Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, mijn vraag om uitleg sluit perfect aan bij de voorgaande, want het Zonneplan in de praktijk uitvoeren, zal niet door het Vlaams Parlement gebeuren, maar door installateurs en vakmensen. Die praktijk van het installeren van de zonneboilers zal moeten gebeuren door vakmensen.
Om vakmanschap te vrijwaren en te garanderen dat al die installaties op een correcte, professionele manier worden geplaatst, moeten installateurs vanaf juli 2017 een certificaat kunnen voorleggen. Dat is een goede zaak. Kwaliteit en een correcte installatie, dat is wat onze inwoners verlangen. Enkel klanten die een beroep doen op installateurs met zo’n certificaat, zullen dan nog recht hebben op een energiesubsidie. Om dat certificaat te krijgen, moest men niet alleen een meerdaagse opleiding volgen en slagen in het daaropvolgende examen, maar werd ook een minimale periode van drie jaar werkervaring geëist.
Minister, in de commissie van 8 december 2016 wees ik u erop dat installateurs die nog geen drie jaar werkervaring hebben, maar wel geslaagd zijn voor het examen, uit de boot vallen en dus door een door de wetgevende bepaling concurrentieel nadeel ondervinden en uit de markt worden geprezen. Bovendien gaat het in deze zaak vaak, of bijna uitsluitend over jonge, dynamische ondernemers die mogelijk net de schoolbanken verlaten en dus goed op de hoogte zijn van de meest recente technieken en methodes.
Minister, u antwoordde in de bovenvermelde commissie dat u deze anomalie uit de wetgeving zou halen, maar op de RESCert-website wordt nog steeds vermeld dat ze geen recht geven op een premie: “Het certificaat van bekwaamheid als aspirant kan niet gebruikt worden in het kader van premies, en de personen met een certificaat van bekwaamheid als aspirant verschijnen niet in de lijst van gecertificeerde installateurs op deze website. Een certificaat van bekwaamheid als aspirant kan gratis ‘geupgrade’ worden naar een certificaat van bekwaamheid eens de installateur 3 jaar ervaring kan bewijzen.”
Minister, hebt u reeds een oplossing gevonden voor de erkenning van de aspirant-installateurs zodat ze ook installaties kunnen uitvoeren die recht geven op energiepremies? Zullen er voor elk onderdeel voldoende erkende installateurs zijn om op 1 juli 2017 te starten met de verplichting van het certificaat voor de energiepremies? Er is het RESCert-certificaat voor installateurs en het Quest-certificaat voor bedrijven. Is het niet mogelijk om deze op elkaar af te stemmen en te komen tot één geïntegreerd label? Hebt u hiertoe al stappen ondernomen?
Het is moeilijk om een erkende installateur te vinden via de website. Is het niet mogelijk om een zoekfunctie te integreren op basis van een adres? Op die manier worden lokale ondernemers geruggensteund en heeft de consument een overzichtelijker beeld van de verschillende opties, van de verschillende installateurs in zijn gemeente of regio. Het kan bijgevolg ook de waarde van het certificaat verhogen.
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Nevens, dank u wel voor uw vraag om uitleg, die in feite een vervolgvraag is. Ondersteuningsmaatregelen van de overheid hebben de marktvraag naar energiebesparende investeringen en hernieuwbare energietechnologieën sterk doen toenemen. De marktgroei heeft snel heel wat nieuwe bouw- en installatiebedrijven aangetrokken. Het is echter niet duidelijk – hier en daar zijn er toch wat klachten op het terrein – of de investeringen steeds kwalitatief worden uitgevoerd. Het gebrek aan een kwaliteitsvolle uitvoering kan het draagvlak voor de verschillende technologieën ondermijnen, en dat wil ik absoluut vermijden. De koppeling van de REG-premies (rationeel energiegebruik) aan een kwaliteitskader is daarom zowel door de overheid als door de sectororganisaties als wenselijk bevonden.
Toen de Europese Commissie in het kader van de Europese richtlijn ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare energiebronnen de lidstaten oplegde een certificaatregeling voor installateurs van kleinschalige hernieuwbare energie-installaties in te voeren (installateurs van verwarmingsketels op biomassa, fotovoltaïsche en thermische systemen op zonne-energie, ondiepe geothermische systemen en warmtepompen), is daar door de gewestregeringen maximaal op ingespeeld.
