Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vraag om uitleg over de samenwerking tussen de Vlaamse Audiovisuele Regie (Var) en NRJ Vlaanderen
Vraag om uitleg over de samenwerking tussen de Vlaamse Audiovisuele Regie (Var) en NRJ Vlaanderen
Verslag
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Onlangs week kondigde SBS Media Belgium, de samenwerking tussen Mediahuis en SBS Belgium met de zenders VIER, VIJF en ZES, trots aan dat ze de Vlaamse Audiovisuele Regie (Var) gekozen heeft als commerciële regie voor NRJ Vlaanderen, hun nieuwe netwerkradio voor actieve stedelingen.
Deze samenwerking is toch wel opmerkelijk. De Var is immers geen gewone reclameregie maar een autonome dochteronderneming die voor 100 procent in handen is van de openbare omroep VRT. De Var staat in voor de commerciële inkomsten van de openbare omroep, rechtstreeks voor radio en tv, maar via haar aandeel in Pebble Media ook onrechtstreeks voor de VRT-websites.
– Cathy Coudyser treedt als voorzitter op.
Dat SBS trots is op deze samenwerking is begrijpelijk omdat zij als nieuwkomer op de radiomarkt op deze manier gebruik kan maken van de expertise en ervaring van de reclameregie van de VRT die een marktaandeel van meer dan 60 procent in het radiolandschap bezet.
Dat Medialaan als grootste commerciële mediabedrijf niet tevreden is met deze samenwerking is uiteraard ook begrijpelijk. Ik citeer hun reactie: “We vinden het onbegrijpelijk dat de openbare omroep reclame gaat verkopen voor een commercieel radiostation. Bovendien blijkt uit hun persbericht dat ze hun dominante marktpositie bewust willen gebruiken om één commerciële zender te bevoordelen, en de anderen dus te benadelen. Dit verhaal komt bovenop de vaststelling dat de radiozenders van de VRT de afgelopen jaren almaar commerciëler zijn geworden. Zo halen ze sinds 2012 elk jaar te veel reclamegeld uit de markt en overschrijden daarmee elke keer opnieuw het plafond dat vastgelegd is in de beheersovereenkomst. De logica achter deze beslissingen van de VRT ontgaat ons in elk geval volledig. We kunnen niet anders dan aan de alarmbel trekken.”
Vanmorgen stond een artikel in De Morgen met als titel: ‘VRT goochelt met reclamegeld’. Daarin wordt uitgelegd hoe de Var nog altijd een dividend uitkeert aan de VRT. Dat zij haar eigen reserves systematisch laat aangroeien, roept natuurlijk nog meer vragen op.
Minister, kan de Var als autonoom dochterbedrijf van een publieke instelling ook werken voor commerciële omroepen? Staan hierover bepalingen in de oprichtingsakte, de statuten of waar dan ook?
Welke strategische afweging heeft de VRT gemaakt door via de Var in zee te gaan met de nieuwe netwerkradio NRJ Vlaanderen? Immers, vorig jaar heeft de raad van bestuur van de Franstalige openbare omroep de samenwerking tegengehouden tussen de RTBF-regie RMB en de Franse commerciële zender TF1 in België, net omdat de RTBF-regie RMB op die manier het fragiele evenwicht zou verstoren in de audiovisuele sector.
Bent u van oordeel dat de samenwerking tussen de Var en NRJ Vlaanderen een marktverstorend effect zal hebben op de verdeling van de reclame-inkomsten in de Vlaamse audiovisuele sector?
In de krant De Tijd van 4 juni wordt uw woordvoerster geciteerd: “In principe heeft de Var een autonome bedrijfsvoering”, zegt woordvoerster Eva Vanhengel. Maar Gatz gaat de samenwerking wel nader bekijken, klinkt het nog. “Omwille van de nauwe band tussen Var en VRT zullen we hierover contact nemen met de VRT.” Heeft dat contact intussen plaatsgevonden? Wij hopen van wel. En wat is het resultaat van dat overleg met de VRT?
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, op 1 juni vernamen we inderdaad dat de Vlaamse Audiovisuele Regie, een telg van de openbare omroep, de reclameregie zal voeren voor NRJ, de onlangs erkende commerciële netwerkradio van SBS.
