Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Minister, de Olympische Winterspelen worden minder gevolgd bij ons – dat is logisch, wij zijn geen wintersportland, dat lijkt me nogal evident. Onze noorderburen zijn dat wel, maar voornamelijk in het schaatsen. Ze blinken ook niet uit in alpineskiën of leveren ook niet de gouden medaille in ijshockey af natuurlijk.
Op de VRT is lang gesproken over Bart Swings en over de massastart. Dat was zijn beste nummer. Ik las overal in de media dat de massastart het beste nummer was. Ik moet zeggen dat Bart Swings erin geslaagd is om geschiedenis te schrijven. Ik moet opletten met te grote woorden, maar alle kenners zijn het erover eens. Ik vond het ook een straf nummer in een sport die minder gekend is in Vlaanderen. Hij moest meetrainen met de Noorse nationale ploeg. Er was geen omkadering. Er zijn geen profploegen zoals in Nederland. Hij moest de faciliteiten die er in Nederland zijn, missen. Toch haalde hij zilver en hij heeft daarmee geschiedenis geschreven.
De VRT heeft ook een beetje geschiedenis geschreven door het halen van die zilveren medaille niet rechtstreeks uit te zenden. De liefhebbers van schaatsen of van Bart Swings moesten hun gading vinden bij Eurosport of bij Studio Sport op Nederland. Daar kwam toch wel wat kritiek op. Op dat ogenblik ging er een inleiding door op Omloop Het Nieuwsblad. Ik heb niets tegen Omloop Het Nieuwsblad, ik vind dat zelfs een heel mooi parcours. Maar we moeten erkennen dat de graad van belangrijkheid tussen Omloop Het Nieuwsblad, zelfs in de koerswereld, en een evenement zoals de Olympische Winterspelen, helder is. Bij dat laatste zit de helft van de wereld te kijken.
De televisierechten van de Olympische Spelen voor winter 2018, zomer 2020, winter 2022 en zomer 2024 zijn gekocht door Discovery Channel.
De VRT en Discovery/Eurosport hebben reeds een sublicentie-overeenkomst voor 2018 en 2020. Nogmaals, ik heb er geen probleem mee dat niet elke wedstrijd rechtstreeks wordt uitgezonden op de VRT. Daarvoor zou ook niet veel animo zijn.
Ik kan ook begrijpen dat de VRT niet moet meebieden op bijvoorbeeld voetbalwedstrijden als die ook kunnen worden gezien op andere commerciële zenders. In de beheersovereenkomst met de VRT staan wel de doelstellingen ‘aandacht voor minder gekende sporten’ en ‘aandacht voor opkomend Vlaams toptalent’. Waarom is dat dan niet uitgezonden? Er was daarentegen een inleiding met Jan Bakelants en Eddy Planckaert die er dan nog niet was omdat hij in de file zat. Ik stel me dus wel vragen bij de verhouding.
Wat was de inhoud van de sublicentie-overeenkomst van de VRT en Discovery Channel voor de afgelopen Olympische Winterspelen? Is er een verschil met de overeenkomst voor de Zomerspelen? Was het op basis van de sublicentie-overeenkomst mogelijk om de wedstrijd van Bart Swings live uit te zenden? Zo ja, waarom is dat niet gebeurd? Zo niet, vanwaar de keuze om de mogelijkheid tot het live uitzenden van enkele sporten niet op te nemen in de sublicentie-overeenkomst?
Minister Gatz heeft het woord.
Mijnheer Meremans, de sublicentie-overeenkomst voor de voorbije Olympische Winterspelen gaf de VRT het recht om dagelijks een samenvattingsprogramma van 1 uur uit te zenden op VRT-televisie en de beelden daarvan ook te gebruiken in de televisiejournaals en op Sporza.be. De overeenkomst voor de Olympische Zomerspelen van Tokyo 2020 geeft de VRT recht om 200 uur live uit te zenden op VRT-televisie, wat natuurlijk een heel ander uitgangspunt is.
