Verslag vergadering Commissie voor Wonen, Armoedebeleid en Gelijke Kansen
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Voorzitter, deze vraag gaat al een tijdje mee. Ik had ze ingediend bij de Commissie Grensoverschrijdend Gedrag, omdat ik denk dat ze daar het meest thuishoort. Maar rekening houdend met de agenda van de minister, hebben we het maar zo proberen op te lossen.
Minister, in januari vond het tweejaarlijks Autosalon plaats. De bezoekers konden er zich vergapen aan de nieuwste wagens en werden er onthaald door hosts en hostessen. Zo gaat dat. Sinds 2014 zijn vrouwelijke hostessen minder aanwezig op het Autosalon en worden ze ook steeds vaker vergezeld door mannelijke hosts. En niet zonder reden, want de vaak suggestief geklede dames versterkten eigenlijk het stereotiepe beeld van vrouwen dat vandaag niet meer past bij onze evoluerende normen en waarden. Zo stelde ook Rosa het in zijn nieuwsbrief Gender in de Pers van 30 januari 2018.
Hostessen, walk-on girls en podiumdames vormen ook op sportevenementen een vaste waarde, maar ook daar zien we in de internationale sportwereld dat ze vandaag minder verschijnen. Helaas is dat niet zelden tegen de zin van mannelijke fans van die evenementen. In de Britse pers kwam er recent protest van de fans, omdat de Professional Darts Corporation besliste om de walk-on girls niet meer in te zetten tijdens toernooien die worden uitgezonden op televisie.
Niet alleen is de manier waarop vrouwen werden en worden afgebeeld problematisch, omdat ze de stereotiepe beeldvorming van vrouwen in vaak overwegend mannelijke sporttakken ondersteunt, zeker aangezien veel van die evenementen door de media worden gecoverd. Tegelijk rijst niet zelden het probleem van de aantasting van de fysieke integriteit van de vrouwen. En daar begint volgens mij het echte probleem. Tijdens sportwedstrijden gaat het bij het uitdelen van de gadgets vaak al eens mis. De dames krijgen bier over zich gegoten, worden uitgescholden en betast door fans. En ook sporters gaan al eens uit de bocht. In 2013 moest Peter Sagan nog publiekelijk zijn excuses aanbieden nadat hij een podiummiss ongewenst had aangeraakt. Wielrenner Jan Bakelants werd teruggefloten nadat hij ongegeneerd een schuine opmerking had gemaakt over de bloemenmeisjes van de Ronde van Vlaanderen. Ook op het Autosalon kregen de hostessen in het verleden te maken met ongewenste intimiteiten. Er werden bijvoorbeeld foto’s van hen gemaakt. In 2012 was er nog een zwaar incident met mannen die zich in de auto’s verscholen om de hostessen te kunnen begluren en te masturberen.
Kortom, de beeldvorming van en het gedrag tegenover vrouwen die fungeren als hostessen, walk-on girls en podiumdames op sportevenementen die mikken op een overwegend mannelijk publiek en die door de media via televisie en online worden gecoverd, lijken ons anno 2018 problematisch. Wij denken dat de tijd is gekomen om komaf te maken met het stereotiepe beeld en het ronduit seksistische en soms zelfs grensoverschrijdende gedrag ten aanzien van die vrouwen op deze events.
Minister, in uw beleidsnota Gelijke Kansen zegt u dat u werk wilt maken van de stereotiepe beeldvorming van vrouwen in de media. Daarom wil ik u graag de volgende vragen stellen. Ik heb ze dus ook ingediend bij de Commissie Grensoverschrijdend Gedrag, omdat ik denk dat alles wat grensoverschrijdend gedrag kan uitlokken, begint bij beeldvorming.
