Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand
Verslag
De heer Segers heeft het woord.
Voorzitter, minister, voor het eerst sinds 2012 zal in Brussel in 2017 een nieuw themajaar worden ingericht onder de naam ‘Mixity’. Hierbij staat de diversiteit van onze hoofdstad en haar status als een van de meest kosmopolitische steden ter wereld – meer bepaald de tweede – centraal. Om dit in de kijker te zetten, zullen er allerlei initiatieven en activiteiten op poten worden gezet. Zo zullen de opening van het Huis van de Europese Geschiedenis in het Leopoldpark en de heropening van het Afrikamuseum in Tervuren er deel van uitmaken. Daarnaast komen er ook prijzen voor kleine en grote Brusselse verenigingen die tussen 2014 en 2016 de hoofdstad op een doeltreffende manier gepromoot hebben.
De campagne wordt ondersteund door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Commission Communautaire Française (COCOF). Naast deze overheden zullen ook verschillende culturele en socioculturele spelers uit Brussel betrokken worden bij het nieuw themajaar.
De financiering en uitwerking van een dergelijk project roept enkele vragen op. Wat is het totale kostenplaatje van dit project? Hoeveel draagt de Vlaamse Gemeenschap hiertoe bij? Wat is het aandeel van de andere overheden in de financiering? Op welke manier zal de participatie van de Vlaamse Gemeenschap in dit project de Vlaamse aanwezigheid in Brussel onderstrepen? Worden de Vlaamse cultuurhuizen, gemeenschapscentra of andere Nederlandstalige instellingen betrokken bij dit project? Zijn er al Vlaamse projecten meegenomen in de programmatie van het themajaar? Zo niet, zijn er dan garanties dat dit wel zal gebeuren?
Minister Gatz heeft het woord.
Dames en heren, ik zal eerst wat meer uitleg geven over het initiatief Mixity alvorens te komen tot de concrete vragen. Mixity is de naam die het nieuwe themajaar 2017 van VisitBrussels zal dragen. In het verleden werden dergelijke themajaren nog georganiseerd. Ik heb begrepen dat men dit op tweejaarlijkse basis wenst te doen. Denk maar aan Brusselicious, het culinair themajaar van 2012.
Het is de eerste keer dat ook de Vlaamse Gemeenschap gevraagd werd mee te participeren aan dit initiatief van VisitBrussels. Ik vond dat er goede redenen waren om hieraan, vanuit de promotieopdracht vanuit Brusselse Aangelegenheden, mee te werken. Ik zal straks ook uitgebreid aantonen dat met onze participatie de juiste en goede linken worden gelegd naar het Nederlandstalig aanbod in Brussel en dat ook deze Vlaamse initiatieven wel kunnen varen met dit themajaar.
Het thema van Mixity is zeer breed. Het gaat over de diversiteit van Brussel in al haar hoedanigheden: cultureel, taalkundig, leeftijdsgebonden, seksuele voorkeur, sociaal enzovoort. Op zich staat Mixity los van de aanslagen en lockdown die hopelijk achter ons liggen. Er waren hierover al contacten voor de aanslagen in Parijs. Het themajaar richt zich op de Brusselaars, de bezoekers uit Vlaanderen en Wallonië maar ook op het buitenland. De uitwerking van het themajaar is in handen van VisitBrussels als coördinerend orgaan. De samenwerking hierrond verloopt zeer goed. Er bestaat ook een opvolgingscomité met een werkgroep van de vijf financierende ministers.
Het initiatief werd eind mei voorgesteld op een persconferentie. De baseline van het themajaar is ‘Het hart van de wereld klopt in Brussel’. De bedoeling is om in september uit te pakken met enkele concerten onder de vlag van Mixity. Dat zal de aanloop zijn naar het themajaar dat voor de rest volledig in 2017 zijn uitrol zal krijgen. Het programma is voor een groot deel klaar en voor een deel nog ‘work in progress’ en zal in het najaar in detail zeker nog worden voorgesteld.
Ik kan u al enkele zaken meedelen. Nieuwe evenementen of blikvangers voor 2017 zijn een concert als voorproefje in september 2016, de inhuldiging van een reuzenfresco, een project met zangkoren, onder meer een project met Els De Schepper, een programma rond hiphop, de inhuldiging van een kunstwerk dat de 183 nationaliteiten van Brussel in beeld brengt en een multimediaal project op tram 44, die de stad met het vernieuwde Afrikamuseum in Tervuren verbindt. Daarnaast is er extra promotie voor bestaand of reeds gepland aanbod. Ik heb het dan over Couleur Café, de opening van het Huis van de Europese Geschiedenis, de tentoonstelling ‘Islam, dit is ook onze geschiedenis’, de Belgian Pride, een nieuwe tentoonstelling in het Joods museum en de heropening van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika.
