Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Verslag
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, op 1 april 2020 moet al wie professioneel actief is in de kinderopvang, beschikken over de correcte kwalificatie in de kinderopvang. Voor wie voldoende ervaring kan voorleggen, geldt een vrijstelling.
We vernemen dat de SYNTRA-opleiding ‘verantwoordelijke’ in de kinderopvang die standaard twee jaar duurt, inhoudelijk vernieuwd wordt en dat deze ‘vermoedelijk’ start in september 2020. Daarnaast is er ook nog een opleiding ‘begeleider in de kinderopvang’ bij het centrum voor volwassenenonderwijs (CVO) die eveneens twee jaar duurt. Voor veel onthaalouders is deze extra opleiding een zware dobber aangezien zij ook nog eens fulltime kinderen opvangen.
Minister, hebt u een zicht op hoeveel personen tewerkgesteld in de kinderopvang een bijkomende opleiding moeten volgen om hun huidige job als onthaalouder – al dan niet als zelfstandige – in of als begeleider of verantwoordelijke in groepsopvang te kunnen blijven uitoefenen na 2020? Hoeveel van deze mensen zijn al gestart met hun opleiding? Hoeveel mensen hebben aangegeven dat zij als gevolg van deze voorwaarde zullen stoppen met hun activiteit?
Er kunnen zowel bij SYNTRA als bij het CVO vrijstellingen worden gegeven voor reeds verworven competenties. Hebt u een zicht op de omvang van de vrijstellingen die worden verleend en dus de inkorting van de opleidingsduur?
De opleidingen voorzien in stages. Hoe ziet u die stages verenigbaar met de fulltime job in de kinderopvang die deze mensen al hebben?
De SYNTRA-opleiding ‘begeleider in de kinderopvang’ wordt blijkbaar nog inhoudelijk bijgeschaafd. Hebt u garanties dat deze opleiding effectief kan starten in 2017?
Zijn er momenteel voldoende opleidingsplaatsen voor deze doelgroep?
De gelijkschakeling van trap 2a en 2b loopt vertraging op. De verplichtingen die aan de kinderopvang worden opgelegd, moeten vooralsnog onverkort worden uitgevoerd. Overweegt u een aanpassing van de regelgeving met betrekking tot de kwalificatievoorwaarden?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Collega’s, er zijn geen cijfers beschikbaar over het totaal aantal tewerkgestelde personen in de kinderopvang dat nog een opleidingstraject moet doorlopen. Niet iedereen moet een opleiding volgen. Personen die voor 1 april 2014 tewerkgesteld waren als kinderbegeleider of verantwoordelijken kunnen onder bepaalde voorwaarden een afwijking vragen.
Bovendien vraagt de sector naar administratieve lastenverlaging. Om die reden worden de gegevens over de kwalificaties voor sommigen enkel bij de aanvraag van de vergunning gevraagd; voor anderen wordt de situatie op 1 januari gevraagd. Tot slot kunnen de kinderbegeleiders nog ongekwalificeerd starten tijdens de overgangsperiode die loopt tot 2024.
Door de nog lopende overgangsperiode en door de administratieve lastenverlaging wordt niet gemonitord hoeveel personen zonder kwalificatie al gestart zijn met een opleiding of zullen stoppen met hun activiteit.
Tussentijds wordt er samen met de sector kinderopvang, onderwijs, werk, het Vlaams Instituut voor Vorming en Opleiding in de Social Profit (VIVO), Kind en Gezin, ondersteuners, op zoek gegaan naar wat nodig is om alle betrokkenen aan een kwalificatie te helpen. Concreet worden mogelijke belemmeringen die de sector ondervindt om tot kwalificering te komen, besproken en wordt samen op zoek gegaan naar oplossingen.
Doordat het vrijstellingenbeleid van de CVO’s en SYNTRA de bevoegdheid van de opleidingsinstanties is, is niet gekend hoeveel inkorting van opleidingsduur er is.
Opleidingsinstanties en werkplek zoeken naar oplossingen om de combinatie van werken en opleiding haalbaar te maken. Zo worden de mogelijkheden onderzocht om een gedeelte van de stage op de eigen werkplek te kunnen uitvoeren.
De vraag of de SYNTRA-opleiding ‘begeleider in de kinderopvang’ kan starten in 2017, is vanuit het bevoegdheidsdomein Welzijn moeilijk te beantwoorden.
