Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, deze vraag is al regelmatig teruggekomen, ook omdat het belang van dit kwaliteitscharter door u geregeld werd bevestigd. Een jaar geleden antwoordde u op een vraag van de heer Schiltz dat het kwaliteitscharter echt noodzakelijk was omdat er nog maar net een lading Chinese zonnepanelen was onderschept in de haven van Antwerpen. Dat bleek een dumping te zijn van zonnepanelen van een zeer slechte kwaliteit, en dat bleek dan nog maar het topje van de ijsberg te zijn.
Minister, ook uw voorgangster, voormalig minister Turtelboom, heeft gesteld dat ze het voor de kwaliteitsgaranties absoluut noodzakelijk vond over een charter te beschikken. Uw woordvoerster heeft in juni 2016 overigens verklaard dat het kwaliteitscharter voor de groepsaankopen van zonnepanelen er na vorige zomer zou komen. Niet enkel de prijs, maar ook de kwaliteit is immers belangrijk.
Ondertussen is een tsunami van groepsaankopen aan de gang. Het lijkt me echt noodzakelijk de kwaliteit te kunnen garanderen. We moeten zeker zijn dat binnen vijf of tien jaar geen problemen zullen ontstaan.
Minister, ik zou u hierover twee concrete vragen willen stellen. Wat is de concrete timing voor de oplevering van het kwaliteitscharter? Wordt dat charter, zodra het is opgeleverd, de standaard voor heel Vlaanderen? Wordt dit juridisch afdwingbaar of zal het organisaties nog steeds vrij staan dit charter al dan niet te gebruiken?
Minister Tommelein heeft het woord.
Voorzitter, de voorbije twee jaar hebben het Vlaams Energieagentschap (VEA) en mijn kabinet hard gewerkt aan een charter voor zonnepanelen. De contacten met een aantal belangrijke stakeholders zijn echter anders verlopen dan ik had gehoopt en verwacht. De belangrijkste initiatiefnemers, de provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen, hebben er in de praktijk de voorkeur aan gegeven een eigen kwaliteitsstandaard op te stellen. Die standaard is samen met de organisatie iChoosr verder uitgewerkt.
Ik heb in het verleden al vermeld dat het opstellen van een kwaliteitscharter voor de kwaliteitsstandaarden voor groepsaankopen niet evident is. Ik vind het dan ook een slecht signaal ten aanzien van de consument dat verschillende charters worden opgesteld. Er moet immers rekening worden gehouden met veel factoren, zoals het aantal loten, de wijze waarop de controle verloopt en de kwaliteitsvereisten. Wat dat laatste punt betreft, heb ik al eerder gesteld dat ik graag zou werken met spécifications techniques unifiées (STS), in het Nederlands eengemaakte technische specificaties genoemd. Die specificaties worden nu opgesteld, maar dit is nog niet opgeleverd.
Op dit ogenblik organiseren voornamelijk de provincies de groepsaankopen. Ze werken telkens samen met dezelfde partner. Aangezien deze drie grote organisatoren voor de groepsaankopen reeds een engagement zijn aangegaan, onderzoeken we nu hoe we dit in een charter kunnen integreren. Dit charter blijft echter een engagement op vrijwillige basis. Charters zijn belangrijk omdat de duidelijkheid voor de consument voorop moet staan. Ik heb hierover al contact gehad met Test-Aankoop. Het is de bedoeling dit verder met deze belangrijke consumentenorganisatie te ontwikkelen.
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, ik heb vanuit het werkveld vernomen dat er voor de zomervakantie van vorig jaar communicatie is geweest. Er is gepingpongd met ontwerpen van charters. Daar is ook op gereageerd. Vanaf toen is de communicatie van het VEA echter volledig stilgevallen. Eigenlijk is er sinds vorige zomer geen communicatie meer geweest met een aantal belangrijke spelers in het werkveld die groepsaankopen organiseren. Ik vrees dat om die reden een spanning is ontstaan.
Er zijn momenteel grote groepsaankopen waarvoor al een soort van charter wordt gebruikt. Dit charter wordt als zeer goed beschouwd. Er is echter enige spanning met betrekking tot het ontwerp dat bij het VEA ligt. Het VEA is op een of andere manier gestopt met de communicatie. Hierdoor is iedereen op zijn eigen snelheid met zijn eigen charter voortgegaan.
Ik leid uit uw antwoord af dat het momenteel enigszins stilligt. Er is niet echt een timing voor de komst van een charter. Eerlijk gezegd, vind ik dat belangrijk. Er zijn al grote groepsaankopen georganiseerd. De organisatoren hebben hun kwaliteitsgaranties voor ogen. Ik krijg echter geregeld mails in mijn mailbox van mensen die groepsaankopen willen organiseren. Ik heb dan mijn bedenkingen bij de kwaliteitsgarantie. Ik hoop dat we snel tot een standaard kunnen komen, liefst met de steun van de organisatoren die hier momenteel al mee bezig zijn.
We moeten principes naar voren schuiven om te vermijden dat we binnen vijf of tien jaar met problemen worden geconfronteerd. Mensen die aan groepsaankopen hebben deelgenomen, hebben misschien Chinese zonnepanelen gekregen zoals ze er in de haven van Antwerpen al hebben gevonden. Die mensen zullen dan problemen krijgen die we nu zouden moeten proberen te vermijden.