De commerciële omroepen uitten al vaker de klacht dat de VRT jaarlijks de in de beheersovereenkomst opgelegde reclameplafonds overschrijdt en dus middelen uit de markt haalt ten koste van de commerciële omroepen. Mevrouw Brouwers wees er al op dat vandaag alles nog eens in De Morgen wordt uiteengezet.
Sinds 2012 heeft de VRT de afgesproken plafonds alles samen met ruim 27 miljoen euro overschreden.
De Var beheert als 100 procent dochter van de VRT vandaag de verkoop van advertenties op de kanalen van de openbare omroep. Bij met name Medialaan stijgt extra gemompel op nu de Var blijkbaar ook de reclameregie wil doen voor NRJ. Gevreesd wordt onder andere dat de VRT-paraplu het nieuwe privé-initiatief een extra voordeel zal geven tegenover de bestaande concurrenten op de privémarkt.
In Wallonië ging de regering er niet mee akkoord dat de reclameregie van RTBF de regie zou doen voor TF1, een private speler.
Minister, hoe kijkt u aan tegenover het feit dat de Var de reclameregie wil doen van NRJ?
Acht u dat conform de geest – het zal wel conform de letter zijn – van de beheersovereenkomst? Deelt u de mening van sommigen dat dit het media-ecosysteem verstoort?
De heer Caron heeft het woord.
Ik zal de thematiek niet herhalen, behalve twee elementen. Wat die derde grote speler op de markt betreft, kijkt Medialaan inderdaad met lede ogen naar deze samenwerking. Als we dat kwetsbaar ecosysteem in evenwicht willen houden, dan is dat zeker een aandachtspunt. Maar ook andere netwerkradio’s die vandaag in volle ontwikkeling zijn, bekijken dat met lede ogen en vrezen dat hierdoor een en ander toch wel wordt scheefgetrokken.
Minister, vindt u het opportuun dat de Var een dergelijk samenwerkingsverband aangaat met een commerciële zender?
Welke impact zal deze samenwerking hebben op de VRT, zowel wat reclamewerving en -regie betreft, als wat de relatie tussen de Var en de VRT betreft?
Welke impact zal er zijn op de algemene markt voor reclame in de audiovisuele sector? Zal deze samenwerking niet verstorend werken voor de derde grote speler op het veld, en bij uitbreiding voor de netwerkradio’s?
Hoe kan de Var omgaan met de spreidstand tussen de gelijkaardige belangen en wensen van twee concurrerende mediahuizen? Betekent het bevoordeligen van de ene niet automatisch het benadelen van de andere?
Was de VRT, gelet op de autonomie van de Var, op de hoogte van de plannen van haar dochteronderneming en stemt ze ermee in? Wordt de VRT er beter van? Het is een peiling naar die relatie en de wijze waarop de enige aandeelhouder van de Var daarmee omgaat.
Minister Gatz heeft het woord.
De NV Var werd in 1990 opgericht als een naamloze vennootschap en is vandaag een 100 procent-dochteronderneming van de VRT. Het is een mediaregie die instaat voor de verkoop van commerciële communicatie zoals radioreclame, radio- en televisiesponsoring en de commercialisering van websites via Pebble Media.
De Var heeft inderdaad een reclameregie-opdracht voor NRJ verkregen. Zoals aangegeven is de Var een apart bedrijf met een commerciële opdracht. Als commercieel bedrijf zoekt de Var naar opportuniteiten in functie van haar rendabiliteit. Zo werkte ze al eerder samen met andere spelers in de markt, waaronder TV Limburg.
Het gaat hier om een commerciële activiteit van de Var. De beheersovereenkomst van de VRT beschrijft de opdracht van de openbare omroep. De Var wordt wel vermeld in de beheersovereenkomst. Het gaat dan louter over de financiële rapportage. Ik citeer: “De rapportering over de financiering van de publieke omroepopdracht bevat volgende elementen: financiële rapportering over de activiteiten van de vennootschappen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van de VRT, waaronder de Var.”