Hoe denkt u, gezien de actualiteit rond grensoverschrijdend gedrag in de sport, om te gaan met de problematiek rond bloemenmeisjes en walk-on girls? Hebben die dames volgens u nog een plaats op sport- en andere events, die doorgaans mikken op een overwegend mannelijk publiek en die gecoverd worden door de media? Als u meent dat die vrouwen geen plaats meer hebben op dergelijke events, welke acties plant u te ondernemen om die praktijk te weren, en welke in samenspraak met uw collega’s van de Vlaamse Regering? U hebt zich immers geëngageerd om samen te werken aan de strijd tegen grensoverschrijdend gedrag. Als u meent dat bloemenmeisjes en walk-on girls vandaag wel bij grote sportevents horen, op welke manier denkt u hen, samen met uw collega’s, te kunnen beschermen tegen dat grensoverschrijdend gedrag en hen positiever in beeld te kunnen brengen?
Minister Homans heeft het woord.
Mevrouw Segers, u hebt een aantal zaken aangehaald in uw vraagstelling. Het is heel belangrijk om een heel duidelijk onderscheid te maken tussen enerzijds stereotypering en anderzijds grensoverschrijdend gedrag. Seksueel grensoverschrijdend gedrag, dat is alle gedrag waarbij iemand tegen haar of zijn wil wordt overhaald, beïnvloed, gemanipuleerd, gechanteerd of gedwongen tot seks of soortgelijke handelingen. Dat is vanzelfsprekend een ernstige zaak en kan in geen enkel geval. Daar zijn we het allemaal over eens. De stereotiepe beeldvorming van vrouwen in de context van wat u vaak mannelijke sporttakken noemt, is in mijn ogen van een compleet andere orde dan grensoverschrijdend gedrag. Het is van zeer groot belang om dat onderscheid ook hier duidelijk te maken.
De problematiek van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sport – u hebt zelf verwezen naar de desbetreffende commissie – wordt in die commissie en natuurlijk ook in de reguliere commissie Sport door mijn collega Philippe Muyters zeer ter harte genomen.
Als u natuurlijk aan mij vraagt of ik iets ga ondernemen, al dan niet regelgevend, om te verhinderen dat bijvoorbeeld meisjes die er bewust voor kiezen, en daar ook voor betaald worden, om bijvoorbeeld een hostessenjob op te nemen op een of andere beurs, Batibouw, het Autosalon en dergelijke meer: neen, ik denk dat het nog altijd aan de meisjes of jongens – want er zijn ook jongens – is om te beslissen of zij dat willen doen. Zij worden nergens toe gedwongen. Als men op die manier een centje kan bijverdienen, denk ik dat dat een zeer goede zaak is.
Het is ook aan de organistoren van dergelijke al dan niet sportieve evenementen zelf om te beslissen hoe zij hun evenementen in de markt willen zetten. Volgens mij missen ze wel kansen om een breder publiek aan te trekken als ze enkel inspelen op een bepaald stereotiep mannelijk publiek. Daar volg ik u wel in. Maar dat is iets anders dan grensoverschrijdend gedrag. Ze zouden het inderdaad beter kunnen opentrekken.
Het is absoluut niet aan mij als minister van Gelijke Kansen – want ik neem aan dat u mij die vraag stelt in die hoedanigheid – om bloemenmeisjes en dergelijke meer te verbieden of om kledingvoorschriften op te leggen. Evenmin wil ik bepalen welke functies vrouwen mogen vervullen op dergelijke evenementen. Daar ga ik mij echt niet mee bezig houden. Dat is trouwens totaal niet de taak van de overheid, als u het mij vraagt.
Ik wil echter wel meegeven dat er qua stereotypering een positieve evolutie is, zoals ook wordt vermeld in de nieuwsbrief van RoSa (Rol en Samenleving). Als ik me niet vergis, hebt u die organisatie zelf aangehaald in uw vraagstelling. U weet dat de werking van RoSa door mij structureel wordt gefinancierd. Er zijn stappen vooruit gezet in de wereld van darts en van formule 1, als we dan toch in de sportwereld moeten blijven. Het genderbewustzijn groeit in de sportwereld. Steeds vaker wordt ook daar de genderklik gemaakt en groeit het besef dat stereotyperende beeldvorming geen plaats meer heeft in een hedendaagse beleving van sport.
