Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over het advies en de ondersteuning vanuit Ruimte Vlaanderen aan niet-ontvoogde gemeenten, in het bijzonder in het dossier van het Eurostadion
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister, op 23 maart raakte bekend dat Ruimte Vlaanderen een negatief advies heeft afgeleverd voor de bouw van het Eurostadion. Dat ongunstig advies is bindend voor de gemeente Grimbergen, die over de bouwvergunning moet oordelen.
De administratie wijst daarbij enerzijds op het ‘onopgeloste probleem’ van de buurtweg – die weliswaar ondertussen door de gemeente Grimbergen is geschrapt – maar oordeelt tevens dat er onvoldoende is tegemoetgekomen aan de opmerkingen rond mobiliteit. Volgens Ruimte Vlaanderen zijn er immers onvoldoende garanties dat het stadion kan worden aangesloten op de bestaande tram- en metrolijnen, die vooralsnog niet tot parking C lopen. Het sluiten van een mobiliteitsconvenant met De Lijn en de MIVB wordt daarbij vooropgesteld.
In de berichtgeving wordt echter gezegd dat over het overschrijden van het maximumaantal vierkante meters recreatie en kantoren, ik citeer, “uitdrukkelijk geen standpunt ingenomen wordt om twee redenen. Enerzijds is het projectgebied gevat door een niet-afgeschafte buurtweg en anderzijds is het project strijdig met direct werkende normen binnen andere beleidsvelden dan de ruimtelijke ordening”, in casu het bouwen binnen een strook van 30 meter langs de autosnelweg.
Het negatief advies van Ruimte Vlaanderen komt niet als een verrassing, maar toch heb ik hierbij volgende vragen.
Kunt u alsnog toelichten of volgens Ruimte Vlaanderen de plannen van Ghelamco passen in het GRUP, het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan, en meer bepaald of de plannen beantwoorden aan de opgelegde maxima aan vierkante meter recreatie- en kantooroppervlakte? Volgt de administratie de redenering van de bouwheer dat grote oppervlaktes van het stadion als ‘socio-culturele ruimte’ kunnen worden ingekleurd?
Hoe ziet u de verdere procedure in dit dossier? Gezien het negatieve advies is de gemeente Grimbergen genoodzaakt om de bouwvergunning voor het Eurostadion te weigeren, doch Ruimte Vlaanderen baseert zich voor zijn negatief advies in grote mate op de – ondertussen afgeschafte – buurtweg. Welke beroepsprocedures kunnen nog worden doorlopen?
Ik heb dezelfde vraag ook aan uw collega Weyts gesteld. Hebt u met hem al overleg gepleegd over de vaststellingen van Ruimte Vlaanderen? Wat zijn de belangrijkste conclusies uit dit eventueel overleg?
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, ik ben een fan van het parlementaire werk van collega Nevens en volg het op de voet. Uit een schriftelijke vraag van hem blijkt dat in 2016 niet-ontvoogde gemeenten bijna 4200 adviezen hebben gevraagd aan Ruimte Vlaanderen en dat men in maar liefst 3599 dossiers gewoon geen advies heeft gegeven of de adviestermijn liet voorbijgaan. Collega Nevens is er nog altijd niet goed van. Dat zegt wel iets over de inhoudelijke ondersteuning, of het ontbreken ervan, door Ruimte Vlaanderen.
Ook ik schrok toen ik het advies van Ruimte Vlaanderen over het project op parking C las. Als het de kerntaak van de administratie Ruimte Vlaanderen is om de conformiteit van projecten met ruimtelijke voorschriften af te wegen en ze in haar advies eigenlijk verwijst naar adviezen van andere administraties en een procedure rond een buurtweg aanvoert om te zeggen dat ze in de onmogelijkheid is een advies te geven, dan heb ik toch vragen bij de werking van de administratie.
De gemeente Grimbergen zelf, die niet ontvoogd is, heeft zich wel uitgesproken over de niet-conformiteit met de ruimtelijke voorschriften die in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het Vlaams Strategisch Gebied rond Brussel staan. Los van het specifieke dossier Eurostadion, kunnen er volgens mij in het algemeen vragen worden gesteld bij de adviesverlening door Ruimte Vlaanderen en de manier waarop ze zich er soms te gemakkelijk van afmaakt, althans die indruk krijg ik.
