Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
De heer Vanderjeugd heeft het woord.
Voorzitter, er is al veel gezegd over de crisis in de varkenshouderij. Er zijn ook al x-aantal maatregelen verkondigd en geïmplementeerd. Minister, een van de zaken die u aanhaalde in de plenaire vergadering van 8 juli, net vóór het zomerreces, was de introductie van een black box in bepaalde slachthuizen.
Het was een nieuw gegeven – we hoorden er voor de eerste keer over tijdens die plenaire vergadering –, maar het was zeker ook geen slecht gegeven. Het blijkt namelijk dat de wegingen in de slachthuizen vandaag niet altijd even accuraat gebeuren. De vraag naar meer transparantie over de prijzen die worden gegeven en over wat wordt gewogen in slachthuizen blijft.
U kondigde daarom aan om bij besluit van de Vlaamse Regering verplicht te willen maken dat er een black box, een registratie, gebeurt bij de slachthuizen zodat men goed weet op welk gewicht er wordt afgewogen. Op die manier zou de sector veel meer informatie krijgen.
We zijn inmiddels bijna een half jaar verder en hebben er eigenlijk niet meer concreet iets over gehoord, tenzij ik dat zou hebben gemist.
Minister, staat u nog achter wat u toen hebt gesteld? Zo ja, wat is de stand van zaken? Tegen wanneer ziet u een eventuele implementatie daarvan? Hebt u daarover overleg gepleegd met de slachthuizen en de landbouworganisaties?
Wat zou de meerkost van de invoering van de black box voor onze slachthuizen kunnen betekenen?
Hebt u er bij Europa op aangedrongen een tandje bij te steken inzake het verzamelen van correct cijfermateriaal in verband met de varkenssector in Europa? Welke maatregelen zouden eventueel worden genomen op Europees vlak in verband met het verzamelen van correct cijfermateriaal?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega, het klopt dat een van onze bezorgdheden was, ook in het kader van de crisis in de varkenssector, dat er inderdaad voldoende controle moet zijn zodat de weging en afrekening correct gebeuren. We zullen inderdaad een black box, een afgeschermd registratiesysteem, invoeren, zodat de weging van de karkassen kan worden nagegaan.
Het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering is klaar. Het wordt op dit moment afgetoetst met de andere gewesten en met de federale overheid in de Interministeriële Conferentie voor het Landbouwbeleid.
Wat staat er in dat ontwerp van besluit? Het ontwerp bepaalt dat de slachthuizen een overgangsperiode hebben om het systeem te implementeren op hun slachtlijn. Daarover wordt overleg gevoerd. Het zal binnenkort ook worden voorgelegd aan de Vlaamse Regering.
Hoeveel kost dat? De kostprijs is afhankelijk van het systeem dat in het slachthuis wordt gebruikt. De ramingen variëren tussen 2000 en 5000 euro per slachthuis.
Tijdens de landbouwraad van 14 en 15 december hebben wij er nog maar eens op aangedrongen bij de Europese Commissie en bij de collega-lidstaten om betere marktinformatie te hebben voor de varkenssector, zowel op het niveau van productie als consumptie. Zoals ik al heb gezegd, zijn daar namelijk grote verschillen, bijvoorbeeld voor melk.
Eind december heeft de Europese Commissie een verbeterde presentatie van de marktinformatie voorgesteld. Ze zal nu tweewekelijks een dashboard op haar website plaatsen met de meest actuele informatie over de Europese marktprijzen. Daarnaast heeft de Europese Commissie ook een verbeterde versie voorgesteld van de berekening van de marges, waarbij de verhouding tussen de opbrengsten en de belangrijkste kosten, zoals de veevoeders, geëvalueerd wordt. Die marge vormt een belangrijke indicator voor de economische situatie. Er zijn dus al resultaten, ook al blijft het voorlopig daartoe beperkt.
De Europese Commissie actualiseert de marktinfo regelmatiger dan voordien en geeft meer mogelijkheden om dat te bekijken. Daarmee is de kous natuurlijk niet af. De Europese Commissie werkt met gegevens die de 28 lidstaten moeten rapporteren aan Eurostat. De Europese regelgeving zegt dat de lidstaten die gegevens binnen de twee maanden na de slachting moeten doorgeven, waardoor er dus altijd heel wat vertraging zit op de cijfers. De verwerking en publicatie gebeurt dan wel regelmatiger, maar is nog altijd niet zo optimaal.
Wat de stocks van varkensvlees betreft, is er vandaag geen Europese regelgeving beschikbaar die lidstaten of bedrijven verplicht om informatie over stocks mee te delen. Hierover wordt dus nog steeds geen informatie verzameld. We zullen daarop blijven aandringen, om het nog accurater en beter te maken, los van het feit dat we blijven aandringen op structurele Europese maatregelen in het geheel voor een aantal van onze sectoren.
De heer Vanderjeugd heeft het woord.