Daarnaast wil men ook in de diepte werken. Ik heb het dan wel degelijk over de Brusselse wijken waar een aanbod rondleidingen en het ontwikkelen van thematische kaarten en originele routes zal worden uitgewerkt. Er wordt ook ingezet op ambassadeurs, de zogenaamde Mixity Greeters, een netwerk van Brusselse vrijwilligers, gepassioneerde inwoners die bezoekers op sleeptouw willen nemen in hun stad. Het is een beetje een buddysysteem dat we ook in andere sectoren kennen. Daarnaast zal men proberen om de Brusselse bevolking en die daarbuiten te mobiliseren met een aantal nominaties en prijzen, de zogenaamde Mixity Awards, voor Brusselse projecten die diversiteit op allerlei manieren in het hart dragen.
Ik vond dat we als Vlaamse Gemeenschap in dit project niet aan de kant konden blijven staan. Het thema is wel degelijk typisch Brussels enerzijds en anderzijds hebben we een goede partner die expertise en een goede samenwerking met ons heeft, namelijk VisitBrussels. Aangezien de Vlaamse Gemeenschap toch op sterke samenwerkingsverbanden inzet, kunnen we op deze manier een heleboel tegenstellingen overstijgen en meer inzetten op verbinden. Bovendien onderstrepen we daarmee uitdrukkelijk de aanwezigheid van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel. Ook Vlaamse projecten of projecten die vanuit de Vlaamse Gemeenschap gefinancierd worden, worden meegenomen en zichtbaar gemaakt in de programmatie van het themajaar en kunnen meedingen voor de Mixity Awards.
Mijnheer Segers, u vroeg naar het totale kostenplaatje. Minister Madrane, die voor de eerste keer een portefeuille heeft in de Franse Gemeenschapsregering als verbindingsfiguur tussen Wallonië en Brussel, gooit daar zijn volledige budget tegenaan. Dat zou hetzelfde zijn alsof ik de projectenpot volledig zou vrijmaken voor deze samenwerking. Het gaat om een bedrag van 1,5 miljoen euro.
U mag niet vergeten dat hij niet over aansturingen beschikt zoals het Huis van het Nederlands, BRUZZ enzovoort. Dit is een groot budget voor dit project, maar een veeleer bescheiden budget voor de sleutelfunctie tussen Brussel en Wallonië. Daarnaast komt er vanuit het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest 1 miljoen euro bij, dat wordt verdeeld op gelijke basis, fiftyfifty dus. Voor de ministers Vanhengel en Vervoort is dat dus elk 500.000 euro. Wij en de COCOF brengen ieder 250.000 euro in de pot.
Die vijf ministers bevolken ook de stuurgroep van het project. We onderhouden uiteraard contacten met de operationele partners, met VisitBrussels en zij zijn uitdrukkelijk vragende partij om als Vlaamse Gemeenschap mee te doen. Sinds de aanstelling van de heer Cochez als adjunct in VisitBrussels gaat er veel meer aandacht – dat is ook zijn uitdrukkelijke opdracht – naar het klassieke toerisme, wat voor economische inkomsten moet zorgen, maar ook naar cultureel toerisme. Daarin spelen we een prominente rol en dat willen we ook doen.
Op welke manier zal onze participatie zichtbaar zijn? Zijn er Vlaamse projecten meegenomen? Onze participatie is gewoon al belangrijk als feit. Niet meedoen zou betekenen dat we uit beeld blijven en dat het initiatief aan Brussel en de Franse Gemeenschap zou worden overgelaten. Dat is strategisch niet zo goed. De programmatie wordt momenteel in detail voorbereid en daarbij groeien er synergieën met tal van spelers, Vlaamse, Franstalige, maar ook Europese en gezien het thema ook veel co-communautaire organisaties, waar de Vlaamse overheid vaak ook in investeert. Het is goed te weten dat voor het themajaar Mixity de evenementen rond diversiteit in de culturele databank agenda.brussels worden gelabeld en zo automatisch deel uitmaken van de Mixity-kalender. Goed overleg is dus noodzakelijk.
