Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Landuyt heeft het woord.
In België zijn vrachtwagens goed voor een op de twintig of 5,3 procent van de ongevallen. Daarbij valt een op de zeven verkeersdoden. We vernamen in de media dat ons land, samen met zeven andere landen, de Europese Commissie zal aansporen snel werk te maken van strengere wettelijke voorschriften om vrachtvoertuigen veiliger te maken. Opvallend is dat zelfs Duitsland, waar een grote vrachtwagenindustrie aanwezig is, die vraag mee onderschrijft. Ook in de Belgische transportsector zijn er transporteurs die voorstander zijn van strengere voorschriften om vrachtwagens veiliger te maken. Tegen eind dit jaar verwachten de acht landen een wetgevend initiatief van de Europese Commissie.
Zelf hebt u op een verloren zondag naar aanleiding van dat bericht aangekondigd dat transportbedrijven die investeren in verkeersveilige vrachtwagens, steun zullen krijgen van de Vlaamse overheid in de vorm van een subsidie die maximaal 100.000 euro zal bedragen. Enkel transporteurs die verder gaan dan het wettelijke vereiste, komen in aanmerking voor een subsidie. Dat lijkt me evident. Het budget dat door de Vlaamse overheid wordt vrijgemaakt, maakt deel uit van het steunpakket van 40 miljoen euro per jaar voor de transportsector. Het pakket flankerende maatregelen werd beloofd bij de invoering van de kilometerheffing.
In 2015 had u echter nog de ambitie om een systeem verplicht te maken waarbij chauffeurs handenvrij zouden moeten bellen. Ook verwees u toen naar de Europese wetgeving die op 1 november 2015 van kracht ging en die een automatisch remsysteem verplicht bij nieuwe vrachtwagens. U zou toen onderzoeken of een automatisch remsysteem kan worden opgelegd bij alle vrachtwagens.
Minister, steunt u vanuit het gewest uw federale collega, minister Bellot, in zijn bedoeling om het Europees verplicht maken van veiligheidssystemen in vrachtwagens na te streven?
Enkel transporteurs die verder willen gaan dan het wettelijke vereiste, komen in aanmerking voor de subsidie. Wat met de technische controles op bestaande vrachtvoertuigen? Worden die opgedreven?
Naar schatting zijn zo’n 80 procent van de vrachtwagens op onze wegen in het buitenland ingeschreven. Deze vrachtwagens vallen niet onder het subsidiesysteem. Dus hoe wilt u hierin het verschil maken inzake het verbeteren van de veiligheid van die voertuigen?
Is er overleg geweest met de sector over het subsidiesysteem? Wat waren de resultaten? Wie waren de voor- en tegenstanders?
Is de regering dus nog altijd voorstander van invoering van bijkomende subsidies van het bedrijfsleven?
Bevoordeelt het subsidiesysteem niet de grote spelers in de sector, die de kosten makkelijk fiscaal in rekening kunnen brengen?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik ben uiteraard voorstander om de bestaande Europese wettelijke voorschriften betreffende voertuigveiligheid te herzien en uit te breiden met nieuwe veiligheidssystemen. Als ik daartoe kan bijdragen, laat ik geen kans onbenut. Het gaat dan onder andere over de Europese verordening betreffende de algemene veiligheid van motorvoertuigen en de bescherming van voetgangers. Het verbeteren van de veiligheid van de voertuigen in de EU kan de verkeersveiligheid enkel verbeteren. Daarvoor zijn de voorschriften over motorvoertuigen vanzelfsprekend. Ik steun dan ook het invoeren op Europees niveau van verplichte maatregelen die de veiligheid van vrachtwagens verbeteren, zoals de verbetering van het directe zicht van de bestuurder. Dit moet deel uitmaken van de herziening van de eerder genoemde verordeningen.
De keuringsfrequentie van de periodieke technische controle op vrachtwagens zal inderdaad vanaf 1 maart 2017 van zes maanden op één jaar gebracht worden, wat ook van toepassing is in het buitenland en in Wallonië. Daartegenover zorg ik ook voor een evenwicht in die zin dat we in het kader van de inspectie op de baan het inspectieteam gaan versterken. Ik heb lang moeten zoeken naar technieken om te zorgen voor extra inspecteurs. Er komen er acht bij. Ik heb zo lang moeten zoeken omdat wij door de staatshervorming wel de bevoegdheid hebben gekregen maar veel te weinig mensen om die inspecties te doen.
De Vlaamse overheid heeft zichzelf een beperking van het aantal koppen opgelegd, dus een vermindering van het aantal ambtenaren. Als je extra mensen in dienst wilt nemen en dus volledig tegen de stroom in roeit, moet je ook zoeken hoe je dat elders kunt compenseren. Je moet dan ook tegemoetkomen aan de doelstellingen met betrekking tot de totale reductie van het aantal ambtenaren. Dat heeft dus wel wat voeten in de aarde gehad, maar in de komende weken kunnen we acht nieuwe vacatures in de markt zetten om te zorgen voor meer inspectie langs de baan, en dus meer gerichte onvoorspelbare controle. Dat is natuurlijk veel efficiënter dan de gewone technische controle.