De Var kan ook werken voor commerciële omroepen. De Var is een NV waarvan het maatschappelijk doel bepaalt dat ze voor derden regiediensten kan verrichten. Zoals aangegeven is het een apart bedrijf met een commerciële opdracht.
De VRT en de Var zijn van mening dat het medialandschap hiermee niet wordt verstoord. NRJ Vlaanderen is een nieuwe zender die zijn plaats in het radiolandschap zal moeten verdienen, zowel qua luisteraars als qua reclame-inkomsten. De geschatte marktaandelen van radio NRJ worden geschat op 1 à 2 procent in de komende jaren. De impact op de markt van deze nieuwe zender zal dan ook eerder beperkt zijn. De keuze van welke regie voor hen werkt, staat daar in principe los van.
Zowel de VRT als de Var heeft al eerder diverse initiatieven genomen om de radiomarkt als de radioreclamemarkt sterk te houden. Vlaanderen is mede daardoor een van de bloeiendste radioreclamemarkten in de wereld. Ook de commerciële radio-omroepen plukken hier de vruchten van. De recente beslissing om in Vlaanderen vier netwerkradio’s een licentie te geven, is er net gekomen omdat er interesse en ruimte is in die sterke radiomarkt voor bijkomende commerciële initiatieven.
Belangrijke bijkomende inlichting en keerzijde van de medaille is dat SBS Media voor de keuze van haar regie een ‘pitch’ heeft georganiseerd onder verschillende spelers. De Var heeft hieraan deelgenomen. Het feit dat de Var hier als beste uit kwam, is het resultaat van een professionele competitie en dus ook mede de keuze van NRJ zelf.
Voor alle duidelijkheid, de regieopdracht van NRJ Vlaanderen aan de Var gaat enkel over de nationale, dus de Vlaamse reclamewerving. De regionale reclamewerving zal gedaan worden door de regie van Mediahuis die ook regionaal de reclameverkoop doet voor radio Nostalgie.
Er is een parallel gemaakt met de opschudding in het Franstalige radiolandschap wat de keuze van RTBF inzake RMB en de regie van TF1 betreft, maar er zijn toch wel een aantal verschillen en het was ook een andere context.
TF1, die een Franse omroep is met een marktaandeel van meer dan 30 procent in Franstalig België, had de strategische keuze gemaakt om haar reclame in Franstalig België apart te verkopen aan Belgische adverteerders en zette daarmee als buitenlandse zender een precedent dat, naar het oordeel van de RTBF, een destabiliserend effect had op het Belgische media-ecosysteem. De RTBF heeft geen bezwaren geformuleerd tegen het feit dat RMB ook voor andere commerciële omroepen als regie optreedt. RMB treedt op als regie voor de Franstalige NRJ zender, de zenders AB3/4 en het Radionomy streaming platform.
De Var heeft vooraf de bijzondere commissie voor toezicht op de opvolging van de Var binnen de raad van bestuur van de VRT ingelicht over haar deelname aan de pitch die werd georganiseerd door NRJ Vlaanderen.
De Var blijft de reclamewerving voor de VRT uitvoeren. Hier verandert niets. De Var geeft aan intern de nodige maatregelen te nemen zodat er altijd correct en met de nodige vertrouwelijkheid met elk van haar mandaatgevers wordt gewerkt. Daarnaast stelt ze voorop om voor zowel de VRT als NRJ Vlaanderen maximaal in te zetten.
Tot nu toe kan men zeggen dat er niets verboden staat in de beheersovereenkomst. Als autonoom bedrijf kan de Var dat dus doen. Daarnaast is het ook niet marktverstorend. Had men dit nu moeten doen? Ik heb geen persoonlijke appreciatie te geven over initiatieven van autonome commerciële bedrijven, maar vanuit politiek oogpunt kan men inderdaad de vraag stellen of dit nu wel nodig was.
Er is ook verwezen naar een citaat van mijn woordvoerster in de krant De Tijd. Dat citaat is wel degelijk op een weegschaaltje afgewogen met mezelf en is louter om redenen van beschikbaarheid door mijn woordvoerster en niet door mezelf gegeven. Vraag is nu hoe dat moet worden ingeschat.
