Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
Mevrouw Claes heeft het woord.
Voorzitter, we weten allemaal dat we sinds 1 januari van dit jaar naar een nieuw systeem zijn gegaan, van PWA naar wijk-werken. Elk nieuw systeem heeft natuurlijk zijn kinderziektes, dingen die niet op voorhand kunnen worden ingeschat. Het lijkt me echter de bedoeling te zijn om, als we iets wijzigen, zo veel mogelijk dingen wel goed in te schatten, zodat een overgang naar een nieuw systeem zo vlot mogelijk gaat. We zien toch wel dat er bij de overgang nu een aantal problemen rijzen die men naar mijn aanvoelen toch wel had kunnen inschatten. Er zijn ook een aantal dingen die men niet kon inschatten. Zo zou de uitgiftemaatschappij niet kunnen volgen met het drukken van de wijk-werkcheques. De levering van die cheque aan de gebruiker loopt daardoor vertraging op. De wijk-werker zou al activiteiten kunnen uitvoeren, wat natuurlijk goed is, maar kan daarvoor dan worden betaald? Ook op dat vlak blijken er problemen te zijn. Voor die mensen is dat toch wel vaak een groot probleem. Dat zijn mensen met een klein inkomen, waarvoor dat kleine bedrag per uur vaak wel een verschil maakt. De goede en vlotte betaling van het werk dat wordt geleverd, lijkt me dus zeker toch wel een prioriteit.
Een aantal voorbeelden hebben mij bereikt.
Gewone mensen begrijpen vaak niet de VDAB-communicatie over hoe zij aan cheques moeten geraken, hoe zij die moeten bestellen. Ofwel komen ze hiermee rechtstreeks naar de wijk-werkorganisator, ofwel komt die dit te weten doordat de wijk-werker aangeeft dat hij nog geen cheques heeft ontvangen. Natuurlijk kan men activiteiten doen zonder dat men gemeld is als gebruiker en zonder dat de voorwaarden voor de gebruiker in orde zijn. Ook bij gemeenten, OCMW’s of scholen weten de diensten waar de communicatie aankomt, ook niet altijd wat ze daar mee aan moeten en op welke manier dit in orde kan worden gebracht. Ook de chequemaatschappij die de bestellingen moet doen, blijkt niet altijd te kunnen volgen. De vergoeding van wijk-werkers voor activiteiten in januari 2018 zou pas half februari plaatsvinden. Minister, ik vind het echt wel een probleem voor mensen die het financieel al niet gemakkelijk hebben. Voor mensen die al in een precaire situatie zitten, is meer dan een maand moeten wachten op hun centen toch wel moeilijk.
Momenteel is het enorm druk door het omzetten van het plaatselijk werkgelegenheidsagentschap (PWA) naar wijk-werken, waardoor er nog niet altijd tijd was om bij alle ex-PWA-gebruikers na te gaan of ze zich al hebben ingeschreven en of ze hebben begrepen hoe ze zich moeten inschrijven. De VDAB-communicatie over de instructies voor het scannen van de cheques en de richtlijn hierover komen laat door, zo krijgen we te horen.
De wijk-werkorganisator klaagt over het feit dat er geen vergoeding is voorzien voor het binnenbrengen van de cheque. Voordien was dat ook niet zo. De wijk-werkers moeten dit nu bij de organisator doen en niet langer bij de uitbetalingsinstantie, zoals het voordien was.
Het gebrek aan een vergoeding, zo zegt men mij, lijkt onwettelijk als wordt geëist dat de cheques persoonlijk worden binnengebracht. Een contract tussen werkgever, wijk-werkorganisator en wijk-werkwerknemer, met verplichtingen en van weerszijden een vergoeding voor het binnenbrengen, was zeker ook bij het PWA vroeger niet het geval. Ik wijs er voor de volledigheid op dat dit ook een knelpunt is of toch ook iets waarover men zich vragen stelt.
Minister, wist u ook al van deze problemen? Zijn er nog andere problemen die mij niet hebben bereikt? Is er overleg met VDAB, Edenred, de wijk-werkorganisaties en de lokale besturen om die problemen te verhelpen? Hoe gaat u de problemen oplossen, zeker met betrekking tot de vergoeding voor de gewerkte uren, want dat lijkt me toch wel een ernstig probleem?
Minister Muyters heeft het woord.
Mevrouw Claes, de door u genoemde knelpunten zijn ondertussen allemaal geremedieerd. Over de communicatie, de registratie als gebruiker en de aanvraag van activiteiten wil ik toch een aantal elementen naar voren brengen.
In november 2017 was er een eerste communicatie aan meer dan 17.000 PWA-gebruikers. In december 2017 waren er 10.000 gebruikers geregistreerd in het kader van wijk-werken. Zij hebben concrete informatie en instructies gekregen. Enkel na registratie als gebruiker kan een activiteit aangevraagd worden. Vanaf 1 januari 2018 kunnen potentiële gebruikers met alle vragen terecht bij de lokale organisator. Edenred ontwikkelde op vraag van VDAB een informatieve flyer. Een speciale webpagina binnen de VDAB-website voorziet in een apart luik, specifiek gericht op de gebruikers.
Met betrekking tot het aanschrijven van de verkeerde contactpersonen bij de gebruikers: dat klinkt raar, want de gebruiker zelf geeft het contactadres en e-mailadres op. Als het verkeerd zou zijn, hebben ze het zelf verkeerd opgegeven. Ik weet niet waar het anders verkeerd gelopen zou kunnen zijn.
