Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Verslag
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Voorzitter, minister, dames en heren, uit het recente Grote Woononderzoek van het Steunpunt Wonen blijkt dat in Vlaanderen nog tal van woningen niet beschikken over dakisolatie. U hebt al verschillende malen in de commissie Energie aangegeven dat investeren in dakisolatie dé prioriteit blijft voor de volgende jaren. Het aantal woningen zonder dakisolatie moet op zo kort mogelijke tijd onder 10 procent komen.
Belangrijk in dezen is de invoer in de Vlaamse Wooncode van de Vlaamse dakisolatienorm, die oplegt dat alle woningen tegen 2020 geïsoleerd moeten zijn. Het ontbreken van dakisolatie kan bij een woningonderzoek aanleiding geven tot strafpunten. In combinatie met andere gebreken aan de woning kan het leiden tot een onbewoonbaarheidsverklaring.
Nu, er zijn tal van premies in Vlaanderen. Er wordt zwaar op ingezet en veel rond gecommuniceerd. Er is de Vlaamse dakisolatiepremie, er is het sociaal dakisolatieprogramma voor woningen die bewoond worden door kwetsbare huurders en er is ook de belastingvermindering. Die belastingvermindering komt overeen met 30 procent van het factuurbedrag voor de plaatsing van de isolatie, en dit met een maximale belastingvermindering van 3050 euro voor investeringen die op het vlak van dakisolatie gedaan zijn in 2015.
Minister, Samenlevingsopbouw signaleerde ons dat er zich een probleem stelt wanneer de aanvrager van de belastingvermindering voor dakisolatie weinig tot geen belastingen betaalt. Dat zijn vaak gezinnen met lage inkomens, bijvoorbeeld gepensioneerden of gezinnen met een uitkering. Toen de belastingvermindering voor energiebesparende maatregelen nog federale materie was, heeft toenmalig Vlaams minister voor Energie Crevits een premie voor niet-belastingbetalers ingevoerd. Er werd een aparte premie ontwikkeld voor diegenen die weinig tot geen belastingen betalen. Deze Vlaamse premie verdween toen er federaal een belastingkrediet werd ingevoerd dat ook van toepassing was voor niet-belastingbetalers. Dat krediet was een tijdelijke maatregel en werd niet verlengd. Bijgevolg staan we vandaag voor de situatie dat er noch een premie noch een belastingkrediet bestaat voor gezinnen die geen tot weinig belastingen betalen, maar die wel een investering doen op het vlak van dakisolatie. Deze ongelijkheid wil ik vandaag aankaarten in de commissie.
Minister, overweegt u om een belastingkrediet of een premie in te voeren voor die gezinnen die niet in aanmerking komen voor een belastingvermindering maar die wel degelijk investeren in dakisolatie?
Minister Turtelboom heeft het woord.
De belastingvermindering voor de uitgaven voor onder meer dakisolatie kon in de periode waarin deze nog federaal was, tijdelijk worden omgezet in een terugbetaalbaar belastingkrediet. Het belastingkrediet voor dakisolatie was een federale en tijdelijke maatregel, ingevoerd door de Economische herstelwet van 27 maart 2009. Deze gold voor de aanslagjaren 2010 en 2011 voor de uitgaven uit 2009 en 2010. Met de Programmawet van 23 december 2009 heeft de Federale Regering beslist om de regeling te verlengen en verder te laten gelden voor de uitgaven die daadwerkelijk werden betaald in de belastbare tijdperken 2011 en 2012. De mogelijkheid tot het verkrijgen van een belastingkrediet verdween vanaf aanslag 2014, maar dan zit men nog altijd in de federale context. Terwijl de belastingvermindering voor andere energiebesparende uitgaven werd afgeschaft met de wet van 28 december 2011, bleef enkel de vermindering voor dakisolatie van een bestaande woning bestaan, maar de maatregel werd wel ingeperkt. Zo kan de belastingvermindering voor de in 2013 gedane uitgaven voor dakisolatie niet langer in een belastingkrediet worden omgezet.
Op het Vlaamse niveau werden bij het besluit van de Vlaamse Regering van 9 mei 2009 premies toegekend voor het uitvoeren van energiebesparende investeringen in woongebouwen. Personen die niet of slechts gedeeltelijk konden genieten van het federale personenbelastingvoordeel, konden van de Vlaamse overheid een premie krijgen. Dit besluit werd opgeheven bij besluit van de Vlaamse Regering van 19 november 2010 houdende algemene bepalingen over het energiebeleid. Er zijn momenteel geen concrete intenties voor het invoeren van een premie of een belastingkrediet voor zij die te weinig personenbelasting betalen om van de belastingvermindering te kunnen blijven genieten. Ik bedoel dan in een fiscale context, want we hebben uiteraard de andere energiepremies. Daarvoor is nog geen contact geweest met de federale administratie.
