Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Voorzitter, we weten allemaal dat sinds 2003 consumenten zelf kunnen beslissen welke energieleverancier ze kiezen. Zo kunnen ze kiezen voor de meest aangepaste voorwaarden en de beste tarieven. De overheid en de regering stimuleren dat ook. We hebben een heel handig instrument, de V-test, om de verschillende elektriciteits- en aardgasproducten van alle energieleveranciers objectief te vergelijken.
Ik kan zelfs meer zeggen. Ik krijg soms mails binnen van mensen die willen meedoen aan een groepsaankoop georganiseerd door een overheid of instantie. Ik zeg dan aan die mensen dat ze even de V-test moeten doen, en dan moet ik vaststellen dat ze een stuk goedkoper uitkomen dan als ze zich aansluiten bij die groepsaankoop. Daarmee wil ik maar aanduiden dat die V-test goed werkt. Toch kennen heel wat mensen toch nog niet die weg. Ze zitten dan toch nog op een andere site, terwijl die V-test eigenlijk wel heel goed werkt.
Wie een contract tekent, moet zich natuurlijk echter ook bewust zijn van de kleine lettertjes, en daar knelt vaak ook het schoentje. Niet iedereen is zich daarvan bewust, leest die kleine lettertjes. Dan krijgen we de zogenaamde verlengingscontracten, waarbij een contract dat werd getekend voor een of twee jaar en dat ten einde loopt, automatisch wordt verlengd. In dat verlengingscontract staan dan meestal voorstellen van de leverancier die meestal ook niet het meest gunstig of met de beste voorwaarden zijn. Men heeft u dus aangetrokken voor een of twee jaar, en daarna is het automatisch verlengd, u hebt dat niet in de gaten en betaalt dan maar wat dan komt, en dan moet u plots vaststellen dat het duurder is. Dat ziet u dan ook maar meestal bij de afrekening, dus alweer een jaar later. Mocht u onmiddellijk zien dat uw maandelijkse voorschotten zijn verhoogd door dat verlengingscontract, dan zou u misschien eerder ingrijpen, maar nu gaat u pas eventueel een jaar later ingrijpen.
Ook al staan de voorwaarden in ‘kleine lettertjes’ afgedrukt en al voldoen de leveranciers volledig aan de wettelijke verplichtingen, dan nog kan de overheid een rol spelen om de consument beter te sensibiliseren. Minister, u zou hierop kunnen antwoorden dat consumentenzaken niet tot uw bevoegdheid behoren en dat dit een zaak is voor federaal minister van Werk Peeters. Toch denk ik dat we ook in Vlaanderen nog meer kunnen doen.
Op welke manier kunnen we de consumenten beter sensibiliseren om steeds te opteren voor het meest voordelige energiecontract? Hoe kunnen we de contracten nog transparanter maken en de betrokkene beter informeren over de bepalingen in het contract?
Op welke manier kunnen we de leveranciers ertoe aanzetten om hun klanten steeds het meest voordelige contract op maat van de klant aan te bieden? Hoe kunnen we hen aanzetten om de klanten beter te informeren over de voorwaarden?
Hoe kunnen we betere afspraken maken met de energieleveranciers? Welke stappen kunnen we vanuit Vlaanderen ondernemen?
Minister Tommelein heeft het woord.
We doen in Vlaanderen al grote inspanningen om de klanten te sensibiliseren, en met succes, gelet op de hoge mate waarin zowel bedrijven als gezinnen overstappen naar een andere, hopelijk voor de klant betere, energieleverancier.
In 2016 veranderden 674.643 gezinnen en bedrijven van elektriciteitsleverancier en 475.025 van aardgasleverancier. Dat zijn er nog een stuk meer dan in 2015, toen 513.525 klanten veranderen van elektriciteitsleverancier en 363.509 van aardgasleverancier. De cijfers voor 2016 bereiken het hoogste niveau sinds de opening van de energiemarkt. Verder verwijs ik naar initiatieven op Vlaams niveau om klanten aan te zetten en te begeleiden bij deze switch. Dit gebeurt al voor de kwetsbare afnemers via de energiescans, maar zoals gezegd wordt dit ook opgenomen in de heroriëntatie van het takenpakket van de energiehuizen.
Op federaal niveau verwijs ik naar de initiatieven inzake actualisatie van het consumentenakkoord voor energieleveranciers. Zoals u weet, zijn consumentenzaken en het consumentenakkoord een federale materie, die valt onder de bevoegdheid van minister Kris Peeters. Op Europees vlak heeft de consumentenkoepel BEUC een initiatief genomen om met de sectorfederaties Eurelectric, Eurogas en CEDEC een gezamenlijke verklaring op te stellen met aanbevelingen om de vergelijkbaarheid van energiecontracten te verbeteren.
U zegt terecht dat het aanbod ‘op maat van de klant’ moet zijn. Er zijn immers goedkope contracten op de markt, die wellicht niet voor iedereen wenselijk zijn, zoals die welke voorafbetaling vergen of die enkel communicatie via e-mail toelaten. Deze contracten zijn niet voor alle klanten zinvol of haalbaar.
De energieregulator heeft met zijn V-test en zijn Servicecheck twee belangrijke instrumenten voor de klant die relevant zijn in deze. Er kan samen met de regulator bekeken worden of de BEUC-gedragscode opgenomen kan worden in de Servicecheck.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, vooral dat laatste element lijkt mij een goed idee.
In een persbericht van 22 mei 2017 werd uw naam vermeld door een lezer: “Waarop wacht u, mijnheer Tommelein?”, vroeg hij zich af. Het ging om iemand die een verlengingscontract had en die bij het ontvangen van de eindafrekening zag dat zijn prijs enorm was gestegen. Toen pas heeft hij de V-test toegepast en moest hij vaststellen dat gewoon door een ander type contract te nemen bij dezelfde leverancier, zijn prijs met 31 procent zakte. Daar was niets onwettigs aan. Het stond namelijk in de voorwaarden, op pagina 4 van de ‘kleine lettertjes’.
Als u zegt dat u een gedragscode kunt afspreken met de regulator en met de verschillende leveranciers, zou dat nuttig zijn. Er zullen nog altijd mensen zijn die dan niet overstappen of veranderen, maar ze moeten wel de mogelijkheid hebben om de informatie te krijgen, niet als ‘kleine lettertjes’, maar vooraan op de factuur, bijvoorbeeld. Het zou een goed idee zijn om dergelijke wantoestanden de wereld uit te helpen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.