Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Schiltz heeft het woord.
Tal van goede initiatieven ontstaan overal te lande rond zonne-energie, en dat is goed nieuws. Zo waren er vijf dagen na de start van de derde groepsaankoop zonnepanelen in de provincie Antwerpen al zowat 3.000 mensen ingeschreven. Met 11.500 inschrijvingen in 2015 en 10.000 in 2014 waren er toen ook al zeer hoge inschrijvingsaantallen. Toch spreekt men in Antwerpen van een interesse die boven alle verwachtingen ligt. Dat zal wellicht te maken hebben met een van uw initiatieven.
Op 15 juni laatstleden heeft Lidl Belgium ook al bekendgemaakt dat ze voor 3,5 miljoen euro zullen investeren om twintig winkels en het distributiecentrum uit te rusten met zonnepanelen. Deze aankondiging vond plaats in aanwezigheid van energieminister Marghem.
Deze twee voorbeelden uit een brede waaier van voorbeelden geven aan dat er een nieuwe dynamiek ontstaan is in de markt van de zonnepanelen. Dat is heuglijk nieuws. Vanuit de sector wordt echter gewaarschuwd dat bij de groepsaankopen vaak gefocust wordt op de laagste prijs, terwijl de laagste prijs uiteraard niet het enige criterium mag zijn, de kwaliteit van de installaties zou door deze lage prijsdrift in het gedrang kunnen komen. Installateurs zouden vaak voor basiscomponenten kiezen, terwijl een technische installatie volgens de sectororganisaties nooit een standaardproduct kan zijn, maar aangepast moet worden aan de lokale situatie, aan de specifieke situatie van elk dak.
In het verleden werd reeds aangekondigd dat overgegaan zou worden tot een ondertekening van een kwaliteitscharter in samenwerking met de sector.
Minister, hoe evalueert u de nieuwe dynamiek die ontstaan is in de markt? Wat zijn de grootste uitdagingen om deze dynamiek rond zonne-energie gaande te houden? Wat is de stand van zaken met betrekking tot het kwaliteitscharter? Meer specifiek, denkt u dat het mogelijk is om het kwaliteitscharter uit te breiden naar de hele sector en dus ook de privébedrijven daarbij te betrekken?
Minister Tommelein heeft het woord.
Dank u wel, collega Schiltz, voor uw vraag.
Het doet mij plezier dat er een nieuwe dynamiek is in de markt van de zonnepanelen. Ik weet niet of ik het al laten blijken heb, maar het doet me echt veel plezier. Het doet me niet alleen plezier, collega’s, het is ook noodzakelijk. Ik kan niet genoeg onderstrepen dat investeren in zonnepanelen een slimme keuze is. Het doet me plezier op het terrein te horen dat het effectief volop in beweging is. Ik moet niet alle pluimen op mijn hoed proberen te steken. De markt was immers al in beweging, ik zie dat ook in het buitenland, we hebben het misschien alleen wat versterkt door de aandacht erop te vestigen en door er voornamelijk op te wijzen dat bepaalde non-discussies op dit moment over zaken uit het verleden het draagvlak voor de aankoop van zonnepanelen hebben ondermijnd. Voor gezinnen, voor coöperanten via participatie, voor bedrijven én voor de overheid – de overheid moet het voorbeeld geven – is het een slimme keuze. Investeren in zonnepanelen brengt vandaag meer op dan het geld op een spaarboekje te laten staan. En zo dragen veel meer Vlamingen bij tot het creëren van ons energiesysteem van de toekomst. Dat energiesysteem van de toekomst zal er totaal anders uitzien dan het energiesysteem van vandaag.
Sommige mensen moeten dat ook beseffen. Dat is ook een van de redenen waarom we moeten beginnen te denken aan nieuwe systemen. Dat cocreëren is uitermate belangrijk. Het energieverhaal is bij uitstek een verhaal van samenwerken, maar ook een verhaal van individuele vrijheid om keuzes te maken.
