Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Vraag om uitleg over het aanzienlijk aantal ongelezen e-mails met vacatures van VDAB
Verslag
Mevrouw Talpe heeft het woord.
85 procent van de vacatures die VDAB via e-mail naar werkzoekenden stuurt, blijven blijkbaar onaangeroerd in de mailbox zitten. Het gaat om e-mails die via automatische vacaturematching worden verzonden naar werklozen wier profiel minstens vier overeenkomsten vertoont met de eisen in de vacature. VDAB wijst erop dat hun sms-systeem succesvoller is: driekwart wordt wel opengedaan.
Tussen juni en augustus heeft VDAB 764.105 automatische e-mails met een link naar een vacature verstuurd. Daarvan werd dus slechts 15 procent opengeklikt. Zeker bij algemene vacatures is de groep met geschikte profielen heel groot, en dat heeft ook gevolgen voor het doorklikgemiddelde. Ter vergelijking: in diezelfde periode verzond VDAB 408.384 sms'en. Bij driekwart daarvan werd de link ook geopend en de vacature bekeken.
Minister, hoe kan de geringe respons op automatisch verstuurde vacatures via e-mail worden verklaard? Is er een verschil merkbaar tussen laag-, midden- en hooggeschoolden? Is er een verschil merkbaar tussen algemene en knelpuntvacatures? Naargelang van de leeftijdsklasse van de werkzoekenden? Naargelang van het kennisniveau van Nederlands?
VDAB geeft te kennen in de toekomst ‘sterker te willen inzetten’ op de meer succesvolle aanbiedingen via sms. Hoe zal dat concreet gebeuren?
Er is sprake van bemiddeling via de sociale media. Wat moeten we concreet verstaan onder het ‘experimenteren’ dat vandaag aan de gang is? Wanneer wil men dit algemeen operationaliseren? Wat betekent dit dan voor de toekomst van de automatische vacaturematching via e-mail?
De heer Ronse heeft het woord.
Ik zal de inleiding die mevrouw Talpe gaf, niet herhalen. Ik zal met de deur in huis vallen. Worden werkzoekenden die systematisch niet reageren of doorklikken op mails gesanctioneerd? Krijgen zij een verwittiging? Wordt dat formeel opgevolgd? Welke stappen zult u ondernemen om die ‘doorklik’ te verbeteren?
Minister Muyters heeft het woord.
Collega’s, automatisch doorgestuurde vacatures vormen maar een van de instrumenten waarmee VDAB werkt om werkzoekenden naar een job te begeleiden. Er is ook nog zoiets als de persoonlijke bemiddeling, het persoonlijk dossier, de mail op maat. Er zijn jobbeurzen en andere collectieve acties. Er zijn werkervaringstrajecten, stages enzovoort.
Dat er slechts 15 procent van de automatische e-mails wordt opengeklikt, is inderdaad opmerkelijk. Ik vond dat zelf ook heel opmerkelijk. Het is te begrijpen als we zien hoe de automatische vacaturematching is opgezet. Die vertrekt van de vacature en zoekt de x meest matchende werkzoekenden, zeg maar de twintig meest matchende. Als het dus om een moeilijk in te vullen vacature gaat, zal het systeem ook werkzoekenden meenemen die eigenlijk niet helemaal matchen, waardoor de werkzoekende zich niet meteen aangesproken voelt en de mail zelfs niet openklikt.
Bovendien gaat het, zoals de naam aangeeft, om een automatische matching die de werkzoekende in zijn mailbox krijgt maar waar hij zelf niet om gevraagd heeft. VDAB zet dit instrument in vooral om vacatures in te vullen en werkzoekenden te triggeren, misschien ook naar jobs die ze anders nooit bekeken zouden hebben.
Mevrouw Talpe, de klikratio zal lager liggen bij knelpuntvacatures en vacatures voor hooggeschoolden. VDAB beschikt niet over concrete en exacte cijfers.
