Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Professor Dimitri Aerden voorspelt dat tegen 2030 één op de tien Belgen lijdt aan diabetes. Diabetes type 2 is vermijdbaar. In dat kader is het Vlaams actieplan inzake gezonde voeding en voldoende beweging belangrijk.
Het is ook belangrijk patiënten met een risico op diabetes type 2 tijdig te detecteren zodat vermeden kan worden dat mensen effectief diabetes krijgen. Daarnaast is het ook belangrijk patiënten met diabetes type 2 te detecteren. Een niet-behandelde diabetes lijdt immers tot belangrijke schade aan het lichaam. Er bestaan al heel wat initiatieven inzake opsporing en het risico op diabetes.
Zoet Zwanger biedt vrouwen met zwangerschapsdiabetes tijdens de zwangerschap een vrijwillig begeleidingstraject aan. Er was de pilootstudie met betrekking tot een zelftest diabetes type 2 van het Koninklijke Limburgse Apothekersverbond. Sinds 2013 loopt een pilootproject van de Vlaamse Diabetes Vereniging rond een bevolkingsonderzoek naar diabetes type 2: ‘HALT2Diabetes’. De methodiek voorziet eerst in een bevraging met FINDRISC en vanaf een bepaalde score wordt een cardiometabool risicobilan opgemaakt door de huisarts. Die kan dan in functie van de resultaten en de kenmerken van de patiënt een planning opmaken met onder meer aandacht voor het aanpassen van de levensstijl.
Er is vanuit de Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek een gunstig advies voor de uitbreiding van deze laatste methodiek over heel Vlaanderen. De definitieve evaluatie van het project ‘HALT2Diabetes’ en de resultaten zouden eind september 2016 aan het agentschap Zorg en Gezondheid zijn bezorgd.
Minister, in uw antwoord op mijn vraag om uitleg van 20 september 2016 stelde u dat de uitrol over heel Vlaanderen is gekoppeld aan voorwaarden. Op dat moment werd onderzocht hoe die voorwaarden en dus ook een implementatietraject ingevuld en uitgewerkt konden worden. U hebt toen ook gezegd dat u zou onderzoeken welke rol de apotheker hierin zou kunnen opnemen.
Minister, heeft de Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek ondertussen de voorwaarden en het implementatietraject voor de uitrol van de methodiek ‘HALT2Diabetes’ over heel Vlaanderen bepaald? Zo ja, wat zijn die voorwaarden? Zo niet, wanneer mogen we dit verwachten?
Zullen de apothekers een rol krijgen in het bevolkingsonderzoek naar diabetes type 2?
Wanneer mogen we het bevolkingsonderzoek naar diabetes type 2 concreet verwachten?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
De Vlaamse werkgroep Bevolkingsonderzoek heeft inderdaad voorwaarden vastgelegd voor de uitrol van de HALT2diabetes-methodiek over heel Vlaanderen.
Voorafgaand aan een ruimer toepassen van de FINDRISC en de methodiek HALT2Diabetes moet een uitrolscenario worden voorgelegd aan het agentschap Zorg en Gezondheid. Na overleg en toetsing op onder andere de haalbaarheid moet dit scenario worden goedgekeurd door het agentschap.
De toestemming geldt uitsluitend voor regio’s in Vlaanderen waar een toegankelijk leefstijlaanbod beschikbaar is dat voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden die de Diabetesliga in de methodiek HALT2diabetes vooropstelt en waar strikt het goedgekeurde uitrolscenario wordt gevolgd. Indien beschikbaar, wordt in elk geval een koppeling gemaakt met Bewegen op Verwijzing.
Als uit de resultaten van het project HALT2Diabetes blijkt dat de betrokkenheid van bepaalde actoren de efficiëntie van de implementatie van de methodiek verhoogt, moeten hiervoor duidelijke samenwerkingsafspraken en kwaliteitsvoorwaarden worden vastgelegd. Als uit de resultaten van het project HALT2Diabetes blijkt dat implementatie via de huisarts zinvol en efficiënt is, wordt aanbevolen om de methodiek te koppelen aan de Gezondheidsgids van Domus Medica.
Het proefproject werd gunstig geëvalueerd. De voornaamste bevindingen waren: lage drop-out en exclusie van deelnemers; hoge therapietrouw aan het leefstijlprogramma; het leefstijlprogramma heeft positieve effecten op de gezondheid van de deelnemers; een lage instroom via sensibilisatie in de lokale gemeenschap; een lage deelnamegraad van huisartsen in de regio’s.
