Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand
Verslag
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, ik probeer dit thema op te volgen zowel voor de 11 juliviering als uiteraard ook na de 11 juliviering.
Minister, wij als Vlaamse Gemeenschap vieren feest. We doen dat in vele steden en gemeenten in Vlaanderen. We doen dat ook in onze hoofdstad, in Brussel. Ik moet zeggen dat sinds deze regering en sinds u dat ook onder handen hebt genomen, ik vaststel dat er toch wel een verbetering is waar te nemen ten opzichte van enkele jaren geleden.
Ik stel inderdaad jaarlijks de vraag naar de evaluatie over de 11 juliviering in de hoofdstad. De afgelopen editie telde weer enkele vernieuwingen. Er was het concept ‘trouwen met Brussel’, uitgewerkt door Muntpunt en een extern bureau dat zich daarmee heeft bezig gehouden. Er was de organisatie van de receptie op de Grote Markt. We hadden het geluk dat het bijzonder goed weer was en dat er een fijne en leuke sfeer was. Er was natuurlijk de gebruikelijke programmatie met wandelingen, concerten, zangsessies, theater en dansvoorstellingen.
Zoals ik reeds heb gezegd, was het volgens mij een succesvolle editie. Er heerste echt wel een aangename en gemoedelijke sfeer in onze stad. Brussel viert ook de Vlaamse Gemeenschap. Vlaanderen viert feest. Het concept ‘Brussel Danst’ lijkt effectief wel aan te slaan. Het is volgens mij toch wel een beter concept dan een paar jaar geleden waarbij het soms leek dat het wat losgekoppeld dreigde te geraken van het feest van de Vlaamse Gemeenschap.
Een aantal innovatieve elementen zijn aangeslagen. Ik denk dat het altijd nuttig is om te evalueren. Misschien is het nu wel heel vroeg maar ik neem aan dat u met Muntpunt en met het betrokken bureau de koppen al eens bij elkaar hebt gestoken en dat u toch al wat evaluatierapporten gekregen zult hebben. Ik denk bijvoorbeeld aan het concept van ‘twin cities’, de betrokkenheid van De Lijn en de betrokkenheid van de openbare vervoersmaatschappij MIVB. We kunnen altijd bijleren. We kunnen altijd verbeteren. De ideale wereld bestaat niet, behalve het programma dat amusant is, maar een ideale 11 juliviering zal niet bestaan. Maar ik denk dat een 11 juliviering in onze stad toch nog potentieel heeft om nog meer mensen naar onze stad te trekken.
Minister, ik stel u dan ook de volgende vragen. Hoe evalueert u het initiatief van ‘trouwen met Brussel’? We hebben veel gediscussieerd over de organisatie van de volksreceptie. In andere steden houdt men op 1 januari een grote receptie voor de inwoners. Hier zou het een mooie traditie kunnen worden als we dat op 11 juli kunnen doen. Ik heb heel veel blije gezichten gezien. Ik heb de leuke parades gezien van ‘trouwen met Brussel’. Is het een concept dat we gaan behouden? Hoe gaan we het in de toekomst doen? Hoe beoordeelt u de andere aspecten waaronder de volksreceptie?
Welke positieve maar ook negatieve elementen werden tijdens de evaluatie gedetecteerd? Ik verwijs dan toch naar de houding en de uitspraken van een van de artiesten, Walter Grootaers, die het nodig vond om het symbool van de Vlaamse Gemeenschap dat daar uiteraard heel duidelijk aanwezig was, toch wel belachelijk te maken en dat zelfs als belachelijk omschreef. U bent daar ook van op de hoogte. Ik vond het eigenlijk een spijtig elementje in een toch wel mooie feestdag.
Was het aanbod aan activiteiten uitgebreider dan de voorgaande jaren? Ik bedoel dan ook de samenwerking met onze cultuurtempels Ancienne Belgique (AB), Kaaitheater, de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) en dergelijke meer. Hoe kan dat worden bijgestuurd? Hoe verliep die samenwerking? Hoe gebeurde de promotie via de media?
