Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Nevens heeft het woord.
De Antwerpse watermaatschappij water-link zal de komende jaren 205.000 slimme watermeters installeren en zorgt hiermee voor een primeur voor het land. De watermeters zullen dagelijks automatisch meterstanden doorsturen, wat heel wat mogelijkheden biedt voor de monitoring van het verbruik. Zo kunnen lekken makkelijker worden opgespoord of kan het verbruik van mensen met betalingsproblemen makkelijker worden opgevolgd.
Minister, in de commissie Leefmilieu van 12 april 2016 stelde ik u al een aantal vragen over de slimme watermeter naar aanleiding van enkele proefprojecten die in het voorjaar liepen. U plaatste toen, volledig terecht, enkele vraagtekens bij een mogelijke uitrol over heel Vlaanderen. Zo had u het onder andere over de financiële implicaties zoals de terugverdientermijn, de financiering en de impact op de factuur.
Water-link concludeerde dat deze nadelen niet opwegen tegen de voordelen en zal aldus een systeem van slimme watermeters installeren.
Er zijn veel echter vele mogelijkheden tot synergie tussen de slimme watermeter en de slimme gas- en elektriciteitsmeter. Wanneer elke netbeheerder apart zijn meter komt installeren, dan moeten de gezinnen hun deur tot driemaal toe openstellen en moet een installateur zich ook tot driemaal toe verplaatsen. Als netbeheerders samenwerken, valt er veel geld te besparen, wordt de case voor slimme watermeters voordeliger en stijgt de opportuniteit voor een algemene uitrol.
Water-link wacht alvast niet en begint met de uitrol van de slimme watermeters. Het proeftraject duurt alvast nog meer dan een jaar en biedt nog kans om in te kantelen met de andere types van slimme meters.
Minister, in de commissie van 12 april 2016 zei u dat de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) de opdracht gaf om de proefprojecten goed op te volgen en te evalueren. Drinkwaterproducenten kiezen echter zelf voor de ontplooiing van het systeem. Neemt water-link de VMM dan ook in snelheid wat de eindrapportage van de proefprojecten betreft?
Hoe kijken andere producenten aan tegen de invoering van slimme watermeters?
Naast de slimme watermeter zijn er ook slimme elektriciteits- en gasmeters. Minister Tommelein zei in de commissie Leefmilieu van 15 juni dat er tijdens het pilootproject van de distributienetbeheerders rond de slimme gasmeters effectief overleg gepleegd werd met de watermaatschappijen. Wat was het resultaat van dit overleg?
De slimme meter biedt een opportuniteit voor samenwerking tussen verschillende netbeheerders. Welke mogelijkheden ziet u op het vlak van synergie en integratie tussen die verschillende slimme meters? Wordt dat meegenomen in de analyse door de VMM en wat zijn de knelpunten?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega Nevens, water-link is door ons betrokken bij het project rond de slimme meters. Zij behoren dus tot het project dat door ons mee op gang is getrokken. Het algemeen waterverkoopreglement voorziet trouwens al in de mogelijkheid om gebruik te maken van het systeem van afstandslezing. Ik heb hier eerder al, in antwoord op een vraag van u, gezegd dat we goed moeten kijken wat de modaliteiten zijn en of er voldoende opportuniteiten zijn voor die slimme watermeters. Je moet immers ook de kostprijs voor ogen houden en het moet ook iets opleveren, zowel voor de drinkwatermaatschappij als voor de klant. Kostenefficiëntie en dergelijke meer moeten zeker goed bekeken worden.
De werkgroep is al samengekomen en heeft ook plannen om in september specifiek de proefprojecten onder de loep te nemen. Het is ook belangrijk om te benadrukken dat de rechten en plichten die in het algemeen waterverkoopreglement opgenomen zijn, ook bij de uitrol van dit en eventuele volgende proefprojecten behouden blijven. Daarom is zowel de Vlaams Milieumaatschappij als het OCMW van Antwerpen, waar we ook met een project zitten, omdat zij al veel rond waterarmoede gewerkt hebben, daar ten volle bij betrokken. Zij zullen dat van nabij opvolgen.