Vanuit de contacten die er zijn met de CVO- en de SYNTRA-opleidingen, zijn er op dit ogenblik geen signalen dat er wachtlijsten zijn. Het aantal CVO’s met onderwijsbevoegdheid voor begeleider in de kinderopvang is de voorbije jaren uitgebreid tot 21 centra.
De vraag of er een aanpassing van de regelgeving met betrekking tot de kwalificatievoorwaarden moet zijn, is momenteel nog niet aan de orde. Er is een overgangsmaatregel tot 2024 wat kwalificaties betreft voor de kinderbegeleider en een overgangsperiode met betrekking tot de groepsopvang waarbij gestreefd wordt naar een groeipad dat in zeven fases verloopt zoals vastgelegd in het subsidiebesluit van 22 november 2013.
U zegt dat er vertraging is. Er is niet echt een timing afgesproken, maar er is een engagement genomen om die verschillende fases stap voor stap in te vullen.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Minister, u zegt zelf dat u over weinig cijfers beschikt van mensen die nog een attest zouden moeten bekomen, van mensen die zouden stoppen.
Ik denk dat het wel noodzakelijk is. We hebben het er bij de vorige vraag ook al over gehad. Kinderopvang staat al enorm onder druk. Het kan zeker en vast niet de bedoeling zijn om mensen extra te belasten. Natuurlijk moet er wel een goede kwalificatie zijn, want dat is noodzakelijk, maar mensen zoveel belasten dat ze hun activiteit stopzetten, dat zou enorm jammer zijn.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Minister, ik wou specifiek inzoomen – ik heb daarover mails en meldingen gekregen – op de situatie van de verantwoordelijke. U zegt dat er voor de begeleiders een overgangsperiode is. Zij kunnen ongekwalificeerd starten tot 2024. Voor verantwoordelijken is dat niet het geval. Het is een heel specifieke situatie. Stel: iemand die lange tijd onthaalouder is geweest verbonden aan een dienst voor onthaalouders, stapt over naar het zelfstandig statuut, maar heeft nog niet voldoende ervaring opgebouwd voor de inwerkingtreding van het decreet. Hij moet eigenlijk voor 2020 in orde zijn met die opleiding van twee jaar. In de praktijk, en dat haalt ook mevrouw Saeys aan, is de combinatie van werken en een tweejarige opleiding volgen, heel moeilijk.
Minister, mensen die sinds korte tijd een verantwoordelijke functie hebben als zelfstandig onthaalouder, moeten zij ook voor 2020 die opleiding gevolgd hebben of kunnen zij, op basis van hun ervaring, ook een vrijstelling krijgen? Naar ik vernomen heb, is dat niet het geval. Ik vind dat bizar, want het zijn mensen die ook al als kindbegeleider ervaring hebben gehad en daarna als verantwoordelijke. Ik vind eigenlijk dat men hetzelfde systeem zou moeten toepassen als bij de kindbegeleider, namelijk de mogelijkheid om ongekwalificeerd te starten tot 2024. Het is een gedetailleerde vraag. Het kan zijn dat u vandaag geen antwoord kunt geven, maar ik vind het toch interessant om dat verder te onderzoeken.
Ik heb ook een algemene vraag. De kwalificatievereiste voor begeleiders en verantwoordelijken is – denk ik – nog niet gescreend op het voortgangsoverleg. Ik denk dat het belangrijk is, zeker op basis van de signalen die we krijgen, dat al die kwalificatievereisten ook nog eens grondig worden onderzocht. Ik denk dat het nog niet gepland is op het voortgangsoverleg. Alvast van ons uit de vraag om dat te agenderen en verder te bespreken.
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Ik stel voor dat u mij eens een paar van die mails laat zien om te weten wat de beslissing zou zijn. We zullen het opvragen, want ik ken de specifieke modaliteiten niet van buiten.
Uiteraard is er geen enkel probleem om te vragen om het onderwerp op het voortgangsoverleg aan bod te laten komen. Alles wat daar kan worden gefilterd en besproken, moeten we als opportuniteit meenemen.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Ik kan mij volledig aansluiten bij mevrouw Jans. Ik denk dat het inderdaad een heel goed idee is om het mee te nemen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.