Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Annouri heeft het woord.
Minister, dit is een vraag over een onderwerp dat al een aantal keren aan bod is gekomen in deze commissie. Zowel bij de NMBS als bij De Lijn zijn de prijzen voor groepsvervoer de laatste jaren gestegen. Jeugdgroepen die op uitstap of kamp gaan, kunnen bijvoorbeeld niet langer gebruikmaken van een Go Pass voor groepsvervoer. Voor sommige groepen betekent dit een forse verhoging van het budget dat ze dienen te besteden aan het openbaar vervoer.
Scouts en Gidsen Vlaanderen maakte de volgende berekening. Een doorsneegroep wil met 100 personen op kamp met de trein. Ze zijn met 45 kinderen onder de 12 jaar, 40 jongeren onder de 17 en 15 personen leiding onder de 64 jaar. Dan kost een groepsticket hun 1020 euro. In het verleden kostte dit voor dezelfde groep via de Go Pass slechts 572 euro. Dat betekent bijna een verdubbeling van het budget voor deze groep, wat natuurlijk een enorme impact heeft.
Verder moeten groepen zeven dagen op voorhand reserveren en hun aantallen doorgeven. Daarbovenop zijn de aanvraagprocedures niet jeugdwerkvriendelijk. Op de website van De Lijn vind je gemakkelijk busvervoer voor scholengroepen, maar valt er niets te vinden over de versterkte ritten tijdens de zomerperiode voor jeugdgroepen. Dit is een groot hiaat aangezien jeugdgroepen vaak al het hele jaar bezig zijn met de planning van hun kampen. Als prijzen, uren en mogelijke ritten nergens duidelijk worden weergegeven, is het voor deze groepen onmogelijk om deze kost mee op te nemen bij het opmaken van hun begroting voor dat kamp.
Ook voor daguitstappen van groepen zijn de huidige aanvraagmodules ontoereikend. Veel groepen moeten de dag zelf nog flexibel inspelen op veranderende omstandigheden, zoals de opkomst van het aantal leden of het weer. De huidige modules laten dat niet toe.
Minister, bent u er zich van bewust dat de prijsstijgingen en de veranderingen in vervoersformules voor groepsvervoer een impact hebben op de manier waarop groepen op uitstap of kamp gaan, en vooral ook op hun begroting? Vindt u een verdubbeling van de kostprijs voor openbaar vervoer om met een groep van honderd man op stap te gaan, aanvaardbaar? Welke maatregelen kunt u nemen als minister van Jeugd om ervoor te zorgen dat jeugdgroepen op een comfortabele, flexibele en vooral betaalbare manier op kamp of uitstap kunnen gaan met het openbaar vervoer? Bent u bereid om hierover in overleg te gaan met uw federale collega en te pleiten voor flexibelere aanvraagprocedures voor groepsreizen bij de NMBS? Bent u bereid om hierover in overleg te gaan met uw federale collega om het voor groepen financieel aantrekkelijker te maken om op groepsreis te gaan via bijvoorbeeld de formule van de Go Pass? In Wallonië is kampvervoer bij zowel TEC als MIVB volledig gratis. Vindt u dit ook een goede formule voor erkende jeugdverenigingen in Vlaanderen? Zo ja, welke acties kunt u hiertoe ondernemen? Bent u bereid om in overleg te gaan met uw collega verantwoordelijk voor De Lijn om te bespreken hoe de reserveringsprocedures voor groepsreizen via bussen en trams flexibeler kunnen? Hoe kunt u ervoor zorgen dat groepen snel, efficiënt en tijdig alle informatie krijgen via de website van De Lijn om hun groepsreizen te reserveren en te begroten?
Minister Gatz heeft het woord.
Mijnheer Annouri, ik ben mij terdege bewust van de impact van de kostprijs van het vervoer op de wijze waarop groepen zich verplaatsten en de hap die dit uit hun budget neemt. Deze problematiek werd weliswaar niet als dusdanig opgenomen in het Masterplan Bivakplaatsen, maar dat betekent zeker niet dat ze aan mijn aandacht is ontsnapt.
