Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, minister, meten is weten. Op 22 februari lanceerde het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) zijn jaarlijkse statistisch rapport over de verkeersongevallen. Uit het cijfermateriaal kunnen enkele opmerkelijke vaststellingen worden gededuceerd. In de leeftijdscategorie tussen 20 en 24 jaar zijn verkeersongevallen verantwoordelijk voor een derde van het aantal doden. De dalende trend van het aantal verkeersdoden lijkt te zijn gestopt. Dat wisten we. Dit aantal stijgt opnieuw lichtjes, vooral in het Vlaamse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. Meer nog, de ambitie om het aantal verkeersdoden te halveren tegen 2020 is volgens een prognose van het BIVV onhaalbaar.
Ondanks een stijging van het aantal motorvoertuigen en het aantal afgelegde voertuigkilometers stijgt het aantal letselongevallen en verkeersdoden niet evenredig mee, wat dan weer een positieve evolutie is. De provincie Limburg is de slechtst scorende Vlaamse provincie als men kijkt naar de ernst van de letselongevallen, maar qua mortaliteit scoren West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant het hoogst. In Vlaanderen vindt de helft van de letselongevallen plaats op wegen waar tussen 31 en 50 kilometer per uur mag worden gereden. Nog een opmerkelijke vaststelling is dat op kruispunten de helft van het aantal doden een zwakke weggebruiker is, dus een fietser, een bromfietser of een voetganger. We kunnen ons daar allemaal iets bij voorstellen. Ten slotte, als het gaat over dodelijke ongevallen op autosnelwegen, is de menselijke factor de meest dominante factor, eventueel in combinatie met het voertuig of met de omgeving.
Het verkeer blijft dodelijk voor jongeren, en de ambitie om het aantal verkeersdoden te verminderen blijkt volgens het BIVV dus moeilijk haalbaar te zijn. Diverse cijfers tonen ook aan dat het moeilijk is om het aantal verkeersdoden drastisch te doen dalen. Na jaren van een dalende trend stagneren we sinds 2014.
Minister, deze ongevallenstatistieken van het BIVV zijn cijfers tot en met het jaar 2014. In dat jaar bent u minister geworden in deze Vlaamse Regering, met de zeer belangrijke bevoegdheid van Mobiliteit. De afgelopen maanden hebt u beleid opgezet met betrekking tot uw nieuwe bevoegdheden, zoals verkeersveiligheid en de rijopleiding. De statistieken tonen vooral aan dat het tijd is om dat beleid, om die ideeën, om die voorstellen nu om te zetten in daden. Elke verkeersdode is er een te veel. Daar zijn we het samen unaniem over eens. U spreekt daarom ook terecht steevast over de ‘schande van de vierhonderd’. Ook wat dat betreft, krijgt u van iedereen gelijk. Er is ook een breed draagvlak voor de door u voorgestelde hervormingen.
Minister, plant u bijkomende sensibiliseringscampagnes rond jongeren in het verkeer, bijvoorbeeld als beginnende autobestuurder of als zwakke weggebruiker? Of worden jongeren onder de 25 meegenomen in een nieuwe geplande campagnegolf?
De Vlaamse Regering heeft op 4 december 2015 de hervorming van de rijopleiding goedgekeurd en dat wordt nu verder voorbereid, onder andere door het Vlaams Huis van de Verkeersveiligheid, met bijzondere aandacht voor beginnende chauffeurs. Wanneer is het uw ambitie om deze hervormde rijopleiding in de praktijk te brengen?
Volgens het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) worden de vooropgestelde doelen met betrekking tot het verminderen van het aantal verkeersdoden op Vlaamse wegen niet gehaald. Plant u hiervoor bijkomende initiatieven? Aan welke soort initiatieven dacht u? Of moeten we misschien de Vlaamse doelen bijstellen?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik deel volledig uw analyse. In de categorie 18 tot 24 jaar zijn verkeersongevallen niet alleen goed voor één derde van het aantal doden, het is ook de enige categorie waarbij verkeersongevallen de belangrijkste doodsoorzaak is.
Volgende maanden staan alvast verkeersveiligheidscampagnes ingepland over snelheid en alcohol. Jongeren maken deel uit van de specifieke doelgroep. Het is mijn bedoeling om vanuit het Vlaams Huis voor de Verkeersveiligheid op regelmatige tijdstippen campagnes, op maat van de voornaamste doelgroepen en gelinkt aan de handhavingskalender van de politie, uit te voeren. Daarbij gaat de aandacht uit zowel naar de specifieke problematiek als naar preventieve strategieën. Voor jonge automobilisten zullen we voornamelijk focussen op snelheid, op drugs en op afleiding in het verkeer. Jonge mannen tussen 18 en 29 jaar zullen bij deze campagnes de primaire doelgroep zijn. Daarnaast zullen we sensibiliseren rond specifieke thema’s die zwakke weggebruikers aanbelangen, bijvoorbeeld de zichtbaarheid, de roodlichtnegatie en ander risicovol gedrag.
In het kader van de hervorming van de rijopleiding werken we in twee fases. In een eerste fase komt de aanpassing van de examinering aan de beurt. Ik plan om de volledige hervorming in 2017 rond te hebben. Momenteel bereiden we de hervorming volop voor in de werkgroep Rijopleiding, dat is een van de kamers van het Vlaams Huis voor de Verkeersveiligheid. Daar zit niet alleen de rijschoolsector aan tafel, maar bijvoorbeeld ook de Gezinsbond en de Vlaamse Jeugdraad. Vanuit wetenschappelijke hoek zijn ook het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) en het BIVV present.
Ik denk niet dat we de doelstellingen moeten aanpassen. Op basis van de voorlopige resultaten voor 2015 van de Verkeersveiligheidsbarometer, kan je zeggen dat het opnieuw iets positiever is. Volgende week maak ik de definitieve cijfers bekend. Maar we weten dat er sowieso bijkomende inspanningen zullen nodig zijn om echt significante vooruitgang te kunnen boeken. Dat is de specifieke doelstelling van het Vlaamse Verkeersveiligheidsplan. We trachten om een zo evenwichtig mogelijk maatregelenpakket samen te stellen. Ik zal een preview van de grote lijnen geven op de staten-generaal. Ik wil er op korte termijn nog mee naar de regering trekken. We leggen er de laatste hand aan.
De heer Keulen heeft het woord.
Minister, ik vind dit een goed antwoord. U zult in 2019 worden beoordeeld op de vooruitgang in de grote infrastructuurdossiers, maar ook op het vlak van verkeersveiligheid en het terugdringen van het aantal verkeersongevallen. U hebt er zelf voor gekozen om daarop een duidelijk accent te leggen en uw stempel te plaatsen. Dat is een juiste keuze. Vandaag is het draagvlak daarvoor in de samenleving praktisch unaniem. Ondertussen is het zelfs iets wat als het ware in de mond gebetonneerd zit: 'Weg met de gesel van de vierhonderd!' Het is nu vooral zaak om werk te maken van de maatregelen en campagnes, en ook om de mensen aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid, om dat zo snel mogelijk operationeel te krijgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.