Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Op de gewestplannen staan sommige reservatiestroken al jaren ingetekend zonder perspectief dat de infrastructuur er ooit komt. Eigenaars van gebouwen in reservatiestroken worden nochtans geconfronteerd met een principieel bouwverbod en moeten bij verbouwingen of uitbreidingen altijd afstand doen van de volledige meerwaarde in geval van onteigening.
In het kader van de Codextrein die we eind vorig jaar hebben goedgekeurd, werden enkele bepalingen opgenomen tot het mogelijk opheffen van de oude reservatiestroken. De Vlaamse Regering zal hiervoor uiterlijk op 31 december 2018 moeten bepalen welke reservatiestroken die in overdruk zijn afgebakend in gewestplannen of algemene plannen van aanleg, worden opgeheven. Deze beslissing zou vervolgens betrekking kunnen hebben op de volledige reservatiestrook of slechts een deel ervan.
Voor de reservatiestroken die wel worden behouden, komt er een aanpassing van de regeling in verband met de zogenaamde afstand van meerwaarde. Volgens de oude bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) werd immers geen rekening gehouden met de waardevermeerdering die voortvloeit uit handelingen die werden vergund binnen een reservatiestrook.
Minister, wat is de stand van zaken? Kunt u iets meer zeggen over de opmaak van de lijst waarin de op te heffen reservatiestroken worden opgesomd? Komen alle reservatiestroken automatisch in aanmerking? Welke criteria zijn doorslaggevend? In welke mate worden de lokale besturen betrokken voor reservatiestroken die op hun grondgebied zijn gelegen? Zullen lokale besturen of burgers een bezwaar kunnen indienen voor de niet-opname van een reservatiestrook op de lijst op te heffen reservatiestroken?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw Peeters, we hebben onze verantwoordelijkheid genomen. Het decreet is er en de wettelijke basis ook. De bepalingen zijn van kracht.
De opmaak van het besluit voor het al dan niet behouden van deze reservatiestroken – in uitvoering van het decreet – vraagt een evaluatie en beoordeling van de bevoegde weg- en waterwegbeheerders. Dat is een bevoegdheid van minister Weyts. Hij is volop bezig met de oplijsting van al die reservatiestroken die kunnen worden afgeschaft. Natuurlijk zijn mijn diensten bereid om de nodige ondersteuning te bieden.
Momenteel is men bezig met de opmaak van een inventaris. Dat werd gevraagd. Daarbij zal men kijken naar alle beleidsopties die in het verleden werden genomen.
De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening voorziet niet in een consultatieprocedure. Het spreekt voor zich dat we de gemeenten zullen contacteren en betrekken als we die lijst hebben. Uiteraard kunnen lokale besturen ook zelf suggesties doen met betrekking tot reservatiestroken die op hun grondgebied gelegen zijn.
Een beslissing tot opheffing heeft alleen tot gevolg dat een infrastructuur niet zal worden gerealiseerd. Deze beslissing van de Vlaamse Regering moet niet worden voorafgegaan door een openbaar onderzoek. Deze beslissing heeft alleen tot gevolg dat een openbare erfdienstbaarheid wordt opgeheven en dat ruimtegebruik volgens de grondkleur van het plan van aanleg voortaan mogelijk is zonder afstand van meerwaarde te doen.
Uiteraard is deze beslissing wel onderworpen aan de motiveringsplicht. Bijgevolg zal de beslissing van de Vlaamse Regering moeten ingaan op de mogelijk ongewenste effecten en zal er een ruimtelijke afweging moeten gebeuren. Burgers of lokale besturen die niet akkoord gaan met de beslissing van de Vlaamse Regering, kunnen hiertegen beroep aantekenen bij de Raad van State.
Minister, dank u voor uw antwoord. Het was voor mij niet helemaal duidelijk wie de inventaris ging opmaken, ik dacht dat dit onder uw bevoegdheid viel. Blijkbaar zal ik een stand van zaken van de inventaris moeten opvragen bij minister Weyts.
Ik neem aan dat u vandaag dan ook niet kunt zeggen of de timing al dan niet haalbaar is. De timing van 31 december 2018 werd vooropgesteld. Ik neem aan dat ik me ook daarvoor tot minister Weyts moet wenden.
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Collega Peeters, dit is een interessante vraag omtrent de opheffing van oude reservatiestroken.
Minister, in mijn regio ligt een oude reservatiestrook langs het Schipdonkkanaal. Die is vastgelegd bij de opmaak van het gewestplan in 1978. Ik meen mij te herinneren dat in het regeerakkoord is aangekondigd dat men initiatieven zou nemen rond de reservaties. Op uw initiatief, minister, is er een opstart geweest voor de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Wat is de stand van zaken hieromtrent?
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, ik wil u met dit ontwerp nog eens feliciteren. Hiermee neemt Vlaanderen zijn verantwoordelijkheid en dat is wel ooit anders geweest.
Ik kan vanuit de praktijk getuigen dat in mijn gemeente vijftien jaar geleden voor een ander tracé gekozen werd dan dat op het gewestplan en dat het tracé totaal nutteloos werd. Iedereen was het erover eens dat zowel Vlaanderen als de provincie naar elkaar keken wiens bevoegdheid het nu was om dat tracé op te heffen. Hoewel iedereen het erover eens was, wilde niemand een initiatief nemen, met alle gevolgen van dien voor de grondeigenaars. We hebben toen als gemeente dan maar zelf het heft in handen genomen en onze verantwoordelijkheid opgenomen. We hebben daar een RUP rond opgesteld en dat opgeruimd.
