Verslag vergadering Commissie voor Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering en Stedenbeleid
Verslag
Mevrouw Pira heeft het woord.
Minister, algemeen wordt aangenomen – ik verwijs naar omzendbrieven die, geloof ik, minister Bourgeois nog heeft uitgestuurd – dat gemeentebesturen vanaf een jaar voor gemeenteraadsverkiezingen geen beslissingen nemen die een impact hebben op een volgend bestuur. De volgende gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats op 14 oktober 2018. Het is nu 3 oktober 2017 en er is nog steeds geen beslissing van de Vlaamse Regering over de manier waarop de integratie van gemeenten en OCMW moet gebeuren.
Afgaande op uw antwoord op mijn schriftelijke vraag daarover, valt de beslissing over integratie van gemeenten en OCMW ergens in het najaar van 2017. De Vlaamse Regering zal dus beslissingen over de integratie van OCMW en gemeenten nemen, minder dan een jaar voordat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvinden. Betekent dat dus ook dat de gemeenten minder dan een jaar voor gemeenteraadsverkiezingen beslissingen kunnen nemen die een volgend bestuur impacteren?
Minister Homans heeft het woord.
Mevrouw Pira, de omzendbrief waar u naar verwijst, dateert van 27 september, dus van enkele dagen geleden. Die is wel degelijk van mijn hand. Daarin spoor ik de lokale besturen aan tot enige voorzichtigheid in het jaar van de lokale verkiezingen.
U verwijst naar de integratie van OCMW in gemeente, wat natuurlijk deel uitmaakt van het decreet Lokaal Bestuur. Ik denk met enige bescheidenheid te mogen zeggen dat er over dat decreet in dit parlement, maar ook daarbuiten, al heel veel gezegd en geschreven is. Nu stellen dat dit uit de lucht komt vallen, vind ik toch wel wat kort door de bocht. Er zijn niet alleen in dit parlement heel veel vragen over gesteld en besprekingen aan gewijd, er zijn ook voorafnames gebeurd van decreten die al zijn goedgekeurd – het IGS-decreet (intergemeentelijke samenwerking), om maar één voorbeeld te noemen.
U weet dat wij een hele weg hebben afgelegd. Wij hebben ook bepaalde actoren terecht betrokken bij heel de beslissingsprocedure. Het is goed dat we dat hebben gedaan. Er zijn ook informatierondes geweest, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) heeft er een nummer van haar tijdschrift aan gewijd. Het decreet Lokaal Bestuur, en zeker de integratie van OCMW in gemeente, is dus wel degelijk al bekend.
Men ziet nu ook al op het terrein – dat was zelfs al voor deze legislatuur, weliswaar in mindere mate – dat heel veel lokale besturen al met die oefening bezig zijn en die eigenlijk al afgerond hebben.
Het decreet Lokaal Bestuur zit nu voor advies bij de Raad van State. Ik verwacht dat advies een van de komende dagen. Ik moet u wel meegeven dat wij advies hadden gevraagd na de tweede principiële goedkeuring door de Vlaamse Regering. U weet dat we bij de tweede principiële goedkeuring ook nog de verstrenging van de regelgeving omtrent de intercommunales en de stiefmoeders en kleindochters en zo in dat decreet bij hebben gestoken. We hebben advies gevraagd aan de Raad van State, en de Raad van State heeft zelf verlenging van de adviestermijn gevraagd, maar normaal gezien kunnen we het in de komende dagen verwachten.
Ik denk, mevrouw Pira, dat de lokale besturen wel degelijk al lang op voorhand op de hoogte zijn gebracht. Ze weten wel degelijk wat van hen verwacht wordt. Maar laten we nog even wachten op het advies van de Raad van State, het is een kwestie van een paar dagen. Dan gaat het opnieuw naar de Vlaamse Regering voor definitieve goedkeuring. En dan zal ik het ook onverwijld indienen in het Vlaams Parlement, zodat het hier ook op een vlotte manier kan worden besproken, en zodat we de deadlines die we altijd vooropgesteld hebben, ook zullen halen.
Mevrouw Pira heeft het woord.
Bedankt voor de melding van uw omzendbrief, minister. Dat wist ik inderdaad nog niet. Het is blijkbaar zeer recent.
Ik geef toe dat het een vraag is met een redelijk ‘deugnietgehalte’. Uiteraard komt de integratie van OCMW in gemeente niet uit de lucht vallen, maar ik weet niet hoe het bij de andere collega’s zit, maar ik hoor toch heel veel vragen van lokale besturen: hoe zit het nu, hoe gaat dat de volgende keer verlopen, wat is het advies van de Raad van State, hoe zit het met de OCMW-raad en de gemeenteraad, gaan die nu dezelfde zijn?
Veel politici zijn ook al met lijstvorming bezig, maar weten niet goed hoe het in elkaar zit. Er heerst bij de gemeenten toch zoiets van: wij moeten met alles in orde zijn, wij moeten heel voorzichtig zijn, maar de Vlaamse Regering kan ons nog altijd niet zeggen hoe het in elkaar zit. Zolang de Raad van State geen advies heeft uitgebracht over de vraag of het juridisch wel allemaal oké is, blijft er toch een onzekerheid hangen. Dat signaal wou ik toch meegeven, want ik krijg daar heel veel vragen over.
De heer De Loor heeft het woord.
Collega Pira, ik kan u geruststellen: dat is geen vraag met een ‘deugnietgehalte’. Dat is een vraag vanuit de realiteit, dat klopt.
Minister, het antwoord dat u geeft, is geen correct antwoord, omdat u vooruitloopt op de feiten, alsof het advies van de Raad van State positief zal zijn over alles wat in het ontwerpdecreet lokaal bestuur is opgenomen. Dat moeten we afwachten.