De automatische matching is geen ideaal instrument. VDAB beseft dat zelf heel goed en werkt intensief aan een holistische en meer transparante aanpak, meer op maat van de werkzoekende. Daarbij zal ook meer worden vertrokken van hun interesses en de onderliggende competenties van de werkzoekende. De voorbeelden hebben al vaak in de kranten gestaan, we hebben die allemaal gelezen. Mensen krijgen soms vacatures die hen niet interesseren. Dat is het gevolg van de automatische matching.
Dat is zeker het geval omdat we voor de werkzoekende uitgaan van competenties en de vacature nog vaak uitgaat van diploma’s en cv’s. Dat is een moeilijke matching, dat kan heel verkeerd lopen. Het is de bedoeling dat we dat anders gaan aanpakken.
Via ‘vind! een job’ kan de werkzoekende zelf zijn selectie maken. ook krijgt de werkzoekende op de vacaturepagina vacatures aangeboden op basis van zijn recente zoekacties. VDAB wil naar één dashboard gaan, waarbij de werkzoekende zowel eigen selecties kan maken als suggesties krijgt aangereikt op basis van zijn profiel, zijn zoekgedrag, wat gelijkaardige profielen als job gevonden hebben of waarnaar zij zoeken. Het is een beetje zoals aankopen via een website: men krijgt de tip wat anderen die hetzelfde kochten nog bekeken hebben. Die filosofie wil men gaan gebruiken: ‘mensen die deze job hebben aangeklikt, hebben ook daarnaar gekeken’. Dat is een andere manier van werken, meer op maat van het individu.
VDAB wil maximaal de data waarover men beschikt, inzetten om de aangeboden vacatures zowel meer op maat te maken als om het blikveld van de werkzoekende te verruimen. Dat is ook belangrijk. Misschien beseft men niet altijd dat men met zijn kennis en kunde in een heel andere job kan terechtkomen dan wat men zelf in het hoofd heeft. De werkzoekende moet voor mij ook wel zelf kunnen instellen welk kanaal hij wil gebruiken voor nieuwe vacatures.
De discussie over sanctionering bij niet aanklikken, hebben we al eens gehad naar aanleiding van een artikel over de ‘big data’ waar Fons Leroy iets over had gezegd. Ik heb het toen ook gezegd, maar ik wil het graag herhalen: de basis van sanctioneren en controle is dat de werkzoekende een actief zoekgedrag moet hebben. Dat kan op verschillende manieren. Klikken op automatisch verstuurde mails is er daar één van. Dat zegt op zich niet veel. Als we degenen die dat doen niet meer zouden bekijken, zou iedereen ze aanklikken en is men klaar. Dat heeft ook geen effect.
Belangrijk is dat de werkzoekende kan aantonen dat hij of zij op een ernstige manier passende vacatures gezocht heeft, een up-to-date cv heeft, opleidings- en sollicitatieacties ondernomen heeft en dergelijke. Bij voorkeur houdt hij of zij dat bij in online sollicitatiemappen, en bespreekt hij of zij zijn of haar acties in opvolggesprekken met de bemiddelaar. VDAB reikt informatie aan en ondersteunt dan waar nodig.
Als de werkzoekende onvoldoende acties onderneemt, onvoldoende meewerkt of afwezig blijft, worden de stap naar sanctionering uiteraard gezet.
Dat percentage van 85 procent deed bij mij ook de wenkbrauwen fronsen, ik ben blij dat u dat ook een opmerkelijk aantal vond en dat u er iets aan wilt doen. Ik heb hier een aantal heel positieve bijsturingen gehoord. Het is natuurlijk wel zo dat niet elke mail van VDAB per definitie moet worden beantwoord. Soms krijgen werkzoekenden inderdaad vacatures waar ze geen interesse voor hebben, of ze zitten al in een heel ver stadium voor een andere job, het is niet één op één. Maar die 85 procent, daar kunnen we niet omheen, daar moeten we iets aan doen.
U hebt bevestigd dat we de automatische vacaturematching gaan evalueren en heroriënteren. Ik ben heel tevreden met dat antwoord. Het is echt nodig. We moeten de focus veel meer op het individu leggen en de data echt gebruiken om te bepalen waar er interesse is. We moeten nog veel meer inzetten op het maatwerk en zien of de automatische vacaturematching nog zo mag heten.