Wat het busvervoer betreft, nam ik vorig jaar samen met minister Weyts een initiatief om deze problematiek, in de mate van het mogelijke, aan te pakken. Zo kunnen jeugdbewegingen gemakkelijker en goedkoper een beroep doen op een versterkingsrit die bovenop de normale dienstverlening voor de jeugdbeweging wordt ingelegd.
Wat uw vraagstelling over de treinreizen betreft, nam ik contact op met het kabinet van minister Bellot. Via zijn kabinet liet de NMBS weten dat voor groepsreizen nog steeds een korting van 70 procent geldt op de prijs van een standaardbiljet. Een groep moet bestaan uit minstens 15 personen. Sinds 1 februari is er een lichte prijsstijging, maar van een verdubbeling is in de verste verte geen sprake. Ook de reserveringsprocedure is ongewijzigd. De aanvraag kan gebeuren via het formulier op de website of via het telefoonnummer 02/528.28.28. De reserveringsaanvraag kan tot ten laatste zeven werkdagen bij betaling aan het loket of tot ten laatste twaalf werkdagen bij betaling per overschrijving.
U hebt het in uw vraag over een verdubbeling van de kostprijs. Ik ben het nagegaan en heb geen kennis van een dergelijke verdubbeling. Specifiek wat reizen in groep betreft, is er inderdaad een geringe prijsstijging. Men gaat van 1,25 euro per persoon naar 1,30 euro per persoon vanaf 1 februari. De groep zal voortaan uit minstens tien personen moeten bestaan, wat voorheen vijf was. Ook een verdubbeling van de prijs van treintickets voor groepen schijnt niet te kloppen volgens de informatie die me werd overgemaakt door de NMBS.
Het jeugdwerk is steeds een vaandeldrager geweest wat de aandacht voor een duurzame samenleving betreft, en is dat nog steeds. Het mobiliteitsluik maakt daar logischerwijze deel van uit. Zoals ik zojuist al heb aangehaald: het feit dat vervoer ook een serieuze hap uit het budget neemt, zorgt ervoor dat dit een belangrijk aandachtspunt moet blijven. Daarom nam ik de problematiek ook ter harte en zette ik mijn schouders mee onder het proefproject rond de versterkingsritten. Dat zal wel degelijk verder worden uitgebreid.
Volgens de informatie die ik ontving van de NMBS zijn de aanvraagprocedures recent niet veranderd. Ook bij De Lijn moet – wegens het uitwerken van werkregelingen – rekening gehouden worden met een bepaalde aanvraagperiode. Het jeugdwerk heeft daarover op overlegmomenten met De Lijn reeds zijn begrip uitgesproken. Ik zal de mogelijke pijnpunten verder opnemen met de jeugdbewegingen en desgevallend in overleg gaan met het kabinet van minister Bellot.
Zoals ik al zei, blijkt de verdubbeling van de kostprijs volgens de info die ik ontving, niet te kloppen. Ik wil wel verder in overleg treden met de jeugdbewegingen en het kabinet van minister Bellot. Waarschijnlijk zijn na uw vraagstelling de misverstanden opgeklaard. Het is vreemd dat de informatie niet spoort.
Wat het kampvervoer in Wallonië betreft, is het toch niet zo dat dit volledig gratis te noemen is. Op het net van de Waalse vervoersmaatschappij TEC mogen kinderen tot 5 jaar gratis reizen. Kinderen van 6 tot 11 reizen gratis mits ze een abonnement Horizon+ hebben. De aanmaak van de MOBIB Basic-kaart hiervoor kost 5 euro en de kaart is vijf jaar geldig. Verder bestaat er een gereduceerd groepstarief voor groepen van ofwel maximaal vijftien ofwel maximaal dertig personen, minimum vijf dagen vooraf aan te vragen.
