Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, voor het verslag zal ik eerst een korte voorgeschiedenis geven. Eind oktober 2016 raakte bekend dat de trein- en trambouwer Bombardier in Brugge naast de gunning had gegrepen om 146 lagevloertrams te leveren aan De Lijn. Het order van enkele miljoenen euro’s ging naar het Spaanse CAF. Volgens de directie en de vakbonden van Bombardier was het natuurlijk een drama waarvan de gevolgen voor het voortbestaan van de vestiging in Brugge en voor de werknemers in het bijzonder niet te overzien zijn. Vandaar dat men besliste om naar de Raad van State te gaan om de toewijzing van het order aan te vechten.
De Raad van State schorste de toewijzing en de aanbestedingsprocedure werd stopgezet. Ik heb u in de commissie en in de plenaire vergadering reeds verschillende malen gevraagd naar de actuele stand van zaken in dit dossier maar er is nog steeds geen duidelijkheid. Vanuit eerste bron kan ik u toch wel vertellen dat de frustratie en de ongerustheid niet alleen bij het bedrijf maar zeker ook bij de werknemers en hun families toch wel bijzonder groot is.
Een delegatie van de Vlaamse Regering en federaal minister Kris Peeters hebben ondertussen een gesprek gehad met de top van Bombardier. De top van Bombardier heeft u en de Vlaamse Regering bevestigd dat de bestelling van de trams eigenlijk cruciaal was voor het voortbestaan van de vestiging in Brugge. U bent natuurlijk niet verantwoordelijk voor de beloftes die gedaan werden door federaal minister Peeters, maar die verzekerde de top van Bombardier dat naast de NMBS-bestelling ook het order van De Lijn wel in orde zou komen. Op die manier – ook door de top van Bombardier – is het order van De Lijn gekoppeld aan de NMBS.
Misschien een nieuw element in dit dossier is dat er blijkbaar fusiegesprekken aan de gang zijn tussen Bombardier en Siemens voor hun treindivisies. Gevreesd wordt dat het op termijn zal leiden tot een definitieve sluiting van de vestiging in Brugge en een algemene verhuis van die vestiging naar het Noord-Franse Crespin.
Minister, wat is de actuele stand van zaken? Wat is de reactie op de koppeling van het NMBS- en De Lijn-dossier? Welke impact hebben volgens u de fusiegesprekken tussen Bombardier en Siemens op dit dossier?
Ik weet uit goede bron dat er blijkbaar ook gesprekken zijn tussen Bombardier en het Spaanse CAF over het order van De Lijn. Bent u daarvan op de hoogte en kunt u eventueel toelichting geven?
Minister Weyts heeft het woord.
U weet dat ik in dezen enige discretie moet respecteren. Ik herhaal ook mijn positie in dit dossier. Het is de raad van bestuur van De Lijn die de gunningsbeslissing binnen haar investeringsmachtiging die ze van dit parlement gekregen heeft, kan en moet nemen, waarbij ze vanzelfsprekend gehouden is aan de Europese regelgeving rond overheidsopdrachten. Wie stelt dat de politiek zomaar opdrachten kan toewijzen aan een bepaalde speler of een bepaalde marktpartij, is fout. Gelukkig maar dat dit niet correct is, want het eerste slachtoffer zou onze open exportgerichte Vlaamse economie zijn die vooral leeft bij gratie van contracten uit het buitenland. Als wij enkel het binnenland zouden bedienen, zou het maar een schaarse bedoening zijn.
Ik ben mij ook terdege bewust van het belang van de werkgelegenheid die de site van Bombardier in Brugge biedt. Het is ook daarom dat ik betreur dat ondanks bijvoorbeeld het nog lopende order van 88 trams van De Lijn vanuit Bombardier Internationaal, deze werkgelegenheid in Brugge stelselmatig werd teruggeschroefd de afgelopen jaren. Ook de koppeling van verschillende dossiers met rechtstreekse impact op de toekomstige werkgelegenheid, betreur ik.
Het is inderdaad zo, met enige bemiddeling van de voorzitter van de raad van bestuur van De Lijn, dat er vanuit CAF is gepolst naar een mogelijkheid tot samenwerking met Bombardier in functie van onderaanneming. Die gesprekken zouden lopen. Dat is hoopgevend. We hopen dat dit leidt tot een gegarandeerde werkgelegenheid in Brugge.
Met het alternatief van de niet-gunning is geen van beide partijen gebaat, ook De Lijn niet. Dat zou immers betekenen dat de levering van die trams die broodnodig zijn, zou worden uitgesteld voor een lange periode. Die onzekerheid zou Bombardier zeker niet verder helpen. Men kijkt daar heel concreet en op korte termijn uit naar opdrachten.
De heer Sintobin heeft het woord.
Minister, een deel van uw antwoord is natuurlijk – en ik begrijp dat ergens wel – hetzelfde als wat ik in het verleden heb gekregen, meer bepaald wanneer u wijst op de discretie, de Europese regelgeving en de autonomie van de raad van bestuur. Ik wil er toch even op wijzen dat ook de Vlaamse Regering vertegenwoordigd is in de raad van bestuur van De Lijn en op die manier misschien toch enige invloed kan uitoefenen op de uiteindelijke beslissing van De Lijn.
Ik ben blij, en dat is een nieuwigheid, met uw openheid over de contacten die er zijn tussen Bombardier en CAF, maar nogmaals, ik weet uit goede bron dat een eerste voorstel van verdeling, 85/15, met eindverantwoordelijkheid bij Bombardier werd afgewezen door Bombardier en dat ook de gesprekken tussen CAF en Bombardier ten einde zijn.
U bent zijdelings ingegaan op de mogelijke fusiegesprekken tussen Bombardier en Siemens, wat toch ook wel belangrijk is in dit dossier. U had ongetwijfeld, voor zover ik weet, vroeger ook een grote parlementaire reflex. U zult dan ook begrijpen dat als ik een dossier aanpak, ik ook probeer om daarop door te gaan. U zult begrijpen dat ik bezorgd ben over de tewerkstelling van enkele honderden werknemers en de welvaart en het welzijn van enkele tientallen gezinnen in Brugge en West-Vlaanderen. Ik wil u dan ook vragen om dit dossier van nabij op te volgen. Ik ben er trouwens van overtuigd, en ik begrijp ergens dat u daar discretie wilt bewaren, dat u tijdens de gesprekken tussen de top van de Vlaamse Regering en Bombardier, nog wel een aantal andere zaken hebt verteld dat wat u hier in het parlement vertelt. Ik reken erop dat ik daar in toekomst misschien wel inzicht in kan krijgen. Ik wil eindigen met de vraag wanneer we de finale beslissing van De Lijn mogen verwachten in verband met het order van de 146 trams.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik heb natuurlijk geen zicht op de impact van een eventuele fusie tussen Bombardier en Siemens. Ik denk dat zelfs de betrokken bedrijven nog geen zicht hebben op wat dit concreet zou betekenen voor de tewerkstelling in de diverse fabrieken of productie-eenheden, laat staan wat de gevolgen zouden zijn ten aanzien van specifieke contracten of aanbestedingen.
De heer Sintobin heeft het woord.
Net als de heer Danen daarnet kan ik nog een vraag stellen maar geen antwoord krijgen. Ik zou dan misschien een schriftelijke vraag stellen over wanneer de uiteindelijke beslissing van De Lijn kan worden verwacht. Daar hangt veel, zo niet alles, van af.
De vraag om uitleg is afgehandeld.