Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Voorzitter, in april 2016 is De Ambrassade vanuit de Commissie Jeugdwerk, waar alle gesubsidieerde jeugdwerkorganisaties samenkomen, gestart met het project ‘Wereldspelers - jeugdwerk zonder grenzen’. De ambitie was heel duidelijk, maar ook heel mooi, namelijk de kracht van het jeugdwerk inzetten om onze jonge nieuwkomers te versterken, niet alleen vanuit de ambitie om mee bij te dragen aan het integratieproces, maar ook vanuit het fundamenteel recht op vrije tijd en spel voor onze kinderen en jongeren.
Het voorbije anderhalf jaar zijn al diverse fasen van het project Wereldspelers uitgerold. Vandaag bestaat bijvoorbeeld de onlinetool www.wereldspelers.be als ondersteuningstool voor alle jeugdwerkers. Zij kunnen daar terecht voor voorbeelden van goeie initiatieven inzake jeugdwerk en jonge nieuwkomers. Ook voor de toekomst heeft men nog diverse plannen. Zo wil De Ambrassade Wereldspelers verder uitbouwen als netwerk.
Vanuit de ervaringen van het voorbije anderhalf jaar heeft De Ambrassade ook reeds tien beleidsaanbevelingen geformuleerd om het recht op vrije tijd voor jonge nieuwkomers te vrijwaren.
Ik zal ze niet volledig citeren. Ik haal er wel de belangrijkste punten uit. Ten eerste is er de vraag naar toegankelijke informatie op maat van jonge nieuwkomers en gezinnen over het belang van die vrijetijdsbesteding. Ten tweede is er de vraag naar een duidelijke toewijzing van rollen en verantwoordelijkheden aan brugfiguren en begeleiders die met jonge nieuwkomers werken, met inbegrip van oriëntatie in de vrije tijd. Ten derde is er de vraag naar opleiding en informatie voor aanbieders van lokale vrijetijdsinitiatieven over hoe ze jonge nieuwkomers kunnen verwelkomen. Ten vierde is er de vraag naar een sterke pedagogische visie en kader voor alle opvangstructuren en het investeren in voldoende en kwaliteitsvolle begeleiding, die ook tijd en ruimte krijgt voor het aspect vrije tijd.
De vijfde aanbeveling gaat over het recht op kwalitatief wonen. De zesde is de vraag om niet alleen iets voor die nieuwkomers te doen, maar hen ook zelf te betrekken, dus iets mét die jonge nieuwkomers te doen. Ten zevende is er de aanbeveling dat er voldoende budgetten zouden zijn voor individuele vrijetijdsbesteding, en uniformiteit in de besteding van de budgetten binnen alle verschillende opvangstructuren. Ten achtste vraagt men een ondersteuning van de lokale vrijetijdsinitiatieven. Ten negende is er de vraag naar een betere coördinatie op federaal, Vlaams en lokaal niveau, over alle bevoegdheden die inzetten op de integratie van jonge nieuwkomers heen. Ten tiende is er de aanbeveling om meer werk te maken van samenwerkingen op lokaal niveau ter promotie en ondersteuning van vrijetijdsbesteding voor jonge nieuwkomers.
Minister, ik heb daarover een aantal concrete vragen. Hoe staat u tegenover het project Wereldspelers en de ambitie van De Ambrassade om Wereldspelers uit te bouwen als netwerk? Bent u van plan om hiervoor in extra middelen te voorzien, en zo ja, hoe en waar wilt u die middelen dan inzetten? Wat kunt u doen of hoe kunt u het jeugdwerk nog meer ondersteunen om de informatie nog beter bij die jonge nieuwkomers te krijgen, zodat ze op de hoogte zijn van het aanbod en van het nut van Wereldspelers? Dat is uiteraard niet iets waar die jonge nieuwkomers in eerste instantie wakker van zullen liggen. Er komen heel veel procedures en formaliteiten bij, maar het kinderrecht op vrije tijd is ook een grondrecht, dus hoe kunnen we die informatie nog beter bij hen krijgen?
De negende beleidsaanbeveling vraagt een betere coördinatie over alle bevoegdheidsniveaus heen die inzetten op de integratie van jonge nieuwkomers. Ziet u daarbij voor uzelf als minister van Jeugd een rol weggelegd, of wie kan volgens u die rol idealiter op zich nemen?
Minister Gatz heeft het woord.