In verband met de aflevering van wijk-werkcheques door Edenred: 165.220 wijk-werkcheques zijn uitgegeven in januari. Er was een initiële achterstand op het vlak van de uitgifte van de cheques. Die werd in de week van 22 januari 2018 volledig weggewerkt.
Wat betreft de vergoeding van de wijk-werkers: er zijn nu twee betaaldata per maand, in plaats van maar één: de 6de en de 14de van de maand.
Wat betreft de uitbetaling van de geleverde prestaties en van de verplaatsingsvergoedingen: er zijn 81.016 gepresteerde wijk-werkuren uitbetaald in februari 2018. Dat zal dus zijn voor prestaties in januari. De wijk-werker kan tot twee maanden na zijn prestatiedatum zijn wijk-werkcheques en het prestatieformulier indienen.
Met betrekking tot het scannen van de wijk-werkcheques: de verspreiding van de handscanners en de opleiding hebben plaatsgevonden in de week van 22 januari 2018.
Wat betreft de afwezigheid van een vergoeding voor het binnenbrengen van de papieren cheques: u hebt zelf al gezegd dat de werkwijze dezelfde is als destijds bij het PWA. Met de organisator is afgesproken dat dat deel uitmaakt van het takenpakket van de organisator. De organisator weet dus dat dit bij zijn prestatie hoort.
Ik heb op dit moment geen weet van nog bijkomende kinderziektes. Er zijn natuurlijk altijd vragen, maar dat reken ik niet bij de kinderziektes.
VDAB heeft een directe communicatie met de organisatoren van wijk-werken en met Edenred. De organisatoren wijk-werken staan in voor de communicatie aan de gebruikers, de wijk-werkers en de lokale besturen.
De websites van VDAB en Edenred ondersteunen de organisatoren. Om de communicatie te faciliteren, heeft VDAB op zijn eigen website een communicatiepakket ter beschikking gesteld. Er zijn inderdaad wat problemen geweest, maar ik heb de indruk dat die nu zijn opgelost.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, ik weet niet of de problemen zijn opgelost. Tenzij ik het verkeerd heb begrepen, hebt u verklaard dat slechts 10.000 van de 17.000 gebruikers in december 2017 waren geregistreerd. Wat is dan gebeurd met de 7000 gebruikers die niet zijn geregistreerd? Zijn zij ondertussen geregistreerd? De opvolging hiervan is zeker noodzakelijk. Gaat het misschien om mensen die geen gebruikers meer zijn? Ik begrijp het niet. Indien iemand niet als gebruiker is geregistreerd en geen cheques heeft, maar toch mensen laat werken, kan hij niet betalen of kan hij die mensen geen cheque overhandigen. Ik sta aan de kant van de mensen die hebben gewerkt. Er waren 17.000 gebruikers, waarvan 10.000 gebruikers waren geregistreerd. Het lijkt me dan ook zinvol te weten wat is gebeurd met die 7000 gebruikers die niet waren geregistreerd. Op welke wijze gaan zij met het nieuwe systeem om?
U hebt verklaard dat in januari 2018 165.000 cheques zijn uitgegeven, waarvan 81.000 cheques zijn betaald. De helft is dus niet betaald, of heb ik dat verkeerd begrepen? (Opmerkingen van minister Philippe Muyters)
Als 81.000 cheques in januari 2018 zijn betaald en de rest nog in februari 2018 is betaald, klopt het verhaal en is iedereen vandaag betaald. Dat lijkt me de grootste zorg. We moeten ervoor zorgen dat mensen die hebben gewerkt ook kunnen worden betaald.
Minister Muyters heeft het woord.
Mevrouw Claes, ik denk dat ik het slecht heb verwoord. Na een maand waren er al 10.000 registraties. Daarna zijn er nog gevolgd. In november 2017 is hierover gecommuniceerd en binnen een maand hebben 10.000 mensen zich geregistreerd. Daarna zijn er nog mensen gevolgd en nu bevinden we ons dicht bij 17.000 registraties. Ik ken het getal niet juist, maar ik zal het u laten bezorgen. Dat is het verschil. Het is niet zo dat 7000 mensen verdwenen. Wat niet kan, is dat iemand zich niet als gebruiker inschrijft en toch mensen tewerkstelt. Dat kan en mag niet. Die mensen kunnen niet met de wijk-werkcheques werken.
U hebt verklaard dat in februari 2018 nog 81.000 cheques moesten worden betaald. Dat klopt. De rest is betaald zodra de cheques zijn ingeleverd. Als ze de cheques nog niet hebben ingeleverd, hebben die mensen na de prestatie nog twee maanden de tijd. De cheques voor januari 2018 die zijn ingebracht, zijn ten laatste in februari 2018 betaald. Ze moeten echter wel zijn ingebracht. Ik kan niet zeggen dat het exact om 81.000 en 81.000 cheques gaat, maar u begrijp wat ik bedoel. De achterstand is in februari 2018 weggewerkt.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, ik dank u. Ik denk dat het een goede zaak is dat we dit van nabij opvolgen. Een deel van die 17.000 gebruikers kunnen mensen zijn die enkel in de zomer voor het tuinonderhoud gebruiker zijn. We moeten dit heel goed opvolgen, want we hebben de gebruikers nodig voor eventuele andere maatregelen die we nog in onze mouw hebben zitten. We moeten de mensen die werk hebben, goed in het oog houden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.