Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Verslag
Mevrouw Maes heeft het woord.
Voorzitter, ten gevolg van de programmawet van 1 juli 2016 krijgen alle ontvangers van de FOD Financiën toegang tot het Centraal aanspreekpunt (CAP) van de Nationale Bank van België, ook wel het centraal bankregister genoemd. Hierdoor kunnen ze gemakkelijker achterhalen waar een schuldenaar een bankrekening heeft. Ze kunnen dan door middel van het derdenbeslag eventuele achterstallige belastingschulden invorderen.
Naast de federale ontvangers zijn er natuurlijk nog de gewestelijke fiscale schulden die door de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) worden ingevorderd. Indien de federale ontvangers voordeel hebben bij de toegang tot het CAP, lijkt dit logischerwijze ook voor de ambtenaren van VLABEL te gelden.
Minister, indien u met deze laatste stelling akkoord kunt gaan, zou ik graag van u vernemen hoe u die toegang tot het CAP voor VLABEL ziet. Dit zou kunnen met behulp van een gerechtsdeurwaarder. Op die manier hoeven de ambtenaren niet de bevoegdheid te hebben rechtstreekse toegang tot het CAP te krijgen. Dit is momenteel nog niet in de federale regeling opgenomen, maar in het federale regeerakkoord staat wel dat dit zal worden onderzocht. Het kan ook met een decreet dat de ambtenaren ambtshalve een dergelijke bevoegdheid verleent. Hebt u, indien u voor deze laatste weg zou kiezen, zich al bij de federale overheid geïnformeerd over de mogelijke kostprijs van deze toegang? Welke initiatieven zult u nemen om dit dossier praktisch voor te bereiden met het oog op een decretale aanpassing?
Minister Tommelein heeft het woord.
Voorzitter, ik zal eerst even uitleggen wat het CAP is. Ik wil immers een omstandige toelichting geven. De mensen die deze vraag om uitleg raadplegen, moeten weten waarover het hier gaat.
Het CAP is een databank van de Nationale Bank van België die de gegevens van alle zicht-, spaar- en termijnrekeningen bevat die door al dan niet in België wonende natuurlijke personen of rechtspersonen bij financiële instellingen in België worden gehouden. De banken zijn verplicht de namen en de bankrekeningnummers van hun cliënten aan het CAP mee te delen. Wie een rekening in het buitenland heeft, moet dit zelf aan het CAP melden. De houders van buitenlandse rekeningen moeten dit zelf doen. Bij aanwijzingen van fraude door een belastingplichtige, kunnen de ambtenaren van de federale inkomstenbelastingen de gegevens bij het CAP opvragen. Ook de ontvangers van de inkomstenbelastingen hebben, onder strikte voorwaarden, toegang tot de databank.
Met de programmawet van 1 juli 2016 zijn de toegangsmogelijkheden tot het CAP uitgebreid. Andere federale fiscale ambtenaren, zoals de ambtenaren die werken voor de btw, de douane, de patrimoniumdocumentatie en de ontvangers bevoegd voor de invordering van de penale boetes, hebben toegang tot de databank.
Een overzicht van de bankrekeningen van een belastingplichtige kan voor VLABEL uiteraard nuttig zijn. Hierdoor kunnen de kansen van een gedwongen invordering ten laste van een belastingplichtige worden nagegaan. Voor de invordering van de erfbelasting laat het overzicht toe te controleren of de erfgenamen op het ogenblik van het overlijden alle bestaande bankrekeningen hebben aangegeven en in welke mate alle banken hun informatieverplichtingen hebben nageleefd.
In de zomer van 2013, onmiddellijk na de lancering van het CAP, heeft VLABEL onderzocht of er een wettelijke basis was waarop VLABEL zich kon baseren om een beroep op het CAP te doen. Die vraag is toen positief beantwoord. In november 2013 is een overleg met de FOD Financiën gevolgd. De tijd bleek toen nog niet rijp om toegang te krijgen. Het was nog niet helemaal duidelijk of het wel mogelijk was volledige en geactualiseerde gegevens te leveren. Het was bijgevolg niet zeker of de gegevens voor VLABEL wel een meerwaarde zouden bieden. Ook over de kostprijs die VLABEL zou worden aangerekend, was toen nog geen duidelijkheid. Er zijn toen geen verdere concrete stappen gezet.
