Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Bajart heeft het woord.
De transformatie bij de VRT, waarvoor we onder andere in juli nog een resolutie in het parlement goedkeurden, stoot op zekere kritiek. Daarbij valt niet te ontkennen dat het lekken van een transformatienota, nog voor ze besproken werd op de raad van bestuur van de VRT, voor meer onrust heeft gezorgd dan nodig was. Net zoals een herstructurering bij andere bedrijven, laat staan bij overheidsbedrijven, vaak op tegenstand stuit, is dit ook zo bij de VRT.
We moeten daar een zeker respect voor opbrengen. Vooral vanwege de gelekte nota, kunnen we niet zomaar voorbij aan de onzekerheid en de emotionele reacties van het personeel. Gedane zaken nemen geen keer, maar ik wil nogmaals benadrukken hoezeer ik het lekken van die nota betreur. Was dit niet gebeurd, dan was het hele proces misschien beter, transparanter en, vooral, voor het personeel, duidelijker verlopen.
Op dit moment kijken we aan tegen protest bij het VRT-personeel. Zoals ik al zei, dat is niet vreemd aan een herstructurering en ook niet onverwacht. Maar zelfs al kunnen we dat op een bepaalde manier verstaan, ook dit protest moet natuurlijk op een transparante manier verlopen.
Recent werd een campagne op de sociale media gestart onder het mom van ‘Iedereen VRT’. Laat het duidelijk zijn dat ikzelf, noch mijn fractie, er een punt van zouden maken dat het VRT-personeel zich organiseert of een campagne gericht op de publieke opinie voert. Bij de campagne die nu door het VRT-personeel wordt gevoerd, werden een aantal filmpjes geproduceerd. Een aantal populaire VRT-gezichten, personeelsleden, werden vooruitgestuurd om de campagne te trekken. Zoals eerder gezegd, dat is op zich zeker geen probleem. Die filmpjes worden trouwens niet enkel verspreid door het VRT-personeel, maar ook via de socialemediakanalen van de VRT zelf zoals de Facebookpagina van Radio 1. Die kanalen van de VRT worden ook ingezet om de boodschap van het personeel te verspreiden, op dezelfde manier als ze door personeelsleden verspreid worden op hun eigen Twitteraccount of Facebookpagina. Op welk moment en met welke middelen werden deze filmpjes geproduceerd? Werden hiervoor werkingsmiddelen van de VRT gebruikt? Mogen de socialemediakanalen van de VRT hiervoor gebruikt worden?
Collega Bajart, ik heb naar aanleiding van uw vraag contact opgenomen met de VRT en hierover uitleg gevraagd. De VRT bezorgde me hierover de volgende input. Het produceren en verspreiden is een gelegenheidsactie van bezorgde VRT-medewerkers. De medewerkers hebben deze filmpjes gemaakt vanuit een bezorgdheid voor de kwaliteit van het VRT-aanbod en vanuit het belang voor de Vlaamse samenleving. Medewerkers van de VRT hebben deze filmpjes gemaakt buiten hun werkuren. Zij deden dat in overleg met hun leidinggevenden zodat geen enkele VRT-productie hieronder heeft geleden. Ze hebben voor de productie van deze filmpjes wel VRT-productiemateriaal gebruikt.
De VRT meldt me dat ze hierover heeft bericht vanwege de nieuwswaarde die deze filmpjes naar mening van de VRT-redactie hadden. Vandaar dat dit werd verspreid via deredactie.be. Radio 1 heeft op zijn beurt op basis van zijn informatieve taak dit bericht overgenomen en verspreid via Facebook en Twitter. Het behoort natuurlijk tot de redactionele autonomie om nieuws te selecteren en via de diverse kanalen die de VRT heeft, kenbaar te maken op de wijze waarop de VRT-redactie dat nuttig acht. Ik zal hier dan ook niet verder op ingaan.
Wat de filmpjes zelf betreft, blijf ik bij mijn standpunt dat ik de onrust bij de personeelsleden begrijp, maar dat ik het niet zo kies vind dat ze op deze manier actie voeren. Andere werknemers hebben die middelen niet. Het is bovendien een beetje goedkoop om de kijkers bang te maken door de indruk te wekken dat populaire programma’s als ‘Thuis’ door de besparingen niet langer zullen kunnen worden gemaakt. Want dat is uiteraard niet zo. Het is bijzonder belangrijk dat het management intern goed communiceert naar de werkvloer en dat er een soort van dialoog kan ontstaan. De transformatieoefening die we hebben gevraagd zal immers moeten worden uitgevoerd. Dat kan het best in overleg en dialoog.
Wat de besparingen betreft: de VRT-dotatie voor de volgende jaren is nu al enkele maanden bekend. Dat is niet nieuw. Tot slot denk ik dat het aangewezen en mogelijk is dat de personeelsleden, samen met de directie en de raad van bestuur de hand aan de ploeg slaan, om van de VRT een efficiënte en kwaliteitsvolle organisatie te maken die, zoals in het verleden, topprogramma’s maakt die het verschil maken die onze Vlaamse kijkers, luisteraars en surfers ten goede komen.