De VRT mag krachtens het Mediadecreet dergelijke vennootschappen oprichten. Het decreet bevat verder geen bepalingen hierover. Ook de beheersovereenkomst met de VRT houdt geen specifieke bepalingen, behalve financiële rapportering, over de Var in. De autonomie is dan ook zeer groot.
Wat de beheersovereenkomst wel bepaalt, zijn de plafonds van de reclame-inkomsten die de VRT maximaal mag halen uit de markt. Zoals u weet, werden die de laatste jaren flink overschreden. De VRT heeft via de beheersovereenkomst een expliciet engagement om ernaar te streven excedenten te vermijden. De Var haalt de reclame-inkomsten voor de VRT binnen. Ik heb begrepen dat de Var de reclame-inkomsten strikter zal monitoren. Ik ontvang signalen dat dit daadwerkelijk ook gebeurt. Het radio-advertentiegedeelte lijkt nu al voor het volledige jaar zo goed als of zelfs volledig vol te zetten, nog voor we de helft van het jaar hebben bereikt. We zullen dat de volgende maanden verder monitoren. Het is belangrijk dat we dit doen omdat het afgesproken is, en omdat we dan pas zullen kijken wat de bredere resultaten zijn op het globale medialandschap en niet enkel op het reclameplafond van de VRT. Men moet het eerst doen om te weten wat de resultaten zullen zijn. Ik kijk samen met u uit naar de resultaten die ons verder wijzer zullen maken.
Gezien de nauwe band met de Var heeft het NRJ-dossier zijdelings maar dus niet rechtstreeks te maken met de VRT en haar reclame-inkomsten. Ik volg de resultaten van de monitoring op. Maar wat het dossier zelf betreft, zal ik nu verder niets ondernemen. Ik heb u daartoe het regelgevend kader afdoende geschetst. Wij zijn wel in gesprek met de VRT en de Var om de financiële relatie tussen beide af te lijnen en transparanter te maken. We willen daar vanuit het oogpunt van het globale media-ecosysteem bijkomende afspraken over maken. Dat zal de volgende weken en maanden gebeuren.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik had ongeveer verwacht dat u zou antwoorden dat ze autonoom zijn en dat u het verder zult opvolgen. Maar met het artikel dat vandaag in De Morgen staat, denk ik – en u hebt het ook zelf gezegd – dat meer transparantie nodig is. Dat is het punt dat wij elk jaar herhalen bij de bespreking van het jaarverslag van de VRT omdat daar zo weinig over in staat. Er staat dan dat we bij de Nationale Bank de jaarrekening van de Var kunnen gaan inkijken, en we zouden dat misschien ook moeten doen als we ons werk grondig willen doen. Maar gelukkig zijn er ook journalisten die een en ander uitspitten zoals vandaag is gebleken. Ik vind dat we daar echt op moeten doorgaan. Het is een vraag die we hier ook al dikwijls hebben gesteld.
Bij het aanvraagdossier van wat toen nog S-radio heette en niet NRJ en waarop hun erkenning nadien is gebaseerd, hebben ze een beetje van hun oren gemaakt en gezegd: “De Vlaamse reclamemarkt wordt gekenmerkt door een zeer hoge concentratiegraad. Twee spelers, met name de Var en Medialaan, hebben samen 95 procent van de reclamemarkt in handen. Door de commercialisering van S-radio hand in hand te doen gaan met het landelijk netwerk van Nostalgie wordt een begin gemaakt van het doorbreken van dit duopolie op de radioreclamemarkt.” Ze hebben het mooi voorgesteld, maar hoewel ze nog niet bezig zijn, gaan ze al samenwerken met de Var. Dat kan hen misschien nog eens voor de voeten worden geworpen. Misschien kan de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) zich daar na een of andere klacht nog eens over buigen. Het is een heel bizar verhaal, dat de komende weken en maanden nog verder aan bod zal komen. Volgens week kunnen we de VRT daarover nog vragen stellen naar aanleiding van de bespreking van het jaarverslag.
