Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Taelman heeft het woord.
Voorzitter, minister, voor wie het nog niet doorhad na deze namiddag: de persoonsvolgende financiering (PVF) voor meerderjarigen is inmiddels in werking getreden, voor minderjarigen is die echter nog niet ingevoerd.
Op de website van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) staat dat er wordt gezorgd voor zorgcontinuïteit, zodat jongvolwassenen op het moment dat ze uitstromen uit de minderjarigenzorg hun ondersteuning naadloos kunnen voortzetten met een persoonsvolgend budget. Hiervoor worden er vanaf 2017 geleidelijk aan persoonsvolgende budgetten toegekend aan de jongvolwassenen die nog worden ondersteund binnen een multifunctioneel centrum en die reeds vroegen naar die volwassenenondersteuning.
Het gemeenschapsonderwijs van de Vlaamse Gemeenschap heeft acht internaten met permanente openstelling, ook wel IPO’s genoemd, die verblijf bieden aan jongeren met een VAPH-profiel. Deze IPO’s doorlopen momenteel een driejarige transitieperiode, die dit schooljaar afloopt. Er bereiken ons diverse berichten uit de sector dat er problemen zouden zijn betreffende de zorgcontinuïteit voor jongvolwassenen die een IPO verlaten en de besteding van PVF binnen een IPO. Daarnaast wordt gemeld dat de finaliteit van die IPO’s na de transitieperiode nog onduidelijk is.
Vandaar mijn vragen. Minister, op welke wijze wordt de zorgcontinuïteit voor de uitstromers van die IPO’s bewaakt? Worden ze meegenomen in de geleidelijke toekenning van persoonsvolgende budget, zodat ze de nodige ondersteuning naadloos kunnen voortzetten in de volwassenenzorg, met een persoonsvolgend budget? Klopt het dat de PVF niet kan worden besteed in een IPO? Zo ja, waarom niet? Kunt u aangeven op welke manier u die ongelijkheid zult wegwerken, en op welke termijn? Wat is de finaliteit van de transitieperiode die op 31 augustus 2018 afloopt? Zullen de IPO's, naast hun erkenning binnen het onderwijs, tegen die datum worden erkend door Welzijn? Wat indien die datum niet zou worden gehaald? Werd over de zorgcontinuïteit, de besteding in het kader van PVF en de finaliteit van de IPO’s reeds overleg gepleegd met de minister van Onderwijs? Zo ja, wanneer en wat was daarvan de uitkomst? Zo neen, bent u van plan om dat te doen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
In de huidige regelgeving – het decreet – is er niet in een automatische terbeschikkingstelling van een persoonsvolgend budget voor niet rechtstreeks toegankelijke hulp voorzien voor jongvolwassenen die uitstromen uit een IPO.
We begrijpen echter de bezorgdheid omtrent het naadloos kunnen continueren van de ondersteuning voor deze groep en hebben de administraties VAPH en Jongerenwelzijn gevraagd om samen met de collega’s van Onderwijs een plan van aanpak mét financiële onderbouw uit te werken. We verwachten dat plan in de eerste maanden van het volgende jaar.
Op dit moment wordt de populatie van de IPO’s reeds nauwkeurig opgevolgd. Alle 250 kinderen en jongeren in de IPO’s zijn ook bekend binnen de intersectorale toegangspoort. Op die manier kan ook casusgebonden worden gemonitord naargelang leeftijd en uitstroom en kan in overleg met het gemeenschapsonderwijs, Onderwijs en Welzijn worden bewaakt wat de uitstroommogelijkheden zijn.
Op dit moment is het systeem van PVF enkel van toepassing voor meerderjarige personen met een handicap. De besteding van de persoonsvolgende budgetten voor minderjarigen bij zorgaanbieders die niet door het VAPH zijn vergund, wordt natuurlijk ook meegenomen in de uitwerking van het systeem van PVF voor minderjarigen.