Bij de MIVB kan men gebruikmaken van het schoolgroepentarief aan 15 euro, geldig op het hele netwerk van de MIVB. Ook hier is de aanmaak van een drager vereist, namelijk de MOBIB Basic-kaart aan 5 euro. Ditzelfde tarief geldt eveneens voor jongeren onder 18 jaar die zich verplaatsen in het kader van educatieve en vrijetijdsactiviteiten. De schoolkaart is geldig voor een groep van maximaal dertig personen, onder wie maximaal twee volwassen begeleiders. Bij wijze van uitzondering reizen kinderen jonger dan 6 jaar gratis indien zij vergezeld worden door een meerderjarige in het bezit van een geldig vervoerbewijs. Deze laatste mag echter door maximaal vier kinderen van minder dan 6 jaar vergezeld worden. Voor elk extra kind moet de prijs van een vervoerbewijs van een rit betaald worden.
Bij De Lijn reizen kinderen jonger dan 6 jaar ook gratis. Verder kan men voor een groep van 10 tot 44 personen een groepsbiljet kopen aan 1,30 euro per persoon met een geldigheidsduur van 60 minuten. Daarnaast wordt het proefproject van de versterkingsritten dat ik samen met minister Weyts op de sporen zette, ook deze zomer toegepast, net als dit met betrekking tot de extra haltes.
Op 31 januari had ik een overleg op het kabinet van minister Weyts, waar we de afspraken van ons overleg medio oktober 2017, waar ook het jeugdwerk bij betrokken was, verder concretiseerden. Het is de bedoeling midden maart – ongeveer nu dus – met de communicatie naar buiten te komen, na afstemming met onder meer De Ambrassade.
Ik ben dus voorzichtig. Ik ga ervan uit dat u te goeder trouw op de informatie van Scouts en Gidsen Vlaanderen bent afgegaan. Ik heb toevallig nog met hen samengezeten deze ochtend over het bredere jeugdwerk. We hebben ook gekeken waar die misverstanden vandaan komen. Mijn informatie is immers van een heel andere aard. Ik stel voor dat ik daarover verder met de Jeugdraad en/of De Ambrassade de nodige duidelijkheid schep. Ofwel heb ik iets niet juist gezegd – wat in principe niet zou mogen –, ofwel zijn er een aantal misverstanden die worden geëxtrapoleerd ten aanzien van het groenere gras aan de overzijde. Ik weet het niet. Op dit ogenblik lijkt de betaalbaarheid van het jeugdbewegingsvervoer en het kampvervoer niet echt in het gedrang te komen, maar wordt vervolgd.
De heer Annouri heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. U haalt terecht aan dat het een beetje vreemd is. Want Scouts en Gidsen Vlaanderen maakt die berekening. Het zijn opvallende cijfers. Ze maken zich zorgen. Ik denk dat iedereen van ons zich zorgen zou maken als je plots je budget zou moeten verdubbelen om een verplaatsing te maken voor een kamp.
Ik ben ook blij dat u zegt dat u zult nagaan hoe het komt dat er desinformatie is. Wat wel zeker is, is dat er op dit moment een discrepantie is. Als er niets is veranderd en Scouts en Gidsen Vlaanderen denkt van wel, dan is er een communicatieprobleem. En dan bevestigt dat een van de deelvragen die ik heb gesteld, dat het op dit moment heel moeilijk is voor jeugdverenigingen en jeugdbewegingen om de juiste informatie te krijgen over op welke manier zij zich moeten organiseren om op de meest goedkope en meest efficiënte manier op kamp te gaan.