Minister, u hebt een antwoord gegeven. Ik denk dat u de transparantie wilt bespoedigen, maar op een of andere manier is uw antwoord niet helemaal bevredigend. Ik snap ook wel dat we ons op dit moment aan al die juridische regels en afspraken moeten houden, maar hier is iets aan de gang wat niet zo positief is voor het medialandschap.
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, u hebt gezegd dat de impact van NRJ klein zal zijn. Er wordt gesproken over een marktaandeel van 1 tot 2 procent. Ik neem aan dat dit klopt, maar ik heb toch nog een paar opmerkingen over de Var zelf.
U hebt gezegd dat de Var nu eenmaal een commerciële opdracht heeft en we de Var dus gerust moeten laten. Dat is zo, maar tegelijkertijd is de Var voor 100 procent een dochteronderneming van onze openbare omroep. Ik vind dat daar wel wat spanning tussen is.
Het Vlaams Parlement heeft de reclameplafonds niet ingesteld om de VRT te pesten, maar omdat we ervan overtuigd zijn dat dit het evenwicht in de sector ten goede komt en de commerciële omroepen wat ademruimte geeft. Nu blijkt dat de door het Vlaams Parlement zo bewaakte en bepleite afspraken met de openbare omroep eigenlijk door de Var worden omzeild. Het ziet ernaar uit dat wat in de krant staat, ook klopt. We kunnen ook terugvinden dat reserves worden aangelegd. Een bedrijf moet natuurlijk reserves aanleggen en een buffer hebben, al is het maar om de eigen werking en het personeel te betalen of om eventuele tegenvallers op te vangen. Ik herinner me dat de VRT in 2009 op het vlak van reclame-inkomsten onder de verwachtingen is gebleven. In die gevallen is het goed dat er een buffer is. Daar klagen we niet over. Als dat in de richting van 20 miljoen euro gaat, zijn die reserves echter geen buffer meer om eventuele calamiteiten op te vangen. Bovendien worden aan de openbare omroep dividenden uitgekeerd. U hebt zelf in de krant gezegd dat hierover in functie van de volgende beheersovereenkomst wellicht duidelijker afspraken moeten worden gemaakt. Dat is ook de mening van de N-VA. We moeten die contouren op papier zetten.
De heer Caron heeft het woord.
Minister, ik wil in mijn repliek drie elementen aanbrengen. Het eerste element betreft het private statuut van de Var als naamloze vennootschap. Aangezien de reclameregie in een commerciële omgeving werkt, was het de bedoeling dat de Var dezelfde commerciële technieken als vennootschappen zou kunnen gebruiken. Volgens mij was dat niet bedoeld om ook de reclameregie te verzorgen van commerciële zenders, maar ik kan me vergissen.
Mijn tweede element betreft de jaarrekeningen van de Var, die ik gisteren bij de Nationale Bank van België heb doorgenomen. Ik heb een specifieke vraag over de inkomsten. Met de reclameregie voor NRJ zal de Var geld verdienen en winst maken. Voor wie is die winst? Is dat geld voor de VRT of voor de Vlaamse overheid? Ik vind dat bizar. Wat is het doel en waar moet dat geld landen? In het begin zal het marktaandeel slechts 1 tot 2 procent bedragen, maar voor hetzelfde geld kan dat tot 8 of 10 procent stijgen.
Mijn derde opmerking sluit aan bij wat hier al is gezegd. Is de keuze voor NRJ eigenlijk in lijn met het aanvraagdossier van SBS als netwerkradio? Is dit dossier in orde met de decretale regels? Is het mogelijk in de loop van het proces naar een andere reclameregie om te schakelen? In het eigen dossier staat immers dat ze daar zelf voor zouden zorgen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik dank ook de vraagstellers, want we voeren hier opnieuw een belangrijk debat. U hebt daarnet over een spreidstand gesproken. De spreidstand die ik in verband met deze kwestie zie, is natuurlijk dat we de VRT in de beheersovereenkomst expliciet vragen om marktversterkend en niet marktverstorend te zijn. Dit is het spanningsveld waarin we volgens mij belanden als de VRT dit op een bepaald ogenblik doet. We zouden dit kunnen beschouwen als een manier om de markt te ondersteunen. Wat betekent het eigenlijk marktversterkend te moeten zijn? Die kwestie is nog lang niet uitgeklaard. Naar aanleiding van deze toestanden denk ik dat we ons hierover moeten buigen.