Daarom heb ik volgende vragen.
Is het u ook opgevallen dat niet-ontvoogde gemeenten soms onvoldoende ondersteuning krijgen?
Hoe staat u ertegenover dat Ruimte Vlaanderen zich er in dit dossier redelijk gemakkelijk van af heeft gemaakt, althans die indruk heb ik, en zich niet op de kerntaak, de conformiteit met bouwvoorschriften, heeft gefocust?
Lijkt het u niet opportuun om de initiatiefnemer in dit dossier volledig te informeren over alle aspecten van goede ruimtelijke ordening? De gemeente Grimbergen heeft het uiteindelijk gedaan.
Op welke manier zal erover worden gewaakt dat alle aspecten van het GRUP, het milieueffectenrapport en de ‘goede ruimtelijke ordening’ worden nageleefd?
Tot zover mijn lofzang aan collega Nevens en mijn bezorgdheid.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega’s, het advies van onze diensten is inderdaad gebaseerd op het onopgeloste probleem van de buurtweg. Er is een delegatie naar onze diensten. Zij verlenen autonoom die adviezen, collega Ronse.
De vergunning werd op 27 maart 2017 geweigerd door de gemeente Grimbergen. Tegen deze beslissing staat ook nog een beroepsprocedure open bij de deputatie van de provincie Vlaams-Brabant. De buurtweg is op dit moment nog steeds niet afgeschaft. Er is enkel vanuit de gemeenteraad een voorstel tot afschaffing aan de deputatie overgemaakt.
In complexe dossiers kunnen niet-ontvoogde gemeenten vragen dat ze partneroverleg hebben met de administraties voorafgaand aan de beslissingen. Indien de diensten het nodig achten, wordt bij de officiële adviesvraag bij een aanvraagdossier effectief een schriftelijk advies uitgebracht. Dit gebeurt enkel indien dit advies negatief is of voorwaarden oplegt. Het advies wordt steeds gegeven in het licht van de subsidiariteit inzake verantwoordelijkheid op gemeentelijk of Vlaams niveau. Dat is de weg die we zijn ingeslagen. Ik denk niet dat het de bedoeling is dat we die weg terugschroeven.
Inzake de concrete ondersteuning in dit dossier hebben meerdere personeelsleden van Ruimte Vlaanderen bijstand verleend aan de gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaren en hebben ze schriftelijk en telefonisch vragen beantwoord. Deze vragen gingen onder andere over de aan te vragen externe adviezen, de organisatie van het openbaar onderzoek en de ingediende bezwaren, het bindend karakter van uitgebrachte adviezen en het archeologisch vooronderzoek. Ik geef u maar een paar voorbeelden.
Voor de behandeling van de bezwaren heeft de gemeente externe juridische ondersteuning gevraagd. In dit dossier heeft Ruimte Vlaanderen dus gefungeerd als een soort van helpdesk voor de gemeente. Algemeen probeert Ruimte Vlaanderen de gemeenten zo veel mogelijk te ondersteunen bij de behandeling van dossiers. Dat gebeurt bij ontvoogde maar ook bij niet-ontvoogde gemeenten.
Om de redenen die ik daarnet aangaf, dus het niet officieel afschaffen van de buurtweg en de strijdigheid van de aanvraag met direct werkende normen binnen andere beleidsvelden, moest de aanvraag worden geweigerd. Aangezien voor beide argumenten niet in een oplossing kon worden voorzien binnen de toen lopende vergunningsprocedure, heeft het momenteel weinig meerwaarde om een volledige beoordeling van het dossier te maken. De aanvrager zou een nieuw dossier kunnen indienen. Op dit ogenblik is dat niet aan de orde, aangezien er nog een beroepsprocedure mogelijk is. Wanneer een nieuw dossier wordt ingediend, zal Vlaanderen uiteraard de aanvraag opnieuw onderzoeken.
