Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
De heer Ronse heeft het woord.
Voorzitter, ik zal een korte vraag om uitleg stellen die eigenlijk een vervolg is op mijn schriftelijke vraag.
Minister, dankzij u kunnen Fransen ook een IBO volgen. Dat is een goede en belangrijke manier om personeel te werven. Dit is zeker het geval in West-Vlaanderen, waar er een heel zware arbeidskrapte is. We hebben echter vastgesteld dat het aantal Franse cursisten dat van een IBO gebruik maakt, eigenlijk klein is. In 2015 ging het om 15 mensen, waarvan 10 in West-Vlaanderen. In 2014 ging het om 4 Franse IBO’ers, waarvan 3 in West-Vlaanderen. Ook het aantal Waalse IBO’ers in Vlaanderen daalt. Het is, in tegenstelling tot de stijging van het aantal Waalse werknemers in Vlaanderen naar meer dan 22.000, niet fameus.
Ik wil dan ook een opvolgingsvraag stellen. Wat zou de reden kunnen zijn waarom het aantal Franse en Waalse IBO’ers daalt? Op welke wijze zullen we het aantal van 500 IBO’s, dat in het nieuw samenwerkingsakkoord met het Office wallon de la formation professionnelle et de l'emploi (Forem) wordt vooropgesteld, kunnen halen?
Minister Muyters heeft het woord.
Mijnheer Ronse, u hebt uiteraard correct gezien dat de cijfers een dalende trend vertonen, niettegenstaande de geleverde inspanningen om Waalse en Noord-Franse werkzoekenden te stimuleren om door middel van een IBO Vlaamse vacatures in te vullen. Ook langs werkgeverszijde zijn heel wat acties ondernomen. Ik zie hier wel een aantal verklaringen voor.
In de eerste plaats is er de economische toestand. Zeker in West-Vlaanderen zijn er massaal veel openstaande vacatures. Hierdoor kunnen werkzoekenden wat selectiever omspringen met de invulling van vacatures. Als een werkzoekende moet kiezen tussen het starten met een IBO of het starten met een job met een contract van onbepaalde duur, zal hij uiteraard direct voor dat laatste kiezen. Ook de werkgevers kunnen voor een vaste betrekking kiezen en geen IBO starten in de hoop op die manier gemakkelijker mensen te kunnen aantrekken. We zien dat dit gewoon vraag en aanbod is. Dit zou een verklaring kunnen zijn. U hebt zelf gezegd dat meer mensen uit Wallonië en Frankrijk in West-Vlaanderen komen werken, maar er zijn wel minder IBO’s.
Een ander aspect dat een aandachtspunt is en blijft, is het taalaspect. Soms is de drempel voor werkzoekenden nog te hoog om in te gaan op vacatures met een taalvereiste. Ik begrijp dat de werkgevers de bezorgdheid om de nodige kennis van het Nederlands moeten blijven benadrukken.
Een andere verklaring is het financieel aspect. Dit geldt zeker voor de Noord-Franse werkzoekenden. U weet dat het uitkeringsstelsel in Frankrijk anders werkt. De werkloosheidsuitkering is er beperkt in de tijd. Dit betekent dat een Franse werkzoekende tijdens zijn IBO zijn werkloosheidsuitkering zou kunnen verliezen en daardoor niet in het IBO-systeem wil intreden.
Dat zijn enkele verklaringen, maar wellicht zijn er nog een paar. Dit geeft aan waarom er niet minder werknemers vanuit Frankrijk en Wallonië komen. Om aan de knelpunten tegemoet te komen, hebben we ondertussen een paar acties ondernomen.
We hebben een nieuw samenwerkingsakkoord. U hebt de nieuwe objectieven, ook met betrekking tot de IBO’s, zelf naar voren gebracht. Dit actieplan houdt versterkte acties in, zoals diverse job datings en infosessies voor werkgevers. De mogelijkheid om IBO’s te gebruiken om vacatures en, in het bijzonder, knelpuntvacatures in te vullen, zal een vast agendapunt zijn.