Het RESCert-certificatensysteem is in België en Vlaanderen operationeel sinds 2013. De eerste certificaten werden afgeleverd midden 2014, dus ruim 3 jaar geleden. Momenteel bezitten meer dan 900 installateurs een volwaardig RESCert -certificaat. 65 procent van het totaal aantal werd trouwens afgeleverd gedurende het laatste jaar. Het gaat dus snel vooruit.
Om de markt niet af te schermen voor startende installateurs en een groei en doorstroom in de sector te stimuleren, werd in Vlaanderen het certificaat van bekwaamheid als aspirant bepaald. Het certificaat als aspirant kan worden verkregen indien de installateur niet beschikt over voldoende relevante en praktische beroepservaring. Indien de installateur binnen de bepaalde termijn voldoende relevante beroepservaring heeft, kan hij alsnog het certificaat van bekwaamheid aanvragen.
Het certificaat van bekwaamheid als aspirant kan momenteel inderdaad niet worden gebruikt in het kader van REG-premies. De installateurs die niet over het certificaat beschikken, zal wel worden toegestaan om een warmtepomp of zonneboiler te plaatsen en hiervoor een subsidie aan te vragen bij de netbeheerders. De voorwaarde blijft wel dat voor elke installatie de verantwoordelijkheid van een kwalitatieve uitvoering wordt nagekeken en gevalideerd door een derde persoon met een volwaardig certificaat van bekwaamheid.
Het Vlaams Energieagentschap werkt voor de installateurs met RESCert-certificaat momenteel aan een klantvriendelijke zoekrobot die beschikbaar zal zijn op de website www.energiesparen.be en die we zullen koppelen aan de Zonnekaart. De individuele RESCert-certificatieregeling is complementair aan het bestaande Quest-kwaliteitslabel op bedrijfsniveau.
Het Quest-label is veel ruimer en legt, naast de dimensionering en de plaatsing, ook eisen op met betrekking tot de kwaliteit van de individuele componenten van de installatie, de verkoop en de dienst na verkoop. Het is niet voldoende om te installeren, je moet ook zorgen dat je je dienst na verkoop kunt garanderen. Pas op, het Quest-label is geen overheidslabel. Installatiebedrijven worden lid op vrijwillige basis. De Europese overheid laat trouwens niet toe dat dergelijke kwaliteitslabels worden gekoppeld aan het verkrijgen van overheidspremies. Dat is door de Europese regelgeving niet toegelaten.
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw antwoord en voor het installeren van die zoekrobot. Hoe gemakkelijker de mensen de weg vinden naar een goede installateur om de installaties uit te voeren, hoe beter dat is, zowel voor de inwoners als voor de lokale economie. In dezen is die website inderdaad nog voor verbetering vatbaar. Ik ben ook blij te vernemen dat veel installateurs al over een certificaat beschikken. U zegt 65 procent.
Ik ben wel teleurgesteld in het antwoord over de aspirant-installateurs, de jonge dynamische ondernemers die pas afgestudeerd zijn en nog geen drie jaar ervaring hebben. Misschien hebben ze al wel een jaar, misschien anderhalf jaar, misschien twee jaar, misschien tweeënhalf jaar ervaring. Zij worden uit de markt geprijsd door de extra belasting om nog een extra controle te moeten laten doen door iemand die wel een certificaat heeft. Het verwondert mij dat u als liberaal een dergelijke maatregel invoert omdat het nu net die jonge dynamische installateurs zijn die zouden kunnen meewerken aan dat Zonneplan dat u op tafel hebt gelegd. Het zijn zij die de laatste nieuwe technologieën tijdens de lessen op school en tijdens hun stages onder de knie hebben gekregen. Persoonlijk heb ik liever iemand die de laatste nieuwe technologieën onder de knie heeft dan een installateur van centrale verwarming die met zijn hoofd nog bij stookolie en oude installaties zit, die dan wel drie jaar ervaring in de sector heeft, maar misschien minder ervaring met hernieuwbare energie. In dat opzicht ben ik wat teleurgesteld in uw antwoord.
Ik heb nog een bijkomende vraag: moeten buitenlandse bedrijven die opereren in Vlaanderen, aan dezelfde voorwaarden voldoen en ook slagen voor de test om hier de energiesubsidies te kunnen verwerven?