Eind 2015 is opnieuw met de FOD Financiën overlegd. In vergelijking met de opstartfase in 2013, bleek de verwerking van de aanvragen bij de Nationale Bank van België verbeterd. De eerste moeilijkheden, die vooral verband hielden met het gebruik van de elektronische identiteitskaart, waren van de baan. Het gebruik van het CAP was in de invorderingsstrategie van de FOD Financiën opgenomen.
Gezien deze positieve evolutie heeft VLABEL de intentie de effectieve toegang tot het CAP in de toekomst verder uit te werken. Nu wordt, bijvoorbeeld, nagegaan hoe frequent de toegang zou moeten zijn. Voor de controle van de aangegeven activa in een nalatenschap kan dit, bijvoorbeeld, bij aanwijzingen van verzuim of als een steekproef. VLABEL geeft momenteel echter voorrang aan enkele andere projecten die zijn gestart om het invorderingsproces te optimaliseren. Bovendien beschikt VLABEL over andere mogelijkheden om die nuttige informatie te verzamelen.
Tijdens de voorbije jaren heeft VLABEL de ketting van de taxatie en de invordering gedigitaliseerd en geïnformatiseerd. Het performant Vlaams Fiscaal Platform is hier het sterke uithangbord van. Om de belastingen snel en efficiënt in te vorderen, wordt een gestroomlijnde procedure gevolgd. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de klantvriendelijke benadering van de belastingplichtige.
Tijdens een eerste fase streeft VLABEL naar een minnelijke invordering. Bij gebreke aan tijdige betaling wordt dit eerst betalingsverzoek gevolgd door een herinnering, in het ‘schoon Vlaams’ een rappel genoemd. Indien nodig, volgt nog een tweede en laatste aanmaning. Pas daarna wordt tot een gedwongen invordering overgegaan. Hiervoor wordt niet noodzakelijk een beroep gedaan op een gerechtsdeurwaarder. Een zogenaamd vereenvoudigd derdenbeslag kan door de verzending van een eenvoudige aangetekende brief op een bankrekening worden gelegd. Dat is een snelle procedure zonder noemenswaardige kosten.
Tot nu toe kan VLABEL de bankrekeningen van de belastingplichtige meestal afleiden uit het dossier van de belastingplichtige, zoals de betalingsgegevens uit het verleden of registratie voor het gebruik van Zoomit. Bovendien verleent de Vlaamse Codex Fiscaliteit VLABEL de mogelijkheid bij banken gegevens op te vragen.
Er zijn tevens andere projecten. De FOD Financiën beschikt over een databank voor het debiteurenbeheer. Deze databank bevat informatie over de aard en de omvang van de belastingschuld van belastingplichtigen. De reeds genomen invorderingsmaatregelen staan hierin vermeld. Dit is nuttig voor VLABEL. Een samenwerking tussen VLABEL en de FOD Financiën maakt het mogelijk de belastingen die door de ene administratie zouden moeten worden terugbetaald, te gebruiken voor de belastingen die aan de andere administratie nog verschuldigd zijn. VLABEL heeft van de FOD Financiën een demo ontvangen en is overtuigd van de toegevoegde waarde van deze databank. De voorbereidende gesprekken om deze samenwerkingswijze zo spoedig mogelijk operationeel te maken, zijn aangevat.
Ik concludeer dat het de bedoeling van VLABEL is toegang tot het CAP te verkrijgen. Het overleg hierover zal worden voortgezet. Momenteel beschikt VLABEL echter ook over andere middelen om de tegoeden van de belastingplichtigen te achterhalen. Bovendien zijn, in samenwerking met de FOD Financiën, andere projecten gestart om de al dan niet gedwongen invorderingen te optimaliseren.
Mevrouw Maes heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Indien ik uw uitleg goed heb begrepen, is VLABEL eigenlijk vooruitstrevender, beter georganiseerd en beter gedigitaliseerd dan de FOD Financiën. VLABEL heeft zich al op bepaalde zaken voorzien en wil het op een andere manier aanpakken. Op zich is dit een zeer goed antwoord.
Ik heb een bijkomende vraag. U hebt gesproken over de toegang tot de databank van het debiteurenbeheer. Volgens u zal dat zeer spoedig gebeuren. Hoe spoedig is dat dan? Is dat voor dit jaar of voor het begin van volgend jaar? Het interesseert me te vernemen hoe snel dit in gebruik kan worden genomen.
Minister Tommelein heeft het woord.
Dat het spoedig zal gebeuren, slaat in dit geval op 2017. Aangezien we ondertussen al ver in oktober 2016 zitten, is het in principe voor binnenkort. We zullen proberen dat in 2017 tot stand te brengen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.