Op dit ogenblik is de aangevraagde vergunning geweigerd. Er staat een beroepsprocedure open bij de deputatie van de provincie Vlaams-Brabant. Indien de deputatie gevat wordt met een beroepsprocedure, zal zij op dat ogenblik een uitspraak moeten doen. Aangezien deze procedure loopt, zal ik daar op dit moment geen uitspraken over doen, maar uiteraard moeten aspecten van het GRUP, het MER en dergelijke nageleefd worden in alle dossiers.
Er wordt ook gevraagd of er overleg is gepleegd met minister Weyts. Er is geen formeel overleg over dit dossier met mijn collega Weyts.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Ik zal beginnen met het laatste. Ik denk dat het dossier van het Eurostadion toch wel een belangrijk dossier is dat een enorme impact zal hebben op de hele regio, op de ring en rond de ring. In essentie wordt dat vooral wat mobiliteit betreft een heel problematische zaak als het project gerealiseerd wordt op de manier zoals het momenteel voorligt, waarbij een heleboel vierkante meters voor kantoren gepland worden. Het echte probleem is daar natuurlijk de mobiliteit. Het verwondert mij dat u zegt dat u daar nog niet met minister Weyts over hebt overlegd.
Ik ga mij niet uitspreken over het werk van Ruimte Vlaanderen, maar het viel op dat zij alleen focussen op die buurtweg. In dit dossier hebben we dit al eerder gezien: er wordt gefocust op kleine dingen. Het is eigenlijk erg dat de gemeente Grimbergen die buurtweg bij wijze van spreken heeft moeten uitvinden of opgraven om toch maar iets te hebben om dat project te kunnen tegenhouden.
Na de buurtweg was het volgende dat minister Weyts twee percelen grond moest verkopen. Hij heeft dan geweigerd die te verkopen. Hij heeft daar daadkracht getoond. Ik wou dat er in andere dossiers, zoals Uplace, dezelfde daadkracht zou kunnen worden getoond door deze Vlaamse Regering. Ik zou graag beleidsvisie zien. Ik zou eindelijk eens graag willen horen wat deze Vlaamse Regering van plan is met dit dossier, dat een enorme impact zal hebben op de ring en rond de ring.
Ten slotte wil ik nog eens mijn vraag herhalen die ik u al heb gesteld. Er is de mogelijkheid om het project gewoon naar Vlaanderen te halen. Vlaanderen is duidelijk betrokken via de twee percelen. Bent u bereid om het gewoon naar Vlaanderen te halen? Dit overstijgt immers de capaciteiten van de gemeente Grimbergen. Het is een dermate belangrijk dossier dat het absoluut nodig is dat de Vlaamse Regering daar beleidsvisie in toont en het naar zich toetrekt.
De heer Ronse heeft het woord.
Ik denk dat Vlaanderen heeft gedaan wat het moest doen in dit dossier. Ik zie ook niet onmiddellijk in waarom Vlaanderen dit nu naar zich moet toetrekken. Als de aanvrager vindt dat er een nieuwe aanvraag moet worden ingediend, dan kan dat via de omgevingsvergunning en komt het sowieso bij Vlaanderen terecht. Ik denk niet dat wij promotor moeten spelen van dat dossier. Ik denk dat we duidelijk geweest zijn dat het een dossier is dat haaks staat op voorschriften en op wat het initieel eigenlijk was en waar de vorige regering principieel mee instemde, namelijk een voetbalstadion en zo meer. Dat is het allemaal niet meer. Het is nu puur een kantorencomplex.
Ik ben blij te horen van de minister dat Ruimte Vlaanderen achter de schermen blijkbaar wel inspanningen heeft geleverd. Die zijn natuurlijk niet zo visibel. Ik ben het iets minder eens met het gegeven dat men zich in het advies niet ten gronde kon uitspreken door die andere elementen. Ik vind dat een beetje raar. Het is de kerntaak van de administratie om na te gaan of alles strookt met de goede ruimtelijke ordening.