Minister Gatz heeft het woord.
Hoe kunnen we in het algemeen het initiatief van 11 juli, het ‘trouwen met Brussel’ en de volksreceptie evalueren? Het verheugt me in elk geval dat u van oordeel bent dat de 11 juliviering ook dit jaar een succesvolle editie was en dat er een gemoedelijke sfeer heerste. Zo heb ik dat ook ervaren. 11.500 bezoekers doorheen de dag vormen daar toch wel een mooi bewijs van.
Voor de gebruikelijke programmatie met wandelingen, concerten, zangsessies, theater- en dansvoorstellingen verwijs ik ook naar mijn antwoord op uw schriftelijke vraag van 14 september 2018. De innovatieve elementen sloegen mijns inziens inderdaad aan.
Het initiatief ‘trouwen met Brussel’ was weliswaar een eenmalig gegeven. Dat is toch al een eerste antwoord op uw vraag. De reacties van het publiek en de pers over dit onderdeel van de programmering waren bijna unaniem positief. Het thema is er toch in geslaagd om op 11 juli de link te leggen tussen Vlaanderen en Brussel, iets wat niet altijd evident is. Naast de gimmick van het trouwen zijn we er dus toch ook in geslaagd die boodschap gedeeltelijk over te brengen. De 600 mensen die op het stadhuis trouwden, wat in elk geval meer was dan ik eerst had geschat, en de figuranten die het trouwfeest op de Grote Markt mee vormgaven, waren ook enthousiast. De volksreceptie sloot perfect aan bij het thema en ik kan die toch wel als geslaagd bestempelen voor een eerste editie.
Er waren ook een aantal minder geslaagde aspecten en aandachtspunten. Voor het grote publiek was het niet altijd even duidelijk wat er nu wel of niet gebeurde tijdens het trouwfeest, het trouwdiner. Men zou ook kunnen zeggen dat de volksreceptie een beetje verloren ging in de rest van het gebeuren. De opstelling was ook iets te krap, zodat er onvoldoende plaats was om rustig een glas te drinken. Globaal gezien meen ik echter wel dat het positieve toch wel overheerst op het minder positieve.
Dan was er uw tweede vraag, over de andere aspecten die nieuw waren. Het uitgebreide aanbod aan wandelingen en bezoeken brengt steeds veel en steeds meer publiek op de been, zoals we weten. Het aantal voorinschrijvingen haalde een nieuw record. Spijtig genoeg zorgde de treinstaking voor 120 lastminuteannuleringen van mensen die vreesden om vanuit de rest van Vlaanderen niet in Brussel te geraken of opnieuw thuis te geraken. Een ander nieuw element was de samenwerking met Circus Zonder Handen achter het Beursgebouw. Dat kon op heel wat bijval rekenen. Het aanbod in de Spiegelzaal van het Brussels Parlement, zoals u weet in samenwerking met de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), trekt een trouw publiek.
Dan zijn er de negatieve elementen. Een werkpunt voor de volgende editie, ik herhaal het, is het zorgen voor een grotere zichtbaarheid van de volksreceptie. We hebben nu gezien dat het kan, en we zullen er verder op inzetten. Een tweede werkpunt is dat we in de onderhandelingen over de hoofdvoorstelling op de Grote Markt rekening moeten houden met een eventuele live uitzending op bijvoorbeeld Radio 2 of BRUZZ. Dat is dus ook wel iets dat nog kan worden uitgebreid.
Was het aanbod aan activiteiten uitgebreider dan de voorgaande jaren? Ja, er waren meer wandelingen en bezoeken, en we mochten dit jaar ook rekenen op de medewerking van enkele nieuwe partners, zoals bijvoorbeeld BRONKS, Kanal, Kaaitheater, Circus Zonder Handen, het Vlaams Centrum voor Circuskunsten en het Vlaams Radio Koor.