Vrijdag leg ik mijn zonneplan voor aan de Vlaamse Regering, waarmee ik hoop dat die dynamiek kan worden voortgezet. Een greep uit de maatregelen is – eventjes een primeur aan het parlement, u kent mijn parlementaire reflex, zou mevrouw Taeldeman zeggen – een kwaliteitscharter voor groepsaankopen. Ik heb daarnet vernomen dat in Antwerpen een lading Chinese zonnepanelen is onderschept, een dumping dus van buitenlandse zonnepanelen. Men denkt dat dit nog maar het topje van de ijsberg is. Op deze manier hopen wij ook bepaalde kwaliteitsvereisten voor zonnepanelen te kunnen verzekeren.
Er is echter ook een voorlopig regionaal – ik hoop straks zelfs nationaal – sensibiliserend weerbericht over de groene-energieproductie. Niets is leuker voor de mensen dan te weten welke resultaten hun inspanningen hebben gehad. Inspanningen leveren en daarvan niet de feedback kennen, is zo een beetje als meedoen aan examens en geen punten krijgen, dus niet weten hoe het verlopen is. Dat is toch verschrikkelijk, zeker als het goede punten zijn; als het minder goede punten zijn, is het niet zo erg.
We zullen ook een aantal wijzigingen doorvoeren aan het regelgevend kader, mijnheer Gryffroy en we zullen een uitbreiding en een aanpassing doorvoeren van de energielening en de ontwikkeling van de zonnekaart. Ik geef maar een greep uit de talloze zonnige maatregelen die eraan komen. Dat zijn allemaal instrumenten waarmee we iedereen willen overtuigen om nog meer te investeren in zonnepanelen. We doen het al niet slecht. Ik heb in de statistieken gezien dat in ons land, na Malta, het meest werd geïnvesteerd in het verleden, al moet ik natuurlijk toegeven dat we het zwaar gesubsidieerd hebben. De heer Beenders is weg ondertussen – hij wist zeker dat ik dit zou zeggen. Het is mijn ambitie als minister van Energie – en daar leg ik de nadruk op – eerst en vooral te kijken welke drempels er voor de mensen nog zijn om het niet te doen. Soms zijn dat heel individuele drempels. Ik heb mensen horen zeggen dat ze die panelen niet graag op hun dak zien liggen. We moeten die mensen de mogelijkheid geven om te zonnedelen met mensen die daarvoor wel bereid zijn of locaties hebben die daarvoor wel geschikt zijn. Op dit ogenblik wordt de discussie daarover volop gevoerd. Ik wil dus die drempels wegwerken, niet alleen voor de gewone mensen, mijnheer Schiltz. Ik heb een onderhoud gehad met mijn federale collega van Defensie, de heer Vandeput, en ik heb hem gevraagd wat, als minister van Defensie, zijn weerstand is tegen een eventuele investering in zonnepanelen. Een van de zaken was, volgens collega Vandeput, blijkbaar ook de vrijstelling van de onroerende voorheffing die de militaire domeinen vandaag hebben bij de Vlaamse overheid. De minister van Financiën is hier dus de bepalende factor. We moeten nagaan hoe we die drempels kunnen wegwerken, om ook medewerking te krijgen van Defensie. Dit kan allemaal als we goed overleggen en goed nadenken. Dat zal ook het geval zijn met mijn andere collega-ministers. Ik heb al vernomen dat een aantal van mijn collega’s wilde plannen hebben. Ik wens hen daarmee veel succes en ik zal hen daarin ook steunen.
Rond het kwaliteitscharter voor de groepsaankopen van zonnepanelen is er op 9 juni overleg geweest met alle betrokkenen. We bekijken nu welke elementen eventueel nog bijsturing nodig hebben. De ondertekening van het charter zal na de zomer plaatsvinden. Via het charter engageren de ondertekenaars zich ertoe dat niet alleen de prijs, maar ook de garanties, zowel op de installatie als op de opbrengst, die de installateurs bieden, doorslaggevend zullen zijn bij het bepalen van de opdrachtnemer.