In de Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn heb ik wel gezegd dat de belastingvermindering voor dakisolatie nog ongewijzigd blijft tot minstens eind 2016. We zullen ook de efficiëntie van deze maatregel opvolgen en evalueren, onder meer gelet op de actuele normen voor dakisolatie. De voorwaarden om van de belastingvermindering voor de uitgaven voor dakisolatie te kunnen genieten, kunnen het best mee-evolueren met de dakisolatienorm. De voorwaarden inzake isolatie kunnen ook het best worden afgestemd op die van de premies. Bovendien zal deze belastingvermindering deel uitmaken van de analyse ‘Verdere rationalisering van de Vlaamse fiscaliteit’, zoals ik toegelicht heb in mijn beleidsnota. Ik merk ook op dat voor beschermde afnemers die van een sociale maximumprijs voor elektriciteit en aardgas kunnen genieten, de premies voor energiebesparende maatregelen met 50 procent werden verhoogd.
Ter informatie kan ik nog meegeven dat het belastingkrediet bijzonder weinig werd toegepast. Uit de cijfers voor het inkomstenjaar 2011, dus voor de regionalisering, blijkt dat voor 14 procent van de ingediende aangiften een belastingvermindering werd gevraagd maar slechts aan 4,65 procent van deze dossiers kon ook effectief een belastingkrediet worden verleend. Het gaat dus om 4,65 procent van 14 procent. Het belastingkrediet was bovendien toen nog ruimer dan enkel het belastingkrediet voor isolatie, het gold ook voor andere uitgaven voor energiebesparing, maar het was toen ook bijzonder laag.
Eigenlijk zit dit in een context van voor de regionalisering van de bevoegdheid en was de afschaffing eigenlijk al een feit. De belastingvermindering blijft zeker gelden tot 2016. Dan zal het aan de Vlaamse Regering zijn om hier een beslissing in te nemen.
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw historiek van de belastingvermindering en kredieten. Ik kan me indenken dat het voor veel mensen een complexe materie is.
Ik weet dat u intensief bezig bent met een hervorming van de energiepremies. Waarschijnlijk mogen we die hervorming nog deze maand verwachten. Ik weet ook dat er, in overleg met het Vlaams Energieagentschap, wordt gewerkt aan een Actieplan Energiearmoede. Daaraan wordt momenteel de laatste hand gelegd en misschien is het goed in dat kader een systeem van premies of kredieten ook aan het Vlaams Energieagentschap voor te leggen. Op het vlak van dakisolatie hebben we al een lange weg afgelegd. Nu blijven vooral nog de meer complexe werken over en werken in woningen van meer kwetsbare gezinnen. Het is toch de bedoeling zeker ook die doelgroep te bereiken, zodat ook zij op maat worden begeleid en meer investeringen kunnen doen.
Dan heb ik nog een bijkomende vraag. Met de laatste staatshervorming is de belastingvermindering voor dakisolatie naar Vlaanderen overgeheveld. U zegt, minister, dat u die belastingvermindering tot het einde van 2016 zult behouden. Van waar komt die deadline eind 2016 en komt er een evaluatie van het systeem?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Voor alle duidelijkheid, mevrouw Taeldeman, het belastingkrediet werd afgeschaft op een ogenblik dat het nog een federale bevoegdheid was. De federale overheid had het ingesteld als een tijdelijk maatregel en heeft die tijdelijke maatregel op een bepaald moment niet verlengd. De Vlaamse Regering heeft op dit vlak dus geen daad gesteld.
De belastingvermindering geldt zeker tot 2016. Ze kan ook worden verlengd, maar we werken nu eenmaal altijd in begrotingsjaren. Wel hebben we in de federale cijfers vastgesteld dat het krediet niet echt de doelgroep heeft bereikt. Met de energieleningen is dat bijvoorbeeld wel het geval. De doelgroep die tegen 0 procent leent, is daarin echt wel goed vertegenwoordigd. Ik wil altijd met een open blik onderzoeken hoe we de meest kwetsbare groepen kunnen bereiken. Daarom ook komen we met een Actieplan Energiearmoede. De vraag is alleen of het belastingkrediet daarvoor wel de beste manier is. In elk geval duik ik nog eens verder in de federale cijfers om na te gaan waar precies het knelpunt zit bij het belastingkrediet. Met maar 14 procent aanvragen, waarvan er maar 4 procent zijn goedgekeurd, op een moment dat het nog over veel meer ging dan dakisolatie alleen, kunnen we niet echt spreken van een succesmaatregel. Als we gewoon het systeem voortzetten, schieten we zeker ons doel voorbij, en ik wil zeker nagaan hoe we dat kunnen verhelpen. Tot eind dit jaar, het lopende begrotingsjaar, blijven we met de belastingvermindering zitten.
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Minister, ik weet ook dat er voor het aanpakken van energiearmoede niet echt één wondermiddel bestaat. Hadden we dat wel gevonden, dan waren nu waarschijnlijk alle woningen geïsoleerd en energieneutraal. Ik begrijp dat het Actieplan Energiearmoede zal bestaan uit een mix van diverse maatregelen gecombineerd met een aanpak op maat en gepaard met een zeer sterke communicatiecampagne om de mensen over de streep te trekken. Ik wil er gewoon voor zorgen dat de mensen die weinig tot geen personenbelasting betalen, maar toch in dakisolatie investeren, in aanmerking komen voor bepaalde financiële steun. U verwijst ook naar de energielening, maar daarover stel ik morgen een vraag in de commissie Energie. Dat hou ik dus voor morgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.