Collega Pira heeft overschot van gelijk. Er heerst momenteel onduidelijkheid op de werkvloer, onduidelijkheid bij bestuurders. Er leeft ook onzekerheid op die twee niveaus. U moet niet zeggen dat die plannen allang bekend zijn. Wat wel allang bekend is, is dat we allang niet meer bij plan A zitten, ook niet meer bij plan B, ook niet meer bij plan C, maar volgende week of een van de weken daarna bij plan D of E of zelfs verder zitten. Ik weet niet of er nog iemand kan volgen waar we ondertussen zitten. Er heerst totale onduidelijkheid bij de lokale besturen, zowel op de werkvloer als bij de bestuurders.
Ik zou u willen aansporen tot enige voorzichtigheid in uw uitspraken. Misschien moet u zelf conform uw omzendbrief handelen. Die omzendbrief is op 27 september vertrokken naar de lokale besturen om hen aan te sporen tot voorzichtigheid, zegt u. Wel, ik raad u aan om dat ook te doen, zodat u niet in strijd raakt met uw eigen omzendbrief.
De heer Van den Heuvel heeft het woord.
Ik ben niet verrast door de vraagstellingen en de duidelijke standpunten van de collega’s, maar zij doen alsof er daar een vacuüm is van hier tot in Tokio. Ik kan u zeggen dat de gemeente Puurs al twee jaar volledig geïntegreerd is. Dat werkt prima, het managementteam is enthousiast, de medewerkers zijn enthousiast, de dienstverlening verloopt prima.
Lokale besturen hebben een verantwoordelijkheid in proactief en goed bestuur. Een volwassen lokaal bestuur, dat volledig gelooft in autonomie, kan zelf die nodige beslissingen nemen. Het kader is in grote lijnen bekend. Dat kan misschien inderdaad hier en daar nog wat wijzigen, maar het geeft duidelijk de richting aan waar het naartoe gaat, en dat weten we al jaren. Er moet duidelijkheid komen, en die zal er ook komen. Dat decreet zal goedgekeurd worden. Maar de contouren zijn duidelijk, collega’s.
Ik denk dat dit een beetje achterhoedegevechten zijn, lokale besturen die een beetje obstructie voeren en die integratie eigenlijk niet willen, en nu alles uit de kast halen om toch maar een stok te vinden om die integratie uit te stellen of zelfs tegen te houden. De besturen die vooruit willen, weten wat de finale bestemming is. Er zijn al heel wat lokale besturen die volledig geïntegreerd zijn, zoals mijn gemeente, al bijna twee jaar. Ik zie dus niet in welke onoverkomelijke hindernissen er zijn voor lokale besturen om die noodzakelijke stap naar integratie te zetten.
Mevrouw Sminate heeft het woord.
Ik zou ook graag reageren vanuit het veld. Ik denk dat elke gemeente die zichzelf een beetje serieus neemt, inderdaad al jaren met die oefening bezig is. Wij hebben ook al meer dan een jaar een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het OCMW. We hebben in september ons gemeenschappelijk organogram met het OCMW goedgekeurd. We gaan binnenkort zelfs ons gemeentehuis verbouwen om het personeel van het OCMW in ons gemeentehuis te kunnen huisvesten. Dus als u nu zegt dat er helemaal niets bekend is over wat er gaat komen, dan is dat misschien waar in uw geval, collega’s, en dan hebt u zich niet goed geïnformeerd, maar de contouren van het akkoord zijn al heel lang duidelijk. Ik denk dat daar de komende dagen weinig aan zal veranderen.
Minister Homans heeft het woord.
Ik kan niet veel toevoegen aan wat collega’s Sminate en Van den Heuvel hebben gezegd. Ze hebben gezegd wat ik ook wilde verwoorden, maar wellicht op een betere manier – dank daarvoor, collega’s.
Het is inderdaad al verschillende keren besproken. In veel lokale besturen is die oefening al heel lang bezig. Nu komen zeggen dat ze nog van niets weten, dat ze niet weten hoe ze moeten beginnen, vind ik toch wel zeer kort door de bocht.
Collega’s De Loor en Pira, ik moet wachten op het advies van de Raad van State. Ik ben niet verantwoordelijk voor het feit dat zij uitstel hebben gevraagd. Ik begrijp dat wel, het was in de vakantieperiode, dus ik neem hen dat ook niet kwalijk. Ik vind het begrijpelijk dat ze vragen om die termijn een klein beetje uit te stellen. Maar zodra het advies van de Raad van State er is, zal ik het, zoals ik daarnet zei, onverwijld opnieuw agenderen op de agenda van de ministerraad voor definitieve goedkeuring en zullen we onmiddellijk naar het parlement komen voor de bespreking ervan.
Mevrouw Pira heeft het woord.
Collega’s, het feit dat ik hier kritiek geef op de gang van zaken, betekent niet dat ik tegen de integratie van het OCMW in de gemeente ben. Ik heb al herhaaldelijk gezegd dat Mieke Vogels daar indertijd al mee begonnen is, met het Sociaal Huis. Dat is een discussie die al jaren bezig is en die logisch is. En die moet een sluitstuk krijgen.
Waar ik altijd kritiek op heb gehad, is het feit dat de minister er zomaar van uitging dat er één rechtspersoon kon komen, terwijl dat op een njet gestoten is en er daarna juridische constructies moesten worden uitgevonden. Ik ben het niet eens met die gang van zaken. Die gang van zaken zorgt voor onzekerheid op het terrein. Dat is het enige wat ik wil aankaarten en het enige waar ik zo snel mogelijk duidelijkheid over wil krijgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.