Wat het project Wereldspelers en het verduurzamen ervan betreft, daarin is voorzien in de subsidieovereenkomst 2018-2020 met De Ambrassade. Dit project draagt inderdaad wel degelijk bij tot het versterken van het jeugdwerk, het jeugdbeleid en kwaliteitsvolle jeugdinformatie. Concreet zal De Ambrassade in de periode 2018-2020 onder meer inspirerende praktijken inzake jeugdwerk met jonge nieuwkomers ontsluiten, beleidsalternatieven signaleren en een informatieaanbod ontwikkelen voor en/of over jonge nieuwkomers. In de subsidieovereenkomst is ook bepaald dat De Ambrassade een overeenkomst sluit met Tumult om het project te verduurzamen. De Ambrassade en Tumult zullen daartoe in samenwerking met de partners van het project een actieplan 2018-2020 opstellen. De pijlers van dit actieplan zullen jeugdinformatie, jeugdwerkondersteuning, jeugdbeleid en de ontwikkeling van het partnerschap zijn.
Zoals u weet, voorziet de subsidieovereenkomst 2018-2020 voor De Ambrassade, dat het project Wereldspelers dus verder zal realiseren, jaarlijks in een subsidie van 1,8 miljoen euro, plus 150.000 euro voor de ontwikkeling van het informatie- en communicatieplatform. Gelet op de inhoud van deze subsidieovereenkomst, op het feit dat het Wereldspelersproject reeds is verankerd in deze overeenkomst, voorzie ik niet in extra middelen.
Daarnaast is het project Wereldspelers als goede praktijk opgenomen in het masterplan diversiteit in/en het jeugdwerk, dat wij, dus de jeugdsector en de Vlaamse overheid samen, hebben gelanceerd op 23 februari, de Dag van de Diversiteit. Jonge nieuwkomers zijn een van de doelgroepen in dit masterplan, en de aanbevelingen van het project Wereldspelers waren wel degelijk een leidraad bij het formuleren van acties. Er zal, in samenwerking met de jeugdsector, onder meer worden ingezet op informatiecampagnes over het brede jeugdwerkveld, het ontsluiten van methodieken en tools en vorming over omgaan met diversiteit. Ook het ondersteuningsaanbod van het netwerk Jeugdwerk voor Allen, de projecten met bruggenbouwers in en naar het jeugdwerk en het onderzoek naar de vrije tijd van kinderen en jongeren in migratie hebben hun plaats in het masterplan. Ik zal wel in projectmiddelen voorzien voor de uitvoering van het masterplan diversiteit in/en het jeugdwerk, waarin jonge nieuwkomers dus een van de doelgroepen zijn.
Hoe kunnen we de informatiedoorstroming verbeteren? Ik verwijs enerzijds naar mijn antwoord op uw eerste vraag: in de subsidieovereenkomst 2018-2020 is er wel degelijk in voorzien dat De Ambrassade een informatieaanbod ontwikkelt voor en/of over jonge vluchtelingen. Anderzijds is er in dezelfde subsidieovereenkomst ook in voorzien dat De Ambrassade samen met een breed intersectoraal netwerk bouwt aan een informatie- en communicatieplatform voor de gehele jeugd. Bij de ontwikkeling hiervan zal ze jongeren met verschillende achtergronden betrekken.
De Ambrassade zal later in de beleidsperiode 2018-2020 ook een campagne voeren om het platform bekend te maken bij maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, waaronder jonge nieuwkomers, in samenwerking met verenigingen die deze doelgroep bereiken.
Een volgende vraag gaat over een betere coördinatie over alle bevoegdheidsniveaus heen. In eerste instantie is dit de bevoegdheid van mijn collega minister Homans bevoegd voor Inburgering. Maar de coördinatie van het lokale, Vlaamse en federale beleid is ook mijn bezorgdheid. Netwerken en beleidsdomeinoverschrijdend werken, op verschillende niveaus, staan centraal in het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan, en in het masterplan ‘Diversiteit in/en het jeugdwerk’.
Er wordt onder meer werk gemaakt van een leernetwerk diversiteit. Dit is een brede groep van diversiteitsmedewerkers die elkaar kunnen inspireren en met elkaar kunnen afstemmen over diversiteitsvraagstukken. De sociale integratie van jonge nieuwkomers is zeker een daarvan.
De uitvoering van het masterplan ‘Diversiteit in/en het jeugdwerk’ wordt opgevolgd door een taskforce Diversiteit in het jeugdwerk. Het departement Cultuur, Jeugd en Media coördineert de taskforce. Onder meer De Ambrassade, de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten en (VVJ) en mijn kabinet maken er deel van uit.