In de toekomst hoeven gemeentes dat niet meer te doen: Vlaanderen zal zelf het initiatief en zijn verantwoordelijkheid nemen. Het is misschien goed, minister, dat de gemeenten die destijds het werk gedaan hebben in de plaats van Vlaanderen de kosten van toen nog kunnen verhalen.
De heer Ronse heeft het woord.
We moeten heel genuanceerd omgaan met die reservatiestroken. Het schrappen van die stroken is niet altijd wenselijk, tenzij de noodzaak volledig achterhaald is omdat er een ander tracé of traject is gekozen. Als we ze te vroeg schrappen…
We weten allemaal dat planning moeilijk is, ook al proberen we dat te vereenvoudigen met het geïntegreerde proces. Als we het zeker weten, zijn wij ook voorstander van een schrapping.
Het proces voor een schrapping is niet zo evident. Het is niet gemakkelijk om dat bij één departement of administratie onder te brengen. Als een gemeente, een provincie of Vlaanderen via een RUP een reservatiestrook wijzigt en voor een alternatief tracé kiest, is het oude tracé heel vaak niet geschrapt.
Ik probeer het simpel uit te leggen. Men wilde veertig jaar geleden project X realiseren. Er werd een reservatiestrook vastgelegd in het BPA of – recenter – in een RUP. Vier jaar geleden was die strook achterhaald en werd het project Y. Het is niet altijd geweten of men op plaats X een herbestemming heeft doorgevoerd.
Zo kom ik tot mijn vraag, minister. Is het wel nuttig dat het departement Omgeving een overzicht geeft aan het departement Mobiliteit van alle reservatiestroken op het gewestplan en alle wijzigingen die daarin zijn doorgevoerd zodat ze daar mee aan de slag kunnen? Men is immers niet altijd op de hoogte van de herbestemming. Minister, kan dat overzicht worden bezorgd? Bestaat dat overzicht? Zo ja, dan kan op die manier het proces worden bespoedigd.
Minister, ik heb een concrete praktische vraag. Het mag duidelijk zijn dat heel wat reservatiestroken een geschiedenis kennen. De vraag leeft om daar een opkuis in te houden. U hebt een initiatief genomen om daar een versnelling in te brengen.
Zoals u aangeeft, zullen de gemeenten worden bevraagd in dezen. Ik kan me inbeelden, aangezien het debat hierover gevoerd is en dit thema leeft, dat er gemeenten zijn die zaken willen aanmelden. Misschien is het goed om de communicatie daarover al enigszins op te starten. Misschien is het goed om duidelijk aan te geven waar gemeenten met hun vragen en/of hun aanmelding terechtkunnen. Ik doe de suggestie om iets op te zetten rond communicatie.
Collega's, bedankt voor uw enthousiasme om meer rechtszekerheid te geven aan de burgers. Ik denk dat dat de bekommernis is van ons allemaal. Het is ook de ambitie van het regeerakkoord.
We hebben aan de administratie die verantwoordelijk is voor de weg- en waterbeheerders om een overzicht gevraagd. We staan uiteraard ter beschikking, mijnheer Ronse, als er vragen zijn. Als er vragen komen, zijn onze diensten uiteraard bereid om daaraan verder te werken.
Ik weet niet of die vraag al teruggekeerd is. In ieder geval gaan wij ervan uit dat men volop bezig is met voor zichzelf uit te maken waar men nog mogelijkheden ziet voor de toekomst.
Hier werd een specifiek dossier vernoemd: het Schipdonkkanaal. De bevoegde minister Weyts vroeg om een nieuwe bijkomende nautische studie te kunnen uitvoeren. Ik heb daar nog geen resultaten van gezien. Het is wachten op die studie voor we daarmee verder kunnen.
Wat de communicatie naar de lokale besturen betreft, is het de bedoeling om dat inderdaad te doen nadat we voor onszelf die lijst hebben opgemaakt van de reservatiestroken die we eventueel kunnen opheffen om meer rechtszekerheid te bieden aan de bewoners van die stroken. Dat is eigenlijk de filosofie geweest achter het decreet zoals het is goedgekeurd.
Minister, het is misschien toch aangewezen dat er nog eens wordt teruggekoppeld met minister Weyts. Ik dacht dat de voorzitter dat zelf wel even zou aanhalen, aangezien zij een antwoord kreeg van minister Weyts waarin hij zegt dat het plan van aanpak wordt uitgewerkt door de beleidscel Mobiliteit en Openbare Werken. Het departement Omgeving zou de inventaris opmaken. Het lijkt misschien logischer dat een inventaris wordt opgemaakt door de water- en wegbeheerder, maar klaarblijkelijk zegt minister Weyts dienaangaande toch iets anders in antwoord op een schriftelijke vraag van de voorzitter. In die zin is het misschien toch goed om daar nog eens even over terug te koppelen.
Mevrouw Taeldeman, mijn collega De Clercq volgt dit eveneens goed op. Hij kijkt alleszins uit naar het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan dat dienaangaande wordt opgemaakt. We hebben begrepen dat er eerst een nieuwe nautische studie moet komen. Die zullen we dan ook bij de bevoegde minister opvragen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.