Uw laatste vraag ging over de samenwerking met de cultuurhuizen en de promotie via de media. Ik stel dus vast dat de betrokkenheid van de cultuurhuizen gegroeid is. We hebben dat toch elk jaar kunnen uitbreiden met een of meer partners, tot hun tevredenheid, want ze blijven meedoen. Ik som de belangrijkste toch nog eens op: Beursschouwburg, Kaaitheater, BRONKS, Circus Zonder Handen, AB, Kanal, het Brussels Operettetheater, ‘Theater van A tot Z’, het Vlaams Radio Koor en het Vlaams Centrum voor Circuskunsten. Dus, ook daar zit nog rek op, en dat is aangenaam om vast te stellen.
We zijn tevreden over de aandacht en promotie die de 11 juliviering kreeg in de media. Wij hebben de voorbije jaren een mooie samenwerking kunnen uitbouwen met Radio 2, BRUZZ en De Persgroep. Ze bereiken allen een eigen publiek, en dat is belangrijk om de 11 juliviering zo breed mogelijk uit te dragen in Brussel en uiteraard ook in de rest van Vlaanderen. Nieuw tegenover de voorbije jaren waren de live uitzending door Radio 2, die duurde tot 23 uur in plaats van tot 19 uur, en een bredere coverage van het evenement door BRUZZ, wat ook goed was.
Aangezien u het zelf mondeling hebt aangehaald, zou ik even op het incident, als we het zo kunnen noemen, met Walter Grootaers op het podium op de Grote Markt willen terugkomen. Inmiddels heb ik immers toch wel een bredere toedracht van de feiten vernomen. We kunnen erover van mening verschillen of een door de Vlaamse overheid betaalde en voor een feest ingehuurde artiest dergelijke dingen op een podium mag zeggen of niet. Goed, ik ben van mening dat dat op zichzelf tot de vrijheid van mening van artiesten kan behoren. Ik weet dat dat voor u wat gevoeliger ligt. Ik begrijp dat ook, maar er is iets gebeurd waardoor de uitspraak is gedaan.
Op een gegeven moment is er een groepje mensen op de markt gekomen die, ik zal het voorzichtig zeggen, assertief vlagjes uitdeelden. Let op, dat mag op 11 juli. Niet iedereen moet die echter aannemen. Dat moet ook niet op 11 juli. Het is een feest voor iedereen. Laten we zeggen dat dat groepje op een bepaald moment nogal nadrukkelijk voor het podium aanwezig bleek te zijn. Toen de zanger van de groep zei dat er een aantal mensen op het podium konden komen, waren er ook een aantal mensen van die groep die dat als een uitgelezen uitnodiging voor zichzelf zagen. Hij heeft dat toen eigenlijk op die manier, op zijn eigen wijze, een beetje willen afremmen. Er is dus wel degelijk een aanleiding geweest waarom hij het heeft gezegd, en dat was niet het loutere zwaaien met vlaggen.
We gaan daar nu geen polemiek over starten, mijnheer Vanlouwe, maar aangezien we weten dat bepaalde groepen tegenwoordig soms meer op de voorgrond treden bij dergelijke activiteiten en in het algemeen, heb ik wel begrip voor die reactie. Ik vind het echter jammer dat het is gebeurd, laat dat duidelijk zijn. Ik wil maar zeggen dat de betrokken zanger dat niet heeft gedaan omdat hij slechtgeluimd was, maar hij zag een aantal dingen voor het podium gebeuren die een beetje vreemd waren. Het is ons aller opdracht, en die delen wij, mijnheer Vanlouwe, om dat feest zo aangenaam en zo breed mogelijk te maken.
En dan kom ik terug bij mijn eindconclusie: als ik alle opmerkingen tot nu toe opsom, dan hebben wij een zeer goede 11 juliviering achter de rug en dat is natuurlijk het voornaamste. We zullen die ook nog verbeteren.
