Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
De slimme meters zijn al meermaals ter sprake gekomen in de commissie. Ik zal me niet uitspreken over een massale uitrol of een uitrol met het oog op de doelgroepen, zoals kmo’s of personen met panelen.
Momenteel wordt een zoveelste studie gedaan naar de functionaliteit van de meter. Voor mij is het simpel. Een slimme meter, die ook in de industrie wordt verkocht, kost ongeveer 50 euro. Met een goede kast errond kan de prijs niet meer bedragen dan ongeveer 75 euro. De functionaliteit bestaat uit enkele signalen in en enkele signalen uit.
De slimme meter moet worden opgenomen in het Technisch Reglement. Het nieuw Vlaams Technisch Reglement Distributie Elektriciteit (TRDE) werd in mei 2015 goedgekeurd door de Vlaamse Regering en is sinds 28 maart 2016 in werking. Het bevat tal van waardevolle aanpassingen, maar niets over de slimme meter. Dat baart me grote zorgen.
Dat betekent immers dat men er eigenlijk nog altijd niet uit is over wat de slimme meter moet kunnen doen. Als men eruit is, kan de uitrol ook nog niet beginnen. Neen, het moet nog via het TRDE gaan. Die hebben ook nog eens een jaar nodig. Ik voorspel u dat er voor 2018 geen slimme meters zullen zijn en dat is een drama.
Minister, kunt u een stand van zaken geven met betrekking tot de studie over de slimme meters? Wat is het plan van aanpak en de timing? Klopt het dat de functionaliteiten eerst moeten worden ingeschreven in het TRDE? Een aanpassing van het TRDE wordt echter maar voorzien op 1 januari 2018. Betekent dit dat de introductie van de slimme meter pas na 1 januari 2018 kan worden gerealiseerd? Welk regelgevend kader dient te worden uitgewerkt en aangepast om de slimme meter een reglementaire basis te geven?
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, ik deel uw bezorgdheid voor 100 procent. We zijn het erover eens dat we het principe van de slimme meters zo snel mogelijk moeten invoeren. Het enige waar iedereen zich zorgen over maakt, is de kostprijs en de kostenefficiëntie. We willen de mensen niet opzadelen met een nieuwe zware kost die dan weer doorweegt in de elektriciteitsfactuur. We zullen daar zeer snel een maatschappelijk debat over moeten aangaan.
De studie slimme meters werd toegekend aan VITO EnergyVille. Tijdens de studie kwam aan het licht dat er naast de technische specificiteiten toch nog deels een analyse moet worden gemaakt van de kostprijs en het potentieel van de slimme meters. We krijgen een vervolgstudie. U bent bang dat dit op de lange baan zal worden geschoven, maar ik vind dat dat niet kan. Zodra de studie is opgeleverd, moeten we hierover het maatschappelijk debat aangaan.
Bij de laatste herziening van de Technische Reglementen Distributie Elektriciteit en Gas stelde de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) voor om de functionaliteiten van de slimme meters hierin op te nemen. Dit voorstel werd echter niet in aanmerking genomen aangezien het Energiedecreet deze bevoegdheid toekent aan de Vlaamse Regering. Het is de Vlaamse Regering die moet bepalen aan welke voorwaarden de slimme meters moeten voldoen. In zijn advies van 8 april 2015 met betrekking tot een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010 wat betreft het plaatsen van slimme meters, adviseert de VREG om de functionaliteiten van de slimme meter in het energiebesluit van 19 november 2010 in te schrijven.
Er is nog een voorbereidingstraject dat voorafgaat aan de effectieve plaatsing van slimme meters. Na een beslissing tot uitrol en de vastlegging van de functionaliteiten moeten er nog keuzes gemaakt worden inzake standaardisatie en harmonisatie. Pas daarna kunnen de bestekken worden opgesteld en de opdrachten gegund aan de private sector. Daarna moet er nog een veldtest volgen op de labotesten bij oplevering. In parallel hiermee moeten ook de interne bedrijfsprocessen en de marktprocessen worden aangepast en gevalideerd.
Ik geef u voor 100 procent gelijk. We staan aan dezelfde kant. We moeten daar werk van maken en er in de komende maanden een draagvlak voor hebben en het maatschappelijk debat voeren.
