Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Danen heeft het woord.
Minister, in de provincie Limburg worden 1500 PV-installaties (photovoltaic) verdacht van betrokkenheid bij energiefraude. Hoe het Vlaamse beeld eruitziet, is me niet helemaal duidelijk, maar ik zal u dat straks in een tweede ronde vragen. Als u daar iets over weet, kunt u mij dat altijd laten weten.
In april 2018 heeft de raadkamer in Hasselt in een eerste dossier een installatiebedrijf, de zaakvoerder ervan en een keurder naar de correctionele rechtbank verwezen wegens vermoedelijke keuringsfraude met zonnepaneleninstallaties. De eigenaars van de betrokken PV-installaties worden buiten vervolging gesteld, maar zij zouden geen aanspraak kunnen maken op de rechtsplegingvergoeding, omdat de fraude bewezen zou zijn. Dat heeft aanleiding gegeven tot heel wat commotie en een gevoel van onrecht, omdat natuurlijk de eigenaar per definitie vooral het voordeel heeft gehad, indien de fraude bewezen wordt.
Begin 2017 werd het Energiedecreet aangepast en werd aan titel V een artikel 5.1.3 toegevoegd, dat toelaat dat de netbeheerder of beheerder van het transmissienet de uitbetaling van groenestroomcertificaten, warmte-krachtkoppelingscertificaten, vergoedingen en premies die werden ingesteld ter uitvoering van titel VII en VIII van het Energiedecreet, kan opschorten, stopzetten of terugvorderen als er energiefraude, zoals bepaald in het Energiedecreet, werd vastgesteld.
Minister, kan de netbeheerder artikel 5.1.3 van titel V van het Energiedecreet inroepen om de te veel betaalde groenestroomcertificaten terug te vorderen, wanneer er energiefraude werd vastgesteld bij een bepaalde PV-installatie?
Het toevoegen van artikel 5.1.3 aan het Energiedecreet gebeurde begin 2017. Kan de netbeheerder dat artikel inroepen voor energiefraudezaken die hebben plaatsgevonden voor de aanpassing van het decreet?
Volstaat een vaststelling van energiefraude om via artikel 5.1.3 van het Energiedecreet de te veel betaalde groenestroomcertificaten terug te vorderen of dient de eigenaar van de betreffende PV-installatie – al dan niet correctioneel – veroordeeld te worden?
De Vlaamse Regering kan, na advies van de VREG, richtlijnen uitvaardigen voor de wijze waarop de hoeveelheid onrechtmatig verkregen voordeel kan worden berekend. Zijn er al dossiers gekend waarbij de Vlaamse Regering die richtlijnen uitgevaardigde? Om welke zaken ging het? Hoeveel bedroeg de totale hoeveelheid onrechtmatig verkregen voordeel?
Minister Tommelein heeft het woord.
Bedankt voor uw vraag, mijnheer Danen. De distributienetbeheerders kunnen, wanneer onterechte groenestroomcertificaten zijn uitgekeerd, en ook in het geval dat de energiefraude betrekking heeft op de hoogte van de minimumsteun, inderdaad gebruikmaken van het mechanisme uit het Energiedecreet om onterecht uitbetaalde steun terug te vorderen.
Artikel 5.1.3 van het Energiedecreet trad in werking op 1 april 2017. Conform het algemene principe van artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek is een nieuwe regel niet alleen van toepassing op toestanden die ontstaan na de inwerkingtreding ervan, maar ook op de toekomstige gevolgen van de onder de vorige wet ontstane toestanden. Het zal dus kunnen om de maatregel toe te passen op fraude die in het verleden plaatsvond, maar die tot op heden voortduurt. Wat zaken betreft die buiten het voormelde temporele toepassingsgebied zouden vallen, kan de netbeheerder nog steeds gebruikmaken van de mogelijkheden geboden door de wet van 7 juni 1994, maar dat vereist wel een strafrechtelijke procedure. Indien het veeleer kleinschalige energiefraude betreft, bestaat hier steeds het risico dat het parket seponeert. Om net het seponeren tegen te gaan, heb ik energiefraude laten opnemen in het Energiedecreet, zodat elke vorm van energiefraude bestraft kan worden.
