Verslag vergadering Commissie voor Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering en Stedenbeleid
Vraag om uitleg over het integratiepact
Verslag
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, het regeerakkoord bepaalt dat de Vlaamse Regering een integratiepact zal sluiten met de lokale besturen, sociale partners, media, onderwijspartners en verenigingen van mensen met een migratieachtergrond. Het gaat om een ambitieus project van de hele regeringsploeg. De coördinatie is in handen van de dienst Diversiteitsbeleid van de Vlaamse overheid. Over dat pact is al veel gezegd en geschreven. In februari 2015 verklaarde u dat het pact er tegen eind 2015 zou zijn. In april 2015 publiceert de SERV een advies. Daarin bestempelt de commissie Diversiteit “het dichten van de etnische kloof” als de centrale doelstelling van het aangekondigde integratiepact. U verklaarde ook dat er al een aantal gesprekstafels met de stakeholders werden georganiseerd.
In uw beleidsbrief van oktober 2015 wordt plots geschoven met de planning. Over een integratiepact is er op korte termijn geen sprake meer. Er zou in 2016 een conceptnota worden bezorgd. Wanneer het integratiepact zelf er zal komen, is plots onduidelijk. In december 2015 verklaarde u dat een conceptnota met de doelstellingen en een budget in februari 2016 – drie maanden geleden dus – zou worden opgeleverd. Tijdens de bespreking van de begroting 2016 werd aangestipt dat er voor het integratiepact niet in middelen wordt voorzien. U gaf aan dat er zal worden geput uit projectmiddelen. Sindsdien hebben wij geen nieuws meer ontvangen over het integratiepact.
Ik wil u daarover enkele vragen voorleggen. Waarom is er nog altijd geen integratiepact? Kunt u uitleggen waarom er telkens vertraging optreedt bij de voorbereiding ervan? Twee weken geleden liet de directeur van het Minderhedenforum, de heer Wouter Van Bellingen, optekenen dat de Vlaamse Regering een integratiepact heeft aangekondigd, maar dat er sindsdien niets is gebeurd, op twee vergaderingen na. Dat is een straffe uitspraak. Kunt u dit bevestigen? De coördinatie van de voorbereidingen is in handen van de dienst Diversiteitsbeleid van de Vlaamse overheid. Kunt u een overzicht geven van de realisaties van de dienst Diversiteitsbeleid met betrekking tot deze opdracht? Zijn er bijvoorbeeld voorbereidende documenten beschikbaar? Hoe evalueert u de rol van de dienst Diversiteitsbeleid? Kunt u meer informatie verschaffen over de verdere planning, de werkwijze en het budget?
Ik wens me bij deze vragen aan te sluiten, minister. Ik zal de vragen niet herhalen. Ik wens me te informeren. Komt dat integratiepact er nog? En zo ja: met welke timing en hoe zal dat worden gefinancierd? Wat is de stand van zaken?
Minister Homans heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, ben ik nog van plan een integratiepact af te sluiten? Natuurlijk wel. Dat staat ook zo in het regeerakkoord. Dat is nieuw, want in de vorige legislaturen was daar geen sprake van. Dat is een zeer goede zaak, maar dat vereist natuurlijk wel de input van heel wat actoren vanuit het middenveld én vanuit de administratie en de stakeholders zoals de VDAB en dergelijke. Ook u verwees ernaar, mevrouw Moerenhout. Het initiatief staat in het regeerakkoord, maar is decretaal niet verankerd. Dit gaat niet over het horizontaal beleidsplan. Het is iets totaal anders.
Ik beweer niet dat het fout is te stellen dat we achterstand hebben opgelopen. U zei het zelf al: de coördinatie gebeurt niet door de dienst Diversiteitsbeleid, maar door de Vlaamse Diversiteitsambtenaar. Die ambtenaar is onafhankelijk. U vraagt naar documenten en dergelijke. Wel, ik heb die zelf ook niet. Ik zal proberen om kort de ontwikkelingen te schetsen. In april 2015 heeft de Diversiteitsambtenaar mij een eerste nota bezorgd met de doelstellingen van het pact en een eerste ruw voorstel van aanpak. De Diversiteitsambtenaar stelde voor om een stakeholdersanalyse te maken en een gedetailleerde projectplanning uit te werken. Ik heb daaraan in april 2015 mijn akkoord verleend.
Eind juni 2015 is een gedetailleerde projectplanning aan mijn kabinet bezorgd. Wat betreft de doelstelling en het budget moet ik zeggen dat het voorstel niet overeenkwam met wat initieel was afgesproken. Het integratiepact is een goed initiatief, maar ik vind het onverantwoord om daarvoor zeven voltijdsequivalente personeelsleden aan te werven. In de administratie werken al mensen die bekwaam zijn om de uitvoering van dat pact te begeleiden. Ik heb het dan nog niet eens over de externe medewerkers die zouden worden ingeschakeld – bijvoorbeeld mensen van de VDAB. Ik zwijg dan ook nog over het jaarlijks weerkerend kostenplaatje van 3,3 miljoen euro. Dat is van het goede te veel. In de reguliere begroting hebben we daarvoor geld opzijgezet, maar niet dat bedrag.
We hebben dus besloten om het over een andere boeg te gooien. Er is afgesproken dat de Diversiteitsambtenaar eind februari 2016 een herwerkt voorstel zou inleveren. Op de dienst zijn er evenwel wat problemen geweest en de Diversiteitsambtenaar zelf is er ook even tussenuit gevallen. Alles liep wat vertraging op. De finale deadline was 9 mei – gisteren dus! We hebben nog eens herinnerd aan die afspraak, maar tot vandaag kregen we nog geen antwoord. Hoewel er geen echte deadline is bepaald – ook decretaal niet –, mag worden gezegd dat we wat resterende tijd betreft het wat krap krijgen. Samen met jullie wil ik dat het plan er komt. Maar het moet een realistisch plan zijn, en niet een plan dat niet voor resultaten zal zorgen maar wel meer dan 3 miljoen euro per jaar kost. Ik hoop bijgevolg dat de betrokken ambtenaar heel snel haar verantwoordelijkheid zal opnemen.