Minister, het doet mij goed om deze zaken te horen. Als ik het goed heb, varieert de kostprijs tussen 2000 en 5000 euro?
Minister, wat was de reactie van de slachthuizen op de invoering van die black box? Hoe stonden zij daartegenover tijdens dat overleg?
Het is goed dat het ministerieel besluit klaarligt. Wanneer komt dat op de Vlaamse Regering? Wat transparantie betreft, is het beter correcte en eerlijke cijfers te geven.
U zegt dat de gegevens binnen de twee maanden bij Eurostat moeten zijn. Blijft die timing behouden of wordt die vervroegd zodat die gegevens sneller kunnen worden verwerkt?
Ik wil samen met u blijven pleiten voor correcte en transparante gegevens in verband met die overstocks. Dat kan heel belangrijk zijn voor de sector. Ik denk dan aan eventuele implicaties voor de invoer en de zeugenmarkt. De maatregelen die u aankondigt en de implementatie van die black box stellen me wel gerust.
De heer Wouters heeft het woord.
Volgens mijn fractie is het systeem op zich zeker niet slecht, maar is het een druppel op een hete plaat. Het zal de boer wel iets meer opleveren maar niet navenant, het zal de problemen van de sector niet oplossen. De overproductie zal daardoor niet verdwijnen en slachthuizen blijven investeren in extra slachthaken. Ik denk dat er meer moet gebeuren dan enkel de installatie van een black box.
De heer Dochy heeft het woord.
Twee elementen zijn belangrijk. Een correcte weging is een essentieel onderdeel, het is erg dat we daarover moeten spreken en dat we daar vroeger blijkbaar geen duidelijke garanties over hadden. Tweede element is het voorspellen van de markt. Dat kan maar gebeuren op het moment dat men beschikt over voldoende gegevens. Ook eerder hebben wij al gepleit voor het beschikbaar stellen van informatie over gewichten en aantallen zowel wat de geboorten als de slachtingen betreft.
Mijnheer Vanderjeugd, rekening houdend met de evolutie naar een liberalere markt, is dat belangrijk om zich te kunnen indekken, eventueel met langetermijnafspraken, ten aanzien van leveranciers. Het gaat niet alleen over het aantal producten dat op de markt komt maar ook over de markt van de grondstoffen. Die zijn belangrijk voor de prijs van het veevoer. Het is dan ook essentieel om over zoveel mogelijk gegevens te beschikken. Ik ben er in elk geval van overtuigd dat het de taak is van de overheid om daar in die omstandigheden werk van te maken, om aan datacollectie te doen en om de gegevens op een toegankelijke manier ter beschikking te stellen van diegenen die daar in tweede orde mee kunnen werken. Ik hoop dat daar verder op zal worden ingezet.
Het is evident dat de black box slechts een element is in een veel ruimer verhaal. Mijnheer Wouters, u hebt onze vorige vergaderingen niet gevolgd. Als u de verslagen naleest, zult u echter merken dat er over de varkenscrisis al uitzonderlijk veel is gediscussieerd. Het is niet de bedoeling die hele discussie hier vandaag over te doen.
Minister, ik heb een bijkomende vraag. Komen de federale overheid of de gewesten eventueel tegemoet in de kosten voor de installatie van de black box?
Deze vraag en het antwoord daarop gaan vooral over de black box en over wat Europa doet. Ik herhaal dat er tal van maatregelen zijn. Op 1 februari organiseren we de G30 waarbij we met de belangrijkste stakeholders die betrokken zijn bij de varkenssector nadenken over mogelijke structurele oplossingen in Vlaanderen.
Mijnheer Vanderjeugd, dat besluit kan vrij snel naar de Vlaamse Regering gaan. Het heeft iets langer geduurd dan ik zelf wilde omdat onze diensten overleg hebben gepleegd met de slachthuizen en de andere stakeholders. Dat was een open discussie. Niet iedereen vindt het even fijn dat die black box er komt, maar het is wel nodig en nuttig.
Er is niet voorzien in een financiële tegemoetkoming. De slachthuizen moeten dat zelf betalen. Het gaat niet over gigantische bedragen: 2000 à 5000 euro moet haalbaar zijn. De slachthuizen zitten momenteel niet in de problemen op dat vlak.
Ik heb geen aanwijzingen dat Europa die termijn van twee maanden zou willen wijzigen. Bij elke mogelijke gelegenheid zullen we op die nagel blijven kloppen.
De black box is een van de maatregelen, maar daarnaast zijn nog verdere structurele maatregelen vereist.
De heer Vanderjeugd heeft het woord.
Deze maatregel is een goede maatregel. Het is een goed middel binnen een eerlijke liberale markt, los van crisissen. Het stelt me gerust dat u op de nagel zult blijven kloppen voor wat de gegevens voor Eurostat en de overstocks betreft.
De vraag om uitleg is afgehandeld.