Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Verslag
Mevrouw Maes heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, collega's, heel wat recente internationale publicaties geven aan dat de auditfunctie een belangrijke evolutie ondergaat door de toegenomen mogelijkheden van dataverwerving en data-analyse.
Drie punten komen vooral naar voren: een toenemende datacomplexiteit van de door te lichten organisaties, de mogelijkheid om via data-analyse tot een beter begrip te komen van de flows in de organisatie en zo tot een onafhankelijker oordeel te komen, de mogelijkheid om met volledige populaties van gegevens te werken in plaats van met steekproeven en zo beter te kunnen zoeken naar uitzonderingen.
We staan echter nog maar aan het begin van deze transitie. Het volstaat bijvoorbeeld niet om zomaar ICT-afdelingen toe te voegen aan audit-instellingen. De auditeurs zelf en hun teams moeten kennis over data-analyse en technieken meenemen in hun auditwerking. De grotere hoeveelheid bijkomende data vertonen een minder geordend karakter dan de financiële data an sich en moeten dus anders worden verwerkt.
Ook met betrekking tot de auditing in de publieke sector zijn er signalen van een versnelde bewustwording rond data-analysetechnieken en de noodzaak om deze te integreren in de auditwerking.
Audit Vlaanderen verwijst in haar jaarverslag 2016 op pagina 37 zelf naar vijf detectie-audits waarbij datamining op Orafin werd toegepast. Er is dus zeker al een aanzet tot het gebruik van datatechnieken aanwezig.
Dit moet ook worden gezien in het licht van de bestuurlijke langetermijndoelstellingen die deze regering zelf vooruitschuift. Doelstelling 10 in het groenboek Bestuur refereert aan een big-datastrategie en het inzetten op data-analyse. De Visienota 2050 ziet in het deel ‘overheid en instellingen in transformatie’ een beweging waarbij na de private sector ook de publieke sector een versnelde impact ondergaat van onder andere datatechnologie.
Minister, hoe ziet u de verdere integratie van digitale technieken in de werking van Audit Vlaanderen? Welke categorieën van audits komen hiervoor prioritair in aanmerking?
Hebben deze evoluties een impact op de samenwerkingsvormen met andere auditoren in het kader van de single-auditaanpak?
Zijn er documenten, samenwerkingen, contacten met vergelijkbare instellingen in andere Europese landen die Audit Vlaanderen toelaten een beperkte vorm van benchmarking uit te voeren met betrekking tot hun gebruik van recente datatechnologie?
Wat is de verwachte impact van deze evoluties op het humanresourcesbeleid op het gebied van opleidingen en aanwervingen?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Collega's, reeds in 2009 startte het toenmalige agentschap Interne Audit van de Vlaamse Administratie (IAVA) met zogenaamde ‘detectie-audits’, waarbij digitale gegevens op een gerichte wijze gebruikt werden om de efficiëntie van de audits te verhogen. Bij detectie-audits analyseert Audit Vlaanderen op basis van een aantal risicofactoren grote hoeveelheden gegevens aan de hand van dataminingtechnieken. Het doel is om ongebruikelijke, afwijkende of merkwaardige patronen aan de oppervlakte te brengen. Vervolgens wordt nagegaan of deze patronen verklaarbaar, dan wel symptomatisch zijn, voor mogelijke fouten en/of onregelmatigheden binnen het onderzochte proces. Een detectie-audit kan zo leiden tot een procesaudit of tot een forensische audit.
Over de jaren heen hebben eerst IAVA en sinds 2014 Audit Vlaanderen digitale gegevens en daaraan aangepaste analysetechnieken gehanteerd, zowel in het kader van detectie-audits, als ter ondersteuning van procesaudits. Naast de traditionele data-analyse maakte het agentschap hierbij ook reeds gebruik van technieken zoals ‘proces mapping’ en visuele analyse. Voor het gebruik van digitale technieken bij audits is de beschikbaarheid van goede digitale gegevens echter een kritieke voorwaarde.
Zoals u zelf aanhaalt, is het de ambitie van de Vlaamse overheid om meer structureel in te zetten op dataverzameling en data-analysecapaciteit. Het voorstel uit het groenboek waar u naar verwijst, heeft inmiddels zijn vervolg gekregen in het witboek Open en wendbare overheid dat de Vlaamse Regering goedgekeurd heeft op 7 juli 2017. Dat is natuurlijk een doelstelling die niet van de ene dag op de andere gerealiseerd zal zijn. Naarmate binnen de Vlaamse overheid meer en kwalitatief op punt staande ‘big data’ beschikbaar zullen zijn, zal ook bij de uitvoering van audits meer gebruik kunnen worden gemaakt van dit soort digitale technieken.
Audit Vlaanderen zet thans voor het inzetten van digitale technieken vooral in op het specialiseren van enkele van zijn interne auditoren. Daarnaast bereidt Audit Vlaanderen momenteel ook een marktverkenning voor, om nog beter zicht te krijgen op de technische mogelijkheden en de beschikbare ondersteuning op dat vlak.
Die marktverkenning heeft tot doel om de komende jaren specifieke softwaretools aan te schaffen. Op termijn zal Audit Vlaanderen investeren in de opleiding van alle auditoren, maar voorlopig blijkt de ondersteuning door een pool van gespecialiseerde auditoren de meest efficiënte oplossing. Detectie-audits, proces- en thema-audits en forensische audits zijn de categorieën audits die prioritair in aanmerking komen voor de inzet van digitale technieken.
Tot op heden hebben de digitale technieken nog geen impact gehad op de samenwerking met andere actoren in het kader van single audit, zoals bijvoorbeeld het Rekenhof. Wel heeft Audit Vlaanderen voor de ondersteuning van enkele auditopdrachten al enkele externe gespecialiseerde auditoren ingehuurd voor de toepassing van zeer specifieke digitale technieken.
Audit Vlaanderen heeft momenteel geen kennis van mogelijkheden voor een objectieve benchmarking met buitenlandse organisaties op basis van publiek beschikbare gegevens. De grote externe auditkantoren, zoals KPMG, Ernst & Young, Deloitte en PwC promoten momenteel wel dergelijke technieken als instrumenten waarvan het belang ook bij auditwerkzaamheden zal toenemen.
Rekening houdend met de fase van marktverkenning, waar Audit Vlaanderen zich thans in bevindt, overweegt Audit Vlaanderen momenteel geen werving van specifieke IT-auditoren, maar voorziet het in eerste instantie in de opleiding van enkele interne auditoren. Waar nodig wordt wel, zoals ik al vermeldde, gespecialiseerde kennis ingehuurd. Recent werd binnen de organisatiestructuur van Audit Vlaanderen ook een pool ICT afgebakend om die gespecialiseerde kennis beter te kunnen bundelen, verder te ontwikkelen en ook intern ter beschikking te stellen van iedereen. Audit Vlaanderen zal volgend jaar zeker extra investeren in een aantal nog nader te bepalen gespecialiseerde opleidingen.
Mevrouw Maes heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw uitgebreid antwoord. Ik heb onthouden dat er op dit ogenblik vooral wordt ingezet op specialisering van eigen mensen. Dat lijkt mij inderdaad een zeer goede eerste stap. Waar nodig, wordt er extern ingehuurd.
Ik heb daar voorlopig geen bijkomende vragen bij. Ik zal het verder in het oog houden, maar het ziet ernaar uit dat u dat onder controle hebt. Ik dank u.
De vraag om uitleg is afgehandeld.