Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Wynants heeft het woord.
Minister, collega’s, sportweddenschappen zijn lucratief. In 2015 zou er ongeveer voor 206 miljoen euro zijn gegokt in de sportwereld. Voetbal en tennis zijn de sporten waarop het meest wordt gegokt.
Tennis blijkt volgens onderzoekers vatbaarder voor 'gokgerelateerd fixen', besteld vanuit het misdaadmilieu, wat volgens mij nog erger is. Volgens een enquête van Universiteit Gent vermoedt men dat ongeveer 18 procent van de tennissers al een 'gefixte' partij zou hebben gespeeld. Hoe groter het toernooi, hoe meer de spelers worden afgeschermd en hoe beter het publiek op livegokken wordt gescreend. Maar het probleem verplaatst zich daardoor naar de onderste regionen van het proftennis, daar waar de prijzengelden amper voldoen om uit de kosten te geraken en waar spelers veel meer benaderbaar zijn.
Heel wat spelers klagen over opdringerige gokkers die hen belagen en zelfs bedreigen, al dan niet via sociale media, en ze komen zelfs naast het veld zitten tijdens de match.
In 2016 zorgde u er reeds voor dat Vlaanderen aan de kar trok inzake het Europees verdrag ter bestrijding van de manipulatie van sportwedstrijden. En ook in de code goed bestuur van de Vlaamse sportfederaties lezen we dat er gevraagd wordt om een beleid te voeren inzake de bestrijding van wedstrijdvervalsing.
Minister, welke maatregelen worden er genomen vanuit Tennis Vlaanderen om enerzijds wedstrijdvervalsing te verhinderen en anderzijds spelers, trainers en clubs bij te staan bij eventuele bedreigingen?
Welke initiatieven neemt Sport Vlaanderen rond deze problematiek?
Wilt u zich verder engageren om ook internationaal de problematiek in tennis aan te kaarten zoals u reeds in het verleden voor het voetbal hebt gedaan?
Het verdrag rond wedstrijdvervalsing vroeg ook aan alle lidstaten om een nationaal platform op te richten. In België zouden daarvan deel uitmaken: de deelstaten, Belgische overheid, justitie, de Kansspelcommissie en de sportsector. Is op dit overlegplatform de problematiek in tennis al ter sprake gekomen?
Minister Muyters heeft het woord.
Tennis Vlaanderen neemt de problematiek van wedstrijdvervalsing zeer ernstig, en voert hierrond al een hele tijd een actief beleid. De federatie heeft eerst geïnvesteerd in een analysefase en de problematiek in kaart gebracht. Eind 2016 werd een actieplan goedgekeurd dat vanaf januari 2017 startte.
Wat staat er in dat actieplan? Er komt een single point of contact – dat is er intussen – en een ‘integrity officer’ met taken als kennisbank, coördinatie, monitoring, hulplijn. Er werd een anticorruptiecode gemaakt, gebaseerd op de code van de Tennis Integrity Unit van de internationale federatie. Er is een integriteitsverklaring in de contracten van topspelers en de topcoaches die onder contract zijn bij de federatie. Er zijn preventiecampagnes geweest voor spelers en hun ouders, coaches, officials en tornooidirecteurs. Er zijn infosessies en bijscholingen georganiseerd. Er is een geïntegreerd actieplan voor de internationale tornooien, gericht naar de lokale procureur, politie, tornooidirecteur en referees. In samenwerking met de gerechtelijke politie cel Sportfraude heeft Tennis Vlaanderen in de zomer van 2017 ook voor de eerste maal een actie ter bestrijding van matchfixing opgezet voor de internationale tennistornooien in Vlaanderen. Binnen haar beleidsplan heeft de federatie een strategische doelstelling rond kwaliteitsvolle federatiewerking, waarin matchfixing een van de actiepunten en indicatoren is. Ook in het kader van de code goed bestuur is Tennis Vlaanderen de federatie die het zwaarst en snelst investeert op de indicator rond matchfixing. Ze zijn dus het goede voorbeeld.
Wat het Vlaamse beleid betreft, stelt u terecht dat we internationaal mee aan de kar trokken bij het tot stand komen van de Europese Conventie. Bij de oprichting van het nationaal platform speelde Sport Vlaanderen samen met de gerechtelijke politie een trekkersrol.
Voor concreet beleid verwijs ik naar de code goed bestuur en wedstrijdvervalsing als zachte indicator. Sportfederaties kunnen ervoor kiezen om beleidsmatig te investeren in dit thema. Laat ons eerlijk zijn, het is gelukkig niet in alle sporten dat dit even belangrijk is. Daarom staat het er ook in als een ‘zachte’ indicator. Naast Tennis Vlaanderen hebben de Vlaamse Atletiekliga, Basketbal Vlaanderen, Vlaamse Tafeltennisliga, Voetbal Vlaanderen, Wielerbond Vlaanderen en Nelos, de onderwatersportfederatie, aangegeven dit in het beleidsplan 2017-2020 te zullen doen. De Voetbalbond zet ook reeds langer sterk in op het thema. De meeste andere federaties gaan hier geleidelijk mee aan de slag. Maar de meeste federaties gaven in de tweede helft van 2017 nog aan dat zij toen geen bijkomende vragen of behoeften hadden omdat het een fenomeen is waarmee zij nauwelijks geconfronteerd werden.
