Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, vorige week werden cijfers bekendgemaakt uit een onderzoek van de KU Leuven over de stagnatie van de werkgelegenheid hier in Brussel. In het artikel dat ik daarover las, stond op het einde: “Werkgeverskringen stellen dat het probleem te wijten is aan de slechte mobiliteit in de hoofdstad.”
Bijna twee weken geleden kregen we daar een mooi staaltje van te zien. Op maandag 28 mei 2018 startte de nieuwe fase in de renovatie van het Reyerscomplex. Die zorgde voor ongeziene hinder in de hele omgeving, met ontzettend lange files, met een verkeersinfarct als gevolg en een tijdsverlies van meerdere uren. Sommige chauffeurs probeerden ten einde raad achteruit de tunnels uit te rijden, wat de situatie natuurlijk alleen maar verergerde en gevaarlijker maakte. Ook de alternatieve routes konden het verkeer niet slikken en zaten muurvast.
Het grootste knelpunt was het Meiserplein, waardoor er lange files ontstonden vanuit Van Praet, Ter Kameren, de Leuvensesteenweg, de E40 en de wegen vanuit de NAVO.
Automobilisten die naar Brussel komen, wordt nu gevraagd om vanaf de ring de alternatieve routes te volgen. Die lopen via de A12, de Leopold III-laan en de E411. De omleidingen zijn aangegeven met dynamische informatieborden die de snelste route aanduiden.
De Meisertunnel is in één richting opnieuw open voor het verkeer, maar nu zijn de werken gestart in de Reyers-Montgomerytunnel in beide richtingen en in de Reyers-Meisertunnel richting E40. Die drie tunnels zijn gelijktijdig dichtgegaan voor het verkeer, naar het schijnt tot het einde van het jaar of zelfs tot begin volgend jaar. De Reyers-Meisertunnel richting E40 zou afgesloten blijven tot half januari volgend jaar, de Reyers-Montgomerytunnel tot eind 2018 en de tunnel richting Montgomery tot begin 2019. Dat is de planning.
Begin deze week was er een samenkomst gepland van Brussel Mobiliteit, waarbij de situatie geëvalueerd zou worden en bepaald zou worden welke bijkomende maatregelen er genomen zouden kunnen worden voor een vlotter verkeer. Daarmee hangt het hier al dikwijls besproken project Parkway-E40 samen, dat als een van de belangrijkste doelstellingen heeft de toegang tot de stad in het oosten van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest op een andere manier in te richten. Zo zou de Reyerslaan op termijn worden omgebouwd tot een stadsboulevard.
Hier werden al verschillende vragen over gesteld. In antwoord op een van mijn laatste vragen om uitleg, van 1 februari 2018, antwoordde u dat het memorandum of understanding tussen Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest over al dit soort problemen eindelijk rond was. Tekstueel en inhoudelijk zou er een akkoord zijn tussen de administraties en tussen u en minister Pascal Smet. Het was de bedoeling om dit memorandum even voor het kerstreces door de respectieve regeringen te sluizen, maar daar zat het nog even vast.
Sinds 1 mei 2018 wordt ook de Brusselse Leopold II-tunnel gerenoveerd. Deze renovatie zal 39 maanden duren. Tijdens het jaar wordt er in die tunnel gelukkig enkel ’s nachts gewerkt. Tijdens de zomermaanden van 2018, 2019 en 2020 gaat die tunnel telkens volledig dicht. De minister voor Mobiliteit van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, Pascal Smet, zet in op alternatieven en een ontlasting van de Keizer Karellaan, wat nu al een drukke invalsweg is. Inkomend verkeer dat via het westen Brussel binnenrijdt, zal via de A12 helemaal worden omgeleid in het noorden, en de Industrielaan in het zuiden.
Tot zover enkele feiten over de situatie in en rond Brussel, waar de Vlaamse pendelaar toch heel wat last van ondervindt.
Ik hoor intussen wel dat het verkeer zich wat aan het zetten is, maar intussen krijgt men heel veel files rond Diegem. Het verkeer verplaatst zich gewoon, dat is zoals water dat zijn weg zoekt.
Minister, is over de renovatie van de vier tunnels van het Reyerscomplex en de gevolgen daarvan overleg gepleegd tussen het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en Vlaanderen, zowel op administratief als op politiek niveau? Welke afspraken zijn er gemaakt?