Ik denk wel dat met de zeer creatieve en zeer gewaardeerde actie en project Wereldspelers we nu op een goede manier de volgende fase ingaan, waarbij het project wordt verankerd in de werking van De Ambrassade, samen met een aantal partners. We kunnen er dus echt wel van uitgaan dat dit verder wortel kan schieten in het bredere jeugdwerk en dat het niet gedurende één of twee jaar een eenmalige goede poging van het jeugdwerk was om jonge nieuwkomers te onthalen, maar dat dit een heel sterke basis zal leggen. We zullen dit uiteraard samen met De Ambrassade van dichtbij opvolgen.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Minister, dank u voor het uitgebreide antwoord. Ik heb de waardering die u uitspreekt voor het project Wereldspelers heel goed begrepen. Dat is een waardering die ik uiteraard deel. We moeten De Ambrassade en heel het Vlaamse jeugdwerk erkentelijk zijn voor het initiatief dat zij hebben genomen om ons sterk Vlaamse jeugdwerk in te zetten op eigen initiatief om iets te doen voor die jonge nieuwkomers, om hun echt te versterken, niet alleen vanuit het integratie-idee, maar vooral vanuit het recht op vrije tijd. Ik vind het heel mooi dat dat initiatief vrijwillig van henzelf komt.
Wat uw antwoorden betreft, dank ik u voor de toelichting over de hele subsidieovereenkomst. Specifiek voor Wereldspelers dacht ik dat de middelen die De Ambrassade heeft voor informatiedoorstroming naar een aantal doelgroepen, waaronder de jonge nieuwkomers, tegen december 2018, dus het einde van dit jaar, zouden worden stopgezet en dat ze daar intern geen middelen meer voor kunnen vrijmaken. Ik moet me misschien nog eens extra informeren maar ik dacht dit te hebben begrepen. Spreek mij tegen als ik mij daarin vergis.
U verwijst ook naar het masterplan ‘Diversiteit in/en het jeugdwerk’. De jonge nieuwkomers zijn daar ook een aparte doelgroep in. Maar u haalt ook aan dat daar projectoproepen gebeuren. Voor de projectoproepen van dit jaar is, dacht ik, in een bedrag van een half miljoen euro voorzien, een mooi bedrag, voor verschillende lokale initiatieven. Die projectoproep moet nog worden opgemaakt en gelanceerd, als ik me niet vergis. Wordt de jeugdsector zelf betrokken bij de opmaak van die projectoproep zodat zij ook kunnen aangeven wat een aantal mogelijke vragen kunnen zijn vanuit het lokale jeugdwerk? Het is natuurlijk maar een projectoproep voor een jaar, het is geen duurzaam, langdurig initiatief dat de vooruitgang van dergelijke projecten en lokale initiatieven kan verankeren.
Wat mijn vraag naar de coördinatie betreft: als ik het goed begrepen heb, deelt u in bepaalde mate de bezorgdheid naar de coördinatie over de verschillende niveaus heen. Ik hoor van u heel duidelijk een heel goede wil naar integratie toe.
Ik heb toch nog een bepaalde bezorgdheid. Ik weet dat ik me daarvoor niet tot u moet richten, andere collega's hebben het al aangehaald bij minister Homans zelf. Maar ik vrees dat de problematiek bij het Agentschap Integratie en Inburgering op lokaal niveau wat de begeleiding naar jonge nieuwkomers betreft en naar die vrije tijd, voor problemen zou kunnen zorgen. Ik weet dat ik het niet bij u moet aankaarten, maar ik uit hier nogmaals mijn bezorgdheid daarover.
Mevrouw Soens heeft het woord.
Ik ben blij dat Wereldspelers opgenomen is in het masterplan ‘Diversiteit in/en het jeugdwerk’ en dat de jonge nieuwkomers een doelgroep zijn van dit plan. U hebt gezegd dat er projectmiddelen komen. Is al bekend hoeveel middelen dat precies zijn? Zoals collega Van de Wauwer zei, gaat het hier over projectmiddelen. In een eerdere vraag om uitleg over ‘Allochtonen van de Toekomst’, een project van Vluchtelingenwerk Vlaanderen specifiek gericht op jonge nieuwkomers, heb ik aangehaald dat een duurzame verankering van dergelijke initiatieven nodig is. Projectmiddelen zijn uiteraard een goede stap maar als we echt iets willen doen, moet er echt wel een verankering van die initiatieven komen.
In die eerdere vraag om uitleg sprak u in uw antwoord over een onderzoek naar de vrijetijdsparticipatie van kinderen en jongeren in migratie. Als ik me niet vergis, moet dat volgend jaar in het voorjaar afgerond zijn. Ik had graag al een stand van zaken van dat onderzoek opgevraagd. In hoeverre is de oproep ondertussen gebeurd om dat onderzoek uit te voeren?