De Olympische Zomerspelen zijn in Vlaanderen traditioneel veel populairder dan de Olympische Winterspelen. Dat komt in belangrijke mate doordat er in de Zomerspelen veel meer herkenbare sporten opgenomen zijn en ook meer landgenoten uitblinken. Hier stelt zich natuurlijk de vraag van de kip of het ei, maar de keuze is gemaakt.
Op basis van de sublicentie-overeenkomst was het voor de VRT niet mogelijk de races van Bart Swings live uit te zenden. De VRT laat weten dat het recht om live uitzendingen – op meestal onaantrekkelijke tijdstippen – te verwerven van de Winterspelen, aanzienlijke meerkosten zou hebben betekend. In het licht van het relatief kleine draagvlak dat wintersporten in het algemeen en de Olympische Winterspelen in Vlaanderen hebben – dat kan inderdaad veranderen –, vond de omroep dergelijke kosten niet verantwoord.
Om het bereik van de Winterspelen te maximaliseren, heeft de VRT er wel voor gekozen om te investeren in een compact programma met hoogtepunten, reportages en interviews van journalisten ter plaatse en verslagen in de journaals.
Ik geef u enkele kijkcijfers mee ter vergelijking. Een gemiddelde uitzending van Pyeongchang 2018 had in de namiddag een bereik van circa 180.000 Vlamingen, die dan minstens 10 minuten achtereenvolgend keken. Een gemiddelde avondlijke herhaling van de namiddaguitzending van Pyeongchang 2018 had een bereik van ongeveer 130.000 Vlamingen. Met alle uitzendingen samen – middaguitzendingen, avondlijke herhalingen en openings- en sluitingsceremonie – werden meer dan 2,2 miljoen Vlamingen bereikt, wat staat voor 37,7 procent van de Vlaamse bevolking.
Het gaat dus om keuzes maken als gevolg van financiële mogelijkheden en financiële beperkingen.
De heer Meremans heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik heb deels begrip voor de positie. Wintersport is inderdaad niet zo gekend in Vlaanderen, maar men wist op voorhand dat er een kans was dat Bart Swings die medaille ging halen. Ik stel mij daar vragen bij.
Ik stel mij er als sportliefhebber ook vragen bij dat er iemand naar Pyeongchang wordt gestuurd die dan 's avonds filmpjes maakt over zanger Sioen. Ik heb daar geen probleem mee, maar blijkbaar wordt die keuze dan wel gemaakt terwijl de verhouding tot sport bij mijn weten minder duidelijk was. Een aantal onderwerpen waren ‘Sioen koopt borstel in supermarkt en speelt curling op straat’, ‘Sioen voelt zich een kluns: per ongeluk alle beelden gewist’, ‘Sioen bezoekt Zuid-Koreaanse duikboot’. Dat is een keuze, maar het lijkt me meer iets voor ‘De Ideale Wereld’ en ‘De Homo Turisticus’ dan voor een sportzender. Ik heb daar toch bepaalde vragen bij.
Het is niet aan mij om te bepalen welke programma's de VRT uitzendt, maar er mag toch wat meer aandacht zijn voor wat in de beheersovereenkomst is opgenomen. In dit geval gaat het over iemand die geen fortuinen verdient met zijn sport en die ooit is gestart met crowdfunding, maar dan zeer mooie uitslagen heeft behaald. Ik weet dat niet alles mogelijk is, maar ik stel me wel vragen bij de keuzes die worden gemaakt. Enerzijds betalen ze iets niet omdat het te duur is, maar anderzijds sturen ze iemand op pad om entertainment te maken in Pyeongchang. Ik stel me daar vragen bij, maar dat is de redactionele vrijheid van de VRT. Het is toch de bedoeling dat we dit hier aankaarten en onze sporters daarin steunen.
Ik moet wel zeggen dat de samenvattingen zeer goed waren. Ik heb daar geen enkele kritiek op. Er zijn ook uitzendingen van Sporza die zeer goed zijn. Alleen in dit geval had ik het liever anders gezien, maar dat kunnen we alleen maar meegeven als aanbeveling voor de volgende keer.
De vraag om uitleg is afgehandeld.