Qua duurzaamheid – en dan interpreteer ik dat u het hebt over de marktontwikkeling – zullen we via het charter streven naar een beperkt aantal installaties per lot. Als de loten toch groter zijn, kunnen zelfstandige installateurs en kmo’s intekenen door op eenvoudige wijze een tijdelijk consortium te vormen.
Het charter is ook van toepassing op privébedrijven, zij het onrechtstreeks. Als organisatoren zoals overheden, verenigingen of intermediairen het charter ondertekenen, nemen ze deze engagementen op in hun bestek. Zo worden het voorwaarden of selectiecriteria waaraan de inschrijvers moeten voldoen. Alstublieft, met zonnige groeten.
De heer Schiltz heeft het woord.
Minister, ik moet bijna mijn zonnebril opzetten. De zonne-energie spat er bijna af. Het verheugt me zeer dat u een batterij aan maatregelen vooropstelt om de positieve dynamiek rond zonne-energie levendig te houden en te ondersteunen waar mogelijk, zij het deze keer zonder er reusachtige zakken geld tegenaan te gooien.
Wat het charter betreft, dat is enorm belangrijk. De prijs is een stevige investeringsimpuls. Iedereen heeft door dat de terugverdientermijnen zeer interessant zijn, maar als het reële rendement niet beantwoordt aan het theoretisch rendement, komt men in de problemen. Zoals u zegt: niets is zo slecht als goed studeren en toch slechte punten halen. De opbrengst van de panelen moet waarmaken wat ze beloven. De reële terugverdientermijnen moeten beantwoorden aan de theoretische. Dat is een element dat het draagvlak zou kunnen ondermijnen. Het is goed dat u daar verder werk van maakt. We zullen opvolgen welke dynamiek de ondertekening van het charter in de vernieuwbare-energiemarkt teweegbrengt.
We zijn uiteraard zeer benieuwd wat er in het zonneplan zal staan. Ik ben een klein beetje verwonderd dat de regulator pas gisteren gestart is met zijn consultatieronde; dat daar onmiddellijk ook op gereageerd wordt op een manier die cijferkundig totaal uit de lucht gegrepen is, maar vooral dat de VREG hier nu bevestigt: invoering 1 januari 2019. U moet ook beseffen, minister, dat die datum ook het hernieuwbare-energiegedeelte op woningen, daken enzovoort afremt. Ik vind dat een zeer spijtige zaak: dat de VREG de invoeringsdatum van een mogelijk nieuw partieel capaciteitstarief bevestigt. Dat vermindert de mogelijkheden rond PV. Dat is allemaal gekoppeld: het partieel capaciteitstarief, de slimme meter en uw zonneplan.
De VREG opereert ter zake onafhankelijk. Ik zal daar dus niet op ingaan.
Minister, u vindt in ons een bondgenoot als u zonne-energie volop wilt promoten en daar al successen hebt geboekt.
Aanvullend, mijnheer Schiltz, bij dit soort installaties klopt het dat goedkoop vaak duurkoop is. Minister, het kwaliteitscharter waarmee mensen een installatie op maat krijgen en een beetje ontzorgd worden, zal heel welkom zijn. De mensen wachten daarop, want nu worden ze om de oren geslagen met bijzonder goedkope installaties, bijna te mooi om waar te zijn, waardoor ze wantrouwig worden. Wij zijn erg hoopvol naar het capaciteitscharter. We kijken ernaar uit: ook naar de precieze inhoud. Alleszins, als erin staat dat de kwaliteit naar voren wordt geschoven, en dat de installaties kwaliteitsvol moeten zijn, dan vindt u in ons een partner.
We gaan straks in de plenaire vergadering het debat nog voeren aangezien er drie actuele vragen over zijn. Men kan aansluiten bij een vraag in het Vlaams Parlement, in tegenstelling tot de Kamer. Het wordt dus een actueel debat.
De vraag om uitleg is afgehandeld.