Welke initiatieven zult u in de toekomst nog nemen om dit fileleed te verminderen voor de Vlaamse pendelaars ten gevolge van de werken aan het Reyerscomplex?
Komt er een extra aanbod om deze Vlaamse pendelaars een alternatief aan te bieden om via het openbaar vervoer naar Brussel te pendelen? Op welke manier zal dit extra aanbod gecommuniceerd worden?
Vooraleer het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest beslist over het verminderen van de rijstroken op de E40 in het kader van Parkway, zou er eerst een proefopstelling gebeuren. Heeft deze proefopstelling intussen plaatsgevonden en wat was het resultaat ervan?
Hebben de respectieve regeringen het memorandum of understanding (MOU) intussen goedgekeurd?
Welke initiatieven zult u nog nemen om een vlotte verkeersafhandeling, zeker tijdens de volledige sluiting in de zomermaanden, te garanderen als gevolg van de renovatie van de Leopold II-tunnel?
Minister Weyts heeft het woord.
Wat het Reyerscomplex betreft, zijn wij niet vooraf geconsulteerd. De medewerkers van het Verkeerscentrum werden, wat de verkeerssturing op het autosnelwegennet betreft, kort voor de start van de werken fase 1 op de hoogte gebracht. Een week voor aanvang werden na overleg tekstkarren geplaatst door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en werden afspraken gemaakt over de verkeersgeleiding.
Over de praktische modaliteiten rond de tweede fase die nu loopt, vond op 5 juni administratief overleg plaats. Ik hoop dat daardoor de verkeersgeleiding vlot kan verlopen.
Het bestaande aanbod van De Lijn, van en naar Brussel vanuit het oosten van Vlaams-Brabant is eigenlijk al zeer sterk en hoogfrequent. Daar is ook nog capaciteit beschikbaar, er moet dus niet onmiddellijk capaciteit worden bijgepompt. Er wordt op meerdere plaatsen overigens gebruikgemaakt van eigen beddingen.
De Lijn heeft dit aanbod voor de start van de eerste fase van de ingrijpende werkzaamheden aan het Reyerscomplex in december 2017 op een speciale webpagina gebundeld.
Brussel Mobiliteit dirigeert de communicatie over de werkzaamheden aan het Reyerscomplex en verwijst in de algemene communicatie naar het openbaar vervoer, en dus ook naar het aanbod van De Lijn als alternatief. Ook in een gedetailleerde communicatiewebsite wordt verwezen naar het aanbod van De Lijn.
Zelf heeft De Lijn bij de start van de werken eind mei 2018 via sociale media gewezen op haar sterk aanbod op de assen van en naar Brussel vanuit het oosten, met een link naar de webpagina. Ook in de Brusselse media heeft men die boodschap verspreid.
Tot slot is er uiteraard het performante aanbod Leuven-Brussel binnen het S-net van de NMBS.
Wat het extra aanbod voor de Vlaamse pendelaars betreft, heb ik al geantwoord toen het ging over het Reyerscomplex. Wat echter de Leopold II-tunnel betreft, was er wel een vraag naar extra capaciteit, en daar zijn we ook aan tegemoetgekomen. Ik heb daar gezorgd voor een extra investering van enkele honderdduizenden euro, op vraag van en na overleg met collega-minister Pascal Smet. We hebben afspraken gemaakt over openbaar vervoer, doorstroming en verkeerscommunicatie. We hebben ook gezorgd voor frequentieverhogingen van De Lijn voor de werkzaamheden aan de Leopold II-tunnel.
Deze extra investering in het aanbod van De Lijn wordt verstrekt door doorstromingsmaatregelen voor De Lijn in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. We hebben gevraagd dat wanneer wij zorgen voor een hogere frequentie en meer capaciteit, er ook iets wordt gedaan ten voordele van de doorstroming van de bussen van De Lijn.
Wat de zogenaamde Parkway betreft, heb ik geen nieuwe gegevens. Daar is inderdaad een testfase beloofd en nog eens beloofd, maar verder heb ik daar geen actuele informatie over.
Het MOU is bij mijn weten nog niet goedgekeurd door de Brusselse Regering. Ik krijg daar ook geen signalen over. We hebben wel een principieel akkoord met Brussels minister-president Vervoort en minister Smet, maar daar blijft het bij. Het akkoord bepaalt dat er regelmatig zal worden overlegd tussen de betrokken administraties over verschillende grote mobiliteitsprojecten met grensoverschrijdende aspecten, dit om tijdens werken begeleidende maatregelen te nemen om de bereikbaarheid te garanderen, de verkeersoverlast zoveel mogelijk te beperken en de leefbaarheid in woonbuurten te garanderen en desgevallend ook in een bijkomend openbaarvervoeraanbod te voorzien, zoals we ook hebben gedaan in het kader van de werken rond de Leopold II-tunnel.
