Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Dit jaar worden ongeveer 3500 Vlaamse energieleningen verwacht, voor in totaal 15 miljoen euro, maar daar hangen uiteraard ook verschillende kosten aan vast. Zo gaat er 1,4 miljoen euro naar de financiering van de lokale entiteiten. Dat betekent ongeveer 400 euro per dossier. Daarbovenop komen nog allerlei werkings- en financieringskosten, voor een totaal van bijna 2,2 miljoen euro. Alles samen geeft dat 3,6 miljoen euro.
Een Vlaamse energielening kost bijgevolg per dossier meer dan 1000 euro. Daartegenover staan inkomsten van interesten, wat de kost per lening verlaagt tot ongeveer 840 euro. Het gemiddelde ontleende bedrag is een kleine 4300 euro. We vinden die cijfers terug in de samenwerkingsovereenkomst tussen de Vlaamse Regering en het Participatiefonds Vlaanderen.
We zijn dan ook eens gaan kijken naar hoe de aanvragen gebeuren en hebben de vergelijking gemaakt met het aanvragen van een renovatielening bij de bank voor energiebesparende maatregelen. Daaruit blijkt dat ook de administratieve lasten voor die Vlaamse energielening vrij hoog zijn. De bank vraagt bijvoorbeeld een loonbrief van één maand, voor de Vlaamse energielening vraagt men drie maanden. De identiteitskaart wordt ingelezen op het bankkantoor, voor de Vlaamse energielening moet je zelf voor een kopie zorgen. Een aanslagbiljet is niet nodig voor de bank, maar moet je wel toevoegen bij de Vlaamse energielening, terwijl dat perfect digitaal opvraagbaar zou moeten zijn. Er is zelfs een klevertje van de mutualiteit nodig voor de Vlaamse energielening, wat niet nodig is bij een bank. De eindafrekening van elektriciteit en aardgas is niet nodig bij de bank, maar moet wel toegevoegd worden voor de Vlaamse energielening. Idem dito voor een huurovereenkomst.
We zien dus dat daar op een aantal zaken zou kunnen worden bespaard, bijvoorbeeld door sommige zaken niet meer op te vragen, of automatisch te laten digitaliseren, waardoor de administratieve lasten zouden verminderen.
Minister, ziet u mogelijkheden om de Vlaamse energielening verder te rationaliseren qua administratieve lasten? We spreken over een gemiddeld ontleend bedrag van 4300 euro. Daartegenover staat een kost van meer dan 800 euro. Hebt u een bepaald ambitieniveau om de kosten tot een bepaald niveau omlaag te brengen?
We stellen ook vast dat veel lokale entiteiten analoog werken. Alles gebeurt dus nog via een papieren invulformulier. Kan Vlaanderen in dat verband eenmalig een ondersteuning organiseren, door een digitaal platform aan te bieden waarbij het grootste deel van het werk online kan gebeuren en een groot deel automatisch zou kunnen worden opgevraagd en gecontroleerd?
Minister Turtelboom heeft het woord.
De administratieve behandeling van de energieleningen gebeurt op lokaal niveau, bij de energiehuizen. Het is bij hen intern dat de procedures worden bepaald door de kredietcommissies. Het zijn immers de energiehuizen die de kredieten verstrekken en die daartoe erkend zijn. Zij gaan daarbij zeer behoedzaam te werk, gelet op de vaak precaire doelgroep waaraan de lening wordt verstrekt.
Het is een aanpak die loont, zeker als je kijkt naar het zeer lage percentage van wanbetaling waarmee zij geconfronteerd worden. Op dit ogenblik is dat maar 0,05 procent van de totale portefeuille. Het aantal risicodossiers bedraagt ook maar 0,5 procent. Daar mogen we heel fier op zijn. Dat is een bijzonder goed resultaat, gegeven de problematiek en de doelgroep waarvoor men werkt.
