Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed
Verslag
Mevrouw Jans heeft het woord.
Minister, een week per jaar eens een vakantie buitenshuis is voor meer dan een op vier Belgen niet mogelijk. Dat blijkt uit de EU-SILC-enquête (Statistics on Income and Living Conditions) die werd uitgevoerd in opdracht van de Federale Overheidsdienst Economie en een korte tijd geleden ook veel aandacht kreeg in de media. Dat zijn geen goede cijfers, en jammer genoeg kunnen we daar ook geen positieve trend in vinden. Die cijfers bevestigen ook eerdere informatie van de Vlaamse Armoedemonitor 2016.
Op vakantie gaan is nochtans een recht en draagt bij tot maatschappelijk participatie. Het is een proces van dromen en plannen, het effectief gaan, het kunnen nagenieten en het vertellen. “Het zal armoede niet oplossen, maar het maakt toch een verschil in het leven van heel veel mensen”, aldus mevrouw Schapmans van het Steunpunt Vakantieparticipatie. Vandaag stellen we eigenlijk opnieuw vast dat het toerisme nog zeker niet toegankelijk genoeg is. Dankzij het sociaal toerisme kunnen mensen die het ter zake moeilijk hebben omdat ze financiële of andere drempels ervaren, genieten van een daguitstap of een uitstap van enkele dagen met hun gezin of vrienden.
De waarde en het belang van sociaal toerisme hebben we reeds aangegeven en benadrukt in onze conceptnota, die hier ook reeds werd toegelicht. Daarin hebben we een aantal pijnpunten opgesomd en aangegeven wat voor ons belangrijk is. Dat is onder meer een voldoende groot en kwalitatief aanbod qua sociaal toerisme in eigen land. Sociaal toerisme is echter niet enkel logies en infrastructuur. Dat gaat ook over toeleiding, omkadering en begeleiding.
Minister, hoe verhoudt het budget voor 2017 voor sociaal toerisme zich ten opzichte van het totale budget voor toerisme? Welke bijkomende maatregelen kunt of zult u nemen om het sociaal toerisme sterker te ondersteunen en zo meer mensen toegang te geven tot hun recht op vakantie?
Minister Weyts heeft het woord.
Het budget dat ik in 2017 uittrek voor sociaal toerisme, bedraagt ruim 4 miljoen euro. Wat is de samenstelling daarvan? Ik zal trachten dat even te overlopen. Het Steunpunt Vakantieparticipatie beschikt over een budget van ongeveer 850.000 euro, inclusief ICT-kosten. Dat budget heeft het steunpunt nodig om zijn rol als tussenpersoon, als vakantiebemiddelaar te kunnen spelen. We stellen ook vast dat dat een groot succes is. We hebben dat ook flink verhoogd. De vraag van de vakantieganger en het aanbod van organisaties worden met elkaar verbonden, en daarnaast heb je natuurlijk ook de werking van de reisbemiddelingskantoren Rap op Stap. Ook die worden via die weg ondersteund.
Daarnaast financiert Toerisme Vlaanderen de sector om specifiek voor mensen in armoede of voor jongeren een kwalitatief toeristisch aanbod te creëren. Voor onze jeugdverblijfcentra trekken we dit jaar 1,5 miljoen euro uit voor de toekenning van subsidies voor investeringen inzake toegankelijkheid, maar ook, iets ruimer, voor brandveiligheid, kwaliteitsverbetering en moderniseringswerken. Sociaaltoeristische verenigingen die vakanties mogelijk maken voor mensen in armoede, krijgen een ondersteuning van ongeveer 730.000 euro. Voor de managementondersteuningspunten (MOP’s) voorziet Toerisme Vlaanderen dit jaar in 185.000 euro voor de ondersteuning die zij bieden aan de aangesloten sociaaltoeristische verblijven. Toerisme Vlaanderen voorziet ook in ongeveer 400.000 euro voor inspanningen op het vlak van toegankelijkheid en in 100.000 euro voor inspanningen inzake familievriendelijkheid. In dat kader heb ik enkele weken geleden in Leuven ook de campagne ‘Wij gastvrij, jij blij’ gelanceerd, die bijvoorbeeld focust op de beide doelgroepen.
Ik tracht drempels om op vakantie te gaan zeer ruim op te vatten. Of het nu om drempels van financiële of van fysieke aard gaat, bijvoorbeeld ook over allergieën, we trachten vakantie bereikbaar te maken voor elke Vlaming die een financiële of welke andere vakantiedrempel dan ook ervaart. We willen dat samen aanpakken.
