regering verantwoordelijk voor de opvolging van LIFE, het programma voor milieu- en klimaatacties. In het voorstel dat de Europese Commissie op tafel heeft gelegd, is voorzien in een bedrag van 4,8 miljard euro. Dat is veel geld, maar uiteindelijk heeft het Europees Parlement verklaard dat LIFE zo belangrijk is dat hiervoor in die periode in nog meer geld moet worden voorzien, namelijk 6,4 miljard euro. Dat is een verdubbeling ten opzichte van de vorige periode en het is een pak meer dan wat de Europese Commissie voorstelt.
De Vlaamse Regering heeft zich zeer positief over LIFE uitgesproken. Wat de effectiviteit en de efficiëntie betreft, voldoet LIFE op alle vlakken aan de verwachtingen. De zichtbaarheid en de toegevoegde waarde zijn hoog. LIFE heeft een wervend karakter ten aanzien van overheden en privépartners. Ik kan zo nog doorgaan, maar de inhoudelijke reacties op dit programma zijn zeer positief.
Minister, de vraag die ik u wil stellen, ligt voor de hand en is ook dringend. Dit is dringend omdat er volgens de timing die de Europese Commissie heeft vooropgesteld tegen de Europese top in Sibiu in mei 2019 een voorstel van de 27 lidstaten moet zijn. Steunt u het voorstel van het Europees Parlement om het voorziene bedrag tot 6,4 miljard euro op te trekken?
Mijn tweede vraag gaat veel ruimer en heeft betrekking op uw bevoegdheid voor het klimaat. Tijdens de discussie over het Europees meerjarig financieel kader is de idee geopperd tijdens die periode 50 procent van de totale uitgaven klimaatgerelateerd te maken. Op die manier moet de overgang naar een koolstofarme economie in 2050 worden gewaarborgd. Staat u hierachter? Zo neen, welk aandeel aan klimaatgerelateerde uitgaven stelt u dan wel voor?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Vanbesien, u hebt correct geciteerd dat de Vlaamse Regering het superbelangrijk vindt dat ook in de nieuwe Europese begroting voldoende geld en impulsen naar een duurzame, koolstofarme samenleving gaan.
Het LIFE-programma is een van de speerpunten. Door de hoge kwaliteit van wat wij in Vlaanderen op het vlak van natuur doen, halen we zeer veel projecten binnen. Wij vallen altijd in de prijzen omdat we mooie en concrete projecten voorstellen.
Het is voor de Vlaamse Regering van groot belang dat dit een apart budget blijft en dat dit budget wordt verhoogd. Om het proces van klimaatverandering tegen te gaan en om de transitie naar een koolstofarme samenleving te maken, is een toename van de klimaatvriendelijke investeringen in de publieke en de private sector zeker nodig. Het meerjarig financieel kader moet hier absoluut een rol in spelen.
Op het niveau van de EU wordt gekozen voor een zogenaamde klimaatmainstreaming, waarbij klimaatacties worden geïntegreerd in andere beleidsdomeinen en in alle financieringsinstrumenten van de EU. Vlaanderen ondersteunt deze aanpak en vraagt om aan klimaatacties in plaats van 20 procent, wat in het huidig meerjarig financieel kader staat, 25 procent van budget van de EU te besteden. Dit engagement houdt ten opzichte van het huidig budget een significante stijging met 56,7 miljard euro in.
We zijn verheugd die verhoging in het voorstel van de Europese Commissie terug te vinden.
Naast de kwantitatieve doelstelling voor de financiering van klimaatacties, is ook de verbetering van de implementatie belangrijk. Zo ben ik van mening dat de methode voor de tracering van de klimaatfinanciering in het budget van de EU beter moet worden. We moeten streven naar een transparante aanpak, die bijdragen aan klimaatacties inschat en die over de verschillende programma’s heen consistent is. We moeten er ook over waken dat de vooropgestelde doelstellingen ook effectief worden bereikt. Door middel van een verbeterde monitoring en rapportering moet binnen de verschillende programma’s in een betere opvolging worden voorzien.
We kijken natuurlijk ook met argusogen naar wat de brexit met zich zal meebrengen. Het globaal effect op het meerjarig financieel kader is iets wat we in het oog moeten houden.
De heer Vanbesien heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. U hebt gezegd dat 25 procent van het nieuw meerjarig financieel kader klimaatgerelateerd moet zijn. Dat is een pak minder dan 50 procent, het percentage dat in het Europees Parlement is besproken.
Ik heb echter geen antwoord gekregen op mijn andere vraag. U hebt herhaald wat ik al had gezegd, namelijk dat de Vlaamse Regering zeer positief is over LIFE. Het is me echter nog niet duidelijk in hoeverre de Vlaamse Regering zal voorstellen om hier meer geld voor uit te trekken dan in het voorstel van de Europese Commissie.
Om u eventueel wat te inspireren, wil ik hier verwijzen naar de website van de heer Belet, die u kent en wiens partij ik niet hoef te situeren. Hij pleit ook voor een verdubbeling van de fondsen voor klimaatactie en energie-efficiëntie. Wat de fondsen voor LIFE betreft, wil hij het voorstel van het Europees Parlement volgen. Volgens hem vraagt het Europees Parlement terecht dat hier meer Europese middelen aan kunnen worden besteed, namelijk 1,3 procent van het Europees bbp en niet 1,1 procent, zoals de Europese Commissie voorstelt. Ik stel die vraag omdat we meer geld voor het LIFE-programma vragen en alles samenhangt. Hoe ziet u dit?
Ik heb nog een meer algemene vraag over de Europese middelen. Denkt u, aangezien de klimaatproblematiek multilateraal moet worden aangepakt en aangezien er ook andere Europese uitdagingen zijn, dat de Europese begroting zou moeten kunnen aangroeien?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Vanbesien, we steunen het voorstel van de Europese Commissie in verband met een verhoging tot 5 miljard euro. U hebt verwezen naar het voorstel van het Europees Parlement, dat het nog grootser ziet. Op zich wil de Vlaamse Regering hierin meegaan, maar volgens ons is het nog te vroeg om te bepalen wat op welke manier moet gebeuren omdat we eerst moeten weten wat de brexit voor het totaal meerjarig financieel kader zal betekenen. De brexit betekent dat er globaal minder geld zal zijn en we moeten naar die verhoudingen kijken. Dat is het standpunt dat de Vlaamse Regering tot nu toe heeft ingenomen. We kijken met een bang hart uit naar wat vanavond over de brexit zal worden beslist.
De heer Vanbesien heeft het woord.
Minister, ik zal mijn vraag om uitleg binnenkort, als er meer duidelijkheid over de brexit is, opnieuw indienen. Tegelijkertijd weet u zo goed als ik dat er al simulaties zijn gemaakt. Het meerjarig financieel kader gaat uit van een brexit en wat de verschillende bijdragen van de landen moeten of kunnen zijn, is mee in rekening gebracht. Ik vind dat u nu een paraplu opentrekt om niet te moeten antwoorden, maar de dag zal komen waarop de Vlaamse Regering een standpunt zal moeten innemen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.