Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
Mevrouw Talpe heeft het woord.
VDAB werkt aan een versnellingsplan om langdurig werklozen te activeren. Het principe werd begin november goedgekeurd door de raad van bestuur. Begin december zou het concrete actieplan voorgelegd worden, maar dat is naar verluidt niet gebeurd. De werkzaamheden in de technische werkgroepen zouden nog niet afgelopen zijn. In principe zou het plan nu op de eerste raad van bestuur van 2018 geagendeerd worden.
VDAB zou naar wij vernemen de screening en bemiddeling van deze langdurig werkzoekenden uitbesteden via tendering, maar dan wel op zo’n manier dat die externen bij VDAB zelf het werk van consultant komen verrichten. Wij zijn die werkwijze niet ongenegen, maar het is natuurlijk geen evidente oefening, vooral omdat VDAB daar nog niet zoveel ervaring mee heeft. Er zouden tot nu toe slechts een tweetal oefeningen in die zin op lokaal vlak zijn.
Ik geef nog even mee dat de vakbonden zich niet tegen dit project verzetten. Dat mag enigszins verrassend zijn, maar het geeft aan dat zij inzien dat VDAB wel baat heeft bij het inhuren van gespecialiseerde dienstverlening om die specifieke doelgroep versneld te activeren.
In het versnellingsplan zou worden geopteerd voor het instellen van opleidingsvouchers voor werkzoekenden voor complementaire opleidingen tijdens hun traject naar werk via korte opleidingen in knelpuntberoepen of knelpuntcompetenties. Het gaat natuurlijk om opleidingen die complementair zijn aan VDAB. Dit lijkt ons in ieder geval ook een juiste maatregel die de rol van VDAB als regisseur correct invult.
Minister, mijn vragen zijn een beetje aangepast omdat het nog niet is voorgelegd op de raad van bestuur. Welke zaken moeten nog worden uitgeklaard in die technische werkgroepen? Hoeveel zal dit plan kosten en wie zal die kosten dragen? Hoe zal de tender voor de screening en bemiddeling concreet worden aangepakt? Hoeveel externen zullen worden aangeworven? Hoe zullen de vouchers er precies uitzien? In welk budget wordt voorzien en hoeveel werkzoekenden hoopt u hiermee te bereiken?
Minister Muyters heeft het woord.
Collega Talpe, ik denk dat u weet dat het versnellingsplan vier assen heeft. Ik heb het hier al een paar keer naar voren gebracht.
Ik spreek van drie dingen, maar als we het officieel bekijken, zijn het er vier: het versterken van de screening, het verhogen van de kwantiteit en kwaliteit van de dienstverlening met onder meer de mobiele opleidingen, de administratieve vereenvoudiging onder meer naar de hervorming van de individuele beroepsopleiding (IBO), en de verscherpte monitoring en opvolging. Dat is eigenlijk het versnellingsplan.
Die assen zijn geconcretiseerd in diverse acties, die met de sociale partners werden doorgesproken op de technische werkgroep van de raad van bestuur op 27 november. Op die zitting is ook bepaald om het versnellingsplan niet in een tweede versie op 6 december in de raad van bestuur te brengen. Wel werden toen bijkomende verduidelijkingen gevraagd aan de vergadering van de technische werkgroep van maandag 11 december.
Zoals ik reeds heb gezegd bij de bespreking van de beleidsbrief, laat ik de praktische uitvoering uiteraard aan VDAB. Het versnellingsplan is opgenomen in de begroting 2018 van VDAB. We hebben daar dus geen specifiek nieuw pakket geld voor, het zit binnen de mogelijkheden die zij hebben om zaken te verschuiven in de kredieten en de optimale benutting van de nodige middelen. In het totaalpakket van VDAB zal dit versnellingsplan worden gerealiseerd. Dat is de filosofie.
Dit plan zal zich onder andere toespitsen op het versneld screenen van de populatie van langdurig werkzoekenden. De ambitie is om de behoeften van alle langdurig werkzoekenden samen met private partners te identificeren en hen door te verwijzen naar bemiddelings- en opleidingsinitiatieven. Het resultaat is een persoonlijk opleidings- of actieplan voor de werkzoekende op basis waarvan hij kan worden toegeleid naar het juiste instrument. Dit moet resulteren in een verhoogd aandeel langdurig werkzoekenden in competentieversterking, een verzekerde toeleiding naar de tender ‘tijdelijke werkervaring’, de tender ‘intensief werkplekleren’ of wat dan ook. Dat is dus de filosofie van dat versneld screenen.