Een voordeel is dat het systeem van de beperktheid in de tijd momenteel in Wallonië niet geldt. Ze kennen daar niet het element dat de werkloosheidsuitkering tijdens een IBO zou kunnen wegvallen. In het samenwerkingsakkoord en het actieplan staan ook een aantal ondersteunende maatregelen op het vlak van taal. Zo worden de maatregelen om tijdens een IBO gratis te voorzien in taalondersteuning zeker onder de aandacht gebracht. Hierdoor kunnen we een aantal mensen overtuigen die dit nu als een drempel ervaren. Het actieplan zal op geregelde tijdstippen worden geëvalueerd en, indien nodig, natuurlijk worden bijgestuurd.
Wat de Noord-Franse werkzoekenden betreft, zal ik met de heer Bertrand, de voorzitter van de conseil régional des Hautes-de-France, de mogelijkheid bekijken versterkt op IBO’s in te zetten. We zullen nagaan op welke wijze we de maatregel nog verder zouden kunnen promoten.
Mijnheer Ronse, verder is nog een verbetering van het instrument mogelijk. U weet dat de sociale partners een voorstel hebben geformuleerd waarover we het eens zijn. We bereiden de aanpassingen voor. Hierdoor zal een eenvoudiger gebruik van de IBO een realiteit worden. Ik ga ervan uit dat een heel aantal bedrijven die nu geen beroep op IBO’s doen, dit hierdoor in de toekomst wel kunnen doen.
Al die acties en maatregelen moeten ervoor kunnen zorgen dat we de doelstelling van 500 Waalse IBO’ers op termijn kunnen halen. Ik zal samen met de heer Bertrand nagaan wat in Frankrijk nog specifiek kan gebeuren.
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, wat het Waalse onderdeel betreft, maak ik me eigenlijk minder zorgen. Daar heb ik vertrouwen in. Wat het mechanisme van de arbeidskrapte betreft, hebt u gelijk. Dit betekent dat de werkgevers sneller zullen aanwerven.
Wat het Franse onderdeel betreft, ben ik wel een beetje bezorgd. Ik verklaar me nader. U hebt naar de financieel regressieve en in de tijd beperkte uitkeringen in Frankrijk verwezen. Dat hebben de mensen van Pôle emploi, de Franse tegenhanger van VDAB, me zelf verteld toen ik heb gesproken over de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai. Ik heb toen de lage IBO-cijfers aangehaald. De mensen van Pôle Emploi hebben me doodleuk verteld dat het nooit zou lukken. De Fransen zouden niet puur voor die productiviteitspremie komen als ze geen uitkering meer zouden krijgen. Dit heeft me wel even kwaad op hen gemaakt. U hebt in 2013 gesprekken gevoerd en inspanningen geleverd om IBO’s voor Fransen mogelijk te maken. Dat is toen op applaus onthaald, maar nu vertellen ze doodleuk dat het altijd al een doodgeboren kind is geweest. Ik vind dat persoonlijk redelijk cynisch en pijnlijk, zeker in het licht van alle inspanningen die u hiervoor hebt geleverd. Het gaat niet enkel om u. Ook in de Eurometropool hebben een aantal spelers, waaronder ikzelf, in werkgroepen maandenlang onderzocht op welke wijze Pôle Emploi hierover beter zou kunnen communiceren. Als ze dan doodleuk zoiets komen vertellen, vind ik dat zeer spijtig.
Ik denk dat de enige oplossing erin bestaat dat de Franse overheid zich engageert Fransen die hier een IBO volgen en geen uitkering meer krijgen, toch te blijven vergoeden. Dat zou het onderwerp moeten zijn van het gesprek tussen de heer Bertrand en uzelf. Het is goed dat u hiertoe het initiatief zult nemen. Het zou leuk zijn tot een gelijkaardig pact te komen als u met de Forem hebt gerealiseerd. Ik denk dat dit onze arbeidsmarkt mooie perspectieven zou kunnen bieden.
Minister Muyters heeft het woord.
Mijnheer Ronse, ik kan u garanderen dat ik dit zal aankaarten tijdens mijn gesprek met de heer Bertrand.
De vraag om uitleg is afgehandeld.