Er wordt voor geopteerd om geen administratieve kosten aan de particulieren door te rekenen. Wij hebben die bevoegdheid over de Vlaamse energielening sinds 1 januari 2015.
We zijn gestart met de energielening zo veel mogelijk in de markt te zetten. Het systeem moest zo veel mogelijk worden geharmoniseerd om goed te kunnen werken. Het budget is dit jaar opgetrokken van 15 naar 30 miljoen euro. Op basis van de huidige statistieken zullen we onze 30 miljoen ook volledig nodig hebben dit jaar. Het is niet dat we aan ‘overshooting’ hebben gedaan. Waar er op het federale niveau een onderbenutting was, hebben wij een verdubbeling van het budget gedaan. Tegen het einde van het jaar is de verwachting dat de 30 miljoen op zijn. We mogen fier zijn. Vlaanderen heeft de bevoegdheid overgenomen en die meteen een boost gegeven en verbeterd.
Voor het administratieve proces hebben we niet onze tijd verloren door eerst maanden na te denken hoe we dat konden verbeteren. We hebben de bevoegdheid overgenomen. De FRGE-lening (Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost) is een energielening geworden, er is wat geharmoniseerd, het budget is verhoogd en we zijn beginnen te werken. We moeten nu nagaan of het administratief eenvoudiger kan. Ik wou aan het begin van het jaar geen maanden tijd verliezen door eerst de procedures te bekijken om dan te constateren dat de onderbenutting nog groter was dan op het federale niveau. Nu moeten we dat wel onder de loep nemen. We zullen een evaluatie maken. We willen samen met het Participatiefonds Vlaanderen aan de energiehuizen een heel gesofisticeerd digitaal kredietbeheersysteem aanbieden, waardoor we bepaalde dingen die op papier gebeuren, kunnen wegwerken.
Ik ben vooral blij dat we een heel goeie start hebben genomen. Er is een duidelijke vraag. We zitten al boven 3000. Het federale niveau benutte van de 15 miljoen maar 10 tot 12 miljoen euro. Wij zullen op 30 miljoen euro zitten, wat goed is. Uw punten van kritiek zijn wel terecht, en die moeten we nu aanpakken.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Ik ga akkoord met uw visie: eerst vooruitgaan en daarna kijken of de administratie kan worden vereenvoudigd. Ik had van een aantal mensen gehoord wat ze moesten doen en welke documenten ze moesten kopiëren. Ik ben blij dat er een digitaal platform komt.
Ik wijs erop dat de werkingsmiddelen die de lokale entiteiten krijgen, beduidend onvoldoende zijn. Ze krijgen nu 400 euro. Na ontvangst van intresten komen ze uit op minstens het dubbele. Blijven de werkingsmiddelen gelijk, ook al zou het aantal dossiers verdubbelen? Of zult u meer ondersteuning geven?
Minister Turtelboom heeft het woord.
We zijn dat aan het bekijken. Niet elk dossier heeft veel dossierkosten. Met de energielening kun je nu ook zonnepanelen plaatsen. De administratiekost daarvoor is beperkter dan wanneer het gaat om een audit of het plaatsen van isolatie in een complexe woning. Zomaar een lineaire verhoging doorvoeren, vind ik heel moeilijk omdat er een differentiatie moet worden gemaakt. Als uit alle statistieken blijkt dat ‘ontzorging’ van belang is, moet ik zorgen dat ik vooral daarop werk via de energiehuizen. We bekijken het. Ik ken de bekommernis van de energiehuizen, die vinden dat het te zwaar aan het worden is. Dat is ook niet de bedoeling. Als daar een bottleneck ontstaat, zal het succes van de energieleningen onder druk komen te staan.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Dat klopt. De energiehuizen hebben nu ongeveer 1,5 miljoen euro te kort. Als het aantal dossiers nog stijgt, kan dat nog hoger oplopen. Ik veronderstel dat u daarmee zult terugkomen naar de commissie zodat we het kunnen evalueren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.