Minister, ik denk dat we in twee stappen moeten verdergaan. Mijn vraag is of u dat ook wilt doen. Ten eerste moeten we achterhalen welke informatie nu klopt. En ik denk niet dat het antwoord van het kabinet of van de NMBS bij monde van minister Bellot foute informatie bevat. Daarom moeten we in detail nagaan wat daar nu precies van aan is. Ten tweede denk ik dat er een extra communicatie moet komen, zeker naar de zomermaanden, de zomerkampen toe, zodat alle jeugdverenigingen heel duidelijk weten wat de tarieven zijn, op welke manier ze dat moeten doen en hoe ze dat zo efficiënt mogelijk kunnen doen. Want ik denk dat er daarover op dit moment heel wat onduidelijkheid is. En dat moeten we vermijden, want het zou zeer jammer zijn mochten mensen om die redenen niet op kamp gaan.
Minister, mijn bijkomende vraag aan u is: bent u bereid om zo'n extra communicatie te doen om ervoor te zorgen dat de mensen goed geïnformeerd zijn?
Ik kijk trouwens ook uit – en dat was uw laatste opmerking – naar de communicatie die midden maart zal gebeuren, in samenwerking met minister Weyts.
Mevrouw Van Eetvelde heeft het woord.
Voorzitter, ik dank u. Het is goed dat de minister verduidelijking geeft over de NMBS en dat dat mogelijk misverstand wordt opgelost. Het moet zeker verder worden onderzocht en opgevolgd.
Ik heb de indruk dat het kampvervoer met de lijnbus sinds vorig jaar fel verbeterd is, en dan vooral door de samenwerking van de twee ministers, minister Gatz en minister Weyts. De prijs voor de versterkingsritten is drastisch verlaagd. Want tot nu toe kostte een extra bus naar de bivakplaats minstens 200 euro. En dat wordt nu amper 1,25 euro per reiziger. Dat lijkt me dus een goede maatregel, die effect heeft op het welzijn van kinderen en jongeren.
Ik heb ook gezien dat er vorig jaar 286 ritten plaatsvonden in die nieuwe formule. Die communicatie gebeurde misschien wel wat laat, waardoor heel wat jeugdverenigingen het niet wisten. Het is dus belangrijk dat we zeker tijdig communiceren over die mogelijkheid voor 2018, zodat we dat aantal kunnen verhogen.
Minister, ik heb nog een vraag. Voor 2018 zou het beleidsveld Jeugd ook financieel bijdragen bij de nieuwe formule van De Lijn. Kunt u daar eventueel iets meer over zeggen? Kunt u meedelen hoeveel middelen er daarvoor zouden worden uitgetrokken?
Mevrouw Soens heeft het woord.
Voorzitter, ik heb al een aantal vragen gesteld aan u en uw collega Weyts over het kampvervoer, en specifiek over die speciale versterkingsritten van De Lijn.
De evaluatie van de proefprojecten die vorig jaar in de zomer plaatsvonden, had, als ik me niet vergis, afgerond moeten zijn in het najaar van 2017. Ik heb hierover recent nog een schriftelijke vraag gesteld. Vorige week heb ik daarop van uw collega, minister Weyts, het antwoord gekregen dat die evaluatie nog altijd niet gebeurd is, dat het in het voorjaar zou worden gefinaliseerd en dat dit tegen de paasvakantie zou moeten gebeuren.
We weten – u hebt dat in de commissie al gezegd – dat een van de conclusies was dat er eigenlijk te laat werd gecommuniceerd naar de verschillende jeugdgroepen, waardoor er misschien wel te weinig van werd gebruikgemaakt, omdat jeugdgroepen gewoon niet wisten dat er een proefproject liep. Minister, kunt u die evaluatie heel snel afronden en zo snel mogelijk communiceren naar de jeugdgroepen? Ze zijn vandaag immers al bezig met de organisatie van hun kampen in de zomervakantie. Kunnen we er snel duidelijkheid over krijgen of die proefprojecten het komende jaar opnieuw worden georganiseerd? Wat zal dat dan precies betekenen voor hen?