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik deel een groot deel van uw analyse. U zegt dat we in totaal aan ongeveer 11.500 bezoekers zitten. Mijn bedenking is dan dat we ongeveer op hetzelfde niveau zitten als de voorbije jaren. Ik heb de cijfers niet bij me maar het zou misschien nuttig zijn om die eens te bekijken. Het moet natuurlijk de bedoeling zijn dat we groeien, dat we een groter publiek uit Brussel maar ook uit de rest van Vlaanderen kunnen bereiken.
Het initiatief ‘trouwen met Brussel’ is inderdaad geslaagd. Ik hoorde dat het om een eenmalig initiatief zou gaan. Het was duidelijk dat daarmee de band werd gelegd tussen Vlaanderen en Brussel maar misschien kan dat visueel nog iets beter. Ik hoop dat er volgend jaar een gelijkaardig nieuw of nog beter of origineler concept kan worden gevonden. En daarom verwijs ik nogmaals naar het concept van die ‘twin cities’. Op die manier kunnen we Brussel met andere steden verbinden en aantonen dat er toch wel een sterke band is tussen onze hoofdstad en onze centrumsteden.
Ik deel uw visie dat er misschien een grotere zichtbaarheid moet worden gegeven aan de volksreceptie. Daarvan hebt u geen cijfers maar misschien is het mogelijk om de cijfers van het aantal deelnemers aan die volksreceptie te krijgen. Ik hoop voor de toekomst dat die receptie tot iets kan uitgroeien waarbij mensen naar Brussel komen om een glas te drinken, te genieten van de horeca en van de verschillende voorstellingen die er zijn in onze stad.
Ik hoop dat de live-uitzendingen met de VRT of met BRUZZ kunnen verdergaan. Dat lijkt me een goede zaak om de zichtbaarheid en de band tussen Vlaanderen en Brussel te verbeteren.
Wat het incident betreft, gaat het inderdaad misschien wel over een klein incidentje maar ik vind het toch bijzonder jammer. Men kan zeggen dat het ging over een groepje dat assertief vlagjes begon uit te delen maar bij mijn weten hoort dat bij een volksfeest. Ik heb daar op geen enkele manier gezien dat er enige vijandige houding was. Ik heb ook gezien dat Muntpunt op een bepaald moment heel assertief vlagjes is beginnen uit te delen maar dat hoort nu eenmaal bij een feest. Ik zie daar geen enkele contradictie. Ik vond vooral de houding van de artiest die toch wordt betaald door de Vlaamse overheid bijzonder minnetjes en niet gepast en ik hoop dat dit in de toekomst kan worden voorkomen en dat daar afspraken over kunnen worden gemaakt.
U zegt dat dat behoort tot de vrijheid van meningsuiting maar ik denk dat dit hier wat uit zijn rol is gevallen. Ik heb alleszins op geen enkele manier gezien dat er enige vijandigheid was van mensen, noch van Muntpunt, noch van andere groepjes. Ik stel vast dat in heel Brussel heel wat mensen met het vlagje van de Vlaamse Gemeenschap zwaaiden en volgens mij hoort dat ook wel thuis op een 11 juliviering.
Minister Gatz heeft het woord.
De globale cijfers liggen wel degelijk hoger dan die van vorig jaar. We hebben vorig jaar naar aanleiding van een vraag van u een tabel gemaakt met de verschillende subelementen. We zullen die actualiseren en schriftelijk aan de leden van de commissie bezorgen. In die zin zitten we dus wel degelijk goed.
U moet er ook rekening mee houden dat de viering tijdens een aantal van de vorige jaren in het weekend viel. Een weekdag is toch anders maar we zitten hier wel degelijk in een stijgende lijn.
Ik ben het met u eens dat we verder gestaag moeten uitbreiden en dat doen we ook. In die zin zullen we zeker een aantal zaken verankeren.