Op de gewone technische controle kan men zich natuurlijk altijd voorbereiden om bepaalde zaken te verdoezelen of aan te passen. Bij een rijdende controle is dat niet het geval. Trouwens, we hebben heel ervaren inspecteurs die erin slagen de voertuigen er op het zicht uit te pikken. Bij de selectie van vrachtwagens slagen ze er dikwijls in de juiste voertuigen van de baan te plukken. Bij nadere controle blijkt vaak dat er bepaalde inbreuken zijn tegen de reglementering. Zo evolueren we naar een grotere pakkans voor alle weggebruikers, ook de buitenlandse, op onze wegen en zal de veiligheid van alle voertuigen strikter worden gecontroleerd.
Uit de cijfers van Viapass blijkt inderdaad dat 18 procent van de on-boardunits (OBU’s) toe te wijzen zijn aan Belgische chauffeurs. Dat zijn die bakjes die je in de vrachtwagen moet hebben in het kader van de kilometerheffing. Amper 18 procent is van Belgische vrachtwagens. Als je echter het aantal gereden kilometers bekijkt, dan blijkt dat er 50 procent wordt gereden door Belgische vrachtwagens. Dat relativeert natuurlijk absoluut het cijfer van 18 procent. Dat wil zeggen dat de maatregelen die we nemen voor subsidiëring van verkeersveiligheidsbevorderende ingrepen, ten goede komen aan een zeer groot deel van het vrachtverkeer dat op onze wegen rijdt.
Dat is vooral bedoeld als stimulans voor de Vlaamse transportsector, om investeringen te doen in verkeersveiligheid en ecologiebevorderende maatregelen. Trouwens, in Duitsland bestaat een gelijkaardig systeem. Dat systeem is tot stand gekomen in het kader van de flankerende maatregelen bij de invoering van de kilometerheffing. Dat hadden we op voorhand gezegd: we gaan heel concreet zorgen voor flankerende maatregelen zoals een subsidiëring in het kader van verkeersveiligheidsbevorderende investeringen of ecologische maatregelen. De uitwerking hebben we samen met de transportsector gedaan. Ook bij het uitwerken van het juridisch kader en de verdere uitwerking van de aanvraagprocedure zal overleg worden gepleegd met de sector.
Ik ben ervan overtuigd dat we in elke situatie moeten nagaan wat de beste optie is om een bepaalde doelstelling te bereiken. Vooralsnog is de ondersteuning via subsidie de enige die ik voorhanden heb. Ik wil zeker meegaan in een op Europees niveau strengere regelgeving en meer verplichtingen inzake de uitrusting van vrachtwagens met verkeersveiligheidsmaatregelen, maar aangezien dat nog niet tot de realiteit behoort, betracht ik dezelfde doelstelling, namelijk meer verkeersveiligheid te realiseren via de subsidies. Ik weet dat dat niet de meest optimale weg is, maar het is wel de enige die ik nu voorhanden heb.
Het aanvragen van de subsidie zal volledig digitaal gebeuren, op een laagdrempelige manier. We gaan dat doen via de ondernemersloketten. Dat is ook een weg die men al kent. Zo kunnen ook de kleinere bedrijven dat gemakkelijk aanvragen. Er zal een steunbedrag worden bepaald per vrachtwagen. Dat bedrag wordt ook nog bepaald in overleg met de sector. Er is een maximumplafond van 100.000 euro per drie jaar op basis van de de-minimisregel op het Europese niveau per onderneming, waardoor de mogelijkheden voor de grote ondernemingen toch wat beperkter zijn.
De heer Landuyt heeft het woord.
Minister, ik was even verstrooid. De datum van de inwerkingtreding is mij ontgaan. Hebt u ook kennis van andere subsidiestelsels in deze materie in andere landen of regio's?
De heer Van Miert heeft het woord.
Collega's, de transportsector was van in het begin vragende partij om zoveel mogelijk flankerende maatregelen uit te werken. De minister heeft dan gekeken binnen welk Belgisch en Europees kader hij iets kon betekenen. We kunnen enkel vaststellen dat de Vlaamse Regering en de minister de afspraken met de transportsector zijn nagekomen. Ik ben daar tevreden over. De verkeersveiligheid kan er enkel beter bij varen.
Ik heb gezegd dat de loketten zelf toegankelijk zullen zijn vanaf medio 2017, maar retroactief. Alle investeringen die worden gedaan vanaf 1 januari 2017 komen in aanmerking.
Ja, er zijn buitenlandse voorbeelden. Duitsland heeft dat ingevoerd als LKW-Maut.
We hebben ons daarop gealigneerd om er net voor te zorgen dat we binnen het Europees juridisch kader zouden blijven en dat de maatregelen gevrijwaard zouden blijven van enige Europese inmenging.
De vraag om uitleg is afgehandeld.