We werken op verschillende levels: sms, mail, persoonlijk contact, sociale media. Die complementariteit is uiteraard heel doeltreffend, maar we mogen niet uit het oog verliezen dat er een individu is. Voor de ene is het ene middel meer geschikt dan voor de andere. Mails in bulk, daar heb ik het wel wat moeilijk mee.
Minister, wanneer komt die bijsturing er? Er is van alles aangekondigd. Is men daar al mee bezig? Komt er eerst een plan? Kunt u dat nog even verduidelijken?
Minister, uit uw antwoord leid ik af dat Het Belang van Limburg de kwestie iets te simplistisch had voorgesteld, iets te zwart-wit. Het is niet louter de werkzoekende die niet doorklikt, het gaat over veel meer, ook heel het systeem. We moeten wat nuances maken.
Zoals mevrouw Talpe zegt, is het goed dat u het systeem gaat bijsturen. Het moet niet onze ambitie zijn om veel ‘doorkliks’ te hebben, maar wel om veel mensen opnieuw aan de slag te krijgen die gebeten en gedreven zijn in hun nieuwe job. Alle steun vanuit onze fractie voor de bijsturing.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, de respons op sms'en is veel groter. Wordt daarvoor misschien een ander systeem toegepast? Als het antwoord ja is, kan men dat dan ook toepassen voor het mailverkeer? Als men als werkzoekende heel veel mails krijgt, kan dat een averechts effect hebben. Wie te veel mails krijgt, gaat er op de duur niet meer op in, dat heeft geen zin. Hoe gaat dat bij de sms? Is dat systeem beter bruikbaar?
Mevrouw Claes, de automatische matching is iets totaal anders dan de sms. Men heeft vacatures en werkzoekenden, en de computer bepaalt wie welke mail krijgt. Dat is geen persoon, bij een sms is dat wel het geval. De bemiddelaar stuurt gericht een sms naar een bepaalde persoon. Dat is maatwerk. Zoals ik probeerde uit te leggen, willen we eigenlijk een combinatie van de twee. Men wil de vacatures die per mail worden verstuurd iets duidelijker afbakenen. We hebben van de werkgevers een beter omschreven vacature nodig, dan kan men beter gaan matchen.
In het nieuwe pact tegen krapte is een van de elementen: meer competentiegericht werken, vooral vanuit die vacatures. Daar bovenop, zoals ik zei, komt de filosofie dat men gelijkaardige jobs aanraadt. (Opmerkingen van Sonja Claes)
Nee, dat is maatwerk.
Mevrouw Talpe, dat is al bezig. ‘Vind! een job’ bestaat al. VDAB werkt altijd zo, continu, in proces. Gelukkig, ik ben daar blij om, is bij VDAB nooit iets af. Men denkt en kijkt altijd verder. De arbeidsmarkt verandert enorm, continu. Heel het digitale luik verandert continu. De mogelijkheden inzake communicatie veranderen voortdurend. VDAB probeert daar zo snel mogelijk op in te spelen. Dat proces verandert continu. Nu is men bezig met de dingen waarover ik sprak. Er wordt niet gepland ‘tegen dan moet zus en zo’. Neen, dat is een continu proces.
Het belangrijkste is inderdaad dat we de werkzoekenden kunnen bereiken. Dat we een aanbod kunnen garanderen. En dat mag wat mij betreft best een ruim aanbod zijn, maar dan natuurlijk weer niet zo ruim dat men het niet meer serieus neemt. Dat moeten we zeker vermijden.
Aan vacatures is zeker geen tekort, dat hebben we gisteren al besproken in de plenaire vergadering. Ook voor de werkgevers willen we natuurlijk de kans vergroten dat ze zoveel mogelijk mensen kunnen bereiken die hun vacatures kunnen invullen, graag een geschikte kandidaat. Het mailsysteem is een goed systeem. Maar ik vind het goed dat er een evaluatie en bijsturing komt.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.