De heer Gryffroy heeft het woord
Ik ben blij dat we elkaars mening delen, maar ik wil nog enkele dingen toevoegen. Een slimme meter bestaat uit twee gedeeltes: een meetgedeelte en een transmissiegedeelte. De discussie bij de distributienetbeheerders in het verleden ging over hoe goed de transmissie moet zijn. Men maakte zich zorgen, want stel dat dit één keer per maand zou uitvallen, dan is er op dat ogenblik geen realtime meting, ook al wordt er nog verder gecapteerd. Er bestaat dus een keer per maand kans op een blinde vlek. Mijn antwoord daarop is altijd geweest dat nu heel Vlaanderen permanent een grote blinde vlek is. Dat is voor mij geen issue.
Wat betreft de discussie over de functionaliteiten heb ik altijd gezegd dat die basic moeten zijn met een aantal ins and outs. Als de mensen meer willen, dan moeten ze voor die opties betalen. Als je daarmee rekening houdt, komen we aan een kostprijs van – mij bevestigd door zowel Eandis als Infrax – 75 euro, exclusief btw.
Er zijn heel wat mensen die zo’n meter al op vrijwillige basis willen hebben. Ik denk aan mensen met zonnepanelen of een warmtepomp. Er zijn ook mensen die hun verlichting hebben aangepast door het plaatsen van led-spotjes en die moeten nu een jaar wachten om te zien of dit een effect heeft op hun rekening. Sommigen willen dat onmiddellijk zien. Er zijn zoveel toepassingen, naast de kostprijs, dat onmiddellijk honderdduizenden gezinnen dit vrijwillig willen hebben als het op de markt is. Hoe sneller, hoe liever. Wat kunt u daaraan doen?
De heer Danen heeft het woord.
Ik zie ook de voordelen van een slimme meter, maar er zijn ook een aantal ongewenste neveneffecten. We hebben het daar al een paar keer over gehad. Ik vraag om dit toch goed te bestuderen en oog te hebben voor die ongewenste neveneffecten. Ik heb het dan over budgetmeterklanten en mensen in energiearmoede. Ze zijn er niet meteen voorstander van. Ik zou zeker ook met hun bekommernissen rekening houden.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Het debat zal zeker moeten worden gevoerd en dat gebeurt eigenlijk al een tijdje. Er is nood aan duidelijkheid over de timing en fasering. U spreekt over een bijkomende studie en het voeren van het debat om daarna knopen door te haken en een aanbesteding te doen. Misschien is het goed dat u daar een aantal data op kleeft die voor duidelijkheid zorgen over wanneer een spoor wordt vastgelegd.
Minister Tommelein heeft het woord.
We moeten proberen er een evenwicht in te vinden. Aan de ene kant ben ik het er volledig mee eens dat we snel moeten gaan, dat snelheid gewenst is. Aan de andere kant zijn er oproepen om rekening te houden met ongewenste neveneffecten.
Ik wil eerst iets rechtzetten. Ik heb daarnet blijkbaar een fout gemaakt en wil niet dat dat mij later eventueel wordt aangerekend. Die slimme meters komen niet ín, maar bovenóp de energiefactuur. Ik had mij daarnet versproken, maar wellicht zal dat in mijn gedrevenheid nog wel vaker gebeuren.
De basic is heel belangrijk. Het klopt dat we die zo snel mogelijk moeten bepalen, dat is heel belangrijk. Die vrijwillige basis lijkt mij ook nodig. Er moeten zeer snel beslissingen worden genomen, zodat het al op vrijwillige basis kan. We zullen die ongewenste neveneffecten sowieso meenemen in het verhaal.
We moeten een heel duidelijk pad afspreken met elkaar. We willen snel gaan, moeten daarover een debat voeren en beslissingen nemen die door iedereen worden gedragen. Niets is gemakkelijker dan te zeggen dat we het op vrijwillige basis willen verkopen, waarbij de vrijwilligers zich achteraf ‘gejost’ voelen omdat ze het vrijwillig hebben gekocht aan een veel hogere prijs dan het later werd uitgerold. Die discussies heb ik nog meegemaakt, onder andere met de geregistreerde kassa.
Die zaken worden allemaal meegenomen. In de komende periode moeten daarover heel snel beslissingen worden genomen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
We moeten afstappen van de slechte perceptie over de kostprijs. Die kostprijs wordt momenteel bespeeld door de distributienetbeheerders, omdat het gaat over de macht van de data. We moeten dat loskoppelen. De data zijn één ding. Anderzijds is er de slimme meter, een bakje dat daar hangt.
Ik heb nog een boodschap voor Groen: u spreekt over de gevaren, maar benoem ze dan ook. Het is een alternatief voor de budgetmeter. De slimme meter kan goed zijn voor de mensen die nu een budgetmeter hebben, omdat ze dan veel nauwkeuriger kunnen volgen wat ze effectief verbruiken. Ik vind het negatief om te spreken over gevaren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.