Mevrouw Brouwers, mijnheer Caron, jullie hebben al verwezen naar het dossier op basis waarvan SBS de frequentievergunning heeft gekregen. We hebben het hier al over gehad. Eerst was het SBS Radio, maar nu is het uiteindelijk NRJ geworden. Dit is een onderdeel van een Frans concern, maar dat stond er eerst helemaal niet. Dit is niet conform het dossier. Dit lijkt me al de tweede keer. We hebben de dossiers toen ingekeken. Ik meen me te herinneren dat daar iets heel anders in stond. Het plan was een eigen sales team te starten, net om het monopolie van de Var en Medialaan te doorbreken. Ik begrijp dan ook de geprikkelde reactie van Medialaan. Dit is eigenlijk de tweede keer dat SBS iets anders doet dan werd vooropgesteld in het dossier op basis waarvan SBS een erkenning voor die frequenties heeft gekregen. Ik vind jullie vragen dan ook zeer pertinent.
De heer Bajart heeft het woord.
Voorzitter, ik wil even voortbouwen op de uiteenzettingen van de vorige sprekers. Ik wil nog eens aangeven dat de schotten tussen de Var en de VRT met betrekking tot deze case duidelijk zouden moeten zijn. Het zou immers ontoelaatbaar zijn de VRT een nog grotere impact op de advertentiemarkt te laten verwerven door middel van de kennis die de Var en de VRT door de samenwerking met NRJ opdoen. Wij moeten hierop toezien. Dit zou op zijn minst leiden tot extra inkomsten voor de Var, die dan weer door middel van boekhoudkundige inventiviteit naar de VRT zouden kunnen doorstromen.
Verder ben ik geneigd te beginnen denken dat de VRT graag gebruikmaakt van de grijze zones om twijfelachtige beslissingen te nemen. Die grijze zones, waarin het de VRT niet expliciet wordt verboden activiteiten te ontplooien, worden door de openbare omroep steevast betreden. Mijns inziens zou de VRT zich hierover intern moeten beraden. Dat de omroep iets kan doen of dat iets niet expliciet wordt verboden, betekent immers niet dat de omroep dit daarom ook zonder boe of bah moet doen. Ik denk dat de openbare omroep ten opzichte van de grijze zones meer afstandelijkheid moet bewaren en zich niet meteen 'head first' op alle geboden opportuniteiten moet gooien.
Nog niet zo lang geleden hebben we vanuit de Reyerslaan klagende berichten gekregen over de centrale rol die de VRT in het media-ecosysteem wil opnemen. De VRT ondervindt tegenstand uit de commerciële, private sector. Gezien de houding van de VRT, die het klaarblijkelijk niet kan of wil nalaten de private spelers op hun eigen terrein te beconcurreren, is dat geen wonder. Indien ik mezelf even in de plaats van de commerciële spelers zou stellen, zou ik de vraag kunnen stellen wie met zulke vrienden nog vijanden nodig heeft.
Ik zou overigens de eerste zijn om de VRT een sterk onderstreepte en centrale rol te gunnen, zeker als die rol naar behoren zou worden ingevuld. Wat we bij het opstellen van de resolutie in verband met de beheersovereenkomst hebben gevraagd, is altijd het fundament van dat document geweest. De heer Vandaele heeft er al naar verwezen. Ik zou nog een stap verder gaan, maar dat zal ik vooralsnog niet doen.
Minister Gatz heeft het woord.
Met betrekking tot de vragen die over het dossier van S-Radio, nu NRJ, zijn gesteld, kan ik zeggen dat het programma-aanbod zeer belangrijk is. Daarvoor verwijs ik naar de vraag om uitleg van mevrouw Segers van een tijdje geleden. De mogelijkheden om bepaalde wijzigingen aan het profiel aan te brengen, zijn minimaal of onbestaande. We zullen dat pas zien als de radio daadwerkelijk on air is.