Ik wil wat meer details geven over hoe het voorbereidend overleg in zijn werk gaat. Ook Nederlandstalige spelers en overheden zitten mee aan tafel om het aanbod aan bod te laten komen in het themajaar. Welke spelers zitten mee aan tafel en sturen? Muntpunt, de directie cultuur van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, maar ook onze eigen administratie, de cel coördinatie Brussel binnen de administratie Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB). Om het werkveld te informeren, presenteert VisitBrussels het project in deze voorbereidende fase ook aan de leden van het middenveld en het terrein. Ik denk bijvoorbeeld aan het Brussels Kunstenoverleg en ook de Nederlandstalige cultuurraad van de stad Brussel.
In het basisaanbod dat momenteel al bekend is, zitten bovendien al initiatieven die ook vanuit Vlaanderen worden gesteund. Ik denk hierbij aan het luik rond de koorprojecten dat een eyecatcher zou moeten worden in de basisprogrammatie. Men is hiervoor op mijn vraag ook een samenwerking aangegaan met Dirk Brossé en Els De Schepper die parallel bezig waren met de voorbereiding van een groot korenproject. Hun initiatief, met honderden koorzangers uit Vlaanderen van allerlei nationaliteiten en culturele achtergronden, maar ook uit Wallonië en Brussel zal in het kader van Mixity mee worden gepresenteerd.
Ook met onze Vlaamse cultuurhuizen zoals de AB, Kaaitheater, KVS en Beursschouwburg wordt bekeken hoe hun projecten voor 2017 deel kunnen uitmaken van Mixity. VisitBrussels heeft ook aan een andere belangrijke speler gevraagd om actief mee te werken aan de promotie van het geheel, en dat is BRUZZ, door onder andere de live-uitzending van het teaser-event Meet Mixity op 30 september. BRUZZ zal ook meewerken aan het maken van de portretten van de genomineerde organisaties in het kader van de Mixity Awards. Daarnaast zijn er zeker ook prominente vzw’s. Ik denk aan de vzw Foyer, maar in de toekomst zullen er ook andere worden betrokken bij het uitrollen en positioneren van dit themajaar.
Ten slotte willen we ook bepaalde andere waarden ondersteunen, die niet exclusief van ons zijn, maar die we toch heel belangrijk vinden, zoals Couleur Café en de Belgian Pride. Dat zijn blikvangers die mee door de Vlaamse Gemeenschap worden gesteund. Uiteraard zal ik ook het Vlaams werkveld oproepen om deel te nemen aan de Mixity Awards. Het gaat om verschillende awards rond diversiteit: Mixity Tof Event, Mixity Best Practice, Corporate Mixity Project en een publieksprijs. We willen verschillende segmenten van de samenleving, van individuen en artiesten tot middenveld en zelfs bedrijven, aanspreken. Ook de Europese tranche, de expats of de eurocraten, al noem ik ze niet graag zo, willen we mee in het project betrekken. Ik heb begrepen dat minister Smet dit ook zal doen vanuit zijn bevoegdheid Cultuur en Jeugd in de VGC.
Ziedaar de stand van zaken die ik nu kan geven. Er zal zeker nog evolutie zijn in het programma. Hopelijk heb ik u kunnen overtuigen van onze volwaardige verankering in het programma.
De heer Segers heeft het woord.
Minister, bedankt voor de uitvoerige toelichting bij de doelstellingen van het project. Ik onthoud vooral, en daar sluiten we ons zeker bij aan, dat het de eerste maal is dat de Vlaamse Gemeenschap in het kader van het themajaar werd gevraagd. Logischerwijze en strategisch is het heel belangrijk en positief dat u daarop inpikt.
U hebt aangegeven wat er allemaal in de pijplijn zit, en daarmee worden onze vragen en onze gematigde positieve blik op dit initiatief beantwoord. Het zal uiteraard nog moeten groeien en het moet nog duidelijk worden wat precies de rol van de Vlaamse Gemeenschap kan zijn. Onze bezorgdheid is dat de kleinste bevolkingsgroep niet ondergesneeuwd raakt in een zodanig superdiverse, kosmopolitische stad. Het is zeer goed dat onze belangrijke Nederlandstalige spelers, van professioneel tot middenveld, er zeker bij worden betrokken. Dat is absoluut positief.