De Vlaamse Regering heeft inderdaad al gebruik gemaakt van de delegatie om richtlijnen uit te vaardigen over hoe het onrechtmatig voordeel moet worden berekend. Dat gaat niet om richtlijnen aangaande individuele dossiers, want dat kan de regering niet op grond van artikel 5.1.3, maar het betreft een reeks algemene benaderingen van hoe bij al de daarin voorziene gevallen het onrechtmatige voordeel moet worden berekend. Dat gebeurde via het besluit van de Vlaamse Regering van 26 januari 2018, dat recent in werking is getreden.
Het Energiebesluit legt voorts een aantal parameters vast waarmee in de berekening rekening moet worden gehouden, bijvoorbeeld de te hanteren nettarieven, de te hanteren elektriciteitsprijs, de duur van de fraude, of de te hanteren waarde van een groenestroomcertificaat.
Kortom, mijnheer Danen, de Vlaamse Regering heeft haar verantwoordelijkheid opgenomen en heeft de netbeheerders de middelen ter beschikking gesteld om een effectief beleid op het vlak van energiefraude, inclusief terugvordering, door te voeren.
De heer Danen heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. Het is inderdaad belangrijk dat de regels gevolgd worden en dat indien er fraude is, die aangepakt wordt, vooral ook om het draagvlak voor hernieuwbare energie zo groot mogelijk te houden. Het spreekt voor zich dat als fraude onbestraft zou blijven, dat draagvlak zou wegzinken als sneeuw voor de zon. En dat kunnen we natuurlijk missen.
Het is bekend dat in de provincie Limburg zo’n 1500 PV-installaties verdacht worden van betrokkenheid bij energiefraude. Hebt u er een beeld van hoe dat in de rest van Vlaanderen zit? Is dat in Limburg meer dan in de rest van Vlaanderen of is dat een gelijkaardig beeld? Of is dat iets dat u moet opzoeken? Dan zal ik dat graag via een schriftelijke vraag aan u vragen.
Als u een schriftelijke vraag stelt, zullen we u dat meedelen via de schriftelijke vraag, mijnheer Danen.
Bedankt. Ik neem aan dat we de zaken van nabij monitoren en opvolgen en dat er natuurlijk een evaluatie mogelijk is, als blijkt dat er een aantal aspecten binnen het decreet zouden moeten worden aangepast. Dat is de normale gang van zaken, en dat is hier natuurlijk ook van toepassing.
Mijnheer Danen, ik heb voor u een primeur: de cijfers van 2017. Mijn adviseur is met de fiets en is hier met wat vertraging aangekomen. Hij kon niet mee met mij. Ik moet wel eerlijk toegeven dat ik met een elektrische fiets rijd en dat hij moet stampen zonder elektrische fiets.
De fraude van de certificaten bedraagt maximaal 93 miljoen euro. Daarvan zijn er 8 lopende dossiers. Over het niet-melden van de lokale productie hebben we 3956 dossiers, voor een totaalbedrag van 1.107.680 euro. Wat betreft de REG-premie gaat het over een bedrag van 344.525 euro. Wat meter- en contractfraude betreft, gaat het over 547 dossiers, voor een bedrag van 574.163 euro. Ik heb de bedragen nog niet opgeteld. Als u ze optelt, hebt u het totaal.
De heer Danen heeft het woord.
Dank u voor uw antwoord. Ik zei daarnet al dat het belangrijk is dat we het monitoren goed opvolgen en, indien nodig, bijsturen. Ik neem aan dat wij, als parlement, daarin ook onze rol zullen spelen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.