Daarom heb ik in 2016 het pilootproject Vakantieschakel gelanceerd. Dat is een digitaal platform dat alle leden van het netwerk ‘Iedereen verdient vakantie’ verbindt en samenwerkingsmogelijkheden opzet. Vakantiegangers met specifieke behoeftes kunnen heel concreet met oplossingen op maat worden bediend. In 2017 gaan we Vakantieschakel verder optimaliseren en permanent uitrollen. Daarvoor trekken we dit jaar 200.000 euro uit.
Nieuw dit jaar is de impulsoproep ‘Iedereen verdient vakantie’. 284.000 euro wordt ter beschikking gesteld aan ondernemers en organisaties die innovatieve oplossingen zoeken voor vakantiegangers met speciale noden. Iedere partner uit de vakantieketen kan een project indienen: de uitbater van logies, maar ook de sociale organisatie die reizen organiseert of de vervoersmaatschappij die instaat voor het transport. Zij kunnen allemaal aanvragen indienen. Het is belangrijk dat de investeringen ervoor zorgen dat een uitdaging overwonnen wordt, zodat eenvoudigweg meer Vlamingen op vakantie kunnen.
Het globale budget van Toerisme Vlaanderen voor het totale uitvoeringsbeleid van het toerismebeleid bedraagt 63,5 miljoen euro. Maar ik voeg er meteen aan toe dat, naast het budget van 4 miljoen euro dat specifiek werd gelibelleerd voor sociaal toerisme, er gelukkig veel meer wordt gedaan vanuit het totale budget van Toerisme Vlaanderen. Zo werken we verschillende drempels weg, bijvoorbeeld in het kader van hefboomprojecten. We leggen daarbij steeds meer de nadruk op familievriendelijkheid en toegankelijkheid. We zullen dat niet apart berekenen of losknippen. Vanuit de subsidie die we toekennen aan een hefboomproject is het moeilijk te berekenen welke specifiek bedoeld of bestemd is voor de investeringen in het kader van toegankelijkheid of milieuvriendelijkheid.
Het maakt eigenlijk impliciet deel uit van ons totaalbeleid, wat mij nog veel interessanter lijkt, maar wat anderzijds het nadeel heeft dat het moeilijk kwantificeerbaar is.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Het bevat heel wat duidelijke elementen. U hebt goed aangegeven dat het niet altijd even evident is om exact te berekenen hoeveel middelen er naar bepaalde doelgroepen gaan. Ik wil toch altijd teruggrijpen naar het Vlaams regeerakkoord, maar ook naar uw beleidsbrief en beleidsnota Toerisme, waarin u zegt dat dit toerisme voor allen zo toegankelijk mogelijk moet worden gemaakt en moet groeien.
Samen met u willen we blijven bekijken op welke manier dit mogelijk kan worden gemaakt.
De heer Caron heeft het woord.
Ik zou ook graag zo positief zijn, maar helaas lukt mij dat meestal niet.
Minister, het gaan om 4 miljoen euro op een budget van 63 miljoen euro. En het is waar: in die 63 miljoen euro zitten er inderdaad ook een aantal maatregelen die effect hebben op mensen die moeilijk participeren en die drempels ervaren. Ik zal dat niet ontkennen. Maar het is natuurlijk niet veel. Het is minder dan 10 procent van het budget. Vooral inzake infrastructuur is er de voorbije jaren een sterke daling geweest aan middelen voor sociaal toerisme.
De dingen die u uitzet en die u daarnet hebt toegelicht, zijn zeer waardevol. Ik wil graag mijn waardering uitspreken voor dat steunpunt en voor wat het doet met de sector. De inspanningen die de sector zelf doet om mensen met drempels toch te laten deelnemen aan vakanties, kan ik ten zeerste waarderen. Dat steunpunt verdient daarom echt een pluim. Want wat zij voor elkaar krijgen met zo’n gering budget, is echt verdienstelijk. Ik hoop dat er in de toekomst, op basis van dit onderzoek, maar misschien wat meer gespecifieerd, een actualisatie komt van die drempels in sociaal toerisme aan de evoluties die er zijn en hoe mensen daarmee omgaan. Welke beleidsmaatregelen kunt u of kan uw opvolger ter zake nemen?
De vraag om uitleg is afgehandeld.