Minister, ik zou u willen oproepen om met betrekking tot dit charter snelheid te maken. Er moet een standaard komen, zodat we vooruit kunnen. De organisatoren van groepsaankopen van een kleiner allooi moeten weten waarmee ze rekening moeten houden.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, mag ik uit uw antwoord afleiden dat u niet weet of er echt een charter zal komen en dat het zeer moeilijk zal zijn dat charter, als het er komt, juridisch afdwingbaar te maken? Heb ik dat goed begrepen of bedoelt u iets anders?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, deze vraag om uitleg is een opvolgingsvraag na de vraag om uitleg die ikzelf op 14 december 2016 heb gesteld. U hebt toen duidelijk gesteld dat de ondertekening van het charter een engagement op vrijwillige basis is. U kunt dit niet verplichten.
Er zijn elementen met betrekking tot het certificaat die kunnen worden opgenomen. Het product moet volgens het ontvangstbewijs beschikken over een Quest-kwaliteitslabel en dergelijke. Dat is een goede zaak, maar eigenlijk bewijst dit nogmaals wat ik toen ook al heb verklaard. Ik ben niet echt een voorstander van groepsaankopen voor technische installaties. Dit geldt voor zonnepanelen die op een dak moeten worden geïnstalleerd en voor warmtepompen. Als het gaat om de aankoop van bulkproducten als energie ben ik ervoor. Als het om technische installaties gaat, zijn er vroeg of laat problemen. Er worden prijzen afgesproken, maar als ze aan het huis toekomen, blijkt dat ergens een dakpannetje niet past. Dan volgt een meerprijs. Ik zie in dat verband niets dan problemen ontstaan.
Ik heb het toen ook duidelijk aangekaart. U kunt dat nog eens nalezen. Ik kreeg toen onmiddellijk een kwade mail van iChoosr, dat ze dringend met mij wilden praten. Dat heb ik spijtig genoeg nog niet kunnen doen. Zij werken met onderaannemers en daaronder nog eens onderaannemers. Op zo’n concept hebben we geen controle, om het even welk kwaliteitscharter we ook zouden opstellen. Het beste kwaliteitscharter is voor mij: mensen, pas op voor u in een groepsaankoop stapt voor dergelijke technische producten.
Minister Tommelein heeft het woord.
Ik ontken ten stelligste dat dit op zijn beloop gelaten is. Dat is absoluut niet juist. Als er een dossier is waarvan ik honderd procent zeker weet dat mijn kabinet eraan getrokken en gesleurd heeft, met de bedoeling om tot een algemeen charter te komen, in het belang van de consument, dan is dat dit dossier. Het is niet blijven liggen! Er is gewoon geen overeenkomst.
En dan sluit ik mij aan bij de heer Gryffroy: een groepsaankoop is niet gemakkelijk voor zonnepanelen. Men werkt daar inderdaad met onderaannemers. Op mijn kabinet zijn daarover ook al klachten binnengekomen. Als een onderaannemer niet in orde is, of zelfs failliet gaat, wat moet men daar dan verder mee doen? Dat geraakt wel opgelost omdat we vanuit het kabinet of de administratie dan zelf tussenkomen om via nieuwe installateurs of via iChoosr tot een oplossing te komen. Het is mijn taak niet om dat te doen, maar als burgers klachten hebben, proberen we een oplossing te zoeken.
Vandaar dat het voor mij belangrijk is om verder te gaan met Test-Aankoop, en daar gaat het niet over groepsaankopen maar over de individuele verantwoordelijkheid van de installateur van zonnepanelen die zich engageert om dat charter effectief mee te ondertekenen. Dat gebeurt altijd op vrijwillige basis, dat is niet afdwingbaar. Ik vind niet dat wij mensen moeten dwingen om een engagement te ondertekenen. De provincies organiseren groepsaankopen op hun eigen manier, dat is hun verantwoordelijkheid. Ik vind het een beetje jammer. Ik zou het goed vinden dat de consument als hij ergens een aankoop doet, weet dat hij kwaliteit zal krijgen zowel bij de levering en plaatsing als bij de dienst na verkoop waar hij dan terechtkan met zijn problemen.
We werken eraan voort. Ik sleur eraan omdat ik besef dat dat voor de consument en voor het geloof in de zonnepanelen en de hele sector van hernieuwbare energie belangrijk is.
De heer Beenders heeft het woord.
Ik hoop dat er inderdaad een soort standaard komt, zodat ook de kleinere groepsaankopen daar gebruik van kunnen maken, omdat ik weet dat dat voor heel veel mensen een vorm van ontzorging betekent waar ze naar op zoek zijn. Niet iedereen heeft dezelfde technische knowhow als u, mijnheer Gryffroy, om al die installaties te bekijken en keuzes te maken. Ik weet van heel veel mensen dat ze een goede ervaring hebben met een groepsaankoop.
We moeten opletten, als er opnieuw een boost komt inzake zonnepanelen, dat er geen toestanden optreden waarbij de kwaliteit te wensen overlaat. Dan is een dergelijke standaard wel een hulpmiddel en kan het vertrouwen wekken bij de consument om die investering te doen.
Ik had ook liever gehad dat er een charter was dat door iedereen werd ondersteund, want dan zou iedereen als één man achter een dergelijke standaard staan. Dat zou alleen maar goed zijn om dergelijke groepsaankopen te stimuleren.
U gaat verder met Test-Aankoop babbelen. Ik hoop dat de betrokkenen op het terrein toch nog alle mogelijke inspanningen gaan doen om toch nog tot één initiatief te komen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.