Mede op deze basis hebben we in het erkenningsdossier van het Internationaal Centrum Ethiek in de Sport (ICES) voor de cyclus 2018-2020 aangedrongen dat, naast seksueel grensoverschrijdend gedrag, matchfixing een van de prioritaire thema’s is. Ik denk ook dat het overkoepelend is.
Dit jaar zal ICES nog werken aan een informatieaanbod voor sportorganisaties, waarna vervolgens ingezet zal worden op een educatief preventie-aanbod voor sporters.
Wat het internationale beleid betreft, zal ik voortwerken in de Raad van Europa en de Europese Conventie. Binnen het sportbeleid van de Europese Unie is de integriteit van de sport een prioritair thema waar wedstrijdvervalsing duidelijk onder valt. Op die manier kunnen samenwerking en uitwisseling van goede praktijken zeker worden gestimuleerd. We moeten niet allemaal het warm water uitvinden, we kunnen van elkaar leren.
Wat het nationaal platform betreft, is het belangrijk te benadrukken dat dit bij ons multidisciplinair is samengesteld, met actoren zoals politie, justitie, parket, Kansspelcommissie, Nationale Loterij, de gemeenschappen, bevoegd voor de sport, koepelsportfederaties en enkele federaties zoals tennis, voetbal, basketbal, wielrennen. Er wordt ingezet op diverse domeinen: ‘code of conduct’, ethische codes, educatie, preventie, detectie, repressie.
Tennis Vlaanderen gaf binnen het platform reeds een overzicht van de gezamenlijke aanpak van de tennistornooien tijdens de zomer van 2017, waar men heeft samengewerkt om matchfixing op internationale tornooien te voorkomen. Tennis Vlaanderen was op 29 maart jongstleden overigens gastheer voor de halfjaarlijkse vergadering van het platform. Hier werd meegedeeld dat het federaal parket, de cel Sportfraude en de Waalse en Vlaamse tennisfederatie een gelijkaardig project zullen opzetten voor de komende Belgische zomertornooien.
Ik denk hiermee te hebben aangetoond dat het een materie is waar we in Vlaanderen, zeker Tennis Vlaanderen, zeer actief mee bezig zijn en de juiste acties doen.
De heer Wynants heeft het woord.
Minister, ik dank u, maar ik hoop dat u verder op internationaal vlak uw taak zult doen.
De heer Moyaers heeft het woord.
Ik ben heel blij met de vraag van collega Wynants, want ze kaart een diepgewortelde problematiek aan, die niet zo heel eenvoudig te bestrijden is.
Ook in het voetbal heeft het de laatste tijd, in het kader van de degradatiestrijd, gegonsd van geruchten. Ik heb toen ook ontdekt dat er in ons land een meldpunt bestaat voor sportfraude.
Minister, hebt u een zicht op het aantal meldingen die er over sportfraude worden gedaan? Zo ja, zijn er bepaalde tendensen zichtbaar? Misschien kunt u er niet onmiddellijk op antwoorden, maar kunt u het schriftelijk doen. Welke concrete maatregelen zijn er destijds in het voetbal genomen naar aanleiding van het schandaal met de gokchinezen? Intussen is dat meer dan tien jaar geleden. Welke lessen zijn er getrokken?
Ik denk dat u op het volgende al hebt geantwoord, maar ik ben er niet meer zeker van. Zijn er op dit moment sportfederaties die een actief beleid rond gokken in de sport voeren? Op welke manier worden clubs die vragen hebben, vanuit Vlaanderen of andere sportfederaties ondersteund?
Collega Wynants sprak over een nationaal platform waar de overheid, justitie, Kansspelcommissie en de sportsector deel van uitmaken. Wat is de precieze rol van dit overlegplatform? Wordt er naast fraudebestrijding in de sport ook aandacht geschonken aan het controleren en reguleren van gokreclame om maatschappelijk kwetsbare doelgroepen misschien ook tegen zichzelf te kunnen beschermen?
Minister Muyters heeft het woord.
Ik heb op een deel van uw vragen geantwoord. Ik heb gezegd dat het vooral in voetbal en tennis nu al gebeurt. In het volgend programma zullen het basket, de onderwatersportfederatie en nog een paar andere ook meedoen.
Europa vraagt om in elk land een nationaal platform in te richten omdat er een duidelijk verschil in bevoegdheid is. Justitie en gerechtelijke politie hebben een aantal taken, maar in België bijvoorbeeld zijn het de gemeenschappen die de bevoegdheid Sport hebben.
Op dat platform komt alles samen. Het is gericht op matchfixing en niet op normering van reclame. Dat is, voor zover ik me herinner, niet het geval.
Ik kan u geen cijfers geven. Ik kan ze wel opvragen en u bezorgen.
Uit het verleden hebben we geleerd dat dit duidelijk moet worden aangepakt, en niet alleen in Vlaanderen en België. We hebben in het verleden gokschandalen in het voetbal gekend, we zien nu dat de grootste problematiek zich niet voordoet op het hoogste niveau maar op het niveau daaronder omdat daar veel mensen hun brood niet met de sport kunnen verdienen, waardoor er hier en daar meer openheid is om in te gaan op die gokpraktijken.
In de aanpak die ik heb geschetst in het antwoord aan de heer Wynants heb ik duidelijk gezegd dat dit een materie is die door de federaties zeer serieus wordt genomen. Deze acties die samen zijn opgezet met de gerechtelijke politie, duiden op het feit dat men van sensibilisering tot repressie de draad opneemt om te zien wat daar kan gebeuren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.