De Diabetes Liga bereidt momenteel een stapsgewijze uitrol voor in samenwerking met de belangrijkste partners in de stuurgroep van het project en bezorgt in juli het uitrolscenario aan Zorg en Gezondheid. In het pilootproject werd in een afzonderlijk leefstijltraject voorzien voor personen met verhoogd risico. Bij een volledige uitrol zal worden gestreefd naar een koppeling met het lokale leefstijlaanbod en in belangrijke mate dus ook met Bewegen op Verwijzing. Een kwalitatief leefstijlaanbod voor personen met een verhoogd risico is de hoeksteen van de methodiek.
Integratie in de Gezondheidsgids is voorzien, en uiteraard heeft Domus Medica ook een belangrijke rol in het informeren en motiveren van huisartsen over het project.
De apothekers zullen inderdaad een rol krijgen. Het Vlaams Apothekers Netwerk is mee betrokken bij de uitwerking van de implementatie en zit mee in de stuurgroep die het programma verder uitwerkt. We zien een rol op het vlak van het mee verspreiden van de FINDRISC-test, het informeren van hun klanten over het programma en het verwijzen naar de huisarts bij een afwijkende score op de FINDRISC-test.
Omwille van het belang van een kwalitatief leefstijlaanbod gaan we bekijken of er een meerwaarde kan zijn om de kennis en ervaringen alsook de aanpak rond de persoon in kwestie van Bewegen op Verwijzing mee te nemen in de uitrol van het programma over Vlaanderen. De Diabetes Liga voorziet om in november te starten in een aantal regio’s waar het Bewegen op Verwijzing-project reeds in werking is.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. Het stemt mij alleszins tevreden dat de resultaten positief zijn. Dat daar nu ook een uitrol wordt voorzien, is zeker positief.
In uw voorwaarden stelt u dat het aan regio’s gekoppeld gaat worden, maar waar ook bewegen op voorschrift sowieso in zit.
Bewegen op verwijzing. (Opmerkingen)
Vroeger heette het inderdaad bewegen op voorschrift.
Daar moesten ook projecten voor ingediend worden. Over welke regio’s gaat het? Zal dat ook voorgelegd worden aan die regio’s? Of moeten die vanuit zichzelf het initiatief nemen?
Die projecten, die regio’s, zijn volgens mij al toegekend. Ik denk dat er gewoon gezorgd wordt dat dat afgesproken is. Iedereen weet in die regio’s dat het project loopt en dat bewegen op verwijzing daar ook rekening mee zal moeten houden.
Dat is sowieso gekoppeld?
We zullen dat zeggen, maar dat lijkt me de evidentie zelve. Aangezien men eerst in die regio’s gaat beginnen, gaat men zeker met die partners afspreken.
De heer Moyaers heeft het woord.
Ik dank collega Saeys voor de vraag en de minister voor het antwoord.
Ik heb wel nog een bijkomende vraag, minister. Hoe ziet u de detectie en de preventie van diabetes type 2 bij ouderen? Dat is de tweede grootste reden die men aangeeft voor de toename van dat type diabetes. Uit een artikel dat ik kon terugvinden, blijkt namelijk dat de vergrijzingsgolf een niet te onderschatten factor is voor de toename van het aantal patiënten met diabetes type 2. De huisarts zal hier ongetwijfeld een grote rol spelen, maar het is nu eenmaal minder gemakkelijk om ouderen een andere levensstijl aan te leren inzake voeding en beweging. Hoe ziet u de problematiek? Wat is volgens u de rol van thuisverplegers of mantelzorgers en gezinshelpers in het project? Kunnen zij misschien ook een nuttige bijdrage leveren in het bevolkingsonderzoek en eventuele projecten rond diabetes type 2, aangezien de vergrijzing het aantal gevallen van deze aandoening zeker zal beïnvloeden?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Dan denk ik dat we even terug moeten naar de gezondheidsconferentie rond lifestyle. De afspraak is dat dat nu op levensdomeinen wordt gefocust, op de lokale gemeenschap en het socioculturele werk, om maar twee voor de hand liggende te noemen als we kijken naar een ouder wordende bevolking. Ook settings en de voorzieningen komen daarin aan bod. Men is nu bezig om dat strategisch plan te finaliseren. Een van de voornaamste zaken op dit moment is om per levensdomein de stakeholders te identificeren en te kijken of en in welke mate men met hen tot bepaalde kwantificeerbare doelstellingen kan komen. En dan mag je verwachten dat dat naar de regering, en van daaruit naar het parlement zal komen. Daarin zit een strategie die alles te maken heeft met preventie en gezonde levensstijl. Ik denk dat u het antwoord op de meeste van uw vragen daarin zult terugvinden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.