Parallel met de opvolging van de proefprojecten zal de VMM ook, samen met alle relevante actoren, kijken of er eventueel nog bijsturingen aan het waterverkoopreglement nodig zijn.
Water-link heeft een gedetailleerde, extern getoetste haalbaarheidsstudie uitgevoerd. De Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht (IWVA) en Knokke-Heist doen mee in het project van water-link. De Watergroep voert momenteel vijf pilootprojecten uit, met verschillende soorten watermeters en telecommunicatiesystemen. De Provinciale en Intercommunale Drinkwatermaatschappij der Provincie Antwerpen (Pidpa) en Farys volgen die ontwikkelingen bij de collega’s en hebben eventueel ook wel plannen om proefprojecten op te starten, maar willen eerst meer inzicht krijgen. Op het niveau van AquaFlanders zal er een uitwisseling van ervaringen zijn met de verschillende proeven.
Water-link heeft niet deelgenomen aan de pilootprojecten van de distributienetbeheerders. De Watergroep voert drie pilootprojecten uit met de distributienetbeheerders, twee met Eandis en een met Infrax. Het doel is uit te testen of de telecommunicatiesystemen die zij gebruiken, eventueel ook gebruikt kunnen worden voor de watermetergegevens. Wat daarbij vooral van belang is, is dat het ook in orde moet zijn met de privacywetgeving. U herinnert zich onze lage-emissiezones, waar we dan plots op een advies van de commissie gebotst zijn, terwijl we het nochtans getoetst hadden. Ook hier speelt dat mee. Als je alles koppelt, heb je immers nog veel meer gegevens voorhanden.
Zowel de water-, de gas- als de elektriciteitslevering wordt gekenmerkt door een technische typiciteit. Wat de organisatie van de levering betreft, zijn er grote verschillen. Voor de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk bieden de slimme meters ook mogelijkheden. Dat is voor water niet hetzelfde. Voor elektriciteit zit je met een constante levering, bij water is dat anders en kun je moeilijk sturen in het debiet.
Gelet op de parallelle evoluties op het vlak van slimme meetsystemen en de overlap die er kan zijn, worden natuurlijk ook de opportuniteiten bekeken om dat samen te doen. Opportuniteiten die zich op het eerste gezicht lijken te kunnen voordoen, zitten op het niveau van de woning – maar het kan voor de individuele woning ook wel complex en duur worden –, op het niveau van de informaticaplatformen en op het niveau van het communicatiesysteem. De samenwerking tussen de drie waterbedrijven en de distributienetbeheerders moet dus nog verder vorm krijgen. En ook uit de proefprojecten vanuit de Watergroep kunnen we veel leren. Wordt dus zeker vervolgd, op basis van de resultaten.
De heer Nevens heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. Ik voel aan dat u oog hebt voor die opportuniteiten die zich zouden kunnen voordoen bij het implementeren van dergelijke systemen. Het is goed dat men experimenteert, want in die fase zitten we vandaag. Er zijn een aantal proefprojecten. U geeft ook een aantal zaken mee, zoals de kostprijs van het systeem.
Als u alle opportuniteiten gebundeld hebt en u de pro’s en de contra’s kent, zou het goed zijn dat u als minister een kader schept waarin u bijvoorbeeld kunt opleggen dat er één communicatiesysteem moet zijn, en niet voor elke distributiemaatschappij een verschillend systeem. Zodoende zijn er toch een aantal spelregels, ook voor de uitrol. Men moet inderdaad kijken waar zulke systemen het meeste opbrengen of de meeste opportuniteiten creëren. Daar moet men het eerst aan de slag gaan.
U zou bijvoorbeeld ook kunnen verplichten dat in een nieuwbouwwoning altijd een slimme meter moet worden geplaatst. Stel dat we er ooit in slagen om alle woningen in Vlaanderen te vernieuwen, dan zou op het einde van de rit iedereen zo’n slimme meter hebben. We mogen dat niet overlaten aan hoe intercommunales en distributiemaatschappijen het zouden willen implementeren. U zou daar toch een beetje de hand in moeten houden, om ervoor te zorgen dat het geen onbetaalbaar systeem wordt, dat het wel de voordelen teweegbrengt en dat we slim omgaan met slimme watermeters.
De vraag om uitleg is afgehandeld.