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Nevens, met heel veel sympathie voor u, u weet dat, maar ik denk dat u nu toch wel zeer sterk veralgemeent. Wat dat te maken heeft met mijn filosofische of ideologische overtuiging, weet ik niet. Ik denk dat er een goed evenwicht moet worden gezocht tussen enerzijds kwaliteitsgarantie en anderzijds het stimuleren van jong ondernemerschap. Ik zal hoegenaamd geen enkele kans onbenut laten om starters die zelfstandig willen opereren, te stimuleren. Maar ik wil ook dat de consument garanties heeft. U haalt voorbeelden aan van jonge mensen die dat perfect doen. Dat is juist, maar het zijn niet alleen maar jonge mensen die in dit beroep stappen. Ik ken voorbeelden op het terrein van mensen die er een activiteit bij nemen of die hun activiteiten uitbreiden en die al jarenlang installateur zijn maar niet over een kwaliteitsgarantie beschikken wat betreft hernieuwbare energie en dergelijke zaken. Ik denk dat u toch wel iets genuanceerder moet zijn in dit verhaal.
Het is duidelijk dat jonge mensen die het willen, het kunnen doen. Maar wij willen aan de consument de garantie geven dat die kwaliteit absoluut in orde is en dat gedurende de eerste drie jaar voor het afleveren van het certificaat een installateur een kwaliteitscontrole moet garanderen van iemand die wel een dergelijk certificaat heeft. Dat vind ik in het belang van de consument, in het belang van de burger, maar ook in het belang van het draagvlak voor hernieuwbare energie en nieuwe technologieën. Het is belangrijk dat wij daar die noodzakelijke controles inbouwen. Ik ben niet voor regelneverij, ik ben ook niet voor overdreven controle, maar ik wil wel de garantie, als ik een hernieuwbare-energie-installatie plaats bij mij thuis, dat dat op een kwaliteitsvolle manier met kennis van zaken wordt gedaan. Ik denk dat dat absoluut noodzakelijk is.
Ik begrijp dat u sneller wilt gaan. Ik zou dat ook willen. Wat betreft de website energiesparen.be met de installateurs, is voor mij het belangrijkste dat het de lokale zelfstandige installateurs zijn die daar volop kansen krijgen. We zien met welke snelheid het gaat: 65 procent van de 900 installateurs. Dat betekent dat meer dan 500 installateurs hun certificaat hebben ontvangen in het laatste jaar. Het gaat hard, het gaat snel. De groep installateurs wordt groter. Ik ben ervan overtuigd dat ook de jonge mensen snel zullen kunnen aansluiten indien ze over de nodige vakbekwaamheid beschikken.
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, daar verschillen we van mening. Ik dacht dat u voor een vrije markt stond, maar hier is er een concurrentievervalsing ten aanzien van mensen die over een diploma beschikken en daarvoor jaren naar school zijn gegaan. Ik vergelijk het graag met een jonge arts. Mochten die onder uw regels vallen en je zou zeggen dat wanneer een arts geen drie jaar ervaring heeft, je niet kunt terugtrekken van het ziekenfonds, maar bij een arts die meer dan drie jaar ervaring heeft, je wel zou kunnen terugtrekken van het ziekenfonds, dan ben ik er zeker van dat die jonge arts weinig of geen werk zal hebben en dat iedereen zal kiezen voor iemand waarbij hij wel een financiële tegemoetkoming kan krijgen van het ziekenfonds.
Het is spijtig dat u geen oplossing wil zoeken. U hebt ook niet geantwoord op de vraag of buitenlandse bedrijven moeten voldoen aan dezelfde voorwaarden als Vlaamse ondernemers.
We kunnen alles met elkaar vergelijken. Ik heb de ervaring dat jonge artsen meestal onder toezicht van ervaren artsen werken. Jonge artsen moeten een lange stageperiode doorlopen; de vraag die wij stellen over een kwaliteitsgarantie is daarmee vergeleken niets. Je moet de dingen wel op een correcte manier met elkaar vergelijken.
Ik ken veel jonge installateurs. Ik heb zelf 18 jaar in de branche gewerkt. Ik ken heel veel beschikken over een certificaat waarmee de eindverbruiker een recht op premie heeft, zonder dat de installatie dan voor een tweede keer wordt gekeurd.
We leven in een land waar de elektrische installaties moeten worden gekeurd, waarin er verschillende attesten moeten worden aangeleverd. Het stelt me teleur dat u geen vertrouwen hebt in de opleidingen van de scholen en de instellingen en dat u het die mensen niet gunt dat ze wel installaties kunnen zetten die conform de regels zijn.
Ik zal hierover een schriftelijke vraag stellen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.