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Ik heb over exact hetzelfde onderwerp een vraag ingediend bij uw collega Weyts, die, naar ik aanneem, door omstandigheden nog niet is kunnen worden beantwoord. Ofwel is men in die commissie strenger met het al dan niet aanvaarden van vragen, maar dat laat ik in het midden. Neen, er stonden verleden week gewoon geen vragen op de agenda. Wellicht zal het daar wel mee te maken hebben gehad.
Wij zijn uiteraard mee bezorgd over het hele kampvervoer en sluiten aan bij de vragen die de collega hierover heeft gesteld.
Ik wil de collega’s graag attent maken op twee dingen. In de Kamer is er zeer recent een vraag gesteld door collega – Kamerlid dan – Jef Van den Bergh. Het gaat om vraag 2569. Het zou interessant zijn mocht iedereen dat eens nalezen, want het is vrij recent. De NMBS zal inderdaad het proces voor de groepsreservaties moderniseren. Maar dat vergt een heel nieuwe IT-toepassing. Dat is wat onder andere in het antwoord staat – er zijn verschillende antwoorden. Maar die vernieuwing is wel pas gepland in 2019. Ik zeg dat maar om de al te hoog gespannen verwachtingen dat het onmiddellijk zal veranderen, een beetje te duiden.
En dan is er iets dat ik pas echt straf vind. Wij stellen vragen in het parlement, u aan minister Gatz en ik aan minister Weyts. En vandaag, 8 maart 2018, staat op de website van De Lijn: ‘Bijna zomervakantie. Goedkoper op kamp’, gevolgd door een hele uitleg. En ergens in het midden staat dan: ‘Proefproject: goedkope formule voor erkende jeugdverenigingen, zomervakantie 2018’, met de hele uitleg. Opnieuw proefproject dus. We hebben inderdaad – ik heb daarover ook al schriftelijke vragen gesteld – de evaluatie van het vorige proefproject nog altijd niet gezien. Maar goed, we mogen blij zijn dat onze vragen meteen impact hebben. Want een van de punten van dat memorandum van de Jeugdraad was dat er daarover op de website van De Lijn niets actueels meer terug te vinden was. Wel, vanaf vandaag staat het er weer op. Ik ben zeer tevreden.
En ik hoop dat we verder kunnen gaan op de ingeslagen weg en dat we de informatie in de toekomst misschien toch wat sneller kunnen geven en wat meer kunnen stroomlijnen.
Minister Gatz heeft het woord.
Ik geef enkele bijkomende antwoorden. Ik wil zeker het misverstand dat er mogelijk zou zijn, uitklaren. Ik zal dus nogmaals rechtstreeks contact opnemen met de Scouts en Gidsen, nadat ze het antwoord hebben kunnen lezen, nagaan hoe de vork nu in de steel zit en daaruit de nodige communicatieve conclusies trekken. Ook zal ik de tijdige communicatie in verband met het project van De Lijn doen, zoals mevrouw Soens suggereerde.
De financiële bijdrage van het departement ten aanzien van het project laat ik u schriftelijk bezorgen, mevrouw Van Eetvelde, want ik weet dat niet zo onmiddellijk uit het hoofd.
Ik dank mevrouw Brouwers om de link te leggen met de meest recente vraag daarover in De Kamer.
Ik denk wel als conclusie te kunnen stellen dat de zaken er op dit ogenblik nog steeds voordelig uitzien voor de jeugdbewegingen – en gelukkig maar – wat betreft de NMBS, tot nader order. En wat De Lijn betreft, zal het proefproject – en de evaluatie daarvan zal volgen, maar die ligt, zoals u weet, niet in mijn handen, dus ik kan u niet zeggen waarom ze er vandaag nog niet is – worden uitgebreid en vroeger, in nuttige orde, worden aangekondigd in functie van het kampvervoer. Daarover kunnen we met z'n allen alleen maar blij zijn.
De heer Annouri heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik ben er ook tevreden mee. We blijven het opvolgen, om te zien of de misverstanden die er nu zijn, zo snel mogelijk worden uitgeklaard en of de communicatie zo helder mogelijk wordt gevoerd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.