De heer Bajart heeft het woord.
Vanwege de nieuwswaarde heeft deredactie.be het overgenomen en in een context geplaatst, maar dat was niet het geval bij Radio 1. Het werd gewoon gepost zonder enige vorm van context of duiding. Het is belangrijk een aantal zaken te beklemtonen. We moeten er toch op toezien dat het op een fatsoenlijke wijze verloopt, want het gaat om een bedrijf dat met openbare middelen wordt gefinancierd.
De heer Vandaele heeft het woord.
We weten allemaal dat de opdracht waar de VRT voor staat, niet eenvoudig is. Het is begrijpelijk dat er onrust is.
Hopelijk kunnen we, de politiek en de VRT zelf, dat zo snel mogelijk achter ons laten. Minister, u brengt net het argument dat het een nieuwsfeit is en dat het als zodanig kenbaar moet worden gemaakt. Dat is een beetje een zwak argument. Het gebeurt met publiek geld, kun je zeggen, maar dat zullen maar borrelnootjes zijn op het hele VRT-budget als ze een paar filmpjes maken. Dat moeten we misschien relativeren.
Een belangrijk element vind ik wel, minister, dat men niet de indruk mag wekken dat bepaalde populaire programma’s zullen verdwijnen. Dat is ooit al eens geprobeerd, ook uit politieke hoek. Dat is een gevaar, want dat is niet onze bedoeling. We willen een sterke VRT, weliswaar afgeslankt of slanker, waar de VRT zelf zegt dat het kan, maar die toch die programma’s blijft maken. Het is niet goed om die indruk te weken, want men mag het publiek geen rad voor de ogen draaien.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Ik moet bekennen dat ik niet zo blij was met uw vraag, mijnheer Bajart, hoewel ik u doorgaans hoog inschat. Ik maak me ongerust. Er is een hele sfeer ontstaan over de VRT, die niet de goede kant uitgaat. Ongetwijfeld hebt u het niet zo bedoeld, minister, maar uw antwoord vorige week dat u de beheersovereenkomst strenger wilt maken, is door iedereen opgevat als ingrijpen in de redactionele vrijheid. Ik verwijs naar de reactie van minister Schauvliege vandaag en naar deze vraag. Mensen bij de VRT voelen zich geïntimideerd. Het komt bedreigend over. We moeten oppassen dat we de VRT en haar redacties in hun redactionele vrijheid kunnen laten doen.
Minister, u hebt aangegeven dat het de VRT niets heeft gekost. Ik was er vrij gerust in dat de mensen bij de VRT wel weten wat ze doen en dat ze dat buiten hun werkuren doen. Ze hebben niet de indruk gewekt dat’ Thuis’ niet meer zou kunnen worden gemaakt. Het filmpje toont net aan dat alles met veel minder middelen moet worden gemaakt, en dat de mensen intern bezorgd zijn over de kwaliteit, dat ze niet meer dezelfde standaard kunnen hanteren. Ik zou graag hebben dat het stopt met heel die sfeermakerij over de VRT.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Los van de inhoud van de filmpjes heb ik er wel begrip voor dat een creatieve sector, wat de VRT toch voor een groot deel is, op een creatieve manier uiting geeft aan een bepaald ongenoegen dat al een tijd leeft. Ik heb eerlijk gezegd – en meer wil ik er niet over kwijt – liever dat men dat doet dan de hele avond een zwarte buis of, zoals andere organisaties in dit land, openbaar vervoer lamleggen. Dat is veel erger. Ik heb er eens wat lachend naar gekeken. Los van de inhoud, je kunt ermee akkoord gaan of niet. Hadden ze ‘Thuis’ als voorbeeld moeten nemen, of niet. Ik spreek me daar niet over uit, maar ik kan begrijpen dat een creatieve sector op een creatieve manier uiting wil geven aan ongenoegen. Laten we het daarbij houden. Voor de rest is deze zaak het bijna niet waard dat we er nog veel woorden aan vuilmaken in deze commissie.
Namens mijn fractie. Ik heb gisteren het filmpje thuis nog eens bekeken, met die tl-buizen en opgenomen met een iPad. Als je ‘Thuis’ uitkleedt tot dat, is het toch slecht amateurtoneel, maar dat terzijde. (Gelach)
Mijnheer Bajart, ik begrijp het in uw positie. Maar het is toch fijn dat een creatief huis met creatieve instrumenten reageert, en niet zoals sommige vakbonden bij de spoorwegen die het ons drie dagen na elkaar lastig maken. Als het geen extreem misbruik is van kanaal, instrumenten en centen, moet het kunnen. Journalisten hebben het in privékranten ook gedaan.
Mevrouw Segers, sfeermakerij is totaal mijn stijl niet. Mijn vraag was goed gesitueerd, de context was duidelijk, met een aantal positieve boodschappen. Maar het is onze taak om bepaalde vragen te stellen. Ik verwijs naar uw opmerkingen, mevrouw Brouwers. Elke vraag die een parlementariër zich stelt, is het waard om hier te worden bediscussieerd. Als parlementslid vind ik het maar normaal dat ik de vragen stel die ik nodig acht om te stellen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.