Ik stel vast dat we over het vlaggenincident niet volledig dezelfde mening zijn toegedaan. Ik verklaar me nader. Vlaggen horen absoluut bij een nationale feestdag, dat is geen enkel probleem maar de vrijheid om daar niet mee te zwaaien behoort eveneens tot de vrijheid van elke dag in het leven van elke mens. Ik wil nogmaals benadrukken dat de artiest mij heeft gezegd wat hij heeft gezegd en dat is helemaal niet bedoeld als uitvlucht dat hij een slip of the tongue zou hebben begaan. Er zijn soms mensen, en het spijt me dat ik dat moet zeggen, die vergeten dat een dergelijke feestdag er voor iedereen is en dat men dus niet in een bepaald keurslijf met een vlag moet stappen. Dat is een fout die ik niet wil maken. En u mag nu met uw hoofd schudden.
Ik zal daar nog eens dieper op ingaan. Ik heb nog feestdagen meegemaakt waarbij er heel veel vervelende dingen zijn gebeurd op de Grote Markt die beschamend waren voor Vlaanderen en daar wil ik onder geen enkel beding naar terug. En dus is mijn politiek, en daar vinden wij elkaar 100 procent, om een breed volksfeest te houden en dat doen we ook. Wanneer sommigen, en ik heb het dan niet over u, op de Grote Markt een soort van eigendomsrecht zouden claimen met vlaggen en dergelijke meer, dan zeg ik neen, want het feest is van iedereen. Ik heb er geen probleem mee dat dat gebeurt met vlaggen maar het moet ook zonder kunnen voor wie dat wil. En het spijt me, maar daar is het even fout gegaan. Ik wil dit nu echter niet aangrijpen als een centraal nevralgiek punt voor het succes van die dag. Die dag was een ongelooflijk succes.
We gaan daaraan verder bouwen. Een feest voor alle Vlamingen, dat is wat we op 11 juli moeten vieren. Af en toe zijn er inderdaad kleine dingen die niet verlopen zoals gepland. Ik heb dat ook niet gewild, beste vrienden, laat dat duidelijk zijn. Ik wil wel heel duidelijk zeggen: ik wil niet terug naar situaties die ik gekend heb. Vanaf het moment dat ik de gave des onderscheids had, heb ik altijd de 11 juliviering op de Grote Markt meegemaakt. Ik heb dus ook de evolutie gezien. Ik denk dat we nu op een heel goed niveau zitten, zowel kwalitatief als qua sfeer. Daar ben ik echt van overtuigd. Ik vind dat we op deze manier moeten verdergaan.
Ik begrijp dat dit voor sommigen een gevoelig punt is. Ik wil absoluut geen olie op het vuur gooien. Ik zeg alleen wat mijn koers is voor die 11 juliviering. Ik merk toch ook wel dat die zeer breed, door alle partijen in het parlement, gedragen wordt. Laten we daar op focussen.
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister, ik denk dat we inderdaad dezelfde bedoelingen hebben. We willen een breed volksfeest. Het voorstel voor die volksreceptie komt van ons. We hebben dat lang besproken. Dit is een feest voor alle Vlamingen, van gelijk welke overtuiging.
Ik vind het wel spijtig dat u een vergelijking maakt met een vroeger incident. Ik was daar toen ook aanwezig. De context en de feiten zijn niet te vergelijken. Ik heb hier geen enkele vijandigheid gezien. Ik heb gewoon mensen gezien die het symbool van de Vlaamse Gemeenschap wilden uitdelen, net zoals medewerkers van Muntpunt. Globaal genomen blijf ik het een zeer geslaagde 11 juliviering vinden. Ik stel me enkel de vraag of een artiest, die onder contract ligt, daar bepaalde stellingen moet innemen. Er werd niemand iets opgedrongen. Ik stel vast dat een artiest gebruik, of misschien misbruik, heeft gemaakt van het forum dat hem gegeven werd.
Voor alle duidelijkheid: ik denk dat we op dezelfde lijn zitten. We moeten groeien. We moeten zorgen dat het een breed volksfeest wordt met een mooie receptie, met een nieuw concept, met een goede samenwerking met de Vlaamse culturele instellingen. We moeten zoveel mogelijk volk naar Brussel brengen, om met zoveel mogelijk mensen de Vlaamse feestdag in onze hoofdstad te kunnen vieren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.