Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Minister, een ietwat technische vraag. Sinds de aangepaste definitie van het begrip ‘verkavelen’ door de codextrein in artikel 4.1.1, 14° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) zijn een aantal aspecten van de verkavelingsvergunningsplicht gewijzigd. In de toekomst zal er namelijk geen verkavelingsvergunning meer vereist zijn indien er na splitsing slechts één onbebouwde kavel overblijft. Dat heeft tot gevolg dat er enkel nog een vergunning vereist is als er gronden worden verkaveld waarbij er twee of meer onbebouwde kavels ontstaan. De reden voor de wijziging aan de definitie kan worden gevonden in de administratieve vereenvoudiging. De administratieve last lijkt namelijk overdreven in verhouding tot de zekerheid die een verkavelingsvergunning voor het verkavelen van gronden biedt. Een gelijkaardige zekerheid kan bijvoorbeeld ook worden geboden door een stedenbouwkundig attest aan te vragen alvorens tot de splitsing over te gaan.
De aanpassing van de definitie heeft dan ook tot gevolg dat een eigenaar niet langer een verkavelingsvergunning of omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden kan vragen voor een verdeling van gronden die niet voldoet aan de aangepaste definitie. Men kan dus niet langer vrijwillig een verkavelingsvergunning verkrijgen voor het verdelen van een grond waarbij slechts één onbebouwde kavel ontstaat. Dat lijkt in de praktijk echter niet altijd te kloppen. Bepaalde steden en gemeenten laten nog steeds toe een verkavelingsvergunning aan te vragen voor dergelijke eenlotsverkavelingen, terwijl andere gemeenten en steden niet bereid zijn om nog een dergelijke vergunning af te leveren, conform de regelgeving van de codextrein.
Minister, in het kader daarvan had ik u graag volgende vragen gesteld. Mogen gemeenten nog verkavelingsvergunningen verstrekken voor eenlotsverkavelingen? Zal er een bijkomende richtlijn aan steden en gemeenten komen om de situatie inzake de verkavelingsvergunning te verduidelijken? De aangepaste definitie zorgt ervoor dat de koper of verkoper een beroep zal doen op het stedenbouwkundig attest om zekerheid te hebben. Geeft dat attest dezelfde bescherming en rechtszekerheid als een verkavelingsvergunning?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega Van Rompuy, de problematiek is mij uiteraard bekend. We hebben daar al een paar vragen over gekregen van landmeters. Zij stellen met spijt vast dat ze geen verkavelingsaanvragen meer moeten opstellen voor afsplitsingen van tuinen van bebouwde percelen, maar dat ze enkel nog een opmetings- en verdelingsplan moeten opmaken.
Van de gemeentelijke ambtenaren krijgt mijn diensten dan weer vooral gemengde signalen. Er zijn ambtenaren die betreuren dat de gemeente impact verliest op de afsplitsing, maar een groot aantal lijkt dan weer heel tevreden omdat die administratieve rompslomp weg is. In de marge wil ik ook opmerken dat de gemeente wel elke verdeling voorgelegd krijgt en dat ze, als ze dat wenst, opmerkingen aan de notaris kan formuleren en sturen.
Het antwoord op uw eerste deelvraag is neen. Die aanvragen voor het verkavelen van gronden moeten onontvankelijk worden verklaard. Gelet op de aangepaste definitie van het begrip ‘verkavelen’ is daarvoor geen omgevingsvergunning voor het verkavelen van de gronden meer nodig. De vergunningverlenende overheid is niet meer bevoegd om zich daarover uit te spreken.
Enerzijds is er de plicht tot verkavelen indien het gaat om de splitsing van twee onbebouwde loten waarvan ten minste één zal worden verkocht met het oog op woningbouw. Anderzijds is er in een mogelijkheid voorzien om te verkavelen voor andere functies.
Indien het gaat om één lot voor bebouwing, valt dat niet onder de verkavelingsplicht. Bovendien gaat het niet om andere functies, zodat dat evenmin onder die mogelijkheid valt. Daaruit moet dus worden afgeleid dat er geen omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden kan worden aangevraagd voor het splitsen van één lot voor woningbouw. De richtlijn is aan de gemeenten meegegeven via het Yammer-netwerk. Die redenering lijkt overigens te worden bevestigd in de rechtspraak van de Raad voor Vergunningsbetwistingen met betrekking tot de aanvraag voor vrijgestelde handelingen.
Een stedenbouwkundig attest biedt niet dezelfde rechtsbescherming als een verkavelingsvergunning. Een verkavelingsvergunning blijft minstens vijf jaar geldig, en vaak nog langer. Een stedenbouwkundig attest is maar voor twee jaar geldig. Een stedenbouwkundig attest wordt onder voorbehoud verleend. De VCRO geeft drie gevallen waarin, ondanks een positief stedenbouwkundig attest, de definitieve aanvraag toch kan worden geweigerd: als er sprake is van substantiële wijzigingen met betrekking tot het betrokken terrein; als de verplicht in te winnen adviezen of de tijdens het openbaar onderzoek ingediende bezwaren zaken aan het licht brengen waarmee geen rekening is gehouden; en als de stedenbouwkundig attesten zijn aangetast door manifeste materiële fouten.
Een stedenbouwkundig attest geeft wel een grotere vrijheid aan de koper dan een verkavelingsvergunning. De koper moet zich aan de verkavelingsvoorschriften houden, maar hij kan iets heel anders aanvragen dan wat in het attest vermeld stond. Een stedenbouwkundig attest heeft dus ook wel zijn voordelen.