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Minister, eigenlijk heb ik geen aanvaardbare reden gehoord waarom er vandaag geen integratiepact is. U zegt dat er tot eind juni 2015 is gewerkt, maar dat u met de Diversiteitsambtenaar verschilt wat betreft de visie en het bijbehorende budget. Ondertussen zijn we één jaar later. U kunt dan wel de zwartepiet naar de Diversiteitsambtenaar doorschuiven, maar als minister hebt u ook een verantwoordelijkheid. Ik heb u niet horen zeggen dat er een document beschikbaar is, hoewel we inmiddels twee jaar verder zijn. Is er een document beschikbaar? Waarom is er het afgelopen jaar niets gebeurd? Ik vind dat u daar licht over gaat. De strijd tegen discriminatie is de afgelopen tijd een belangrijk aandachtspunt in de media geweest. U hebt op dat vlak verschillende uitspraken gedaan. Het minste dat daartegenover mag staan, is dan toch dat u er zelf voor zorgt dat er progressie wordt geboekt.
Uiteraard is deze zaak uw bevoegdheid, maar ook voor de andere leden van de Vlaamse Regering staat er veel op het spel. Ik keek het eens na: integratie is een project van de hele Vlaamse Regering. Dat wordt in alle parlementaire debatten benadrukt – ook in de commissies waar de ministers Muyters, Crevits en Gatz hun opwachting maken. Die ministers – ministers van andere partijen dan de uwe – verwijzen allemaal naar u en het integratiepact in hun antwoorden op vragen wat ze zouden ondernemen tegen discriminatie op de werkvloer, in het onderwijs en in de media. Allen zeggen dat ze wachten op uw initiatief. U had het over alle actoren die bij de zaak worden betrokken. Ze kijken allemaal naar u. Ik vind dus dat u zich niet kunt tevredenstellen met te zeggen dat sinds juni 2015 eigenlijk niets is ondernomen. U moet meer doen dan alleen maar de vraag stellen naar waar het plan blijft. Ik wil u dus vragen om daadkracht te demonstreren, te beginnen met het geven van een ernstiger antwoord op mijn vragen.
Minister, de deadline was gisteren en de vraag is dan ook wat uw plan van aanpak is. Wanneer een realistisch plan uitblijft, welke stappen zult u dan ondernemen? Zult u dan de betrokken ambtenaar convoceren of vervangen? U kunt zich niet laten gijzelen wanneer het plan er niet komt. Er moeten alternatieve acties komen. U zult iemand onder de arm moeten nemen. Het kan niet dat de betrokkene nalaat iets te doen want het gaat over iets heel belangrijks waar deze regering voor staat.
U hebt ook gezegd dat 3 miljoen euro niet realistisch is. Mijn vraag is hoeveel middelen u dan wel wilt besteden. Hoe ziet u het verdere verloop van dit dossier?
Minister Homans heeft het woord.
Mevrouw Van Volcem, zodra het voorstel op mijn bureau ligt en wij het al dan niet kunnen aanvaarden als realistisch, zullen we de financiering daarvan invullen. Ik heb wel al gezegd dat er naar aanleiding van de begrotingsopmaak 2016 is voorzien in middelen op de reguliere kredieten. Als we dan eindelijk een plan hebben – hoe sneller, hoe liever – moeten we dan niet nog kredieten gaan zoeken. Ik heb ook gezegd dat 3,3 miljoen euro per jaar toch wel iets te veel van het goede is.
Mevrouw Moerenhout, als u zegt dat andere collega’s expliciet naar mij verwijzen en achterover leunen, dan denk ik eerder dat dat een interpretatie van uzelf is dan de daadwerkelijke woorden van mijn collega-ministers, tenzij ik me zou vergissen. Ik weet bijvoorbeeld dat onder leiding van minister Muyters VDAB ook al heel wat stappen heeft gezet. Dat is toch ook een belangrijke actor bij de totstandkoming van een integratiepact. Ook vanuit de bevoegdheid Wonen hebben wij al heel wat stappen gezet. Het is de bedoeling dat het onder leiding van een leidend ambtenaar tot één integratiepact komt en hoe sneller, hoe liever.
Ga ik nog eens op tafel kloppen? Ja, met veel plezier, maar ik denk dat u ook aan mijn antwoord hebt kunnen merken dat het niet de eerste keer zal zijn.
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Minister, u bent wel eindverantwoordelijke dus ik verwacht dat u meer doet dan alleen op tafel kloppen, zeker gezien de omstandigheden vandaag.
Het integratiepact is beloofd en moest al een jaar geleden opgeleverd zijn. Het heeft ongelofelijk veel vertraging opgelopen en vandaag kunt u eigenlijk geen enkel document voorleggen.
Er zijn nauwelijks twee vergaderingen geweest in twee jaar tijd. Dat is beschamend.
U kunt niet antwoorden op de vraag van mevrouw Van Volcem hoeveel middelen u wilt investeren in deze materie. Ik ben blij dat deze vraag ook wordt gesteld door Open Vld want ik til hier zwaar aan. U schreef in opiniestukken twee weken geleden dat u er alles aan doet om alle vormen van discriminatie te bestrijden, maar met het enige dat u hebt beloofd om discriminatie te bestrijden – heel veel pistes zoals de praktijktesten wilt u niet bewandelen –, met name het integratiepact, staat u nergens. Ik vind dat dit niet kan.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.