Het bestek voor de tender moet nog worden opgemaakt en gepubliceerd. Pas daarna kunnen we daarmee van start gaan. U weet dat ik altijd wat voorzichtig ben om ergens data op te zetten. Het is op dit moment nog te vroeg om in te gaan op het derdebetalerssysteem of vouchersysteem. Ik zou het eigenlijk liever een systeem noemen waarbij we extra knelpuntopleidingen geven via derden. De filosofie is uiteindelijk om speciale modules rond knelpuntberoepen bij derden te hebben met een vouchersysteem of een ander systeem, maar dat moet nog helemaal worden uitgewerkt. De basis is gelegd via het versnellingsplan.
Zoals gezegd wordt het actieplan binnen de begroting 2018 opgestart. Het is nog te vroeg om een aantal te kleven op hoeveel werkzoekenden we zullen bereiken. U bent heel snel met de vragen. Het is de eerste keer op 8 november besproken op de raad van bestuur en nu zullen de volgende stappen worden gezet. Ik sta helemaal achter de extra zaken die men daar wenst te doen.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister, dank u wel voor de update van dit heel belangrijk project. Het is een goede zaak dat er een versnelling komt, want de langdurig werklozen zijn de hardste noot om te kraken in het arbeidsbemiddelingsproces. Het is dus goed dat we daar werk van maken.
Het is ook heel positief dat er gewerkt wordt met tenders waardoor we gespecialiseerde kennis kunnen insourcen. Dat is een zeer goede zet. Anderzijds is het niet evident om mensen van private partijen als onafhankelijk consulent bij de VDAB te laten werken. U hebt een aantal zaken toegelicht. Het bestek moet nog worden opgemaakt. Ik denk dat heel wat zaken nog goed moeten worden bekeken, zoals garanties naar onafhankelijkheid en wie het zal aansturen. Het is belangrijk dat we dat goed aanpakken.
Er zijn al twee gelijkaardige tenders op lokaal vlak. Weet u hoe die zijn afgelopen en hoe die geëvalueerd worden? Waren daar problemen? Zal dat worden meegenomen in deze tender? Het is belangrijk dat we die informatie kunnen gebruiken.
Wat betreft de knelpuntberoepen en knelpuntvacatures is het belangrijk dat er ook bijzondere acties zijn, want dat is een belangrijke opening om langdurig werkzoekenden snel aan de slag te krijgen.
Een belangrijk deel van de langdurig werkzoekenden is het Nederlands niet machtig. Zal er in het versnellingsplan ook een aspect rond initiatieven inzake taalopleiding worden opgenomen?
De heer Ronse heeft het woord.
Vanuit onze fractie ook alle lof voor dit versnellingsplan. In de oververhitte arbeidsmarkt moeten we speuren naar talent en hebben we tegelijk een groep die langdurig werkloos is. Dat moet zo snel mogelijk aangepakt worden. Daardoor is deze actie gerechtvaardigd. Zoals collega Talpe zegt, is het misschien goed dat externe kennis en ‘practice’ een nieuwe dynamiek op bepaalde sites teweegbrengt.
Moet ik die opleidingen die men versneld zal krijgen, zien als een of ander traject binnen tijdelijke werkervaring?
Minister Muyters heeft het woord.
Met die tender en ook andere tenders uit het verleden nemen we altijd ervaringen mee. Dat is vanzelfsprekend. We weten wat er is gebeurd. Wat we ervan hebben geleerd, wordt in de volgende tender meegenomen. Dat zal ook hier gebeuren.
De screening heeft de bedoeling om de tekorten individueel te bekijken. Als taal een competentie is die men mist, dan zal daar zonder twijfel ook kunnen worden op ingezet. Dit is een uniek project. Het is de eerste keer dat we op die manier de stap zetten naar langdurig werklozen. Het zijn bovendien echt projecten op maat van het individu, op basis van een screening die samen met derden wordt gedaan.
Mijnheer Ronse, alles wat uit die screening komt en kan helpen in een traject naar werk, kan worden ingezet, dus ook tijdelijke werkervaring kan een van de conclusies zijn om de versterking van die langdurig werklozen na screening te helpen.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Het past inderdaad perfect in onze aanpak op maat. We zitten in Vlaanderen met meer dan 250.000 openstaande vacatures en 202.000 werkzoekenden waarvan 64.000 langdurig. Ik weet dat het geen een-op-een-relatie is om beide te matchen, maar er zijn nog heel wat onbenutte mogelijkheden die we met dit versnellingsplan kunnen grijpen. Het is dan ook een ‘triple win’, zowel voor de werknemer zelf die de opstap naar werk maakt, voor de werkgever voor wie de zoektocht naar kandidaten niet zo eenvoudig is in Vlaanderen, en uiteraard ook voor de overheid, zowel de Vlaamse als de federale, want we willen onze werkzaamheidscijfers naar omhoog krijgen. Het is interessant als er minder werklozen zijn die we moeten uitbetalen.
Minister, het is nu aan u om voldoende druk op de ketel te houden zodat het versnellingsplan snel kan worden goedgekeurd en geïmplementeerd, hopelijk met heel veel succes.
De vraag om uitleg is afgehandeld.