Om af te ronden, grensoverschrijdend gedrag kan dus absoluut niet. Dat heb ik ook al gezegd in de Commissie Grensoverschrijdend Gedrag. De vraag die u hier stelt, gaat echter over het optreden van hostessen op publieke evenementen, over walk-on girls, over bloemenmeisjes die bloemen afgeven tijdens de Ronde van Vlaanderen en dergelijke meer, en dat vind ik van een zeer andere orde dan grensoverschrijdend gedrag. Persoonlijk vind ik dat dat moet blijven kunnen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw bondig antwoord. Ik onderschrijf natuurlijk dat stereotypering van een andere orde is dan grensoverschrijdend gedrag. Dat onderscheid maakte ik ook zeer duidelijk in mijn vraagstelling, denk ik. Er is duidelijk een onderscheid, maar er is eigenlijk ook wel een link. Daarom heb ik ook heel expliciet alle voorbeelden meegenomen van getuigenissen van meisjes die werden bepoteld, met bier overgoten. Er waren zelfs mannen die op het Autosalon voor die meisjes zaten te masturberen. Er is dus wel degelijk ook een link. Daarom heb ik ook expliciet die voorbeelden erbij genomen.
Als we dus echt werk willen maken van de strijd tegen grensoverschrijdend gedrag, dan moeten we ook heel expliciet inzetten op die beeldvorming. Ik heb eigenlijk ook deze berichtgeving als aanleiding genomen om ook in onze Commissie Grensoverschrijdend Gedrag de aandacht te vestigen op het belang van beeldvorming, van een genderneutrale beeldvorming. Het niet stereotyperend in beeld brengen van vrouwen, en mannen uiteraard, lijkt me een eerste, belangrijke stap die we moeten zetten in die strijd tegen grensoverschrijdend gedrag, want ze zijn wel degelijk gelinkt.
Het is fijn te horen dat u ook denkt dat organisatoren van sport- en andere evenementen erbij gebaat zouden zijn om ook diversiteit te tonen, om zich niet alleen te richten op een mannelijk publiek, bijvoorbeeld met mannelijke hosts. Ze doen dat tegenwoordig ook steeds meer. Men begint die genderklik te maken in bepaalde sporttakken, maar nog niet in alle sporttakken en alle andere sectoren van evenementen in onze samenleving. Minister, mijn oproep bij dezen zou dus zijn dat u vanuit uw bevoegdheid inzake gelijke kansen met uw collega’s van de Vlaamse Regering, en in dit geval met name met minister Muyters, een actie of actieplan of wat dan ook zou ontwikkelen om werk te maken van die genderklik en ervoor te zorgen dat die genderklik sneller kan worden gemaakt, dat we ter zake vooruitgang kunnen boeken in alle sporttakken.
Minister Homans heeft het woord.
Mevrouw Segers, nogmaals, over het duidelijke onderscheid tussen grensoverschrijdend gedrag en stereotypering zijn we het eens. U haalde voorbeelden aan. Ik zal niet ontkennen dat die zijn gebeurd. Ik heb daar ook geen weet van. Ik vind het echter ook wel een beetje overdreven om te doen alsof dat daar elke dag gebeurt. (Opmerkingen van Katia Segers)
U weet dat ik inzake gender en het doorbreken van stereotypering al heel veel doe. We hebben de website www.genderklik.be. Er loopt ook een campagne daarover. Ik zie er dus absoluut geen meerwaarde in om dat nu nog eens te doen samen met collega Muyters, gezien het eenvoudige feit dat dit vandaag eigenlijk al gebeurt en bestaat.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Oké, ik noteer dat u zegt dat u vandaag al genoeg doet en dat u niet bereid bent om meer te doen. Dat vind ik zelf heel jammer, want ik denk dat u vanuit uw positie, vanuit Gelijke Kansen nog veel meer zou kunnen betekenen voor onze samenleving.
De vraag om uitleg is afgehandeld.