Ik vind dat die administratie haar job grondig moet doen en niet moet verwijzen naar wat al dan niet door andere administraties of diensten kan worden gedaan. Los van dit dossier moeten we het debat voeren over de werking en over de manier waarop Ruimte Vlaanderen adviezen formuleert. Minister, ik maak daarmee geen politiek statement over uw beleid, maar wanneer die administratie zich er te gemakkelijk van afmaakt – of althans die indruk wekt – wanneer het gaat over adviezen aan niet-ontvoogde gemeenten door te verwijzen naar andere administraties, dan vind ik dat spijtig. Vlaanderen heeft die bevoegdheid nu en heeft lang gestreden voor meer autonomie. We moeten die dan ook ten volle benutten. Het debat over de werking van Ruimte Vlaanderen moet volgens mij zeker worden gevoerd.
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Procedures moeten worden nageleefd. Het is in dit geval Grimbergen die als niet-ontvoogde gemeente al dan niet een bouwvergunning moet afleveren. Een adviesinstantie die een advies verleent, kan ook autonoom dat advies beoordelen. Ik maak de vergelijking met wat minister Weyts destijds heeft gezegd inzake het advies van het Agentschap Wegen en Verkeer. We moeten de voorgeschreven procedures respecteren en moeten niet meer of minder doen in dit dossier dan in alle andere dossiers.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw Peeters heeft gezegd waar het om gaat. Dit is een delegatie in onze diensten waar wij niet in tussenkomen. Wij gaan niet actief ingrijpen in adviezen die worden geformuleerd. Wij moeten respect hebben voor de rol van onze diensten.
Mevrouw Segers, we hebben de discussie al gevoerd over de vraag of Vlaanderen dit nu al dan niet naar zich toe moet trekken. Tijdens die discussie heb ik uitdrukkelijk gezegd dat dit niet kan. Wanneer er een nieuw dossier wordt ingediend, dan is het een omgevingsdossier waar Vlaanderen dan wel voor bevoegd is. We moeten echter heel correct de procedures toepassen. Ik kan me niet voorstellen dat iemand hier ervoor zou pleiten in te gaan tegen een procedure of ons te vergalopperen in zaken die niet kunnen en dan achteraf procedurefouten te maken waardoor we nog verder van huis geraken. Ik zal dat niet doen en ik zal de procedures en de diensten die op een onafhankelijke manier hun werk doen, respecteren.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Wat procedures en rechtszekerheid betreft, ben ik het met u eens, maar de facto heeft minister Weyts dit project al afgeschoten door te weigeren die twee percelen grond te verkopen. Ik roep dan ook op om vanuit de Vlaamse Regering één visie te formuleren op dit dossier.
Het is wel mogelijk om dit dossier naar Vlaanderen te halen. De gemeente Grimbergen kan het hele procedureverloop niet aan en ik roep dan ook op om visie te tonen op de wijze waarop al die projecten zullen kunnen worden gerealiseerd op en rond de Brusselse ring. Wij staan er vandaag al vast, maar we zullen compleet komen vast te staan wanneer die projecten, van het voetbalstadion tot Uplace, zullen worden gerealiseerd.
Minister, ik ben het eens met het tweede deel van uw antwoord, namelijk dat we de regels niet moeten wijzigen en het project niet naar Vlaanderen moeten halen. We moeten elk project op een correcte en neutrale basis volgens de wettelijke regels en normen beoordelen. Het zal naar Vlaanderen komen wanneer men het via een omgevingsvergunning aanvraagt door een classificatie. Ik weet natuurlijk niet wat de bouwheer nog van plan is. Dat is ook niet mijn zaak.
Ik ben het er niet mee eens en ben zelfs een beetje boos wanneer hier de indruk wordt gewekt dat ik zou suggereren te willen ingrijpen in de werking of de adviezen van de administratie. Dat doe ik helemaal niet. Ik zeg wel dat een advies van een administratie als Ruimte Vlaanderen moet gaan over ruimtelijke ordening en de conformiteit met bepaalde zaken. Dat mogen we als politici toch verwachten.
Als politici moeten wij niet zeggen of iets positief of negatief moet zijn maar het moet wel gaan over conformiteit. Zo moet een advies vanuit Milieu ook gaan over de conformiteit met een MER-rapport. Los van dit dossier moeten we die discussie toch zonder taboes kunnen voeren. Wanneer een administratie als kerntaak advies geeft, dan mogen we daar als politici toch iets over zeggen en hoeven we niet te worden afgeschilderd als zouden we willen ingrijpen in de adviezen of in de autonomie van die administratie.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.