Mevrouw Van Eetvelde heeft het woord.
Wij vinden het project Wereldspelers zeker en vast ook zeer lovenswaardig en een positieve stimulans voor de integratie en de inburgering van jonge nieuwkomers. Bij de N-VA vinden wij wel het sociaal-inclusief aspect enorm belangrijk. Wij denken dat men nog altijd de beste integratie krijgt door zich open te stellen binnen bestaande organisaties en acties. Dat vraagt uiteraard een coherente, samenhangende aanpak, zeker in samenspraak met andere beleidsdomeinen. Ik denk daarbij aan minister Homans. Ik denk dat zij daarbij haar verantwoordelijkheid sinds dag 1 heeft opgenomen. Ik denk aan de specifieke projecten rond inburgering van de minderjarige nieuwkomers.
Wat de lokale projectoproep betreft, vraag ik me af of daar ook de jeugdsector in geconsulteerd is. Is er nog overleg met de jeugdsector? Wanneer komt die oproep er?
Minister Gatz heeft het woord.
Er is in principe een half miljoen euro beschikbaar voor de projecten. Hoewel het nog niet volledig intern is beslist, denk ik dat het best is om dit volledige bedrag te koppelen aan de projecten voor het masterplan ‘Diversiteit in/en het jeugdwerk’. Dan is er toch een bepaalde substantie. Wat mij betreft, moeten we daar zeker nog over stroomlijnen met de jeugdsector zelf aangezien het hele masterplan ‘Diversiteit’ ook in intense samenwerking met de jeugdsector is opgemaakt, en aangezien het engagement niet alleen van mij komt om het beleid en de toegankelijkheid en wat weet ik allemaal te verbeteren, maar zeker ook vanuit de jeugdsector zelf. Daar wil ik absoluut positief op ingaan omdat het eigenaarschap van de jeugdsector dan zeker nog vergroot kan worden.
We moeten wel goed nadenken over wat de bijkomende middelen, die inderdaad de projectbasis zijn, juist betekenen ten aanzien van het masterplan ‘Diversiteit’ omdat op een gegeven moment – er kan zeker nog een tussenfase van een aantal jaren zijn, maar ook niet eindeloos – we het jeugdwerk wel zelf in staat moeten stellen om die diversiteit als iets evidents te omarmen en er niet constant bijkomende middelen voor moeten vrijmaken om de diversiteit als het ware financieel te outsourcen. Pas op, daarmee heb ik niet gezegd dat er geen middelen voor het jeugdwerk in het algemeen kunnen bijkomen. Dat kan altijd een vraag zijn. Maar ik ben er een beetje voor beducht dat we zeggen dat er een nieuwe maatschappelijke uitdaging is, een heel belangrijke en een heel brede, die we alleen maar zullen kunnen oplossen als we daar bijkomende middelen voor vrijmaken. Dat is voor een deel waar. Daar wil ik het debat met de jeugdsector over voeren. Maar voor een deel zal men toch ook zelf inspanningen moeten doen om zich meer open te stellen, te verruimen en dergelijke meer. Het zal een beetje genuanceerder zijn. Dat gesprek moeten we nog wat intensiever hebben.
Door het feit dat er de taskforce diversiteit is van het masterplan van het jeugdwerk, is de coördinatie stevig verzekerd omdat het engagement, zoals een aantal onder u twee weken geleden hebben gemerkt, duidelijk uitgesproken is. Verder wil ik zeker ook de stand van zaken van het onderzoek naar de vrijetijdsbesteding van jongeren in de migratie schriftelijk bezorgen aan mevrouw Soens.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Ik heb niet gehoord of bij de opmaak van de projectoproep de jeugdsector zelf betrokken zal worden.
Ik dank u voor uw verdere toelichting.
Mevrouw Van Eetvelde, wij vinden die sociale inclusie ook zeer belangrijk maar dat doet Wereldspelers ook, namelijk jongeren naar bestaande structuren en organisaties leiden.
Wat de verantwoordelijkheid van minister Homans betreft die zij vanaf de eerste dag opneemt, die euforie deel ik in alle eerlijkheid iets minder. Maar ik heb wel alle vertrouwen in u, minister, dat verder aandacht zal worden besteed aan de integratie van jonge vluchtelingen en aan het recht op vrije tijd dat zij hebben.
Ik heb enorme bewondering voor ons jeugdwerk. Ik had dat voordien al maar het initiatief dat ze nemen om kansen te geven aan jonge nieuwkomers, verdient alle lof en ondersteuning.
De vraag om uitleg is afgehandeld.