De andere elementen in verband met partnerschappen en eigendomsstructuren moeten volgens het decreet aan de VRM worden gemeld. Ik neem aan dat dit al is gebeurd of nog zal gebeuren. De VRM speelt uiteraard zijn rol. We moeten daarbij een onderscheid maken tussen de zakelijke elementen in het dossier die nog kunnen veranderen, die aan de VRM moeten worden gemeld en waarover de VRM nog een appreciatiebevoegdheid heeft, en de inhoudelijke programmatie, waarvoor wijzigingen nagenoeg onmogelijk zijn. Later dit jaar, wanneer de zender te beluisteren zal zijn, zullen we hier meer over weten.
Ik blijf bij mijn antwoord dat het contract tussen NRJ en de Var eigenlijk maar een klein symptoom is. De essentie van de zaak is nog complexer dan de vraagstellers hebben gesteld. We hebben de VRT opgelegd dat het reclameplafond bewaard moet blijven. Dat is de afgelopen jaren niet strikt nageleefd, maar dat zal nu wel gebeuren. De eerste tekenen daarvan zijn voelbaar. Het reclameblok op de VRT zit vol tot het einde van het jaar. Dat is belangrijk omdat het verdedigbaar is dat het reclameplafond niet mag worden doorbroken. Dat is de doelstelling van de Vlaamse Regering, die overigens door zowat alle politieke fracties wordt gesteund. We zullen tegen het einde van het jaar zien wat het macro-effect op het ecosysteem van de globale radiomarkt zal zijn. Er zijn stemmen die zeggen dat het geen effect zal hebben op wat de publieke en private reclamemarkt gezamenlijk binnenhalen, maar er zijn ook stemmen uit publieke en private radiokringen die zeggen dat dit een verkleining van de globale reclamekoek voor radio als geheel zou kunnen betekenen. We zullen dat nog zien. Dit moet eerst gebeuren, want we hebben het afgesproken en anders weten we het ook niet. Dit kan ons naar paden leiden waarvan we de diepte nu nog niet geheel vermoeden.
Met betrekking tot de mate van reservevorming in de Var en de mate waarin dividenden worden uitgekeerd, ook aan de VRT, wil ik de vraagstellers tegemoet treden. Aangezien die gesprekken aan de gang zijn, zal ik nu niet in detail antwoorden. We moeten afspraken maken zodat we duidelijk en transparant kunnen weten wat van de Var naar de VRT gaat en op welke wijze dit gebeurt.
De economische situatie van de VRT blijft de komende jaren wat ze is. Dat zal de komende weken nog te horen zijn. Er moeten daar nog andere katten worden gegeseld. Bepaalde mensen vertellen me nu dat ik vanwege de voornoemde redenen zeer strak moet zijn ten aanzien van de VRT. Binnenkort zouden ze me wel eens kunnen vragen niet te strak te zijn, want daar zijn nog andere problemen op te lossen. Als goede hoeder van het media-ecosysteem probeer ik met al die elementen rekening te houden. Het is uiteraard zo dat de naleving van de beheersovereenkomst daarbij primordiaal is, maar we moeten nog veel meer ballen in de lucht houden dan een contract tussen de Var en NRJ. Dat zal de komende weken en maanden blijken. Ik zal daar dan graag verder op ingaan.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Volgende week zien we de VRT hier en dan zullen we de vragen herhalen. Los van de vraag wie wat aan de reclame-inkomsten overhoudt en hoe de markt verder zal evolueren, mogen we als Vlaams Parlement hoe dan ook stilaan klaarheid krijgen over de commerciële inkomsten van de VRT en over alle financiële stromen tussen de Var en de VRT. Ik denk dat daarover dringend klaarheid moet komen. Nu is die klaarheid er niet helemaal en dat is dan ook onze enige vraag op dit moment.
Als die klaarheid er is, kunnen we in alle objectiviteit beslissen of een dividend verantwoord is en waarvoor het mag worden gebruikt. Nu bevinden we ons een beetje in onwetendheid. Ik vind dat we vooral duidelijkheid moeten krijgen over hoe het allemaal zit, want in verband met verschillende dossiers wordt de grijze zone opgezocht. Dat is niet in orde. Wij moeten weten hoe het zit om in alle objectiviteit te kunnen oordelen over wat de VRT nu echt nodig heeft.