Het inzetten van een persoonsvolgend budget niet rechtstreeks toegankelijke hulp door een meerderjarige budgethouder bij een IPO lijkt me op dit moment weinig opportuun, op het eerste gezicht toch. Het is immers net de bedoeling de jongeren na afloop van hun onderwijsloopbaan indien nodig te laten doorstromen naar de aangepaste meerderjarigenondersteuning in functie van het continueren van die ondersteuning.
De transitieperiode wordt verlengd. Daartoe worden de beheersovereenkomsten met de acht IPO’s aangepast. In de eerste plaats is er de evolutie naar PVF voor minderjarigen. De datum van 31 augustus van volgend jaar is in die zin niet compatibel met de uitrol van PVF voor minderjarigen. In de nieuwe beheersovereenkomsten zal bijvoorbeeld het aspect zorgcontinuïteit worden ingeschreven. Bovendien zijn de werkzaamheden van de intersectorale werkgroep die de transitie opvolgt, nog niet afgerond en is er ook de bezorgdheid voor de andere internaten, internaten binnen het gemeenschapsonderwijs met enkel opvang tijdens schooldagen. Ook deze populatie moet in beeld worden gebracht, om een volledig zicht te krijgen op het landschap van de internaten buitengewoon onderwijs binnen het gemeenschapsonderwijs.
Die oefening wordt nu gemaakt, door, mits de nodige machtigingen tussen Onderwijs en Welzijn, de volledige populatie van de negentien internaten in kaart te brengen. Die oefening slaat op ongeveer 1600 kinderen en jongeren. In kaart brengen betekent dat men bekijkt welke jongeren in die internaten ook bekend zijn binnen het VAPH en/of Jongerenwelzijn. Die oefening wordt begin volgend jaar opgestart en opgevolgd in een transitiestuurgroep.
De aangelegenheid werd onder meer vorige maand besproken binnen de gemeenschappelijke beleidsraad Welzijn, Volksgezondheid en Gezin-Onderwijs. Het plan van aanpak vermeld in het antwoord op de eerste vraag, kreeg er een positief advies. Dit verdere plan van aanpak werd ook reeds doorgesproken met het gemeenschapsonderwijs.
Mevrouw Taelman heeft het woord.
Ik was even in verwarring wat uw laatste antwoord betreft. U zegt ermee bezig te zijn, wat natuurlijk al een positieve zaak is. Dat betekent dat het probleem bekend is en dat u hier de garantie geeft dat de jongeren die in die situatie zitten, ook individueel zullen worden gemonitord, dat daar dus geen problemen zouden moeten rijzen wat continuïteit betreft. U zegt dat het plan van aanpak in opmaak is en in de eerste maanden van volgend jaar wordt verwacht, maar begrijp ik het nu goed dat dat plan van aanpak al is doorgesproken met Onderwijs? Het is dus al bekend. Als het bekend is, kunnen wij het...
Dat plan van aanpak voor de gewone internaten is een plan waarbij we die 1600 kinderen gaan screenen.
Voor die IPO’s specifiek is er nog iets anders.
Zoals ik zei, met de IPO’s hebben we afspraken, waarbij we een stuk van screening hebben gedaan. Nu wordt op casusniveau bekeken hoe we dat kunnen aanpakken als die kinderen het IPO verlaten. In het systeem van zorgcontinuïteit in de automatischetoekenningsgroepen persoonsvolgend budget meerderjarigen is echter bij decreet voorzien voor diegenen die een VAPH-ondersteuning hadden als minderjarige. Dat is natuurlijk al een heel grote groep. We zijn begonnen bij de 25-jarigen en hopen zo terug te gaan naar het normale systeem, waarbij 18-plussers in het volwassenensysteem komen. Er is echter natuurlijk nog geen generieke oplossing voor al die jongeren uit de IPO’s. Er zal moeten worden berekend wat zo’n operatie gaat kosten. (Opmerkingen van Martine Taelman)
Ja, er wordt nu bekeken wat de budgettaire implicaties zijn als men die operatie zou willen organiseren.
Minister, ik heb een gelijkaardige vraag ingediend, maar dan bij uw collega, minister Crevits. Ik heb die vraag gesteld omdat ik een powerpointdocument heb ontvangen van een structureel overleg op 20 november van dit jaar over het toekomstperspectief van die IPO’s.