Onze belangrijkste bedenking ging over de financiering. Het gros komt van minister Madrane. We hopen dat u in de stuurgroep uw rol zult spelen, en dat dit niet betekent dat de teneur of de belangrijkste doelstellingen inzake superdiversiteit van onze hoofdstad niet vanuit die kant worden belicht. We hopen dat het de richting uitgaat van wat u hier hebt omschreven. Dat is ook de wijze waarop wij de diverse hoofdstad zien: de diversiteit beklemtonen en voor het voetlicht brengen, maar daarom niet idealiseren. Ik weet niet of dat de oorspronkelijke bedoeling was. Laat ons afwachten wat er de komende weken en maanden nog uit de bus komt. U hebt daar een rol te vervullen. We zullen u hierover te gepasten tijde ondervragen.
Minister Gatz heeft het woord.
Ik geef nog enkele bijkomende beschouwingen. Ik begrijp de vragen en de gevoeligheden en deel die ook. Op het ogenblik dat het platform en de samenwerking met de verschillende partners tot stand kwamen, hebben we intern dezelfde vragen gesteld en hoe we daarmee kunnen omgaan.
Ik wil twee elementen aangeven die daarbij niet onbelangrijk zijn. Wanneer men ons als gemeenschap op haar getalmatige sterkte terugwerpt, zijn we niet groot, maar we zijn wel zeer zichtbaar. We spelen met een aantal belangrijke actoren wel boven ons gewicht. Twintig jaar geleden werd dat nog enigszins als vreemd, of door sommigen zelfs als hinderlijk beschouwd; nu wordt dit als zeer positief beschouwd. Laat ons het cultureel gewicht dat we hebben en dat wordt geapprecieerd door de grootste delen van de stad, voluit uitspelen.
Voor de rest is het een kwestie van geven en nemen. Om met onze inbreng een grote hefboom te creëren in het geheel, moeten we eerst wat geven, en dat is onze financiële inbreng. We zijn in elk geval vertrokken in een zeer open en constructieve setting. Ik ga ervan uit dat dit ook kan gebeuren tijdens de rest van de voorbereidingen en tijdens het jaar zelf. Ik hoop dat we – en dat is dan de meer politieke lezing van mijn steun aan dit project – met Mixity, niet in een blinde idealisering van superdiversiteit an sich, maar in het vooruitgaan als stad met die superdiversiteit als realiteit voor Brussel en voor de rest van het land en zelfs daarbuiten, een verdieping kunnen krijgen en ons als stad toeristisch en sociologisch goed kunnen positioneren.
VisitBrussels speelt dit in zijn communicatie naar het buitenland uit. Elk nadeel heb zijn voordeel, om het zo te zeggen. Deze campagne zal eind 2017 afgelopen zijn, en heeft samen met de goed uit de startblokken schietende campagne Sprout to be Brussels, een dubbele laag. Sprout to be Brussels gaat iets meer over imago en iconische herkenbaarheid, Mixity misschien wat meer over inhoud en werking. Ik hoop dat ze elkaar goed kunnen aanvullen.
Op die manier kunnen we een antwoord geven op de bekommernissen die in het verleden door uzelf en andere commissieleden zijn geuit. Wat is ons antwoord na de moeilijke periode die we hebben doorgemaakt? Met deze twee campagnes zijn er voldoende zaken die daarop een antwoord kunnen bieden. We zullen er in elk geval voor zorgen dat we het onderste uit de kan halen, zowel vanuit ons perspectief van de Vlaamse Gemeenschap als voor de stad Brussel in zijn geheel.
De heer Segers heeft het woord.
Om af te ronden, wil ik graag nog een tip geven. Misschien is het mogelijk om aan de Nederlandstalige spelers eventueel de vraag te stellen op welke wijze zij naar aanleiding van dit themajaar die oorspronkelijk Nederlandstalige stad in beeld kunnen brengen. Ik kan mij inbeelden dat het voor heel wat nieuwe inwoners gewoon ondenkbaar is wat dat betekende, honderd jaren en meer geleden. Het lijkt mij de ideale kans om die geschiedenis daar op een positieve wijze bij te betrekken, zodat ook die vorm van diversiteit in het voetlicht komt. Het lijkt mij een zinvolle suggestie om de aandacht daarop te vestigen, zonder dat daarbij te veel te idealiseren. Kennis is macht. In die zin kan iedereen een stukje bijdragen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.