Intussen is wel een overeenkomst gesloten tussen de administraties. We hebben een protocolakkoord afgesloten in het kader van de mobiliteit en de begeleidende maatregelen tijdens de werken met een grote impact, waarin ook enkele principes vervat zitten die ook in het MOU zitten. Zo is er regelmatig overleg tussen de administraties over grote mobiliteitsprojecten met grensoverschrijdende aspecten in functie van, zoals net gezegd, bereikbaarheid, verkeersoverlast, leefbaarheid en om desgevallend te zorgen voor een extra vervoersaanbod. In het MOU zijn dat grotere, algemenere principes. Hier zitten ten aanzien van deze concrete grote mobiliteitsprojecten onze administraties samen aan tafel.
Ik voorzie, in overleg met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, in een verbeterd communicatieaanbod op maat. Sinds 2012 zijn er tussen het Verkeerscentrum en Mobiris, het Brussels equivalent, operationele afspraken om verkeersstromen via vooraf bepaalde alternatieve routes naar Brussel-centrum te sturen bij problemen op de grote invalsassen. Hiervoor maakt het Verkeerscentrum gebruik van de dynamische borden op het hoofdwegennet in de regio en worden deze omleidingen mee opgenomen in de verkeersinformatiestroom. Het Verkeerscentrum zal de communicatie van het Brusselse Gewest over het tunnelproject Leopold II maximaal ondersteunen. Ik ben daar gedetailleerd op ingegaan in mijn antwoord op de schriftelijke vraag van de heer Doomst.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Laat me duidelijk zijn: ik vraag zeker niet dat de testfase ‘Parkway-E40’ op dit moment zou gebeuren, want het is daar nu al moeilijk genoeg. Het zal eerder iets zijn voor de loop van volgend jaar als alle werken aan de tunnels af zijn. Als dit er nu nog eens bovenop komt, dan geeft dat trouwens geen eerlijk en duidelijk beeld als gevolg van die werken.
Het is hoopgevend dat er ten minste een protocolakkoord is tussen de administraties en dat er op dat vlak al beter wordt overlegd en samengewerkt dan een paar jaar geleden. Dat is positief. Dat het politieke MOU er nog altijd niet is, daar zitten misschien andere zaken voor iets tussen. Ik kan me voorstellen dat het in een verkiezingsjaar niet gemakkelijker zal worden, hoewel daar waarschijnlijk geen grote geheimen in staan, maar misschien wel zaken die hier of daar wat gevoelig liggen. Ik weet het niet. U kunt er misschien meer over vertellen.
Ik vind het zeer goed dat er voor de sluiting van de Leopold II-tunnel tijdens de zomermaanden, samen met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, extra geïnvesteerd wordt om de capaciteit en de frequentie van bepaalde lijnen te verhogen. U spreekt over enkele honderdduizenden euro's, wat een mooi bedrag is. Voor wie is dat aanbod bedoeld? De pendelaars die Brussel binnenkomen, komen een beetje van overal. Wie van Aalst of Gent komt bijvoorbeeld, moet toch ergens kunnen overstappen op die bussen. Hoe zal dit werken? Is dit enkel bedoeld voor mensen die al in de onmiddellijke rand rond Brussel wonen en die die bussen al kennen? Het is mij niet duidelijk wie daar gebruik van zal maken. Zullen we met dat aanbod voldoende mensen bereiken die anders zullen vastlopen bovengronds in Brussel?
Het gaat om een verhoging van de frequentie en de capaciteit van bestaande lijnen. We proberen dit kenbaar te maken, zowel via de communicatie van het Brusselse Gewest als via onze eigen communicatie. Vanuit het Brusselse Gewest wordt in de radiospots altijd gewezen op het aanbod van het openbaar vervoer als alternatief, in de hoop dat men dan ook eens effectief naar de websites surft van de werken en/of De Lijn waar er gewezen wordt op dat extra aanbod. Ik denk dat een nieuw aanbod of uitzonderlijke omstandigheden ook regelmatig benadrukt worden op onze website.
De vraag om uitleg is afgehandeld.