Mijn bijkomende vraag komt voort uit een aantal zorgwekkende zaken die ik in die powerpoint heb gezien. Dat is met name dat we qua timing een doel hebben inzake transitie, maar dat we die niet zullen halen. Het is nogal essentieel in deze zaak dat scholen – we spreken natuurlijk over een schoolcontext – werken met schooljaren. We moeten dus niet kijken naar januari tot 31 december, maar wel naar wat we geregeld kunnen krijgen voor 1 september.
Minister, u zegt dat u begin volgend jaar een aantal dingen gaat bekijken. Denkt u dan dat u de deadline van 1 september 2018 zult halen? Ik stel die vraag omdat in de powerpoint een tijdlijn zit. Je hebt september 2018, vervolgens heb je gemeenteraadsverkiezingen, dan heb je de verkiezingen voor de parlementen – ik vind het vreemd dat zoiets in de powerpoint van het GO! staat – en dan krijgen we een nieuwe regering. Het wordt toch heel moeilijk om dat dan nog te doen.
De problematiek is duidelijk. Ik heb dit eerder al een discriminatie genoemd. Mijn simpele vraag luidt: is het de bedoeling dat we dit nog voor de verkiezingen geïmplementeerd krijgen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Nu kun je veel beweren, maar dit concept, namelijk dat we eerst en vooral zouden zorgen dat degenen die door het VAPH worden ondersteund als minderjarigen, continu de tijd konden krijgen, en wetende dat er nog anderen waren die zeker die ondersteuning nodig hebben, maar geen VAPH-ondersteuning hebben, dat probleem hebben we hiermee niet opgelost. Dit is in ieder geval door de sp.a mee goedgekeurd in dit parlement.
Ik heb de tijd meegemaakt dat we de werkgroep ’21. En nu?’ moesten ontmoeten, waarbij de ouders zich allemaal onder grote onrust opnieuw moesten melden in het aanbod meerderjarigen. Nu is er continuïteit en uiteraard zien we de volgende uitdagingen al, en die zijn niet gering. Het gemeenschapsonderwijs is twintig of dertig jaar geleden om historische redenen niet in het gehandicaptenvoorzieningensysteem gestapt.
Ook nu weer vind ik het niet aangenaam dat daar ineens een thema wordt van gemaakt, alsof dat nu is ontstaan door de persoonsvolgende financiering. Dat heeft er niets mee te maken. Als we zorggarantie willen aanbieden aan mensen met de dringendste noden die in de prioriteitengroepen zijn ingedeeld, dan zullen we bij decreet – want dat staat in hetzelfde decreet – een budgettair kader maken bij de start van de nieuwe legislatuur, waarin we in kaart brengen welke zaken we in de volgende transitie en budgettaire inspanning uitbreidingsbeleid willen meenemen.
Dan zullen we uiteraard aan de hand van de voorbereiding nagaan hoe we ook aan de overgang van minderjarigen naar meerderjarigen – dat zal natuurlijk deel moeten zijn van de operatie persoonsvolgende financiering minderjarigen – meer plaats kunnen geven. Dan gaat het zowel over de jonge kinderen die niet in een internaat zitten, als degenen die in een internaat of multifunctioneel centrum zaten en die nu ook voor dagactiviteiten een zinvolle invulling willen, als degenen die in internaten zitten van het gemeenschapsonderwijs.
Ondertussen zullen we proberen na te gaan hoe jongeren in de prioriteitengroepen zitten. Het kan goed zijn dat al een deel, als ze meerderjarig zijn, is ingeschaald. Zo kunnen we ook via de toegangspoort casusgebonden zorgen dat de nodige transities kunnen worden gerealiseerd. We gaan dus wel degelijk inspanningen doen. Maar zeggen dat we in één of twee jaar een generieke oplossing zullen vinden voor al de minderjarigen die niet onder een handicapspecifieke steun vielen en nu meerderjarig worden, dat kan ik helaas niet. Wat niet belet dat we via de toegangspoort wel degelijk kijken hoe we casusgebonden voor elke situatie een oplossing kunnen proberen te bemiddelen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.