Minister, u hebt op het einde gezegd dat er nog problemen zijn. Dat zal wel zo zijn en het is zeker niet de bedoeling de VRT plots op droog zaad te zetten, maar er moet wel duidelijkheid zijn. Dat geldt ook voor dit dossier. Het is soms onduidelijk hoe het zal lopen. Door de grijze zones op te zoeken, krijgt de VRT altijd de nodige vragen vanuit het Vlaams Parlement. Wij stellen die vragen om uitleg niet met plezier.
We zullen dit volgende week verder bespreken. Ik hoop dat u ook met de VRT in gesprek zult gaan, al is het maar omdat stilaan wordt gedacht aan de voorbereiding van een volgende beheersovereenkomst. Het mag in de toekomst misschien allemaal wat duidelijker worden.
De heer Vandaele heeft het woord.
Het heeft, in dezelfde sfeer blijvend, natuurlijk weinig zin dat we de voordeur winddicht maken, afplakken en isoleren indien we de achterdeur wagenwijd openzetten. Met betrekking tot de reclameplafonds hebben we heel wat denkwerk verricht. We hebben nagegaan hoe we dit in de toekomst zullen aanpakken en welke afspraken we kunnen maken. We zien echter dat er met de Var allerlei zaken kunnen gebeuren waar we blijkbaar geen vat op hebben en waarvan we zelfs de draagwijdte of het volume niet helemaal kennen. Ik herhaal dat we in de toekomst duidelijker afspraken met de openbare omroep moeten maken over wat met de Var kan gebeuren.
Minister, enkele maanden geleden hebt u besloten dat de VRT om het zoveelste gat te dempen uit de Var mocht putten. Het kot was toen te klein, want dat was iets van de openbare omroep. Niemand mocht tussenbeide komen en we mochten de openbare omroep vooral niet zeggen wat al dan niet uit de Var moest of mocht worden gehaald. Dat is geen goede sfeer. Ik vind dat niet vertrouwenwekkend en ik denk dat we allemaal graag het vertrouwen in onze openbare omroep bewaren.
De heer Caron heeft het woord.
Bij momenten lijkt dit een discussie over de budgetten van de VRT. Ik zal die discussie niet voeren, want ik heb daar een andere mening over. Mij gaat het erom dat er transparantie moet zijn over hoe ver de Var met betrekking tot dergelijke zaken kan gaan. Dat is essentieel. Ik pleit voor transparantie.
Mijnheer Vandaele, door wat research te verrichten, heb ik gisteren vragen om uitleg over de transparantie van de Var van vijftien jaar geleden gevonden. Dat is absoluut geen nieuw thema. Het gaat al lang mee. U was daar trouwens bij.
De transparantie is absoluut noodzakelijk. Met betrekking tot de reclameplafonds hebben we een scherpe muur gebouwd. Ik vind het dan ook bizar dat de Var, voor 100 procent een dochteronderneming van de VRT, met een commerciële speler in zee gaat, terwijl er een precedent is dat dit niet mag worden gebruikt. Ik begrijp er niets van.
Minister, u hebt mijn vraag niet beantwoord. Ik begrijp dat. Wat gebeurt er met de winst die de Var maakt met de reclameregie voor SBS, in dit geval voor NRJ? Ik zou de Var graag een vraag stellen, maar dat kan niet, want het is een privaat bedrijf. Wat zal de Var doen indien nog andere netwerkradio’s komen aankloppen om de reclameregie te voeren? Kan de Var neen zeggen? Op basis van welke gronden zou dat gebeuren? Wordt die beslissing eigenlijk genomen in de Reyerslaan of in het kantoor daartegenover? Die werkwijze is, los van de visie hierop, niet in orde.
Tot slot hebt u me heel erg nieuwsgierig gemaakt naar de ballen die in de lucht moeten worden gehouden en die de komende weken blijkbaar op de grond zullen vallen. We zullen zien.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.