Stedenbouwkundige attesten worden vooralsnog niet digitaal behandeld. Ze worden wel vermeld in het vergunningenregister. Gemeenten moeten maar om de zes maanden een afschrift aan onze diensten bezorgen. Het is dus nog te vroeg om te zien of een toename van het aantal stedenbouwkundige attesten op dit moment een feit is. Bovendien zal het niet mogelijk zijn om uit te maken of een eventuele toename aan eenlotsverkavelingen te wijten zou zijn. Dat wordt niet bijgehouden.
Collega, ik denk dat u bij dezen een antwoord hebt op uw vragen.
De heer Ronse heeft het woord.
Eerst en vooral een woord van dank aan collega Van Rompuy, want zijn analyse is inderdaad zeer correct. Je hebt enkel een omgevingsvergunningsprocedure nodig voor stedenbouwkundige handelingen of het verkavelen in twee of meer loten. Er is geen vergunningsplicht, noch een vergunningsprocedure voor het verkavelen in één lot, want dat is volgens de definitie eigenlijk ook geen verkaveling.
Ik zou echter nog graag ingaan op het stedenbouwkundig attest. Minister, aan de hand van uw antwoord had ik ook wel het gevoel dat onze visie op dat stedenbouwkundig attest eigenlijk klopt. Dat heeft weinig meerwaarde en misschien moeten we erover nadenken om dat stedenbouwkundig attest af te schaffen. Het biedt immers geen zekerheid, want er is geen openbaar onderzoek nodig voor zo’n attest, zodat bij een latere vergunningsprocedure naar aanleiding van een bezwaar toch nog tot een weigering kan worden beslist.
Ook bevat het Omgevingsdecreet geen vervaltermijnen waarbinnen het college moet oordelen over zo’n attest. Een gemeente kan zo’n attest dus zeer lang laten liggen. Bovendien is er geen beroep mogelijk tegen zo’n attest, noch voor de aanvrager, noch voor derden, dus zowel bij goedkeuring als bij weigering. Ik denk dus dat zo’n attest ook in dit geval weinig meerwaarde biedt.
De analyse van de collega is wel correct. Er moet eventueel, en ik dacht dat collega Van Rompuy dat ook had gesuggereerd, een soort nota van de minister worden doorgestuurd om daar wat zekerheid in te brengen.
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Voorzitter, we weten inderdaad dat er problemen zijn met die eenlotsverkavelingen, en dat lokale besturen daar verschillend op reageren. De ene laat alsnog een verkavelingsvergunning toe, de andere doet dat niet. Onze bedoeling met de wijziging van het decreet in 2017 was toch eigenlijk vooral te gaan naar een administratieve vereenvoudiging.
Dat hebben we bekomen voor als het zal worden opgesplitst in twee of meer bouwkavels. Heel vaak hebben we toch nog grotere bouwkavels in bestaande verkavelingen, waarbij de tuin wordt afgesplitst en men geen garantie heeft om op die tuin, die dan een lot is, alsnog te kunnen bouwen.
Minister, u zegt dat er op Yammer een richtlijn is gegeven dat een verkaveling niet mogelijk is bij de eenlotsverkavelingen. Misschien was het beter geweest om te zeggen dat het wel mogelijk, maar niet verplicht is. We vertrokken eigenlijk van de administratieve vereenvoudiging. Heel veel mensen zitten met een grote kavel, waarvan ze enkel de tuin willen afsplitsen. Die tuin kan worden afgesplitst door een verdeling aan te vragen via een notariële akte, maar men heeft dan geen bouwgarantie, en dat bemoeilijkt dan ook de verkoop in een latere fase.
In dat opzicht en gelet op het feit dat men vooral de administratieve vereenvoudiging beoogde, lijkt het me beter dat we ofwel het decreet aanpassen, ofwel dat er een instructie komt vanuit het departement dat een eenlotsverkaveling kan, maar niet verplicht is. Dan zouden we meer bereiken dan nu, want nu is er vaak het probleem dat de eenlotsverkavelingen op veel plaatsen, maar niet overal, worden geweigerd en dat het stedenbouwkundig attest geen zekerheid biedt inzake verkoop. Daarom, minister, suggereer ik om die versoepeling te overwegen.
Collega's, de intentie van het parlement, maar ook van de regering, was inderdaad administratieve vereenvoudiging. Daar staat iedereen achter en daar is men tevreden over. Als men merkt dat er hier of daar wat kantjes aan zitten, dat er misschien wat meer duidelijkheid en rechtszekerheid kan worden gegeven, dan stel ik het volgende voor. We hebben het netwerk met lokale besturen en lokale ambtenaren en daar kunnen we in beide richtingen werken. We kunnen bottom-up vragen aan de verschillende lokale besturen hoe ze dit ervaren en of er suggesties zijn zodat enerzijds de administratieve vereenvoudiging blijft, en anderzijds meer rechtszekerheid wordt geboden. Misschien is dat de beste manier om te zorgen dat we het kind met het badwater niet weggooien.
Zo kunnen we tot oplossingen komen van wat op dit moment op het terrein als probleem wordt ervaren. Ik zal de opdracht geven aan onze mensen om via het Yammer-netwerk deze specifieke problematiek te activeren en om na te gaan of er suggesties uit komen, die ik dan ook graag met jullie zal delen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.